بررسی گوشی موبایل Sony Xperia Z1 (سونی اکسپریا Z1)

سال قبل وقتی از مسئولان سونی سوال می‌کردید چرا در حالی که تمامی گوشی‌های جدید به چیپ‌ست‌هایی با پردازنده چهارهسته‌ای مجهز شده‌اند، شما همچنان به دنبال پردازنده‌ای دو هسته‌ای هستید، پاسخ می‌دادند که نیازی به انجام این کار نبوده و چیپ‌ست‌های با پردازنده دوهسته‌ای نیز به خوبی از پس نرم‌افزارهای فعلی بر می‌آیند. در واقع سونی روال خودش را ادامه می‌داد و انگار نظر کاربران برایش مهم نبود. اما به نظر می‌رسد سونی روال خود در زمینه گوشی‌های موبایل تغییر داده و حالا خیلی بیشتر به حرف کاربران و علاقمندانش گوش می‌دهد. گوشی Xperia Z1 که در نمایشگاه IFA 2013 معرفی و به نمایش گذاشته شد، نمادی از احترام به خواسته مشتری است. همچنین در حرکتی قابل تقدیر، سونی تعدادی از نمونه‌های اولیه این گوشی را برای کشورهای مختلف از جمله ایران ارسال کرده تا رسانه‌ها و دوستداران محصولات سونی هرچه زودتر با Z1 آشنا شده و از نزدیک آن را تجربه کنند. Xperia Z1 دو رویکرد کلی دارد. اول ارائه سخت‌افزاری قدرتمند با امکانات فراوان و دوم استفاده از یک دوربین عالی برای دوستداران عکاسی با موبایل که در نتیجه باعث می‌شود Z1 به گزینه‌ای همه فن حریف تبدیل گردد. به همین خاطر این مقاله نیز از دو بخش تشکیل شده که شامل بررسی خود گوشی، امکانات و کارایی آن در تست‌ها و سپس ارزیابی کارایی دوربین در موقعیت‌های مختلف می‌شود.

بدنسازی به سبک ژاپنی

گوشی Xperia Z جزو محصولات خوب و خوش ساخت به شمار می‌آمد و شامل روکش شیشه‌ای در جلو و پشت، بدنه ضد آب و ضد گرد غبار و طراحی مناسب بود. حالاً در Z1 با محصولی روبرو هستیم که از بابت بدنه و ظاهر نمونه تقویت شده Z حساب می‌شود. پشت و جلو همچنان از شیشه ساخته شده‌اند، اما ساختار گوشی به جای پلاستیک، از آلومینوم ساخته شده و این ترکیب، ظاهری بسیار شیک، زیبا و با کلاس به آن می‌بخشد. با دیدن و در دست گرفتن گوشی فراموش خواهید کرد که این مدل از 5 اینچی‌های معروف بازار اندکی بزرگتر و سنگین‌تر (و در برخی موارد ضخیم‌تر) است. حس خوب آلومینیوم و شیشه قطعاً شما را وسوسه خواهد کرد. لبه‌های گوشی مانند قبل تیز نبوده و اندک منحنی موجود در این قسمت حس بهتری از نگه داشتن گوشی القا می‌کند (تصویر 1، Z1 روی Z).

بلندگوی دستگاه به لبه زیرین منتقل شده و دیگر با قرار گرفتن گوشی روی سطوح مختلف پوشانده نمی‌شود (تصویر 2).

اتصال هدفون نیز بدون هیچگونه دریچه محافظ و با حفظ قابلیت ضد آب بودن، کاملاً در دسترس قرار دارد. اتصال پایه مخصوص این گوشی به سبک Xperia Z Ultra بوده و در سمت چپ قرار گرفته است. در نسخه‌های قبلی Z شاهد حضور یک دیود نوری کوچک در بالای صفحه بودیم که حالا این دیود نوری به داخل محل شنیدن صدا در زمان مکالمه منتقل شده و علاوه بر افزایش جذابیت، کارکردهای بیشتری نیز پیدا کرده است. نکته دیگری که درباره Z1 وجود دارد و پیش از این در مجموعه اعضای خانواده Z به شکل پراکنده دیده می‌شد، دکمه مخصوص شاتر دوربین است (تصویر 3).

از آنجا که در زیر آب امکان استفاده از دوربین وجود ندارد، وجود دکمه شاتر این امکان را می‌دهد تا بتوان در زیر آن به راحتی به عکاسی پرداخت. البته همچنان امکان تغییر در تنظیمات را نخواهید داشت، زیرا این تنظیمات باید از طریق صفحه‌نمایش اعمال شوند. مانند دوربین‌های دیجیتال این دکمه دو مرحله‌ای طراحی شده که در مرحله اول فشرده شدن عمل فوکوس و سپس عمل ثبت عکس را انجام می‌دهد. با این حال برخی موارد نیز می‌توانستند بهبود یابند. برای مثال فاصله صفحه‌نمایش از لبه‌های گوشی (به خصوص از بالا و پایین) به نسبت زیاد است و دکمه‌های لمسی اصلی اندروید نیز در ساختار رابط کاربری قرار گرفته و بخشی از فضای صفحه‌نمایش را به خود اختصاص می‌دهند.

Z1 در وادی هوشمندی

حس خوب در دست گرفتن گوشی به خوبی با چیپ‌ست قدرتمند، امکانات فراوان و کارایی بالا در نرم‌افزارها کامل می‌شود. چیپ‌ست Snapdragon 800 مجموعه‌ای عالی شامل پردازنده چهارهسته‌ای با فرکانس بالای دو گیگاهرتز و پردازنده‌گرافیکی Adreno 330 ایده‌آل برای بازی‌ها است. عمر باتری بالا سبب می‌شود تا نه تنها در امور روزمره، بلکه در زمان مرور صفحات وب و انجام بازی‌ها نیز دیرتر به شارژر احتیاج پیدا کنید. جدول زیر مشخصات فنی این گوشی را نشان می‌دهد:

یکی از محدودیت‌های این گوشی، ارائه با ظرفیت داخلی تنها 16 گیگابایت است و در صورت نیاز به حافظه بیشتر باید به سراغ کارت‌های حافظه جانبی بروید. بلندگو نیز با آنکه به نظر می‌رسد باید خروجی صدای قدرتمندی داشته باشد، اما همچنان می‌بینیم که صدای خروجی آن کاملاً معمولی بوده و نکته خاصی در آن نهفته نیست. نکته آخر در بخش سخت‌افزاری نیز به صفحه‌نمایش این محصول باز می‌گردد. با آنکه سونی اعلام کرده در صفحه‌نمایش این گوشی از فناوری Triluminos استفاده شده، اما در مقایسه با Z Ultra با فناوری مشابه مشاهده می‌شود که زاویه دید محدود است، اما از Xperia Z وضعیت بهتری دارد (در بررسی گوشی Xperia Z Ultra فناوری Triluminos به طور کامل توضیح داده شده و دیدیم که این فناوری به نور پس زمینه صفحه‌نمایش مرتبط است). در نهایت با قرار دادن Z1 در زیر میکروسکوپ به نتیجه‌ای جالب در مورد صفحه‌نمایش رسیدیم (تصویر 4).

شکل و چیدمان پیکسل‌ها در صفحه‌نمایش Z1 دقیقاً مشابه همان چیزی است که در Z دیده بودیم و شاید بتوان گفت که سونی دقیقاً از همان پانل گوشی Xperia Z اما با نور پس‌زمینه ساخته شده براساس فناوری Triluminos استفاده کرده است که در نهایت باعث بهبود زاویه دید در مقایسه با Xperia Z شده، اما در رده‌ای پایین‌تر از Z Ultra قرار می‌گیرد. در کل باید گفت کیفیت صفحه‌نمایش از روبرو کاملاً مناسب است و از بابت کیفیت رنگ و کنتراست در سطح خوبی قرار دارد. شدت نور پس‌زمینه نیز به قدری است که در نور روز دچار مشکل نخواهید شد. در زمینه رابط کاربری و در مقایسه با Z Ultra به نکته جدیدی روبرو نیستیم. سونی همان رابط کاربری ساده را حفظ کرده و سعی دارد تا کار با آن ساده باشد (البته بهینه‌سازی‌ها و ریزه کاری‌های خاص سونی نیز همچنان به چشم می‌خورد و قابل تقدیر است). امکان اجرای Widget‌های مختلف روی صفحه‌اصلی وجود داشته و از انجا که در این گوشی مسئله عکس و عکاسی اهمیت بالایی دارد، در کنار نرم‌افزارهای اختصاصی سونی نرم‌افزار ویرایش عکس Pixlr Express نیز در نظر گرفته شده است. با این حال همان محدودیت‌هایی که در رابط کاربری Z Ultra دیده بودیم در اینجا نیز وجود دارد.

Z1 در میدان نبرد

طبق معمول برای آماده‌سازی گوشی برای انجام تست‌ها آن رابه طور کامل شارژ کرده و گزینه‌های صرفه‌جویی در توان مصرفی را خاموش کردیم. پس از حذف تمامی Widget‌ها از روی صفحه و اتصال گوشی به شارژر تست‌ها را آغاز کردیم. جدول زیر نتایج تست Xperia Z1 را نشان می‌دهد:

Z1 در تاریک‌خانه

قبل از هر چیز باید بگوییم نسخه‌ای از گوشی که دفتر سونی در ایران در اختیارمان قرار داده یک نمونه آزمایشی است و به همین خاطر ممکن است دارای برخی اشکالات جزیی باشد و یا در برخی موارد آنطور که انتظار داریم عمل نکند. این مسئله هم در بحث کارایی در تست‌ها و هم در عملکرد دوربین می‌تواند تاثیرگذار باشد. پیشتر درباره دوربین این گوشی و اینکه اعداد و ارقام توصیف‌کننده این دوربین به چه معنا هستند، در وب سایت مستقل سخت‌افزار توضیح دادیم. در اینجا تنها به این مسئله اشاره می‌کنیم که سونی از سنسوری با اندازه‌ای مشابه سنسورهای دوربین‌های کامکپت (1/2.3 اینچ) و لنزهای سری G سونی (27 میلیمتر f/2.0) استفاده کرده که در نهایت باعث شده این مجموعه از لحاظ سخت‌افزاری یک سر و گردن بالاتر از بسیاری از رقبا باشد. در بخش نرم‌افزار دوربین نیز با تغییرات فراوانی روبرو هستیم و رابط کاربری آن با نمونه‌های قبلی کاملاً متفاوت است. گزینه Superior Auto همچنان با تشخیص محیط و اعلام آن به کاربر، عمل ثبت عکس را انجام می‌دهد و شاهد گزینه‌های مختلف دیگری شامل Manual، Picture Effect (اعمال افکت‌های تصویری)، Timeshift Burst (ثبت چند عکس قبل و بعد از فشردن شاتر و امکان انتخاب بهترین آنها) و پانوراما هستیم (تصویر 5).

سه مورد جدید به این لیست افزوده شده که شامل AR Effect (شناسایی محیط و افزودن اشیا مختلف به آن، تصویر 6)،

Info-Eye (نمایش اطلاعات درباره مکانی که در حال عکس گرفتن از آن هستید، تصویر 7)

و Social Live -Stream مستقیم تصویر از گوشی به فیس بوک) می‌شوند. در ضمن می‌توان ابزارهای دیگری را نیز به این لیست اضافه کرد و در نتیجه برای دسترسی به آنها نیازی به اجرای نرم‌افزارهای مجزا نخواهد بود (البته تعداد این ابزارها در حال حاضر چندان زیاد نیستند). در میان تمامی این گزینه‌ها، مورد Manual غلط‌ اندازترین گزینه به شمار می‌آید! برخلاف انتظارمان از این گزینه، در اینجا تنها می‌توان مقدار ISO، Exposure، White Balance و نوع فوکوس (شامل پنج حالت Single، Multi، Touch، Face و Object Tracking) را تغییر داد و خبری از امکان تغییر سرعت شاتر، Aperture، فوکوس دستی یا موارد دیگر نیست (تصویر 8).

به همین خاطر بد نبود که سونی به جای نام Manual، از عبارت دیگری استفاده می‌کرد. حالت HDR و عکاسی پی در پی (که از سرعتی بالا و کیفیتی مناسب برخوردار است) و همچنین سیستم‌های تشخیص صورت و لبخند نیز همچنان در این دوربین وجود دارند. همچنین از مزیت‌های این دوربین می‌توان در کارکرد خوب آن در انجام فوکوس و سرعت بالای بروزرسانی صفحه‌نمایش در حرکت سریع گوشی است.

هشت صبح، هشت شب

پس از آنکه کمی با حالت Superior Auto کار کردیم با مسئله‌ای عجیب روبرو شدیم. دقت تصویر در این حالت 8/3 مگاپیکسل بوده و امکان تغییر آن وجود ندارد. به حالت Manual سر می‌زنیم و می‌بینیم که با فعال ساختن دقت تصویر 20 مگاپیکسل برخی از گزینه‌های عکاسی غیرفعال می‌شوند! این مسئله این تردید را در ما ایجاد می‌کند که آیا این دوربین واقعاً 20 مگاپیکسل است یا سونی از سنسوری هشت مگاپیکسلی استفاده کرده و سپس به شکلی نرم‌افزاری (یا از هر طریق دیگر) تصویر نهایی را به 20 مگاپیکسل تبدیل می‌کند. شک ما زمانی بیشتر شد که نرم‌افزار عکاسی ProCapture نیز از حداکثر دقت هشت مگاپیکسل پشتیبانی می‌کرد. این مسئله باعث شد تا عزممان را جزم کرده و بیشتر روی بحث دوربین تمرکز کنیم. به همین خاطر برای اولین بار به سراغ یک نمونه با کیفیت بالا از جدول استاندارد ISO 12233 رفتیم تا بتوانیم به شکلی دقیق میزان دقت تصویر پیکسل‌ها را بررسی نماییم. در ابتدا در دو دقت تصویر 3/8 (تصویر 9)

و 20/7 مگاپیکسل (تصویر 10)

و در فاصله‌ای یکسان عکس گرفتیم (سرعت شاتر 100/1 ثانیه، ISO 160) و همانطور که مشخص است در حالت هشت مگاپیکسل، با خطوط و لبه‌هایی به نسبت دقیق‌تر روبرو هستیم. در قدم بعدی ابعاد عکس هشت مگاپیکسلی را از طریق نرم‌افزار فتوشاپ به 20/7 مگاپیکسل افزایش داده و بخشی یکسان از دو تصویر را با یکدیگر مقایسه کردیم. در برش تصویر نسخه 20 مگاپیکسلی (تصویر 11)،

نویزهای موجود تاثیر مستقیم به کارگیری سیستم افزایش Sharpness تصویر است و این ذهنیت را برای ما ایجاد می‌کند که تصویر 20 مگاپیکسلی در واقع با افزایش اندازه تصویر هشت مگاپیکسلی (تصویر 12)

صورت می‌گیرد (حتی به نظر می‌رسد کیفیت برش تصویر نسخه هشت مگاپیکسلی به علت عدم اعمال فیلترهای افزایش دقت و کاهش نویز از اندکی بهتر از نسخه 20 مگاپیکسلی است). ما به این حد بسنده نکرده و همین آزمایش را روی دوربین Galaxy S4 (که جزو دوربین‌های خوب موبایل به شمار می‌آید) نیز اجرا کردیم. جالب آنکه در Galaxy S4 عکسی که با دقت هشت مگاپیکسل گرفته شده، در نمایش جزییات بهتر از عکس 13 مگاپیکسلی عمل کرده است (حتی زمانی که عکس را به دقت تصویر 13 مگاپیکسل Upscale کردیم).

با این حال حتی اگر دوربین این گوشی را هشت مگاپیکسل در نظر بگیریم، باز هم سخت‌افزار مناسبی که سونی برای دوربین به کار گرفته باعث می‌شود تا تجربه‌ای خوب از عکاسی با آن داشته باشیم. کارایی در نور کم بسیار بهتر از یک دوربین معمولی موبایل است و جزییاتی را می‌توان در آن دید که پیش از این در دوربین‌های موبایلی نمی‌دیدیم. سرعت بالای پردازش و ذخیره عکس و همچنین توانایی خوب در تشخیص نور و وضعیت از مزیت‌های این دوربین به شمار می‌آید. با افزایش ISO نویز حاصل از آن کمتر از گوشی‌های دیگر خواهد بود (تصویر 13، ISO 1600، سرعت شاتر 100/1، دقت هشت مگاپیکسل). البته در برخی شرایط کم نور مشاهده شد که در آن سرعت شاتر به 8/1 ثانیه نیز می‌رسید و منجر به لرزش دست می‌شد. در نهایت امیدواریم سونی در نمونه نهایی محصول که وارد بازار می‌شود، ارتقایی مهم و اساسی برای دوربین آن در نظر گرفته باشد.

پاداش ارتقا

Xperia Z1 از آن دست محصولاتی است که همگان از سوی سونی انتظار داشتیم. کیفیت بالای ساخت، نرم‌افزار کاملاً بهینه، امکانات فراوان و راحتی در استفاده و در نهایت یک دوربین خوب و با کیفیت (و صد البته ویژگی ضد آب و ضد گرد و غبار بودن) همگی باعث شده تا بسختی بتوان ایرادی به Z1 گرفت (البته چشمان تیز بین ما همه ایرادها را شکار خواهد کرد!). این گوشی قطعاً گزینه‌ای هیجان‌انگیز است، اما زمانی که بدانیم چه قابلیت‌ها و فناوری‌هایی قرار است در آینده وارد دنیای عکاسی با موبایل شود (لرزشگیر اپتیکال یکی از همین موارد است که LG Optimus G2 از آن برخوردار است) و چه پیشرفت‌هایی صورت خواهد گرفت، بیشتر هیجان ما را برای دیدن نسل بعدی گوشی Z1 افزایش می‌دهد.