وزارت دادگستری آمریکا (DOJ) این هفته پرونده خود را در دادگاه بررسی راهکارهای جستجوی گوگل بست و به گوگل فرصتی داد تا در مقابل تلاش دولت برای تجزیه این غول جستجو مقاومت کند. اکنون، شاید بهترین فرصت گوگل باشد تا اثبات کند نباید در پرونده ضدانحصار جستجو با مجازاتی سخت مواجه شود، چرا که مدیرعامل آن، ساندار پیچای، در دادگاه شهادت میدهد.
پیچای تلاش کرد توضیح دهد که گوگل از موقعیت خود در بازار سوءاستفاده نمیکند و پیشنهادات وزارت دادگستری بیشازحد شدید هستند. موضوع واگذاری مرورگر کروم مطرح شد، اما تیم گوگل بهطور جدی بر تأثیرات احتمالی راهکارهای دادهای وزارت دادگستری تمرکز کرد که ممکن است گوگل را مجبور به اشتراکگذاری شاخص جستجو و فناوری خود با شرکتهای دیگر کند.
انشعاب غیررسمی
پیچای که تصمیم گرفت هنگام ارائه شهادت ایستاده باشد، با پیشنهاد دولت مبنی بر مجبورکردن گوگل به واگذاری فناوری جستجوی خود به سایر شرکتها مخالفت کرد. وزارت دادگستری ادعا میکند که موقعیت انحصاری گوگل باعث شده تا حجم عظیمی از دادههای کاربر درباره رفتار جستجو را جمعآوری کند. علاوه بر این، پیشرفت قابلتوجه فناوری آن نشان میدهد که شاخص وب گوگل بسیار قویتر از خدمات رقبا است.
برای بازتعادلبخشی به بازار، وزارت دادگستری معتقد است که گوگل باید مجبور به واگذاری این دادهها شود. گوگل با لحنی تحقیرآمیز از این اقدام بهعنوان «برچسب سفید» (white labeling) جستجوی گوگل یاد کرده است.
به گفته بلومبرگ، پیچای در دادگاه از زبانی حتی شدیدتر استفاده کرد و این بخش از پرونده دولت را چنان گسترده و فوقالعاده توصیف کرد که گوگل را بهعنوان یک شرکت دگرگون کرده و به پیامدهای غیرمنتظره زیادی منجر میشود. از نگاه پیچای، وادارکردن گوگل به واگذاری این دادهها با هزینهای ناچیز، به معنای «واگذاری جستجو» است.

ارائه امکان استفاده سایر شرکتها از شاخص جستجوی گوگل برای نقشهبرداری از وب، محصولات دیگر را بهبود میبخشد، اما پیچای ادعا میکند این اقدام به شرکتهای دیگر اجازه میدهد تا عملاً همهچیزهایی را که پلتفرم گوگل را خاص میکند، مهندسی معکوس کنند. در این صورت، گوگل مجبور خواهد بود نحوه رویکرد خود به نوآوری را بازنگری کند. پیچای هشدار داد که این راهکارهای دادهای میتواند سرمایهگذاری گوگل در تحقیقوتوسعه را که طی 20 سال گذشته انجام داده است، بیارزش کند.
در بخشی از دفاعیات خود، گوگل تلاش دارد به قاضی یادآوری کند که این شرکت همیشه برنده نیست و گاهی اوقات برای انجام کارهای درست، از سود مالی صرفنظر میکند. برای مثال، پیچای درباره اهمیت کروم و کرومیوم در حمایت از استانداردهای وب باز صحبت کرد. گوگل بارها تأکید کرده که واگذاری کروم به یک شرکت دیگر میتواند مشکلات امنیتی ایجاد کرده و احتمال بستهشدن کد منبع کرومیوم را به دنبال داشته باشد.
چطور میتوان گوگل را یک انحصارگر شرور دانست وقتی در شبکههای اجتماعی چنان شکست خورد؟ پیچای درباره ناتوانی گوگل در موفقیت گوگل پلاس صحبت کرد، حتی با قدرت بیرقیبش در جستجو و مرورگرهای وب. دومین تلاش گوگل برای ساخت یک شبکه اجتماعی در سال 2011 بهخوبی آغاز شد، اما خبری از رشد نبود و علاقه گوگل به محصول نیز کاهش یافت. پس از بروز یک باگ که حریم خصوصی را در سال 2018 تحتتأثیر قرار داد، گوگل اعلام کرد که این سایت را در سال بعد تعطیل میکند.
در جریان بازجویی متقابل، وزارت دادگستری اولین تلاش گوگل در شبکههای اجتماعی، یعنی گوگل باز (Google Buzz) را مطرح کرد. تصمیم گوگل برای ادغام این سرویس با جیمیل، به مسائل گسترده حریم خصوصی منجر شد که این شرکت را به دادگاه کشاند. این موضوع گوگل را لزوماً بهعنوان یک انحصارگر تهاجمی نشان نمیدهد، اما به دادگاه یادآوری میکند که این شرکت در گذشته نتوانسته به حریم خصوصی کاربران توجه کافی کند.
پیچای همچنین درباره توسعه فعالیتهای گوگل با هوش مصنوعی به شیوهای ظاهراً غیرانحصاری صحبت کرد. او توضیح داد که گوگل در حال کار بر روی توافقی با اپل برای افزودن هوش مصنوعی جمینای (Gemini) به آیفون است. این توافق ممکن است تا اواسط سال نهایی شود و کاربران آیفون تا اواخر سال 2025 به جمینای در اپل اینتلیجنس دسترسی پیدا کنند. قرارداد انحصاری جستجوی گوگل با اپل یکی از دلایل مشکلات آن بود، اما اتحاد هوش مصنوعی به معنای قفلشدن اپل در فناوری گوگل نخواهد بود.
برخلاف اکثر شرکتهای بزرگ فناوری، اپل ترجیح داده مدل هوش مصنوعی عظیم خود را طراحی نکند. در عوض، پلتفرم اپل اینتلیجنس برای وظایف حساس از هوش مصنوعی محلی کوچک استفاده میکند و برای موارد پیچیدهتر به ChatGPT متکی است. اپل اعلام کرده که قصد دارد در نهایت مدلهای مختلفی ارائه دهد و اظهارات پیچای نشان میدهد که طرفین به تحقق این امر نزدیک هستند.
فصلی تلخ و شیرین برای گوگل
حتی پس از شکست در سه پرونده ضدانحصار، گوگل هنوز تأثیرات آن را احساس نکرده است. در واقع، اوضاع برای گوگل بسیار خوب پیش میرود. آخرین نتایج مالی این شرکت همان رشد خیرهکنندهای را نشان میدهد که از زمان تأسیس آن شاهد بودهایم. در سهماهه اول امسال، گوگل درآمد 90.23 میلیارد دلاری داشته که نسبت به سال گذشته 12 درصد افزایش یافته است. سود خالص آن به 34.54 میلیارد دلار رسید که تقریباً 46 درصد بیشتر از سهماهه اول 2024 است.
احتمالاً ادامه سال برای گوگل به همین خوبی خواهد بود. انتظار میرود کسبوکار گوگل همچنان رشد کند، زیرا این شرکت پول بیشتری در هوش مصنوعی مولد سرمایهگذاری و برنامه انتشار سریعتر اندروید را با اولین بهروزرسانیهای سال 2025 آغاز میکند. اما پایان فصل ممکن است این دوران خوش را بهطور ناگهانی خاتمه دهد.
قاضی پرونده گوگل قرار است در ماه آگوست درباره راهکارهای ضدانحصار حکم صادر کند. اگرچه او نسبت به برخی پیشنهادات وزارت دادگستری تردیدهایی ابراز کرده، گوگل قبلاً مرحله مسئولیت پرونده را باخته است. بنابراین، با مجازات روبرو خواهد شد. گوگل قبلاً اعلام کرده که به این پرونده اعتراض خواهد کرد، اما باید منتظر پایان مرحله راهکارها بماند. گوگل بهطور نظری میتواند اجرای راهکارها را در حین پیگیری اعتراض به تأخیر بیندازد، اما مخاطرات بالا خواهد بود و این موضوع پاییزی آرام را برای گوگل رقم نخواهد زد.
دیدگاهتان را بنویسید