در مدت زمانی کوتاه از عرضه سیستم عامل پیندوز 10 و شاد شدن دل کاربران PC (و البته دلخور شدن برخی دیگر!)، اپل نیز از نسخه تازه سیستم عامل تازه خود رو نمایی کرد تا نشان دهد چیزی از رقیب کم نداشته و همواره در حال به روز رسانی و ارائه قابلیتهای جدید برای کاربران سیستمهای مک است. سیستم عامل جدید El Capitan نام دارد و طبق روال پیشین، کاربران میتوانند به رایگان سیستم عامل دستگاه خود را به این نسخه ارتقا داده و از ویژگیهای جدید بهره مند شوند. El Capitan تغییرات مهمی را در خود دارد و ما را یک قدم به پلتفرم یکپارچه تر اپل نزدیک میکند. به همین خاطر هم تصمیم گرفتیم تا کمی به این سیستم عامل جدید پرداخته و ببینیم چه چیزهایی تغییر کرده و چه مواردی به آن افزوده شده است.
El Capitan چیست؟
عبارت El Capitan معادل اسپانیایی کلمه کاپیتان است. نام نسخه پیشین سیستم عامل اپل Yosemite نام داشت که یکی از پارکهای ملی مشهور و بسیار زیبا در ایالت کالیفرنیای آمریکا به شمار میآید. El Capitan یک صخره سنگی با ارتقاع حدود هزار متر در بخش شمالی این پارک است و ساختار آن به گونه ای است که جزو پرطرفدارترین مکانها برای علاقه مندان به سنگ نوردی به شمار میآید (تصویر ۱).
بومیان منطقه از نام To-Tok-Ah-noo-lah برای این صخره استفاده میکردند که به زبان بومی معنای صخره رییس یا رییس را میداد. حدود ۱۵۰ سال پیش زمانی که اسپانیاییها وارد آمریکا شده و به میان این قبایل آمدند، حوصله نداشتند تا به مو شکافی نام این صخره پرداخته و بررسی کنند که چرا از این نام استفاده میشود. به همین خاطر آنها یک ترجمه ساده را (که همان El Capitan باشد) برای نامگذاری این صخره انتخاب کردند. قدمت این صخره به حدود 100 میلیون سال پیش باز میگردد و جنس آن از سنگ گرانیت است. اپل در سیستم نامگذاری جدید خود تصمیم گرفته تا از نام مکانهای مختلف در کالیفرنیا استفاده کند و حالا پس از نام Yosemite اپل به سراغ El Capitan رفته است.
یک پله بالاتر
به گفته اپل، سیستم عامل جدید در برگیرنده مواردی برای افزایش کارآیی و بهبود تجربه کاربری است. با این حال اگر نگاهی به نسخه عددی سیستم عامل بیندازیم، خواهیم دید که این عدد از OS X 10.10 به OS X 10.11 افزایش یافته است و ممکن است این مساله را در ذهن بیاورد که این سیستم عامل تنها یک به روز رسانی ساده و اعمال برخی تنظیمات جزیی و افزایش برخی امکانات به کل مجموعه است. به گفته اپل، برای ارتقا رایگان به این سیستم عامل باید سیستمی داشته باشید که حداقل دو گیگابایت حافظه RAM و هشت گیگابایت فضای ذخیره سازی در اختیار داشته باشد. این میزان سخت افزار حتی در سیستمهای اپل سال ۲۰۰۸ نیز یافت میشود و به همین خاطر افراد زیادی میتوانند سیستم خود را به این نسخه ارتقا دهند. نحوه دریافت این سیستم عامل نیز ساده بوده و کاربران به راحتی میتوانند از طریق App Store آن را دانلود و نصب کنند. ما برای نصب این سیستم عامل با مشکلی روبه رو نشدیم، اما توصیه میکنیم پیش از به روز رسانی از اطلاعات مهم خود نسخه پشتیبان تهیه کنید. پس از انجام به روز رسانی، زمانی که برای اولین بار وارد محیط سیستم عامل میشوید، میبینید که تنها تصویر پس زمینه تغییر کرده و بقیه موارد کماکان طراحی مشابه با قبل دارد! در واقع می توان گفت اپل تلاشی برای اعمال تغییرات مهم و محسوس در ظاهر و رابط کاربری به خرج نداده و تمرکز خود را روی موارد دیگری از جمله بهبودهای امنیتی، افزایش ثبات و کارآیی و در نظر گرفتن برخی امکانات و جزییات برای بالاتر بردن رضایت کاربران در کار با سیستم عامل قرار داده است. یکی از مهم ترین تغییرات اعمال شده در سیستم عامل، بهبود بخش Mission Control و نحوه مدیریت نرم افزارهای باز و تقسیم آنها بین صفحات مختلف است (تصویر ۲).
همچنین حالا کاربران میتوانند به سادگی دو نرم افزار باز را در حالت Full Screen کنار هم قرار دهند. حرکت بین نرم افزارهای باز در حالت تمام صفحه به سادگی قابل انجام بوده و این مساله تاثیر خوبی در افزایش بهره وری و کار با سیستم عامل خواهد داشت (تصویر ۳).
ابزار جست وجوی Spotlight نیز در مقایسه با قبل بهبود یافته و این بار نه تنها عبارت مورد نظر را در میان اسناد ذخیره شده روی سیستم جست وجو میکند، بلکه سطح جست وجو را افزایش داده در میان ایمیلها و فضای وب نیز به جست وجو میپردازد. در نتیجه این امکان را دارید تا از نوار جست وجو مستقیم به وضعیت آب و هوای شهر مورد نظرتان دسترسی پیدا کنید (تصویر ۴).
اپل فونت انگلیسی جدیدی به نام San Francisco برای سیستم عامل جدید برگزیده که خوانایی بسیار خوبی (به خصوص روی صفحه نمایشهای رتینا) دارد. علاوه بر این فونتهای تازه ای برای چینیها و ژاپنیها نیز ساخته شده است تا این دسته از افراد (که تعدادشان کم هم نیست!) به شکل بهتری بتوانند از سیستمهای مک بهره ببرند. اپل ویژگی Press And Hold را برای زبان فارسی به مجموعه زبانهای خود افزوده است. با کمک این قابلیت و نگه داشتن کلید مربوط به یک حرف، حروف دیگری که به کمک کلیدهای میانبر (مانند Shift) قابل استفاده هستند را نمایان میسازد (تصویر ۵)
نکته مهم دیگر، جایگزین کردن OpenGL با Metal است. به زبان ساده، OpenGL نقشی مشابه با DirectX در ویندوز را دارد و رابط گرافیکی بین نرم افزار و سخت افزار است (البته DirectX در سیستم عامل ویندوز عملیات مرتبط با صدا و کنترلر های بازی را نیز بر عهده دارد). اپل تصمیم گرفته تا با OpenGL خداحافظی کرده و Metal را جایگزین آن کند. Metal پیش از این برای گوشیها و تبلت های اپل معرفی شده بود و حالا پای آن به سیستمهای کامپیوتری اپل نیز باز شده است. اپل میگوید با انجام این کار افکتهای گرافیکی سیستم عامل به شکل بهتر و بهینه تر و سریع تر پردازش و نمایش داده میشوند. بازیها نیز جزو مواردی هستند که میتوانند از Metal سود ببرند. همچنین کمپانیهایی همچون Adobe اعلام کردهاند که به زودی پشتیبانی از Metal را در نسخههای آتی نرم افزارهای خود به کار خواهد گرفت و به این ترتیب میتوانید شاهم افزایش کارآیی این نرم افزارهای روی سیستمهای فعلی مک باشیم. به گفته اپل، استفاده از Metal و همکاری همزمان پزدارشگر گرافیکی و پردازنده مرکزی باعث شده تا پردازش صفحات وب ۴۰ درصد و پردازش و نمایش فایلهای PDF تا ۵۰ درصد سریع تر انجام شود.
ارتقای ابزارها
بخش مهم دیگری که در El Capitan تغییر کرده، ابزارهای جانبی همراه سیستم عامل است. مرورگر وب Safari، نرم افزار Photos، نرم افزار Notes و برخی موارد دیگر همگی دستخوش تغییراتی شده و محیط بهتر و امکانات تازه تری به کاربر میدهند. در این بخش از مقاله خواهیم دید این تغییرات شامل چه مواردی بودهاند.
مرورگر وب Safari: در سیستم عامل جدید، مرورگر وب سافاری به نسخه ۹ ارتقا یافته و امکانات خوبی به آن افزوده شده است. اولین تغییر مهم، امکان پین کردن سایتهای مورد علاقه به نوار بالای صفحه است. به این ترتیب سایتهای مورد علاقهتان در قابل دسترس ترین مکان ممکن قرار گرفته و به سرعت میتوانید به آنها مراجعه کنید. برای انجام این کار تنها کافی است روی تب سایت مورد نظر right-click کرده و گزینه Pin Tab را انتخاب کنید. قابلیت خوب دیگر، امکان از کار انداختن صدای تبهایی است که مشغول پخش صدا هستند. قطعا در زمان مرور وب با سایتهایی روبه رو شدهاید که با پخش آگهی با صدای بلند حسابی روی اعصاب راه میروند. حالا با کمک این ویژگی و بدون آنکه نیاز باشد صدای کل سیستم را قطع کنید، میتوانید صدای یک تب را از کار بیندازید (تصویر ۶).
امکانات موجود در بخش Reader View (که یک نمای ساده از وب را برای خواندن ساده تر به نمایش میگذارد) افزایش یافته و حالا کاربر میتواند رنگ پس زمینه و نوع فونت را نیز تغییر دهد (تصویر ۷).
در نهایت، قابلیت پشتیبانی از AirPlay نیز به مرورگر افزوده شده و حالا می توان ویدئوهایی که در صفحات وب در حال پخش هستند را روی تلویزیون (مجهز به Apple TV) پخش کرد.
نرم افزار Notes: اگر از کاربران گوشیهای آیفون باشید، می دانید که پس از به روز رسانی به iOS 9 نرم افزار Notes با امکانات ویژه ای به روز رسانی شده و بسیار کاربردی تر از قبل شده است. همین تغییرات حالا به سیستم عامل El Capitan نیز افزوده شده است. در کنار امکان تغییر سایز متن و ساخت انواع لیستها، کاربران حالا میتوانند انواع فایلها، از عکس و ویدئو گرفته تا فایل PDF را به یادداشتهای خود بیفزایند. یادداشتهای ساخته شده به کمک سرویس iCloud بین دستگاههای مختلف شما sync خواهند شد (تصویر ۸).
در نهایت شما میتوانید محتوای دیگر نرم افزارها را در این نرم افزار به اشتراک گذاشته و مجموعه یادداشتهای خود را غنی تر کنید!
نرم افزار Photos: در نسخه جدید کاربران میتوانند به صورت تکی یا گروهی اطلاعات مربوط به عکسها را تغییر دهند. تیتر عکس، توضیحات، کلمات کلیدی و حتی مکان ثبت عکس نیز قابل تعیین و تغییر است (تصویر ۹).
بخش ویرایش تصویر حالا از انواع Extention ها پشتیبانی کرده و کاربران میتوانند با نصب این Extention ها، امکانات و افکتهای تصویری بیشتری در اختیار داشته باشند (تصویر ۱۰). نحوه دسته بندی عکسها نیز در مقایسه با قبل بهتر شده است.
نرم افزار Mail: این نرم افزار حالا هوشمند تر شده و به شکل بهتری میتواند محتوای ذکر شده داخل ایمیلها را تحلیل کرده و نکات مهم را بیرون بکشد (مانند ثبت خودکار یک قرار ملاقات ذکر شده داخل ایمیل در تقویم سیستم برای یادآوری به شما). همچنین کسانی که از Trackpad اپل استفاده میکنند نیز میتوانند به کمک انواع Swype انگشت روی آن، دستورات مختلف مانند پاو کردن یا آرشیو کردن ایمیلها را اجرا کنند.
نرم افزار Maps: در نسخه جدید این نرم افزار امکان استفاده از سرویسهای حمل و نقل عمومی و اطلاعات مربوط به آنها نیز گنجانده شده است (تصویر ۱۱).
البته این قابلیت در حال حاضر تنها در برخی از شهرها قابل استفاده است. همچنین شما میتوانید مسیری که روی سیستم مک یافتهاید به گوشی آیفون خود فرستاده و عمل مسیر یابی را با گوشی یا ساعت Apple Watch به انجام برسانید.
El Capitan در برابر ویندوز ۱۰
قبل از نوشتن این مقاله، ما مدتی را برای تجربه هر دو سیستم عامل از نزدیک صرف کردیم تا بتوانیم مقایسه ای صحیح بین این دو سیستم عامل داشته باشیم. پس از مدتی کار با سیستم عامل OS X 10.11 به خوبی میتواند درک کرد که این سیستم عامل بسیار با ثبات بوده و سرعت عمل خوبی دارد. اگر اهل اینترنت گردی هستید و مرورگر سافاری اپل انتخاب اول شما برای مرور صفحات وب است، میتوانید از عمر باتری بسیار بالا (نزدیک به نه ساعت روی مک بوک ۱۳ اینچی مدل ۲۰۱۵ در آزمایش ما) حسابی لذت ببرید (استفاده از مرورگر کروم تاثیر منفی قابل توجهی روی عمر باتری دارد). حالت Multi tasking جدید در این سیستم عامل به وضوح برگرفته از همان چیزی است که پیش از این مایکروسافت در سیستم عامل ویندوز ارائه کرده بود. این حالت در کنار انواع Gestureهای قابل انجام توسط صفحه لمسی اپل روی لپ تاپها و سیستمهای دسکتاپ باعث شده تا مرتب سازی انواع نرم افزارهای باز در کنار هم و همچنین روی چندین صفحه دسکتاپ به سرعت انجام شود و کار با آنها بسیار راحت باشد. در مقابل معتقدیم که ویندوز ۱۰ ساختاری پیشرفته تر دارد. این سیستم عامل که ترکیبی از ویندوز هشت و ویندوز هفت است (به علت داشتن دکمه استارت ترکیبی) قرار است هم میزبان سیستمهای دسکتاپ و لپ تاپ عادی و هم میزبان دستگاههای با صفحه لمسی باشد. همچنین مایکروسافت توجه ویژه ای به بسیاری از جزییات کرده که شاید به تنهایی اصلا به چشم نیاید، اما وقتی با سیستم عامل دیگری همچون OS X 10.11 کار میکنید به خوبی متوجه خواهید شد که مایکروسافت با چه ظرافتی به جزییات مختلف در سیستم عامل خود توجه نشان داده است. همچنین مرورگر کند و تنبل اینترنت اکسپلورر با مرورگر تازه و سریع Edge جایگزین شده است که خود جای تقدیر دارد و تاثیری مثبت در نحوه کاربری این سیستم عامل خواهد داشت. همچنین سیستم عامل ویندوز 10 دارای دستیار صوتی کورتانا است که عملکرد خوبی هم دارد. دستیار صوتی سیری مخصوص اپل هنوز نتوانسته به دنیای کامپیوترهای اپل قدم بگذارد. علاقه مندان به بازیهای کامپیوتری نیز به خوبی میدانند که سیستم عامل پیندوز انتخاب ارجح است.OS X 10.11 یک نکته مثبت در مقایسه با سیستم عامل ویندوز دارد و آن ارائه برخی ابزارهای رایگان همچون Pages، Numbers، iMovies و موارد دیگر است که به طور پیش فرض نمونه مشابه آن در سیستم عامل ویندوز وجود ندارد. به این ترتیب کاربر از همان ابتدا خیالش راحت است که بدون نیاز به نرم افزاری جانبی میتواند با فایلهای مختلف کار کند. با این حال همه می دانیم که برای یک کاربر ایرانی دسترسی به نرم افزارهای مشابه کار اصلا سختی نیست و با کمی هزینه میتوانیم به آخرین نسخه Microsoft Office دسترسی داشته باشیم که خود از بابت امکانات و نحوه کاربری، بسیار قدرتمند تر از نمونههای معرفی شده از سوی اپل عمل میکنند. همچنین ابزارهای رایگان بسیار زیادی در دسترس کاربران ویندوز قرار دارد که میتوانند به سرعت کامپیوتر را تجهیز کرده و آن را برای شرایط مختلف آماده سازند.
نتیجه گیری
El Capitan یک به روز رسانی رایگان برای دارندگان سیستمهای مک است. این یعنی بدون آنکه متحمل هزینه ای شوید میتوانید حال و هوای تازه ای به سیستم خود داده و در عین حال از بهبود کارآیی آن به لطف تغییر در ساختار پردازشی لذت ببرید. ابزارهای جانبی همراه این سیستم عامل نیز ارتقا یافتهاند و به شکل بهتری میتوانند نیاز شما را برطرف سازند. شاید دیگر لازم نباشد که در کنار سافاری یک مرورگر اضافی نصب کرده و بعید نیست نرم افزار جدید Notes شما را از نرم افزارهای مشابه دیگر همچون Evernote بی نیاز کند. با این حال هنوز بخشهایی هستند که جای پیشرفت زیادی دارند و اگر اهل مقایسه و نکته سنجی باشیم میبینیم که رقیب اپل در سیستم عامل تازه خود نکات بسیار جالبی گنجانده که تاثیری مثبت در کارآیی و عملکرد آن داشته است. اپل در این نسخه با تغییر در سیستم مدیریت پنجرهها را که برگرفته از سیستم عامل ویندوز است، محیطی بسیار بهتر فراهم کرده است. امیدواریم در موارد دیگر نیز اپل به حرف کاربران و نیاز آنها توجه کرده و باز هم این سیستم عامل را بهبود بخشد.
چیزهای جالبی داره.