نظریه امواج الیوت در فارکس یکی از شناختهشدهترین ابزارهای تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی است که توسط “رالف نلسون الیوت” در دهه 1930 معرفی شد. در بازار فارکس، امواج الیوت ابزاری برای پیشبینی جهت آینده قیمت و شناسایی نقاط ورود و خروج محسوب میشود.
نظریه Elliot با الهام از نظریه داو توانست الگوهای تکراری بازار را شبیهسازی کند و پیشبینیهایی دقیق ارائه دهد. در این روش، حرکت بازار بهصورت امواجی متوالی و فراکتالی تعریف میشود که در قیمتها و رفتار مصرفکنندگان، قابل شناسایی است.
نظریه امواج الیوت (Elliott Wave) به طور کلی، حرکت قیمت در جهت روند اصلی را در پنج موج، به نام امواج محرک و اصلاح روند را در سه موج به نام امواج اصلاحی بررسی میکند. در این مدل، امواج محرک با اعداد 1 تا 5 و امواج اصلاحی با حروف a، b و cشناسایی میشوند. این الگوها در نمودارهای بلندمدت و کوتاهمدت دیده میشوند.
ابزارهای کلیدی در این روش شامل فیبوناچی اصلاحی و گسترشی، نسبتهای موجی (Wave Ratios)، تحلیل تناوب امواج (Wave Alternation) و قوانین شکست ساختار موجی (Wave Structure Break) هستند.
معرفی روش تحلیل Elliott Wave در فارکس به همراه آشنایی با ابزارها و تئوری ها
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع تحلیل تکنیکال، استفاده از فیبوناچی در تحلیل فارکس، الگوهای بازگشتی، الگوهای کندل استیک و تحلیل پرایس اکشن می توانید به وبسایت های مرجع نظیر تریدرز یونیون و تریدینگ فایندر مراجعه کنید.
ساختار اصلی نظریه امواج الیوت در بازار فارکس
طبق این نظریه، حرکت قیمت در دو فاز اصلی انجام میشود:
1. امواج پیشرو (Impulse Waves)
2. امواج اصلاحی (Corrective Waves)
این دو فاز با ساختارهای مشخص خود، چرخهای ۵-۳ موجی را تشکیل میدهند که در تمامی تایمفریمها قابل مشاهده است.
آموزش امواج الیوت در تحلیل فارکس
برای شناسایی دقیق موجها در نظریه الیوت، ابزار فیبوناچی نقش مهمی ایفا میکند. نسبتهای فیبوناچی مانند 61.8٪، 100٪، 161.8٪ و 261.8٪ میتوانند در تخمین طول موجها و یافتن سطوح بازگشت یا گسترش به کار روند.
بهویژه در موجهای 2 و 4 از فیبوناچی اصلاحی و در موجهای 3 و 5 از فیبوناچی گسترشی استفاده میشود. در بخشهای بعدی بهصورت کاربردیتر این موضوع را بررسی میکنیم.

شماتیک تشکیل امواج الیوت در نمودارهای قیمت نمادها در فارکس و دیگر بازارها
موجهای پیشرو (Impulse Waves)
امواج پیشرو شامل پنج موج متوالی هستند که روند اصلی بازار را دنبال میکنند.
موج 1: آغاز حرکت
نخستین موجی که روند جدید را شکل میدهد. معمولاً معاملهگران زیادی در این مرحله وارد نمیشوند چون روند هنوز تأیید نشده است.
موج 2: اصلاح اولیه
برای تحلیل عمق اصلاح موج 2، از ابزار فیبوناچی اصلاحی استفاده میشود. معمولاً این موج تا سطح 50٪ یا 61.8٪ موج 1 بازمیگردد. قیمت بخشی از رشد موج 1 را اصلاح میکند اما هرگز پایینتر از آغاز موج 1 نمیرود.
موج 3: قویترین موج بازار
اغلب با استفاده از فیبوناچی گسترشی پیشبینی میشود. نسبتهای 161.8٪ تا 261.8٪ طول موج 1 معمولاً اهداف معتبر موج 3 هستند. طولانیترین و قویترین موج از بین امواج پیشرو. اکثر معاملهگران در این مرحله وارد بازار میشوند.
موج 4: اصلاح بعد از رشد شدید
میتوان از فیبوناچی اصلاحی موج 3 استفاده کرد تا سطوح بازگشتی این موج را تخمین زد. سطح 38.2٪ معمولاً رایجترین ناحیه برای پایان موج 4 است. موجی جانبی یا کمنوسان که معمولاً با ساختارهای پیچیدهتر همراه است. در نظر داشته باشید که این موج نباید وارد محدوده قیمتی موج 1 شود.
موج 5: اوجگیری نهایی
طول موج 5 اغلب با نسبتهای فیبوناچی در مقایسه با موج 1 یا فاصله موج 1 تا 3 قابل پیشبینی است. نسبت 100٪ یا 161.8٪ کاربرد زیادی دارد. آخرین موج صعودی که معمولاً با هیجانات بازار همراه است. در این مرحله، خریداران زیادی وارد میشوند اما قدرت واقعی بازار کاهش یافته است.
موجهای اصلاحی (Corrective Waves)
پس از تکمیل پنج موج پیشرو، بازار وارد فاز اصلاحی میشود که معمولاً از سه موج تشکیل شده است.
موج A: آغاز بازگشت
معمولاً در خلاف جهت روند اصلی شکل میگیرد و نشاندهنده شروع اصلاح است.
موج B: اصلاح در جهت روند قبلی
حرکتی در جهت روند اصلی که باعث ایجاد سردرگمی میشود.
موج C: تکمیل اصلاح
حرکتی قوی در جهت مخالف روند اصلی. این موج معمولاً از موج A قویتر است و ساختار آن مشابه موج 3 در امواج پیشرو است.
سایر الگوهای اصلاحی رایج
در این بخش به برخی از الگوهای اصلاحی که رواج بیشتری دارند اشاره شده است.
زیگزاگ (Zigzag)
ساختار ABC با شیب تند و مستقیم؛ موج A و C معمولاً ایمپالس هستند.

شماتیک الگوی زیگ زاگ در شناسایی امواج تئوریک الیوت در بازار های مالی
فلت (Flat)
اصلاحی جانبی که موج B معمولاً تا سطح یا بالاتر از موج A بازمیگردد.
مثلث (Triangle)
شامل پنج موج کوچکتر در قالب ABCDE است و معمولاً در موج 4 یا B دیده میشود.
کاربرد امواج الیوت در تحلیل بازار فارکس
امواج الیوت به معاملهگران کمک میکند روند فعلی بازار را درک کنند، نقاط ورود و خروج را شناسایی کرده و اصلاحات احتمالی را پیشبینی نمایند.
با استفاده از موجشماری صحیح، میتوان:
· تشخیص داد بازار در کدام مرحله از چرخه خود قرار دارد (صعود، اصلاح یا بازگشت)؛
· نقاط دقیق ورود (در آغاز موج 3 یا پایان موج 2) و خروج (در انتهای موج 5 یا موجC ) را شناسایی کرد؛
· از فیلترهای ترکیبی مانند فیبوناچی، اندیکاتور RSI و پرایس اکشن برای تایید تحلیل استفاده کرد.
ابزار فیبوناچی بهویژه برای برآورد طول و عمق امواج بسیار مؤثر است؛ در حالیکه RSI میتواند اشباع خرید یا فروش را در موجهای انتهایی نشان دهد.
قوانین پایهای شمارش امواج الیوت در نمودار نمادهای فارکس
· موج 3 کوتاهترین موج نیست: موج سوم همیشه باید از دو موج دیگر (موج 1 و 5) بلندتر باشد یا حداقل از یکی بلندتر و از دیگری مساوی، اما هیچگاه نباید کوتاهترین موج در بین امواج پیشرو باشد.
· موج 2 پایینتر از شروع موج 1 نمیرود: اصلاحی که در موج دوم اتفاق میافتد، هرگز نباید به کف قیمتی موج 1 برسد یا آن را بشکند.
· موج 4 وارد محدوده قیمتی موج 1 نمیشود: طبق قانون همپوشانی، موج چهارم نباید وارد محدوده قیمتی موج 1 شود؛ اگر چنین شد، ساختار ممکن است ایمپالس نباشد.
· موج 2 و 4 نباید ساختار مشابهی داشته باشند: یکی معمولاً ساده است و دیگری پیچیده (قانون تناوب).
· الزام تناوب در پیچیدگی اصلاحات: اگر موج 2 اصلاح سادهای داشت، موج 4 معمولاً پیچیدهتر خواهد بود و بالعکس.
· ساختار امواج باید با الگوهای مشخص مطابقت داشته باشد: موجهای پیشرو باید ۵ موجی باشند و موجهای اصلاحی اغلب ساختار ۳ موجی یا ترکیبی دارند. موج 2 هیچگاه کاملتر از موج 1 اصلاح نمیشود.
تفاوت امواج الیوت با سایر روشهای تحلیل تکنیکال در فارکس
در حالی که بسیاری از روشهای تحلیل تکنیکال مانند اندیکاتورها، مووینگ اوریج و یا الگوهای قیمتی (مثل سر و شانه، مثلث، پرچم و …) بر پایه محاسبات آماری یا تکرار رفتار قیمتی هستند، نظریه امواج الیوت تمرکز خود را بر روانشناسی بازار و رفتار جمعی سرمایهگذاران قرار داده است.
تفاوتهای کلیدی عبارتاند از:
· امواج الیوت بهجای سیگنالهای ورود و خروج مستقیم، ساختار و مراحل حرکت بازار را مشخص میکند.
· در امواج الیوت، تحلیلگر باید فعالانه ساختار بازار را تفسیر کند، در حالی که بسیاری از ابزارهای تکنیکال صرفاً بر اساس سیگنالهای از پیش تعریفشده عمل میکنند.
· برخلاف بسیاری از اندیکاتورها که با تأخیر عمل میکنند، امواج الیوت (در صورت شمارش صحیح) میتواند به پیشبینی زودهنگام برگشت روند کمک کند.
· امواج الیوت معمولاً با ابزارهایی مانند فیبوناچی و تاییدیههای پرایس اکشن ترکیب میشود، در حالی که روشهای دیگر غالباً به تنهایی یا به صورت ترکیبی محدود استفاده میشوند.
در مجموع، امواج الیوت برای تحلیلگرانی مناسب است که دید عمیقتری به رفتار بازار دارند و حاضرند زمان بیشتری صرف یادگیری و تمرین نمایند.
مزایا و معایب استفاده از تئوری امواج الیوت در فارکس
مزایا:
· امکان پیشبینی روند آینده
· قابلیت ترکیب با ابزارهای دیگر
· مناسب برای تمامی تایمفریمها
معایب:
· نیاز به تمرین و تجربه بالا برای موجشماری دقیق
· وابسته به تفسیر فردی و احتمال اشتباه در شمارش
جمعبندی: آیا امواج الیوت برای معاملات فارکس مناسب است؟
نظریه امواج الیوت با ساختار مشخص ۵ موج پیشرو و ۳ موج اصلاحی، یک ابزار تحلیلی پیشرفته برای درک چرخههای رفتاری بازار است. این ساختار به شما کمک میکند تا موقعیت فعلی نمودار قیمت را در قالب روند اصلی یا اصلاحی شناسایی کرده و بر اساس آن، استراتژی معاملاتی خود را بچینید.
تلفیق امواج الیوت با ابزارهایی مانند فیبوناچی اصلاحی و گسترشی، میتواند سطوح ورود و خروج بسیار دقیقی را در بازار فارکس مشخص کند.
سوالات متداول
امواج الیوت برای چه بازاری مناسبتر است؟
بیشتر در بازارهایی با نقدینگی بالا مثل فارکس و بورسهای بزرگ کارایی دارد.
چطور بفهمم شمارش امواج الیوت را درست انجام داده ام؟
رعایت قوانین اصلی شمارش و تمرین روی نمودارهای واقعی، بهترین راه تشخیص درستی تحلیل است.
آیا میتوان با امواج الیوت به تنهایی در فارکس معامله کرد؟
امکانپذیر است اما معمولاً ترکیب با ابزارهای دیگر مانند فیبوناچی یا RSI توصیه میشود.
کدام نرمافزار برای تحلیل امواج الیوت مناسب است؟
MotiveWave وMetaTrader با افزونهها و همچنین نرمافزار Elliott Wave Forecast از گزینههای محبوب هستند.
منابع: وبسایت آموزش فارکس، ارزهای دیجیتال و بورس تریدینگ فایندر – سایت بیبی پیپس
سلب مسئولیت: تیم تحریریه سختافزارمگ در تهیه محتوای رپورتاژ نقشی نداشته و مسئولیتی در قبال صحت آن ندارد.
دیدگاهتان را بنویسید