راهنمای ساده و کامل برای انتخاب بهتر مادربردهای شرکت ASRock ( مادربردهای ازراک چیپ ست Z97 و H97)

در مدت‌زمانی کوتاه، ناگهان کلکسیونی از مجموعه مادربردهای کمپانی ازراک در رده‌های مختلف برای نسل جدید پردازنده‌های اینتل به دستمان رسید و تنها فرصت موجود برای بررسی هر یک را در یک تست گروهی جامع و کامل از این مادربردها دیدیم. پس اگر به نسل تازه چیپ ست‌های اینتل و همچنین مادربردهای ازراک علاقه‌مندید، فرصت را از دست ندهید و این بررسی را بخوانید تا ببینید کدام یک از محصولات این کمپانی می‌توانند نیاز شما را برآورده سازند.

ASRock Fatal1ty H97 Performance

نمای کلی: سری مادربردهای Fatal1ty کمپانی ازراک برای گیمر ها طراحی‌شده است و این مادربرد نیز همان روال طراحی و سبک‌کاری دیگر مادربردهای نسل جدید این کمپانی را در پیش‌گرفته است. مادربرد H97 Performance دارای هیت سینک بزرگ برای چیپ ست بوده و مدار رگولاتور هشت فاز نیز توسط یک هیت سینک با طرح خاص این سری پوشانده شده است. این مادربرد را می‌توان یک نمونه پیشرفته و باکیفیت از سری مادربردهای مجهز به چیپ ست میان قیمت H97 دانست، زیرا ازراک از قطعاتی باکیفیت در مدار رگولاتور استفاده کرده است. ماسفت ها از نوع NexFET هستند، اما در مقایسه با مادربرد Z97X Killer از نمونه‌های ساده‌تری استفاده‌شده است. با توجه به محدودیت‌های موجود برای مادربردهای مجهز به چیپ ست H97، حداکثر فرکانس قابل‌استفاده برای RAM برابر با 1600 مگاهرتز است که درنتیجه باعث می‌شود در تست‌هایی که با سرعت و پهنای باند حافظه وابستگی زیادی وجود دارد، با امتیازات کمتری مواجه شویم. در کل طراحی قطعات و جای گیری اجزا روی مادربرد در سطح مناسبی قرار داشته و کاملاً راضی‌کننده است. ویژگی جالب دیگر این مادربرد که نمونه‌اش را در نسل قبل نیز دیدیم، امکان اورکلاک پردازنده با نسخه‌ای مخصوص از بایوس است. پس فعلاً می‌توانید با این مادربرد پردازنده‌های سری K را اورکلاک کنید!

رابط‌ها: در این مادربرد دو رابط PCI-Ex16 دیده می‌شود. اما همان‌طور که از پیش می‌دانید، چیپ ست H97 توانایی تقسیم مسیرهای PCI-E بین دو رابط و استفاده از قابلیت SLI یا CrossfireX به شکل کامل را ندارد. در اینجا نیز همین وضعیت وجود داشته و رابط دوم PCI-Ex16 از حداکثر چهار مسیر استفاده می‌کند که استفاده از آن برای نصب کارت گرافیک دوم چندان منطقی به نظر نمی‌رسد (جالب اینجاست که ازراک یک اتصال چهار پین برق برای رابط PCIe نیز درگرفته است که شاید واقعاً لزومی به حضور آن نبود). رابط‌های دیگر مادربرد شامل سه رابط PCI و دو رابط PCI-Ex1 می‌شود.

پورت‌ها: در کنار انواع پورت‌های تصویری D-Sub، DVI و HDMI، پورت قدیمی PS/2 نیز در نظر گرفته‌شده و گیمر ها می‌توانند ماوس مخصوص بازی خود را به پورت اختصاصی Fatal1ty Mouse Port وصل کرده و کنترل بیشتری روی سرعت پاسخ‌دهی و عملکرد ماوس خود داشته باشند. همچنین در کل شش پورت USB 3.0 در دسترس خواهد بود که برای چنین مادربردی مناسب به نظر می‌رسد. در این مادربرد دیگر خبری از پورت‌های فوق‌سریع SATA Express و M.2 نبوده و حتی پورت‌های SATA III موجود نیز به‌صورت عمودی روی مادربرد نصب‌شده‌اند. از دیگر ویژگی‌های خوب این مادربرد، وجود شش اتصال فن است که البته در این میان تنها دو عدد از نوع چهار پین هستند.

صدا و شبکه: چیپ ست صدای Realtek ALC1150 دیگر به میهمان همیشگی مادربردهای امروزی تبدیل‌شده است. این چیپ ست توسط کاوری با نشان Purity Sound 2 پوشانده شده که بیانگر استفاده از خازن‌های اختصاصی برای بخش صدا و جدا کردن برد صدا از دیگر قسمت‌های مادربرد است. همچنین در این مادربرد از آمپلی‌فایر اختصاصی هدفون نیز بهره گرفته‌شده تا از خروجی صدای قدرتمندتری بهره ببرید. پورت شبکه این مادربرد شامل یک پورت گیگابیتی می‌شود که از کنترلر اینتل استفاده می‌کند.

پیشنهاد سخت‌افزار:

گیمرهایی که نمی‌توانند برای قطعات حرفه‌ای هزینه کنند و برنامه‌ای هم برای اورکلاک ندارند، اما می‌خواهند کارآیی خوب در بازی‌ها داشته باشند قطعاً این مادربرد برایشان مفید خواهد بود. این مادربرد برای نصب یک کارت گرافیک (چه NVIDIA و چه AMD) و همچنین پردازنده‌های رده متوسط اینتل در کنار آن مناسب خواهد بود. بهتر است حداکثر چهار گیگابایت حافظه RAM دو کاناله با فرکانس DDR3-1600 (حداکثر فرکانس قابل پشتیبانی) روی این مادربرد نصب کنید. در ضمن اگر هنوز از کارت‌های جانبی قدیمی استفاده می‌کنید، این مادربرد با داشتن سه رابط PCI-E می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای میزبانی از کارت‌های جانبی قدیمی باشد.

مزایا:

قیمت مناسب، از بابت کارآیی در بازی‌ها چیزی از دیگران کم ندارد!، امکان اورکلاک پردازنده با بایوس فعلی، طراحی قابل‌قبول مدار رگولاتور، برد صدا مشابه با مادربردهای قدرتمندتر این سری

معایب:

حذف SATA Express و M.2

ASRock Fatal1ty Z97 Killer

 نمای کلی: مادربرد مدل X Killer از سری محصولات مخصوص بازی ازراک تقریباً تمامی امکانات یک مادربرد کامل مجهز به Z97 را در اختیار داشت. در این مادربرد باآنکه تنها یک حرف X حذف‌شده است، اما درنهایت مادربردی تولیدشده است که محدودیت‌های جدی دارد. درواقع این مادربرد را می‌توان نسخه Z97 از مادربرد H97 Performance دانست. طراحی مادربرد، نحوه چیدمان رابط‌ها و پورت‌ها روی مادربرد و در پانل پشت و همچنین ظاهر هیت سینک‌ها دقیقاً مشابه با H97 Performance است و تفاوت‌هایی جزئی از بابت طراحی در این دو مادربرد دیده می‌شود. این مادربرد نیز از مدار رگولاتور دیجیتال هشت فاز بهره برده که از سری NexFET است، اما ساختاری ساده داشته و هر فاز دو ماسفت دارد. برخلاف مادربرد H97 Performance، در اینجا دیگر با محدودیت فرکانس حافظه روبه¬رو نیستیم و می‌توان به‌سادگی از حافظه‌های سرعت‌بالا (حداکثر 3200 مگاهرتز در حالت اورکلاک) در این مادربرد استفاده کرد. از بابت اورکلاک پردازنده نیز محدودیتی وجود نداشته و اگر از اورکلاک سررشته زیادی ندارید، می‌توانید از پروفایل‌های پیش‌فرض در نظر گرفته‌شده در بایوس برای اورکلاک استفاده کنید (البته در این حالت بهتر است از یک خنک‌کننده مناسب نیز استفاده کنید و در ضمن انتظار نداشته باشید که سقف اورکلاک مشابه با یک مادربرد رده‌بالا باشد).

رابط‌ها: با آنکه این مادربرد از چیپ ست Z97 استفاده کرده و دو رابط PCI-E x16 روی مادربرد دیده می‌شود، اما ازراک تصمیم گرفته تنها چهار مسیر برای رابط دوم فراهم کند و این یعنی امکان نصب دو کارت گرافیک انویدیا روی مادربرد مقدور نخواهد بود. البته ازراک نشان CrossfireX را روی مادربرد درج کرده، اما مسلماً وجود تنها چهار مسیر برای کارت گرافیک دوم تأثیر چندانی در کارآیی نخواهد داشت. در اینجا دیگر خبری از اتصال برق چهار پین برای پورت‌های PCIe نیست و رابط‌های دیگر مادربرد شامل دو رابط PCI و دو رابط PCI-Ex1 می‌شوند.

پورت‌ها: همان‌طور که اشاره شد، چیدمان پورت‌های پانل پشت مادربرد دقیقاً مشابه با مادربرد H97 Performance است و شامل خروجی‌های تصویر D-Sub، DVI و HDMI، پورت قدیمی PS/2 و پورت‌های USB 2.0 (شامل پورت اختصاصی Fatal1ty Mouse Port) و پورت‌های USB 3.0 می‌شوند. با آنکه پورت‌های SATA در این مادربرد به‌صورت عمودی و در پایین مادربرد در نظر گرفته‌شده‌اند، اما خوشبختانه ازراک تصمیم گرفته تا پورت فوق‌سریع SATA Express را حفظ کند. پورت M.2 نیز در پایین رابط اول PCI-Ex16 قرارگرفته است و می‌توان کارت‌های جانبی با طول‌های مختلف را روی آن نصب کرد.

صدا و شبکه: مجموعه صوتی Purity Sound 2 شامل کنترلر Realtek ALC1150 در کنار آمپلی‌فایر هدفون و خازن‌های اختصاصی در این مادربرد نیز دیده می‌شوند. همچنین با آنکه این مادربرد یک Z97 ارزان‌قیمت به شمار می‌آید، اما ازراک بازهم برد صدا را از دیگر بخش‌های مادربرد مجزا کرده تا نویز خروجی صدا کمتر شود. اما در بخش اتصال شبکه گیگابیتی، به‌جای استفاده از کنترلر اینتل، شاهد حضور کنترلر Killer E2200 هستیم. این کنترلر نرم‌افزار اختصاصی خود را نیز به همراه دارد که به مدیریت پهنای باند شبکه و همچنین کاهش میزان تأخیر دربازی‌ها کمک خواهد کرد.

پیشنهاد سخت‌افزار:

مواقعی وجود دارد که به‌عنوان یک گیمر به یک مادربرد مخصوص بازی نیاز دارید، اما درعین‌حال بودجه‌تان محدود است. قطعاً می‌دانید که یک مادربرد ارزان‌ برخی از امکانات را نخواهد داشت، اما دوست دارید مادربردتان برخی از قابلیت‌های مادربردهای مدرن را داشته باشد. مادربرد Fatal1ty Z97 Killer به همین منظور طراحی‌شده و با آنکه از قابلیت SLI یا CrossfireX (به آن نحوی که باید باشد) پشتیبانی نمی‌کند، اما امکان اورکلاک پردازنده‌های سری K، استفاده از حافظه‌های سریع‌تر و همچنین پورت‌های فوق‌سریع جدید را ارائه می‌دهد. این مادربرد را می‌توان برادر دوقلوی H97 Performance به شمار آورد.

مزایا:

وجود امکانات حداقلی برای یک مادربرد Z97 با امکان اورکلاک، قیمت قابل‌قبول در مقایسه با محصولات مشابه دیگر سازندگان، استفاده از کارت شبکه Killer

معایب:

قیمت به نسبت بالا (مدل Extreme 4 منطقی‌تر است)، عدم پشتیبانی از SLI

ASRock Z97 Extreme 6

نمای کلی: هیجان‌انگیزترین مادربرد حاضر در این تست گروهی همین مادربرد است. Extreme 6 در رده محصولات میانی رو به بالا در میان تولیدات ازراک قرار می‌گیرد، اما درعین‌حال امکانات بسیار خوبی را به کاربر ارائه می‌دهد که باعث می‌شود این مادربرد به گزینه برتر ما در میان این چهار مادربرد حاضر در تست گروهی تبدیل شود. Extreme 6 تقریباً تمامی امکانات مورد انتظار از یک مادربرد نسل جدید را در اختیارتان می‌گذارد. مدار رگولاتور مورداستفاده در این مادربرد از سری 12 فاز بوده و دو هیت سینک بزرگ روی آنها را پوشانده است (البته طراحی هیت سینک‌ها می‌توانست بهتر و بهینه‌تر باشد). استفاده از چیپ ست Z97 امکان استفاده از حافظه‌های دو کاناله با فرکانس DDR3-3200 را ممکن ساخته است. طراحی بایوس نیز مشابه با دیگر مادربردهای نسل جدید اراک بوده و ظاهری ساده و بی‌آلایش دارد. البته این حرف به معنی خوب بودن طراحی بایوس نیست. قبلاً هم اشاره کردیم که انتظار طراحی بایوس بهتری از مادربردهای ازراک داریم (بااین‌حال نباید از کنار برخی ویژگی‌های خوب بایوس همچون Easy Driver Installer گذشت).ازراک دکمه‌های روشن و خاموش، Debug LED و حتی یک پورت USB کامل روی مادربرد نیز در نظر گرفته است تا کسانی که از کیس های باز یا OC Station ها استفاده می‌کنند، به‌راحتی به کلیدها و ابزارهای موردنیازشان دسترسی داشته باشند.

رابط‌ها: این محصول برای کسانی که قرار است از دو کارت گرافیک در حالت SLI یا CrossfireX استفاده کنند گزینه‌ای مناسب خواهد بود. فاصله بین دو رابط اصلی PCI-E کافی بوده و حتی یک اتصال برق چهار پین Molex برای تأمین برق اضافی برای کارت‌های گرافیک در پایین مادربرد در نظر گرفته‌شده است. رابط‌های PCI به‌طور کامل از این مادربرد حذف‌شده‌اند و علاوه بر دو رابط PCI-Ex16، یک رابط PCI-Ex4 و دو رابط PCI-Ex1 نیز در دسترس شما خواهد بود. علاوه بر این موارد که رابط‌های استاندارد هر مادربرد محسوب می‌شوند، در Extreme 6 یک قابلیت ویژه نیز در نظر گرفته‌شده و آن افزودن رابط mini PCIe به مجموعه رابط‌های این مادربرد است که می‌تواند انعطاف‌پذیری سیستم در نصب انواع کارت‌های جانبی (مانند کارت گیرنده Wi-Fi) را افزایش دهد.

پورت‌ها: از بابت تنوع پورت‌ها با تنوعی فراوان روبه رو هستیم. Extreme 6 جزو معدود مادربردهایی است که دارای پورت‌های M.2، M.2 Ultra (که با کمک رابط PCI-Ex4 سرعت بالاتری در انتقال اطلاعات را پشتیبانی می‌کند) و همزمان SATA Express در کنار هم است. علاوه بر این در کل 10 پورت SATA III نیز در نظر گرفته‌شده و حداکثر تعداد پورت‌های USB 3.0 به 10 عدد می‌رسد. در پانل پشت نیز حضور پورت eSATA کمک‌حال خوبی برای اتصال هارددیسک‌های خارجی مجهز به این پورت خواهد بود. ازراک فناوری HDD Saver را در این مادربرد گنجانده که به کمک آن می‌توان هارددیسک‌های بدون استفاده سیستم را به هدف صرفه‌جویی در توان مصرفی، افزایش عمر هارددیسک یا از دسترس خارج کردن اطلاعات مهم وحیانی خاموش کرد.

صدا و شبکه: نشان Purity Sound 2 روی این مادربرد نیز دیده می‌شود که مانند دیگر اعضای خانواده شامل چیپ ست صدای Realtek ALC1150، آمپلی‌فایر صدا، خازن‌های اختصاصی و همچنین برد مجزا از دیگر قسمت‌های مادربرد می‌شود. در این مادربرد از دو اتصال شبکه گیگابیتی استفاده‌شده است. پورت اصلی از کنترلر اینتل و پورت دوم از کنترلر Realtek RTL8111GR استفاده می‌کند که قابلیت پشتیبانی از Wake on WAN را هم دارد.

پیشنهاد سخت‌افزار:

مادربرد Z97 Extreme 6 به‌خوبی توانسته نظر ما را به‌عنوان یک مادربرد کامل و مناسب برای نسل تازه پردازنده‌های اینتل جلب کند. در این مادربرد تقریباً هر آنچه نیاز دارید را در اختیار داشته و ویژگی‌های جالب و مفیدی برای استفاده هرچه بهتر از مادربرد در اختیارتان قرارگرفته است. این مادربرد برای کسانی خواهد بود که همه نوع قابلیت و امکانات را از مادربرد نسل بعدی خود می‌خواهند و در ضمن برای دو تا سه سال پس از خرید نیز برنامه‌ای برای ارتقا از پایه و اساس نخواهند داشت.

مزایا:

پورت M.2 Ultra، تعبیه انواع پورت‌ها و رابط‌ها، وجود دو اتصال شبکه، قیمت عالی، قابلیت HDD Saver، کیفیت مناسب مدار رگولاتور

معایب:

پورت M.2 Ultra از مسیرهای PCIE فراهم‌شده توسط پردازنده استفاده می‌کند، ابعاد بزرگ خنک‌کننده مدار رگولاتور

ASRock Z97 Extreme 4

نمای کلی: Extreme 4 به‌نوعی شاگرد Extreme 6 به شمار آمده و با آنکه ازنظر ظاهر به هم نزدیک هستند و برخی از امکانات آنها مشابه با یکدیگر است، اما Extreme 4 در رده‌ای پایین‌تر از Extreme 6 قرار می‌گیرد. نحوه طراحی هیت سینک‌های مدار رگولاتور و چیپ ست دقیقاً مشابه با Extreme 6 بوده و در این مادربرد نیز از مدار رگولاتور 12 فاز برای پردازنده استفاده‌شده است. طراحی مدار رگولاتور و قطعات مورداستفاده نیز مشابه با مدل Extreme 6 هستند، اما نحوه جای گیری اتصال برق هشت پین در مقایسه با Extreme 6 چندان مناسب نیست. این مادربرد نیز دارای کلیدهای روشن و خاموش و ریست، Debug LED و همچنین کلید سوئیچ بین بایوس است که کار با آن در کیس های باز را ساده‌تر می‌سازد. حداکثر سرعت حافظه قابل پشتیبانی نیز مشابه با Extreme 6 و برابر با حداکثر 3200 مگاهرتز است.

رابط‌ها: Extreme 4 با داشتن دو رابط PCI-Ex16 توانایی پشتیبانی از SLI و CrossfireX را دارد. فاصله بین این دو رابط برای نصب دو کارت گرافیک مناسب بوده و فضای خالی برای عبور هوا وجود دارد. آنچه در این مادربرد حذف‌شده رابط mini PCIE برای نصب کارت‌های جانبی همچون گیرنده Wi-Fi است که البته با چنین قیمتی نمی‌توان انتظار چنین ویژگی را هم داشت! اتصال برق اضافی Molex برای کارت‌های گرافیک روی مادربرد همچنان وجود دارد، اما محل قرارگیری آن چندان مناسب نیست. در این مادربرد نیز رابط‌های PCI به‌طور کامل از این مادربرد حذف‌شده‌اند و علاوه بر دو رابط PCI-Ex16، یک رابط PCI-Ex4 و سه رابط PCI-Ex1 نیز در دسترس است.

پورت‌ها: Extreme 4 هر آنچه از پورت‌های ضروری امروزی نیاز است را به تعداد کافی در اختیارتان قرار می‌دهد. در کل هشت پورت SATA III، هشت پورت USB 3.0 و شش پورت USB 2.0 در دسترس دارید که برای اتصال تعداد زیادی از انواع و اقسام ابزارها و لوازم جانبی مناسب خواهد بود. پورت SATA Express و M.2 نیز همچنان حضور دارند، اما دیگر خبری از پورت M.2 Ultra نیست. خروجی‌های تصویری این مادربرد بالاترین تنوع ممکن را داشته و در ضمن ازراک فناوری HDD Saver را نیز در این مادربرد گنجانده است.

صدا و شبکه: مجموعه صوتی Purity Sound 2 با همان ویژگی‌های اشاره در مادربردهای دیگر این تست گروهی در اینجا نیز به کار گرفته‌شده است. به گفته ازراک، آمپلی‌فایر اختصاصی خروجی صدا از نسبت سیگنال به نویز 115 دسیبل پشتیبانی می‌کند. آمپلی‌فایر اختصاصی هدفون TI NE5532 نیز نقشی محسوس در افزایش قدرت خروجی صدا در زمان استفاده از هدفون دارد. کاور قرارگرفته روی چیپ ست صدا نیز در کاهش میزان تداخل الکترومغناطیسی مؤثر خواهد بود. مدیریت پورت شبکه گیگابیتی LAN نیز بر عهده کنترلر اینتل است.

پیشنهاد سخت‌افزار:

مادربرد Z97 Extreme 4 یک گزینه متعادل و معقول برای بسیاری از کاربردهای امروز به شمار می‌آید. وجود تمامی خروجی‌های تصویر موجود در پانل پشت باعث شده تا بتوان این محصول را گزینه‌ای مناسب برای مواقعی دانست که قرار است از کارت گرافیک مجتمع برای اتصال به صفحه نمایش های پیشرفته استفاده شود. همچنین قابلیت‌های جانبی دیگر نیز در شرایط مختلف کاربردی به نظر رسیده و باعث می‌شود Extreme 4 به یک انتخاب عمومی و معقول برای کسانی تبدیل شود که برایشان اورکلاک، امکان استفاده از حافظه‌های سریع و همچنین تعدد پورت‌های مختلف از اولویت‌ها به شمار می‌آید و در ضمن نمی‌توانند برای خرید Extreme 6 هزینه کنند.

مزایا:

امکانات پایه مناسب، تنوع خوب پورت‌های پرسرعت برای اتصال دستگاه‌های ذخیره‌سازی سریع، مدار رگولاتور باکیفیت مناسب، قیمت معقول، وجود انواع خروجی‌های تصویری، قابلیت HDD Saver

معایب:

طراحی نه‌چندان جالب خنک‌کننده مدار رگولاتور (ابعاد بسیار بزرگ)

میدان عمل

برای تست این مادربردها ابتدا بایوس مادربرد به آخرین نسخه به‌روزرسانی شده و پس از انتخاب پروفایل XMP حافظه (به‌جز در مادربرد H97 Performance) و فعال‌سازی گزینه Multicore Enhancement، تست‌ها را آغاز کردیم. قطعات مورداستفاده ما در تست شامل پردازنده Intel Core i5 4670K، هشت گیگابایت حافظه GSKill TridentX DDR3-2400، کارت گرافیک PowerColor R9 270X، درایوهای ADATA SX900 128GB و Apacer Turbo II 120GB و منبع تغذیه Green GP1350B-OC می‌شود. سیستم‌عامل مورداستفاده Windows 8.1 (با آخرین به‌روزرسانی‌ها) بوده و از جدیدترین درایورها برای اجرای تست‌ها استفاده‌شده است.