بررسی: آیا قیمت تعیین شده برای آیفون X منصفانه است؟

تنها پس از گذشت چند روز از ورود آیفون 10 به بازارهای بین المللی، این محصول جدید پشت ویترین فروشگاه های داخل کشور نیز قرار گرفت. از این نظر باید بازار ایران را جزو عجیب ترین مراکز عرضه محصولات در سراسر جهان طبقه بندی کرد. کشوری که به دلیل تحریم های داخلی و خارجی دسترسی آن به شرکت های اصلی تولید کننده و نمایندگی های بین المللی عرضه محصولات به شدت محدود شده و قوانین واردات ابزارهای گوناگون به داخل خاک آن نیز فوق العاده سخت گیرانه و با هزینه های سنگین برای وارد کننده و مصرف کننده همراه است؛ اما با این حال همچنان شاهد آن هستیم که هر محصول جدیدی که وارد بازارهای بین المللی شود تنها پس از چند روز در ایران نیز در اختیار علاقمندان قرار می گیرد. اما این شرایط عجیب منجر به بروز بازار سیاه و جولان واسطه ها و دلالان نیز شده است. هفته گذشته بود که برخی از فروشگاه ها در ایران که توانسته بودند گوشی های آیفون X را به شکل قاچاق وارد کشور کنند آن را با قیمت هایی بیشتر از 20 میلیون تومان به فروش می رساندند. جالب آنکه در داخل هم خریدارانی برای محصولاتی با این قیمت وجود دارند و به همین دلیل این چرخه معیوب هر سال با قدرت بیشتری به کار خود ادامه می دهد. در روزهای گذشته نهادهای مسئول بر سر صدور اجازه واردات آیفون X به ایران به توافق رسیدند و خبرگزاری تسنیم هم از اسنادی رونمایی کرد که قیمت تایید شده این گوشی ها در گمرک جمهوری اسلامی ایران را نشان می دادند. بلافاصله پس از آن نیز فروشگاه های اینترنتی در کشور آغاز به پیش فروش محصول تازه وارد اپل کردند تا پس از صدور مجوزهای لازم، کاربران ایرانی را نیز به جمع استفاده کنندگان از آیفون X اپل اضافه کنند. اما آیا قیمت تعیین شده برای آیفون 10 واقعیست؟ آیا وزارت صنایع، گمرک، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و حتی وزارت ارتباطات در غیاب اپل و فروشگاه های رسمی این شرکت، قیمتی منصفانه برای فروش گوشی جدید این شرکت در ایران تعیین کرده اند؟

داستان از خبر روز جمعه 12 آبان خبرگزاری تسنیم آغاز شد. این خبرگزاری مدعیست به اطلاعاتی دست یافته که نشان می دهند آیفون های جدید اپل با چه قیمتی در گمرک ایران پذیرفته شده اند. بر اساس این گزارش، آیفون X با ظرفیت 64 گیگابایتی با قیمت 800 یورو و آیفون X با ظرفیت 256 گیگابایتی با قیمت 920 یورو از گمرک ترخیص شده و در اختیار وارد کننده قرار گرفته اند.

با توجه به قیمت تقریبا 4780 تومانی یورو در بازار آزاد، می توان قیمت اولیه آیفون 10 را به راحتی به دست آورد:

اما نمی توان این اعداد را قیمت نهایی در نظر گرفت. زیرا بر اساس قوانین واردات این دسته از محصولات به کشور، به ترتیب 5 درصد حقوق ورودی، 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده و 4 درصد مالیات علی الحساب به آنها تعلق می گیرد. پس باید این درصدها را نیز به قیمت خام اضافه کرد:

اعدادی که به این ترتیب به عنوان قیمت نهایی دو مدل آیفون X به دست آمده اند با وجود تفاوت حدود 700 هزار تومانی با قیمتی که از حاصلضرب قیمت به یورو ضربدر نرخ این ارز به دست می آید، بر اساس قوانین وارداتی صحیح هستند و باید آنها را قیمت نهایی محصولات پس از عبور از مرزهای گمرک در نظر گرفت. اما فروشندگان آیفون X در ایران قیمت متفاوتی را برای پیش فروش رسمی آن در نظر گرفته اند. با مراجعه به صفحه پیش فروش آیفون X مشاهده خواهید کرد که نسخه 64 گیگابایتی 6.565.000 تومان و نسخه 256 گیگابایتی 7.575.000 تومان قیمت گذاری شده اند.

با یک تفریق ساده می توان اختلاف قیمت 2.052.000 تومانی برای نسخه 64 گیگابایتی، و 2.500.000 تومانی برای نسخه 256 گیگابایتی را محاسبه کرد. اگر این قیمت ها را به دلار تبدیل کنیم (با فرض قیمت 4070 تومانی هر دلار در بازار آزاد)، هر آیفون X نسخه 64 گیگابایتی تقریبا 500 دلار و هر آیفون X نسخه 256 گیگابایتی در حدود 614 دلار سود برای وارد کننده آن در بر دارند.

 این در حالیست که بر اساس برآوردهای انجام شده و بدون در نظر گرفتن هزینه نیروی کار، تبلیغات، بازاریابی و مالیات، خود کمپانی اپل به ازای فروش آیفون های خود نزدیک به 360 دلار سود میکند. بخشی از اختلاف قیمت ایجاد شده را باید به حساب هزینه های نقل و انتقال کالاها به داخل کشور و البته قبول مسئولیت های مرتبط با گارانتی آنها دانست. اما با این حال باز هم حاشیه سود در نظر گرفته شده برای وارد کنندگان و فروشندگان محصولات اپل بسیار زیاد به نظر می رسد. توجه به این نکته هم ضروریست که محاسبات انجام شده تنها برای وارد کنندگان رسمی که اضافه نرخ های مربوط به واردات و مالیات را به دولت می پردازند صحت دارد و وارد کنندگان غیر رسمی و قاچاق گوشی ها که قیمت های به مراتب بیشتری نیز برای کالاهای خود در نظر می گیرند سودی چندین برابر بیشتر از این مقدار را دریافت می کنند.