بررسی کارت گرافیک گیگابایت GIGABYTE AORUS RADEON RX 6800 XT MASTER TYPE C

یکی از بخش‌های عمده و مهم AMD، تولید کارت گرافیک Radeon است. سالهاست که انویدیا در بخش گرافیک صنعت کامپیوتر پیشتازی می‌کند و AMD نتوانسته است آنطور که باید و شاید به سطح فن آوری چیپ‌های تولید شده توسط انویدیا برسد. شرکت AMD از چند جهت عقب ماندگی شدید فنی نسبت به انویدیا دارد، از نظر پرفورمنس خام (قدرت گرافیکی) همچنان با فاصله نسبت به پرچمدار انویدیا قرار دارد؛ علاوه بر آن کارتهای گرافیک AMD فاقد دو فن آوری DLSS و Ray Tracing هستند که البته AMD در این نسل جدید در حال تلاش برای ایجاد فن آوری‌هایی مشابه آنها است. در بحث حافظه، اگرچه AMD تلاش کرده است با افزایش حجم رم گرافیکی جذابیت بیشتری برای خریدار ایجاد کند، اما همچنان از نظر نسلی و کارایی نسبت به رقیب خود، عقب مانده است. خوشبختانه به لطف مدیریت خوب خانم دکتر لیسا سو، AMD در بخش پردازنده توانست شرکت Intel را به خوبی به چالش بکشد. بخش گرافیک اما، هنوز جای کار فراوان دارد.

گرافیک‌های سری RX6000 شرکت AMD را می‌توان اولین تلاش محکم و اولین قدم AMD تحت مدیریت خانم لیسا سو برای رقابت جدی در برابر انویدیا دانست. در بخش پردازنده، شکست اینتل توسط AMD کار چندان سختی نبود چرا که برای سالهای متمادی اینتل درجا می‌زد. اما شرایط میدان جنگ گرافیک کاملا متفاوت است. انویدیا در هر نسل از کارتهای گرافیک خود افزایش توانایی محسوسی را ارائه می‌کند. بنابراین به چالش کشیدن محصولات شرکتی که خیلی خوب کار می‌کند، برای AMD بسیار دشوار تر است. البته از حق نگذریم، به مانند رایزن‌های سری اول که علیرغم کمبود‌هایشان، درخشش قابل قبولی در برابر اینتل در بازار داشتند، RX 6000 نیز، علی رغم کمبود‌هایی که نسبت به انویدیا دارد، در دنیا از فروش بسیار خوبی برخوردار بوده و می‌توان نمره خوبی به آنها داد. بخش بزرگی از موفقیت شرکت AMD در بازار گرافیک، مرهون شرکای AIB قدرتمند آن، مانند شرکت معظم گیگابایت است. گیگابایت، بدون هیچ کم و کاستی، هر آنچه که در توان فنی داشته است، همراه با کارتهای گرافیک Radeon RX 6000 به بازار عرضه کرده است. امروز در لابراتوار سخت افزار، به بررسی کارت گرافیک Gigabyte Aorus Radeon RX 6800 XT Master Type C می‌پردازیم. کارتی که از نام آن پیداست، گیگابایت به طور اختصاصی آن را مجهز به خروجی گرافیکی USB Type C کرده است. شرکت AMD کارت گرافیک RX 6800 XT را با هدف رقابت با RX 3080 انویدیا برای بازی در دقت 4K به بازار عرضه کرده است (البته اگر ماینر‌ها مهلت استفاده از RX 6800 XT را به گیمر‌ها بدهند!).

کارت گرافیک‌های خانواده آئوروس بسیار خواستنی هستند، علی الخصوص نوع Master که به محض موجود شدن – ناموجود می‌شود. گرافیک مدل Master گیگابایت از کیفیت ساخت فوق العاده ای برخوردار است و با هر چیپ گرافیکی که عرضه شود، به دلیل تقاضای بسیار، سریع به فروش می‌رسد. این کارت گرافیک به نمایشگر اختصاصی LCD EDGE VIEW مجهز است.

معماری RDNA 2

کارت گرافیک AMD Radeon RX 6800 XT بر اساس معماری RDNA 2 با ریخته گری 7 نانومتری TSMC ساخته شده است. شرکت ای ام دی به جای کوچکتر کردن ابعاد Die، به افزایش کارایی، بهینه سازی مصرف و اضافه کردن برخی امکانات به این نسل از کارتهای گرافیک، پرداخته است. مجهز کردن 6800XT به 16 گیگابایت حافظه گرفیکی از نوع GDDR6 یکی از این ویژگی‌های خوب است. اما شاید مهمترین خصوصیت این کارتها، استفاده از کش جدید Infinity باشد. کش اینفینیتی در اصل یک حافظه کش 128 مگابایتی مشترک است که بنابر اظهار AMD، حدود 3.25 برابر سریعتر از سرعت حافظه‌های GDDR6 بر گذرگاه 256 بیتی است. ترکیب این کش 128 مگابایتی با 16 گیگابایت حافظه 256 بیتی سبب افزایش 2.4 برابری پهنای باند شده و بدین ترتیب AMD توانسته است کارت گرافیکی قابل رقابت با کارتهای رده بالای انویدیا که مجهز به حافظه‌های گران قیمت GDDR6X هستند، عرضه کند.

یکی دیگر از خصوصیات جالب RX 6800 XT، اضافه شدن شتاب دهنده‌های رهگیری پرتو نور یا Ray Tracing سازگار با Direct X12 Ultimate است. در هر واحد از 72 واحد محاسباتی این کارت، یک واحد موتور شتاب دهنده پرتو نور قرار دارد. بدین ترتیب AMD با این نسل از کارتهای گرافیک خود، پشتیبانی رسمی‌ از Ray Tracing را آغاز کرده است. البته هنوز AMD به خوبی سری 3000 انویدیا نمی‌تواند از Ray Tracing پشتیبانی کند و کاربران در صورت روشن کردن قابلیت Ray Tracing با کاهش قابل توجه FPS مواجه خواهند شد، اما همچنان اضافه شدن این فن آوری به کارتهای Radeon از طرف AMD جای تقدیر دارد.

در هر یک از 72 واحد محاسباتی CU این کارت، تعداد 64 شریان پردازشی قرار دارد که در مجموع، چیپ RX 6800 XT را مجهز به 4608 شریان پردازشی می‌کند. فرکانس کاری GPU این کارت، به دو صورت است. فرکانس Game Clock مدل رفرنس RX 6800 XT برابر 2015MHz و فرکانس Boost آن برابر 2250MHz است. البته کارت گرافیک AORUS RADEON RX 6800 XT MASTER TYPE C گیگابایت به شکل اورکلاک شده دارای فرکانس Game Clock برابر 2065MHz و فرکانس Boost برابر 2310MHz عرضه شده است.

از نظر مصرف، کارت گرافیک RX 6800 XT حدود 300 وات مصرف دارد و دمای کاری آن زیر 80 درجه سانتیگراد است. نکته قابل ذکر در مورد این کارت، استفاده از این چیپ در Xbox سری X و PS5 است. بنابراین با یکی از بهینه ترین کارت گرافیک‌ها روبه رو هستیم که به خوبی دقت 4K را پاسخ می‌دهد.

شرکت AMD دو خصوصیت جالب را همراه کارت گرافیک‌های RX 6800 XT عرضه می‌کند. یکی Smart Access Memory یا به اصطلاح سیستم SAM است، که فن آوری مشابه آن در انویدیا Resizable Bar است. البته اعتبار این فن آوری متعلق به AMD است چون اولین بار این شرکت آن را معرفی کرد. به لطف این فن آوری، در صورتی که از پردازنده‌های رایزن سری 5000 استفاده کنید و مادربرد شما قابلیت پشتیبانی از 4G Decoding را داشته باشد و CSM هم خاموش باشد، کارایی گرافیکی در بازی افزایش می‌یابد. فن آوری دوم Rage Mode است که به نوع اورکلاک نرم افزاری Radeon به حساب می‌آید.

کارت گرافیک RX 6800 XT موضوع بررسی ما برای کارکرد خود نیاز به منبع تغذیه با توان 750 وات واقعی دارد و برای بازی در دقت 2K و 4K ساخته شده است.

بسته بندی محصول

طراحی روی جعبه کارت گرافیک AORUS RADEON RX 6800 XT MASTER TYPE C گیگابایت از تم مشکی – نارنجی آئوروس و قرمز ای اِم دی بهره می‌برد. پارت نامبر این کارت GV-R68XTAORUS-M-16GC است. اطلاعات مهمی‌‌‌که در نمای جلوی جعبه به آن اشاره شده است، شامل پشتیبانی کارت گرافیک از نورپردازی RGB Fusion 2.0، فن آوری کولینگ Max Contact Cooling، حجم رم 16 گیگابایتی از نوع GDDR6، ضمانت 4 ساله و خروجی تصویری USB Type C است.

در پشت جعبه، به توضیح مفصل تری از کولینگ پیش رفته به کار رفته در این کارت، مجهز بودن به نمایشگر LCD EDGE VIEW، و تنوع کانکتور‌های آن اشاره شده است.

اقلام همراه درون جعبه، شامل بروشور نصب به زبان فارسی، و بج زیبای آئوروس می‌شود.

ساختار و طراحی محصول

کارت گرافیک AORUS RADEON RX 6800 XT MASTER TYPE C گیگابایت بسیار بزرگ و از نظر ابعادی 3 اسلات را اشغال می‌کند. بدنه حاشیه فنها از پلاستیک سخت و بک پلیت آن فلزی و بسیار با کیفیت و محکم ساخته شده است. ابعاد این کارت برابر 32.4 در 1.4 در 6 سانتیمتر می‌باشد. عملا طول این کارت 32.5 سانتی متر است و اکثر کیس‌ها تا 30 سانتیمتر Clearance لازم را در اخیتار شما قرار می‌دهند، بنابراین حتما پیش از خرید آن از نظر پشتیبانی و سازگاری ابعادی با مشخصات کیس خود مطابقت دهید. وزن این کارت گرافیک کمی‌‌بیشتر از 1 کیلو گرم است و در حالت کلی ما عموما توصیه می‌کنیم از VGA Holder برای کارت‌های رده متوسط به بالا استفاده کنید، در مورد این کارت گرافیک هم، اگر چه افتادگی یا Sag کردن را مشاهده نکردیم، اما استفاده از نگه دارنده برای گرافیک‌ها در این کلاس، توصیه می‌شود.

نیروی برق کارت گرافیک از طریق دو کانکتور 8 پین PCIe تامین می‌شود.

نورپردازی در این مدل شامل دو شیار سفید رنگ در حاشیه فنها و کلمه Aorus در بک پلیت می‌شود. البته گستردگی نورپردازی RGB این کارت گرافیک گیگابایت جلوه‌های زیبای مخصوص به خودش را دارد. اگرچه ما دوست داشتیم وسعت این نورپردازی‌ها بیشتر بود، اما همین حد از RGB هم نمره قبولی دریافت می‌کند.

علاوه بر نورپردازی، گیگابایت از یک نمایشگر به نام LCD EDGE VIEW بر روی این کارت استفاده کرده است. در حالت پیش فرض در این نمایشگر تمام رنگی، فالکون معروف آئوروس به نام CHIBI به خوردن و خوابیدن و پرواز مشغول است، گاهی هم شما را تشویق به مبارزه در بازی‌ها می‌کند.

اما شما می‌توانید با استفاده از نرم افزار RGB Fusion 2.0 اطلاعات خاصی از کارت گرافیک و یا هر متن یا تصویری که این نمایشگر پشتیبانی کند – حتی تصاویر متحرک GIF را – برای نمایش به آن منتقل کنید تا نمای کارت گرافیک شما زیبا تر شود.

گیگابایت با استفاده از نمایشگر در کارت گرافیک، نمایی بسیار زیبا را به آن داده است. نمایشگر نه آنقدر بزرگ است که حواس شما را از مانیتور پرت کند، و نه آنقدر کوچک که اطلاعات و نوشته‌های آن را نتوان دید. میزان نور و زاویه دید آن هم کاملا مناسب است و از نرخ به روز رسانی بالایی هم برخوردار است. طراحی چنین نمایشگری با این خصوصیات کاملا مناسب، کاری بسیار جالب توجه از گیگابایت و یک ارزش افزوده برای کاربرانی است که این کارت را خریداری خواهند کرد. تنها نکته ای که باید توجه داشت، برای اعمال تغییرات در نمایشگر نیاز به استفاده از نرم افزار RGB Fusion برای کنترل آن است.

بک پلیت پشتی کارت تماما فلزی است و عملکرد آن در دفع حرارت قطعات پشت مدار چاپی ستودنی است. یک بخش کوچک از این بک پلیت که نام Aorus در آن نقش بسته است مجهز به نورپردازی RGB است.

یک مایکرو سوییچ بسیار ریز، بر روی PCB کارت گرافیک قرار دارد که امکان تغییر بایوس کارت گرافیک را در دو حالت به کاربر می‌دهد. در حالت OC که به صورت پیشفرض در این حالت قرار دارد طبیعتا سرعت گرافیک بیشتر است. حالت دوم حالت Silent است که حداکثر سکوت را برای کاربر فراهم می‌کند چرا که با عملکرد خنک تر، فنها به ندرت وارد عمل خواهند شد و صرفا در صورتی که دما به بالای 55 درجه برسد، روشن می‌شوند.

ضخامت 3 اسلاتی این کارت را در این تصویر کاملا می‌توان مشاهده کرد.

گیگابایت تعداد 4 خروجی تصویری بر روی این کارت قرار داده است، شامل یک عدد Display Port 1.4a، و دو عدد HDMI 2.1 بعلاوه یک USB Type C که در انتها قرار دارد. این گرافیک از حداکثر دقت 8K یا 7680 در P4320 پشتیبانی می‌کند.

سیستم خنک کننده

برای کارت گرافیک AORUS RADEON RX 6800 XT MASTER TYPE C گیگابایت یک کولر عظیم مجهز به 7 لوله انتقال حرارت که به صورت 5 به 2 در دو طرف درون دو سینک بزرگ توسعه یافته، به کار رفته است. این بلوک‌های بزرگ برج خنک کننده، به خوبی از پس وظیفه خنک سازی این کارت گرافیک بر می‌آیند. تمامی‌‌بخش‌های مهم، شامل فازها، کنترلر‌ها، چوک‌ها و GPU و حافظه‌ها تحت پوشش کامل این کولر قرار دارند.

نکته ای که باید در مورد فنها به آن اشاره کرد، ابعاد آنهاست که گیگابایت از 3 فن 10 سانتیمتری استفاده کرده است. فن وسط بر خلاف جهت دو فن کنار گردش می‌کند تا قدرت گردش هوا را به دو برابر افزایش دهد. این فنهای بولبرینگی به مانند نسل‌های پیشین، بسیار بی صدا هستند و حتی در سرعت‌های بالا، صدای آنها اصلا زیاد نیست و طبیعی جلوه می‌کند.

نکته قابل تامل دیگر، نوع طراحی این فنها است که به مانند چنگک هوا را به درون سینک خنک کننده می‌کشند و عملکرد بسیار بهینه تری نسبت به نسل‌های پیشین دارند.

سیستم تست

برای تست این کارت بهتر بود ما از یک سیستم مبتنی بر پردازنده رایزن سری 5000 استفاده می‌کردیم تا قدرت برتر RX 6800 XT در برابر RTX 3080 مشخص تر شود. اما در غیاب چنین پلتفرمی‌مجبور به استفاده از سیستم تست مبتنی بر اینتل استفاده می‌کنیم.

عملکرد

گیگابایت به همراه کارتهای گرافیک خود، نرم افزار اختصاصی AORUS ENGINE را ارائه می‌کند. همیشه آخرین نسخه این نرم افزار را از وبسایت رسمی‌کارت گرافیک خود دریافت کنید. این نرم افزار شامل Fusion RGB 2.0 هم می‌شود که از طریق آن می‌توانید مدیریت RGB را نیز بر عهده بگیرید. کار با این نرم افزار بسیار راحت است. حداکثر فرکانس GPU کارت گرافیک AORUS RADEON RX 6800 XT MASTER TYPE C گیگابایت برابر 2310MHz است که تقریبا 60 مگاهرتز فرکانس بالاتری نسبت به حالت مرجع RX 6800 XT دارد. بنابراین با کارت گرافیکی روبه رو هستید که GPU آن به صورت کارخانه ای سریعتر از نسخه رفرنس AMD است. در مورد فرکانس حافظه‌های GDDR6 اما تغییری در فرکانس رفرنس ایجاد نشده و برابر 2000MHz یا 16Gbps است. به همین حالت، تمام تست‌ها را یک بار به انجام رساندیم. حداکثر دمای GPU در تست پیش فرض به 68 درجه رسید. فنها را بر روی صد در صد تنظیم کردیم سپس با افزایش پلکانی 10 مگاهرتزی فرکانس GPU، در نهایت حداکثر فرکانس آن را  به 2400 مگاهرتز رساندیم. سپس به سراغ Memory رفتیم و فرکانس آن را به 2150 مگاهرتز برابر 17.5Gbps رساندیم. حال با این شرایط کلیه تست‌ها را مجددا تکرار کردیم و به ثبت نتایج پرداختیم. حداکثر دمای ثبت شده برای GPU در طول تست‌های حالت اورکلاک، 68.5 درجه ثبت شد.

در غیاب پلتفرمی‌AMD، با توجه به نتایج بدست آمده کارت گرافیک AORUS RADEON RX 6800 XT MASTER TYPE C گیگابایت در سطح و کلاس RTX 3080‌ها قرار می‌گیرد. این کارت مناسب مانیتور‌های 4K، 2K و یا مانیتور‌های FHD با نرخ به روز رسانی بالای 360 هرتز می‌باشد. تست بازی تنها در حالت پیش فرض گرفته شده است (بدون اورکلاک). البته تست‌های ما به شکل RTX OFF گرفته شده است و در صورت روشن کردن قابلیت رهگیری پرتو نور، قدرت RX 6800 XT بشدت افت می‌کند. بنابراین توصیه ما این است که برای RTX ON کردن با کارت‌های AMD هنوز زود است.

در تست بازی‌ها در دقت 4K، این کارت گرافیک در تمام بازی‌ها بیش از 50 فریم خروجی داشت و هم سطح و کلاس RTX 3080 قرار داشت.

در تست 3DMark Time Spy نیز در کنار RTX 3080‌های ما قرار گرفت.

جایگاه این کارت را در تست Superposition Unigine در جدول فوق مشاهده می‌کنید.

نتیجه گیری

خوشبختانه قیمت کارتهای گرافیک AMD در ایران بسیار خوب و رقابتی است و این موضوع باعث شده که انتخاب بین گرافیک‌های Radeon سری 6000 و RTX‌های سری 3000 به یکی از دشوار ترین کارها برای ما تبدیل شود. شرکت AMD کارت گرافیک RX 6800 XT را برای رقابت با RTX 3080 به بازار عرضه کرد و باید اذعان داشت، در صورتی که پلتفرم شما Ryzen 5000 است، بدون شک این کارت در بسیاری از بازی‌ها حتی از RTX 3080 هم عملکرد بهتری می‌تواند داشته باشد. اما، مسئله اینجاست که کارت AMD فاقد توانایی لازم برای رقابت با 3080 در بحث Ray Tracing است. همچنین این کارت فعلا فاقد توانایی DLSS و یا هسته‌های هوش مصنوعی است. بنابراین با توجه به عملکرد مشابه با 3080 در گیمینگ، به علت فقدان امکانات مشابه 3080، اغلب کاربران برای خرید 3080 راغبتر هستند. از نظر قیمتی اما، RX 6800 XT حدودا در رنج قیمت کارت گرافیک RTX 3070 Ti قرار دارد و از این حیث ممکن است کاربران بین خرید این کارت و RTX 3070 Ti بر سر دوراهی قرار گیرند.

اگر هدف کاربر از خرید این گرافیک صرفا بازی باشد، و در بازی بحث Ray Tracing و DLSS آنچنان برایش اهمیت نداشته باشد، با توجه به حجم رم 16 گیگابایتی RTX 6800 XT که دو برابر حجم رم RTX 3070 Ti است، می‌توان RX 6800 XT را یک گزینه مطلوب تر و آینده نگرانه تر دانست. همچنین در بحث Video Editing، بخصوص دوستانی که با Premier کار می‌کنند، عملکرد این کارت می‌تواند نزدیک به عملکرد RTX 3070 Ti باشد. در مابقی امور و نرم افزار‌های رندر، بهتر است کاربر پیش از خرید، حتما به لیست پشتیبانی کارت گرافیکهای نرم افزار مورد استفاده خود رجوع کند.

اما بازگردیم به سراغ موضوع بررسی، کارت گرافیک AORUS RADEON RX 6800 XT MASTER TYPE C گیگابایت از بهترین محصولات گیگابایت است. این کارت در ایران در حدود قیمت 57 میلیون تومان به فروش می‌رسد و از بابت امکانات و توانمندی، یکی از بهترین RX 6800 XT‌های بازار است. در تست‌ها قدرت اورکلاک این کارت بسیار خوب بود، و گیگابایت با کولر قدرتمندی که برای این کارت در نظر گرفته است، در لود‌های بالا، توانایی خنک کنندگی بسیار مطلوبی را برای کارت به ارمغان می‌آورد.

وجود خروجی تصویری Type C در این کارت، یک مزیت بزرگ است و می‌تواند کاربرانی را که به دنبال این خصوصیت هستند، جذب خود کند. در مجموع، سایت سخت افزار، با توجه عملکرد فوق العاده خوب این کارت در بخش گیمینگ، نشان منتخب گیمر‌ها را به آن اعطا می‌کند.