در قرن بیست و یکم، «واقعیت مجازی» بیشتر در دسترس عموم قرار گرفته است و کسب‌وکارها هم به‌تدریج در حال کنار آمدن با تأثیرات قابل‌توجه این فناوری هستند. در حال حاضر، درصد کاربرانی که از هدست‌های شخصی استفاده می‌کنند، به‌مرور در حال افزایش است. البته کاربران باید بپذیرند که «واقعیت مجازی» (Virtual Reality)، مانند هر فناوری پیشرفته‌ای، تأثیرات مثبت و منفی را روی سلامت افراد می‌گذارد.
ما در این مقاله قصد داریم به بررسی تأثیرات واقعیت مجازی روی سلامت جامعه بیندازیم. ما در ابتدا، نگاهی به کارایی و کاربردهای مثبت این فناوری می‌اندازیم و سپس با طرح چند سؤال، تأثیر منفی این فناوری را مورد بررسی قرار می‌دهیم. پس با ما همراه باشید.
تأثیرات مثبت واقعیت مجازی روی سلامت
امروزه، هیجان زیادی پیرامون تأثیرات مثبت واقعیت مجازی روی مسائل سلامت وجود دارد. در ادامه متن، ما سه اثر مثبت این فناوری را مورد بررسی قرار می‌دهیم:
- اپلیکیشن و برنامه‌های کاربردی سلامتِ واقعیت مجازی
«واقعیت مجازی» به سرعت در درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فناوری در توان‌بخشی بیمار و در مسائل روان‌پزشکی بسیار مؤثر و مفید واقع شده است. اپلیکیشن‌های «واقعیت مجازی» جدید به افراد مبتلا به حملات استرسی شدید (پانیک اتک) کمک بسیار زیادی کرده است. به عبارت دیگر، اپلیکیشن‌های مذکور کمک می‌کند تا هورمون‌های استراحت انسان‌ها ترشح یابد تا به تدریج احساس آرامش به آن‌ها دست پیدا کند و در نتیجه از استرس رها شوند. همچنین یک برنامه کاربردی «واقعیت مجازی» مبتنی بر توان‌بخشی افراد رنج‌دیده از سکته مغزی طراحی شده است. این برنامه می‌تواند روند تسهیل افرادی که از سکته مغزی رنج می‌برند، از طریق بازی‌های رایانه‌ای افزایش دهد.
- نقش مؤثر واقعیت مجازی در برنامه‌های تماس تصویری
از زمان همه‌گیری ویروس کرونا، «واقعیت مجازی» به ابزاری مفید برای بسیاری از مشاغل تبدیل شده است. کارمندان از این طریق می‌توانند جلسات کاری‌شان را به صورت دیجیتالی، بدون نیاز به جمع‌شدن سایر افراد در یک اتاق کنفرانس برگزار کنند. نرم‌افزارهای متعددی در این سال‌ها طراحی شده است که توانایی شبیه‌سازی محیط کسب‌وکار فیزیکی را دارد. این نرم‌افزارها همچنین از ایجاد ازدحام در این برهه زمانی ویژه جلوگیری و به کاهش استرس ناشی از حرکت از یک مکان به مکان دیگر کمک می‌کند.
- پرورش مهارت‌ها و بهبود عملکرد مغز
فناوری «واقعیت مجازی» به تدریج از سوی کسب‌وکارها و سازمان‌ها برای آموزش کارکنان جهت بهره‌وری بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فناوری بیشتر از سوی شرکت‌هایی استفاده می‌شود که احتمال خطرات شغلی بالایی دارند. آتش‌نشانان، کارگران ساختمانی و پرسنل مخابرات از جمله کارمندانی هستند که تحت تعلیم و آموزش «واقعیت مجازی» قرار می‌گیرند تا مجموعه مهارت‌های خود را بهبود بخشند.
صنعت پزشکی از فناوری «واقعیت مجازی» برای نجات انسان‌ها، به ویژه در آموزش دانش‌آموزان و پزشکان پیرامون موضوعاتی مانند جراحی استفاده می‌کند؛ به عنوان نمونه، آموزش استفاده از «واقعیت مجازی» در بهبود حفظ و یادآوری رویدادها توسط مغز انسان نقش مؤثری داشته است.
تأثیرات منفی واقعیت مجازی روی سلامت
ما قصد داریم تأثیرات منفی «واقعیت مجازی» روی مسائل سلامتی را با طرح چند سؤال بررسی کنیم:
سؤال اول: چرا افراد در هنگام استفاده از VR دچار حالت تهوع می‌شوند؟
پاسخ: معمولاً کاربران در حین استفاده از فناوری «واقعیت مجازی» دچار حالت تهوع می‌شوند. دلیل این است که محیط شبیه‌سازی‌شده بر حس آگاهی مکانی و زمانی کاربران تأثیر می‌گذارد. مطالعات تحقیقاتی، این پدیده را «بیماری سایبری» (Cybersickness) نامیده است. وقتی چشمان کاربران صحنه‌ای را می‌بینند که می‌گوید باید در حال حرکت باشید، درحالی‌که در حقیقت حرکتی نمی‌کنید، مغز شروع به وحشت می‌کند. سپس کاربر ممکن است حالت تهوع داشته باشد یا حتی شروع به تکان خوردن کند.
حتی برای کاربران این اتفاق می‌افتد که پس از غوطه‌ورشدن در یک محیط شبیه‌سازی‌شده، برای مدت طولانی، در نتیجه تغییر در تعادل طبیعی بدن، دچار ناتوانی در حرکت شوند. ما پیشنهاد می‌دهیم که شما از واکنش مغزتان به احساستان آگاهی داشته باشید و گهگاهی هنگام استفاده از هدست «واقعیت مجازی»، به خودتان استراحت دهید.
سؤال دوم: آیا استفاده از «واقعیت مجازی» اعتیاد می‌آورد؟
متأسفانه، ماهیت فراگیر شدن «واقعیت مجازی» می‌تواند اعتیادآور باشد. این برای کاربران VR که زمان زیادی را صرف بازی‌های رایانه‌ای، از جمله بازی‌های خشن می‌کنند، اتفاقی رایج است. این باعث می‌شود که چنین کاربرانی اغلب احساس تنش و عصبانیت کنند. احساس اضطراب ناشی از استفاده زیاد از بازی‌های VR ممکن است کمی طول بکشد، چون محیط مجازی برای آن‌ها بسیار واقعی جلوه می‌کند. برخی از کاربران حتی به تجربه فرار از واقعیات روی می‌آورند؛ این تجربه منجر می‌شود که آن‌ها به دنیای مجازی بیشتر اعتقاد پیدا کنند. ما پیشنهاد می‌دهیم که شما در معرفی «واقعیت مجازی» به فرزندانتان کمی حساسیت به خرج بدهید. بیایید از فناوری به صورت هوشمندانه استفاده کنید.
سؤال سوم: آیا هدست‌های «واقعیت مجازی» به چشمان شما آسیب وارد می‌کند؟
وقتی ما برای مدت طولانی به صفحه نمایش تلویزیون یا رایانه خیره می‌شویم، ماهیچه‌های حرکتی هسته چشم تحت فشار قرار می‌گیرند. نگاه کوتاه مدت به این ابزارها، چنین حالتی را نیز برای افراد ایجاد می‌کند. طراحان هدست «واقعیت مجازی» هنوز مدل‌هایی را طراحی نکرده‌اند که بتواند زاویه دید وسیع انسان‌ها را تقلید کند. در مجموع، استفاده از هدست‌های «واقعیت مجازی» به صورت طولانی مدت باعث ناراحتی چشم می‌شود.
بهترین راهکار برای کاهش اثرات منفی «واقعیت مجازی» روی چشم، استفاده متعادل و مناسب از این فناوری است. حتماً در هنگام استفاده طولانی از هدست‌های «واقعیت مجازی»، در میانه کار به خود استراحت دهید.
جمع‌بندی
تأثیر منفی «واقعیت مجازی» روی سلامتی برای همه افراد صدق نمی‌کند. برخی از تجربه‌ها و بازی‌های رایانه‌ای مبتنی بر «واقعیت مجازی» ممکن است باعث ایجاد حالت تهوع در یک فرد شود، در حالی که دیگری اصلاً چنین احساسی را تجربه نکند. سازوکارهای بدنی و ذهنی افراد با یکدیگر متفاوت است. شما تنها باید سطح آرامش خود را پیدا کنید.
VR ابزار قدرتمندی است که می‌تواند زندگی ما را برای بهترشدن تغییر دهد. استفاده مناسب از این فناوری نشان داده است که می‌تواند راه‌حل مفیدی در بهبود، برقراری آرامش و توسعه جنبه‌های کاری و تجاری قلمداد شود.
توسط 
دیدگاهتان را بنویسید