تفاوت نمایشگرهایی با عمق رنگ متفاوت؛ آیا واقعا نمایشگر 10bit لازم است؟

به‌طورکلی نمایشگرهای LCD با یک لایه کریستالی پلارایز شده روی یک صفحه پلارایزر کار می‌کنند. جهت قطبیت، لایه کریستالی نیز به شکل الترونیکی کنترل می‌شود. زمانیکه قطبیت آن در یک جهت با صفحه پلارایزر قرار بگیرد، تمام نور عبور کرده و پیکسل سفید می‌شود؛ البته تنها 50 درصد چراکه صفحه پلارایزر تنها 50 درصد نور را عبور می‌دهد. اما زمانیکه قطبیت عمود بر صفحه قرار گیرد، تمام نور را بلاک کرده و پیکسل مشکی می‌شود. همینطور وقتی در جهتی بین 0 تا 90 درجه قرار می‌گیرد، قسمتی از نور عبور کرده و شما خاکستری را دریافت می‌کنید.

متأسفانه سطح کنترل کریستال‌های پلارایز شده به اندازه‌ای نیست که بتوانیم 1024 جهت بین 0 و 90 ایجاد کنیم. به همین جهت پنل‌ها از FRC استفاده می‌کنند تا بتوان در این بین سایه‌هایی ایجاد کرد (پنل‌های قدیمی حتی نمی‌تواتستند به 256 جهت برسند). به عنوان مثال زمانیکه می‌خواهید 1024 سایه (Shade) ایجاد کنید از 8 بیت + FRC استفاده می‌کنید، اما پنل تنها می‌تواند کریستال را مجبور به تولید 256 سایه کند. سایه 0، 4، 8 و غیره. اگر پیکسل قرار باشد Shade 401 را نمایش دهد، اما پنل تنها می‌تواند 400 و 404 را تولید کند، کاری که شما انجام می‌دهید انتقال بی‌وقفه پیکسل میان 400 و 404 است.

در 75 درصد مواقع 400 و در 25 درصد نیز 404 را نشان خواهید داد. این نوعی توهم ایجاد می‌کند که انگار در حال نمایش Shade 401 هستیم. اگر به شکل مساوی سایه‌های 400 و 404 را نشان می‌دادیم به Shade 402 می‌رسیدیم و همینطور اگر 25 درصد 400 و 75 درصد 404 را به نمایش می‌گذاشتیم به Shade 403.

پنل‌های 6بیت +FRC مقداری مشکل برانگیز بودند. چشمان شما تقریبا می‌تواند 256 سایه از قرمز و آبی را تشخیص دهد (برای سبز بیشتر است). بنابراین این سوسو زدن بین رنگ‌های 6 بیتی قابل تشخیص است، بخصوص اگر شما نسبت به سوسو زدن نورهای فلورسنت حساس باشید. در این حالت انگار پیکسل‌ها شناور می‌شوند، مخصوصاً زمانیکه با دید کناری به آنها نگاه کنید (که حساسیت بیشتری نسبت به تغییر روشنایی دارد) یا زمانیکه چشمان خود را روی صفحه حرکت دهید (روشنایی متفاوتی به چشمان شما می‌رسد و مغز می‌تواند تغییر تصویر را مشاهده کند).

اما چنین مشکلی با پنل‌های 10 bit کمتر خواهد بود. همانطور که گفتم شما بیشتر رنگ سبز را در Shadeهای با رنگ‌های 8 بیتی تشخیص می‌دهید. دلیل اصلی استفاده از پنل‌های 10 بیتی بخاطر این است که اکثر تجهیزات دوربین مدرن می‌توانند به شکل 10 بیت یا بیشتر به ضبط تصاویر بپردازند.

دلیل دیگر برای 10 بیت این است که اگر مانیتور در حال نمایش فضای رنگی بزرگ‌تر از sRGB، برای مثال Adobe RGB باشد (که 40 درصد بزرگ‌تر از sRGB است) به شکل موثری می‌تواند رنگ‌های با اختلاف 40 درصد را به نشان دهد. حالا رنگ 8 بیت کافی نیست و این فاصله کاملا واضح خواهد بود، به همین علت شما به 10 بیت نیاز دارید. البته اگر مانیتور شما محدود به sRGB باشد چنین موضوعی دیگر اهمیت ندارد زیرا نمی‌تواند محدوده رنگی وسیع‌تری را نشان دهد.

از آن جاییکه قسمت اعظمی از تصاویر و فیلم‌ها با رنگ‌های 8 بیتی انکود شده‌اند، آنها روی هر دو نوع مانیتور به یک شکل نمایش داده می‌شوند. مگر آنکه شما با تصاویر یا ویدیوهایی سروکار داشته باشید که عمق رنگ 10 بیت یا بالاتر دارند، دلیل منطقی دیگری برای برتری 10 بیت به 8bit+FRC نیست. واقعیت ماجرا اینست که تقریباً اکثریت مردم نمی‌توانند تفاوت این دو را تشخیص دهند.