آیا ترکیب پردازنده های رایزن و گرافیک وگا در لپ تاپ ها تهدیدی برای اینتل است؟

به قلم پیتر برایت – وب سایت ARS Technica

روز گذشته کمپانی AMD از دو پردازنده جدید برای ترکیب معماری پردازنده Zen با گرافیک های Vega رونمایی کرد. چیپ های جدید با هدف استفاده در سیستم های قابل حمل و سبک وزن ساخته شده اند و به صورت مستقیم در رقابت با پردازنده های سری U اینتل قرار می گیرند و برای اولین بار در طی سال های اخیر، AMD را صاحب چیپ هایی در حوزه لپ تاپ های سبک وزن قابل حمل – الترابوک ها – می کنند. پردازنده های رایزن و Threadripper کمپانی AMD در ماه های گذشته این کمپانی را به رقابت با اینتل بازگردانده اند. در حالی که همچنان جای کار زیادی به خصوص در بخش پردازش های تک رشته ای برای AMD باقی مانده، آنها در پردازش های چند رشته ای عملکرد بسیار خوبی داشته اند. به خصوص آنکه AMD همواره به در اختیار قرار دادن هسته های پردازشی بیشتر در ازای قیمت برابر نسبت به اینتل مشهور بوده است. اما آیا ترکیب پردازنده های رایزن و گرافیک وگا در بخش الترابوک ها تهدیدی برای اینتل به حساب می آید؟

در رقابت دنیای دسکتاپ ها، چیپ های کافی لیک اینتل برتری کاملا محسوسی را برای این شرکت ایجاد کرده اند. همچنین پردازنده های Skylake-X هم همین کار را در بخش دسکتاپ های رده بالا انجام داده اند که البته هزینه خرید نسبتا بالایی نیز بر روی دست کاربران می گذارن. اما به نظر می رسد در حوزه موبایل اوضاع کمی متفاوت است. دو چیپ جدید AMD با نام های Ryzen 7 2700U و Ryzen 5 2500U نشانه هایی از سرعت بیشتر در بخش پردازش و عملیات گرافیکی نسبت به رقبای اصلی اینتلی خود نشان داده اند. هر دوی این چیپ ها دارای یک CCX یکتای Zen هستند؛ ماژولی که شامل چهار هسته و هشت رشته می باشد و 4 مگابایت حافظه نهان L3 نیز فراهم می کند. سپس این پیکربندی با 10 یا 8 واحد پردازشی (CU) وگا به ترتیب در 2700U و 2500U ترکیب می شوند تا به این ترتیب فرکانس پایه 2.2 گیگاهرتزی و فرکانس حداکثری 3.8 گیگاهرتزی و نیز کلاک GPU معادل 1.3 گیگاهرتز برای مدل 2700U به دست آید. این اعداد با اختلاف 200 مگاهرتزی برای مدل 2500U تکرار می شوند.

همانند چیپ های سری U اینتل، چیپ های جدید AMD نیز دارای مصرف اسمی 15 واتی هستند و باز هم مشابه رقبای اینتلی، می توان آنها تا 25 وات نیز برای سیستم هایی با ابزارهای خنک کننده قوی و یا تا 12 وات در کمترین حالت نیز تنظیم کرد. این اعداد و ارقام نشان دهنده نکته بسیار مهمی هستند. آخرین چیپ های اینتل (نسل هشتم یا Kabylake-R) نیز دارای شرایطی مشابه است. 15 وات برای چهار هسته و هشت رشته. اما بر خلاف چیپ های دسکتاپ که برتری اینتل در آنها به چشم می خورد، فرکانس کاری پردازنده های KabyLake-R قوی تر از نمایندگان AMD نیست. قدرتمندترین مدل اینتل در این بخش که Corei7-8550U استدارای فرکانس پایه 1.8 گیگاهرتز می باشد که نسبت به 2.2 گیگاهرتز فرکانس پایه مدل 2700U نشانگر 20 درصد برتری AMD است.

AMD از ابتدا با معرفی رایزن، برخی بنچمارک ها را به عنوان نشانه برتری خود در ساخت چیپ های جدید در نظر گرفته است. برای مثال Cinebench یکی از این بنچمارک هاست که تقریبا در همه معرفی های AMD نقشی پر رنگ دارد. در تست تک رشته ای بنچمارک رندرینگ، چیپ های Kabylake-R تقریبا 10 درصد سریعتر از رقبای خود هستند. اما در تست های چند رشته ای که سرعت کلاک بیشتر به حالت پایه نزدیک است تا حالت توربو، چیپ های AMD به میزان باورنکردنی 44 درصد عملکرد بهتری از خود نشان می دهند. همین حالا نیز رایزن نشان داده ات که پردازش همزمان چند رشته ای AMD (قابلیت اجرای دو رشته به صورت همزمان روی یک هسته) نتایج بسیار بهتری را در اختیار قرار می دهد. با در نظر گرفتن این نکته و سرعت کلاک بالاتر، رایزن های جدید می توانند Kabylake-R را به کلی از رقابت محو کنند.  نتایج مشابهی در POVRay، PCMark 10 و TrueCrypt نیز به دست آمده اند و تنها در PassMark 9 بوده که اینتل کمی برتری به دست آورده و آن هم از سوی کارشناسان به عوان بنچمارکی متفاوت شناخته می شود.

در سوی گرافیکی ماجرا، تفاوت بین چیپ های جدید AMD و اینتل حتی از این هم واضح تراست. در بخش Time Spy از تست 3D Mark، عملکرد پردازنده های AMD دو برابر بهتر از اینتل بوده است و حتی در رقابت با کابی لیک های نسل قبل به همراه یک پردازشگر گرافیکی مجزای Geforce 950M نیز برتری با رایزن ها بوده. با اینکه گرافیک های یکپارچه هرگز یک لپ تاپ را به سیستمی مخصوص بازی تبدیل نمی کنند، اما AMD ادعا دارد چیپ های جدید آنها در بدترین حالت 30 فریم در ثانیه در اختیار کاربر قرار می دهند و در بهترین حالت این مقدار تا 60 فریم در ثانیه نیز می رسد. هر چند این نتایج با تنظیم گرافیک بازی بر روی حالت های کاملا بالا به دست نیامده از باز هم فراتر از انتظارات از یک الترابوک سبک وزن هستند.

AMD برای افزودن Zen به حوزه موبایل، تغییراتی را در بخش مدیریت مصرف انرژی و مدیریت سرعت کلاک ایجاد کرده است. در اینجا Precision Boost 2 معرفی شده تا مشکل اختلاف بین سطوح Boost دو هسته ای و تمام هسته ای را تا زمانی که آزادی عمل در بخش گرمایی و توان در دسترس وجود داشته باشد برطرف کند. چنین کاری باعث می شود سرعت های بالاتر کلاک متوسط در فشار کاری زیاد نیز با رشته های فعال بیشتر نسبت به چیپ های دسکتاپ حفظ شود. همین ماجرا برای GPU نیز صادق است. سیستم مدیریت مصرف انرژی چیپ، توان در دسترس را بین هسته های مجزای CPU و GPU بسته به فشار کاری و شرایط گرمایی تقسیم خواهد کرد.

همانند سایر چیپ های مورد استفاده در ابزارهای قابل حمل، اینجا هم از Power Gating استفاده خواهد شد تا بخش هایی که مورد استفاده قرار نمی گیرند خاموش شوند. به گفته AMD تقریبا می توان 95 درصد از واحد پردازش گرافیکی و حتی تمامی هسته ها را در صورت نیاز در حالت خاموش قرار داد. در چنین شرایطی پردازنده نیاز به هیچ نیرویی ندارد و تنها نیروی مورد نیاز به سمت کنترلر نمایشگر و حافظه هدایت خواهد شد. در یک دسکتاپ ویندوزی، AMD مدعی است که چیپ ها می توانند در 99 درصد مواقع در شرایط کم مصرف قرار داشته باشند. موتورهای مالتی مدیا نیز نسبت به چیپ های موبایل قدیمی تر AMD بروزرسانی شده اند. این موتورها حالا از دکودینگ 10 بیتی H.265/HEVC برای ویدئوهای 4K پشتیبانی می کنند. این کار باعث بهبود عملکرد باتری در زمان پخش مدیا خواهد شد که به گفته AMD دو برابر مدت زمان بیشتری در اختیار کاربر قرار می دهد.

با این حال عرضه رایزن های جدید در فاز اولیه محدود خواهد بود. سه لپ تاپ بر اساس پردازنده های جدید رایزن در دست ساخت هستند. این  لپ تاپ ها عبارت اند از Envy x360 از اچ پی، Ideapad 720S از لنوو و Swift 3 ایسر که قرار است در بازه تعطیلات سال نو وارد بازار شوند. همچنین خط تولید کامل تری نیز از اوایل سال 2018 در دسترس خریداران خواهد بود. با اینکه در حال حاضر و تا زمان عرضه مدل های واقعی استفاده کننده از این چیپ ها نمی توان به اظهار نظر قطعی پرداخت، عملکرد ادعایی AMD به اندازه کافی دقیق به نظر می رسد و در نتیجه، رایزن های جدید با گرافیک وگا می توانند شوک بیشتری نسبت به حوزه دسکتاپ (که عملکرد AMD در آن بخش هم کاملا رقابتی ارزیابی می شود) به بازار لپ تاپ ها وارد کنند. شاید AMD بتواند به این ترتیب در بخش پردازشگرهای موبایل که جزو قلمروی اینتل به حساب می آید عملکردی را از خود به نمایش بگذارد که به انتخاب اول تولید کنندگان لپ تاپ تبدیل شود.