اگر می‌توانستید عینک اشعه ایکس بزنید و داخل گوشی هوشمند خود را ببینید، احتمال زیادی وجود داشت که لوگوی اسنپدراگون کوالکام را روی CPU آن ببینید؛ البته اگر از یک گوشی پرچم‌دار استفاده می‌کنید.با وجود اینکه سامسونگ، وان‌پلاس، شیائومی و بسیاری از برندهای مطرح جهانی، اسنپدراگون را به‌عنوان پلتفرم برتر انتخاب کرده‌اند، کوالکام موقعیت مسلطی در بازار تراشه‌های گوشی دارد، حتی با وجود اینکه رقبایش ممکن است با محصولات میان‌رده و حاشیه سود کمتر، سهم بیشتری از بازار بگیرند.
با این حال، اگر کمی به گذشته برگردیم، ممکن بود یک گوشی گلکسی سامسونگ با تراشه اگزینوس در آمریکا بخرید یا در اروپا به مزایای تراشه‌های Kirin هواوی فکر کنید.قبل از آن، گوشی شما احتمالاً یک تراشه از Texas Instruments یا حتی اینتل داشت. اما چطور اسنپدراگون کوالکام عملاً مترادف گوشی‌های اندرویدی شد؟
فناوری رادیویی پول‌سازی می‌کند
پردازنده‌های اولیه گوشی‌های هوشمند معمولاً توسط شرکت‌هایی ساخته می‌شد که تخصصی در فناوری‌های رادیویی پایه داشتند و از معماری CPU آرم برای بخش پردازش برنامه استفاده می‌کردند.
به‌عنوان مثال، XScale اینتل و OMAP از Texas Instruments در گوشی‌هایی مانند BlackBerry 8700 و Nokia N95 استفاده می‌شد.
سامسونگ نیز در آن زمان یک بازیگر قدیمی تراشه بود؛ تراشه S5L8900 این شرکت اولین آیفون اپل را در سال 2007 قدرت می‌داد، اما سامسونگ برای برخی از مدل‌های اولیه گلکسی خود نیز از تراشه‌های Broadcom استفاده می‌کرد.
کوالکام که تاریخچه‌ای قوی در فناوری‌های پایه رادیویی داشت، در همان زمان وارد بازار پردازنده‌های کاربردی شد؛ تراشه MSM7201A این شرکت اولین گوشی اندرویدی — HTC Dream — را در سال 2008 تأمین می‌کرد و به‌سرعت با اسنپدراگون S1 و پردازنده اختصاصی Scorpion (مبتنی بر آرم) ادامه یافت.
حق ثبت اختراع CDMA و مودم‌های LTE یکپارچه: شروعی قوی برای کوالکام
چرا فناوری‌های پایه و مودم‌ها اهمیت زیادی دارند؟ چون آنها تضمین می‌کنند که فناوری به شبکه متصل شود و این برای گوشی‌ها بسیار مهم است.
کوالکام نقش کلیدی در توسعه استاندارد CDMA 3G در ابتدای هزاره داشت، استانداردی که اسپرینت و ورایزون در آمریکا پذیرفتند، درحالی‌که AT&T و T-Mobile مانند بخش بزرگی از جهان مسیر GSM WCDMA را در پیش گرفتند.
با تأمین فناوری پایه توسط کوالکام، ورایزون به شبکه قدرتمند 3G دست یافت و کوالکام راهی به گوشی‌هایی پیدا کرد که در بزرگ‌ترین شبکه آمریکا فروخته می‌شدند.
برای مثال، آیفون 4 در نسخه CDMA با مودم کوالکام برای ورایزون عرضه شد، حتی وقتی اپل ماجراجویی‌های خود در زمینه سیلیکون را با Apple A4 آغاز کرده بود.
کوالکام همچنین دارای یک مجموعه گسترده حق ثبت اختراع CDMA و WCDMA بود که نه تنها در توسعه مودم‌ها برتری ایجاد کرد، بلکه در دوران اولیه 3G از توافق‌نامه‌های مجوز درآمد قابل‌توجهی کسب کرد.
البته، عملکرد پردازشی نیز در روزهای اولیه گوشی‌های هوشمند یک دغدغه بود و قابلیت‌های Multitasking جدید نیاز به پردازنده‌های سریع‌تر و چند هسته‌ای داشتند.
در سال 2010، درحالی‌که تراشه Tegra 2 انویدیا از همه جلوتر بود، اسنپدراگون S3 کوالکام، Exynos 4210 سامسونگ، و OMAP 4 Texas Instruments همگی از CPU Cortex-A9 آرم برای تنظیمات دو هسته‌ای استفاده کردند و رقابت عملکردی از همان‌جا شدت گرفت.
اسنپدراگون S4 Pro و سری 800 بعدی کوالکام، قدرت هسته‌های پردازشی Krait اختصاصی خود را در مقایسه با هسته‌های چهار هسته‌ای آرم اگزینوس نشان دادند؛ به‌علاوه قابلیت‌های 4G LTE یکپارچه این برند.
این امر باعث شد سامسونگ با افزایش پیوستگی از تراشه‌های رقیب خود در آمریکا استفاده کند؛ از گلکسی S2 تا S4.
رقابت جهانی Exynos و Snapdragon به آن دوران برمی‌گردد. اما، اپل با حرکت سریع خود به سمت CPUهای 64 بیتی، کوالکام را غافلگیر کرد. بنابراین، تراشه داغ بیش از حد Snapdragon 810 در سال 2014 و نسخه کندتر اما خنک‌تر 808 آن، به طراحی‌های CPU Cortex آرم بازگشتند.
پاندول عملکرد CPU در دوران هشت هسته‌ای به عقب و جلو نوسان داشت و همچنین پیروزی‌های گرافیکی و کارایی تولید. در این دوره، مدیاتک در بخش بودجه‌ای برجسته شد و تعداد زیادی پردازنده هشت هسته‌ای مقرون‌به‌صرفه برای مدل‌های اقتصادی ارائه داد. با این حال، نمی‌توانست از نظر عملکرد رده بالا با کوالکام و سامسونگ رقابت کند.
امروز، کوالکام با اسنپدراگون 8 Elite، که عملکرد ارائه می‌دهد که تنها با آیفون پرو اپل رقابت می‌کند، به ریشه‌های پردازنده‌های اختصاصی خود بازگشته است
در حالی که این برند در سال‌های گذشته یک پیشرفت کوچک اما ثابت در عملکرد داشت، حالا قصد دارد از این پیشرفت جدید خود به‌عنوان یک تفاوت عمده در سال 2025 استفاده کند. این موفقیت، همراه با قابلیت‌های پیشرفته AI، تصویربرداری و شبکه که در طول دهه گذشته روی آن کار کرده است، باعث شده که امپراتوری کوالکام تقریباً غیرقابل متوقف شود — حداقل در سطح پرچم‌دار.
البته، عملکرد تنها معیار نیست، به‌ویژه وقتی صحبت از قیمت‌های بالاتر و بالاتر می‌شود. به همین دلیل، مدیاتک همچنان خود را به‌عنوان یک جایگزین مقرون‌به‌صرفه‌تر در بخش بالای بازار معرفی می‌کند و در بخش بودجه، گزینه اصلی باقی می‌ماند.
به‌طور مشابه، گوگل و سامسونگ هرکدام توسعه تراشه‌های اختصاصی خود در قالب تنسور و اگزینوس را دارند، که این به آنها اجازه می‌دهد اهداف طراحی خود را دنبال کردن و در برابر استراتژی‌های قیمت‌گذاری انحصاری مقاومت کنند. کوالکام قطعاً بازار تراشه‌های موبایل را به‌طور کامل در اختیار ندارد، اما در بخش عملکرد بالا پیشتاز است.
گذشته و آینده‌ای فراتر از گوشی‌های هوشمند
تمام این صحبت‌ها درباره هسته‌های پردازنده اختصاصی ما را به یک بخش کلیدی از آینده کوالکام می‌رساند: لپ‌تاپ‌های مایکروسافت کوپایلوت.
ویندوز روی آرم ممکن است با عملکرد ضعیف آغاز شده باشد و عملکردی متوسط بر اساس پلتفرم‌های گوشی‌های هوشمند و شبیه‌سازی معمولی ارائه دهد، اما اکنون با هسته‌های پردازنده اختصاصی Oryon کوالکام و پلتفرم اسنپدراگون به طور کامل به صحنه آمده است. با عملکرد و عمر باتری که با M-series اپل رقابت می‌کند و هوش مصنوعی پیشرفته، مایکروسافت و کوالکام به این امید دارند که تجربه ویندوز را فراتر از الگوی تاریخی x64 ارتقا دهند و یک چالش جدی برای اپل ایجاد کنند، که در حال حاضر در فضای لپ‌تاپ‌های پرچم‌دار — به‌ویژه در میان صنایع خلاق — تسلط دارد. اگر این پیش‌بینی‌ها محقق شود، کوالکام راهی برای ورود به بازار پردرآمد PC و برهم زدن دوقطبی قدرتمند AMD/Intel پیدا خواهد کرد.
البته باید اذعان کرد که هسته‌های پردازنده Oryon (و همچنین Phoenix برای موبایل) به‌طور کامل در درون شرکت توسعه نیافته‌اند.کوالکام در سال 2021 شرکت Nuvia را به مبلغ 1.4 میلیارد دلار خرید، که توسعه‌های پردازنده اختصاصی آرم این شرکت برای مراکز داده و تخصص‌های مهندسی آن که شامل کارکنان سابق اپل می‌شد، به دست آورد و این‌ها را به محصولات مصرفی موجود در بازار تبدیل کرد.
آرم از این توسعه چندان راضی نبوده است، به‌طوری‌که وکلا در این سال‌ها هزینه‌های زیادی برای هر دو طرف به بار آوردند. با این حال، خرید Nuvia به کوالکام این امکان را داد که فاصله خود را با توسعه پردازنده‌های اپل در بازارهای موبایل و PC پر کند و این قیمت بالا ممکن است در نهایت توجیه‌پذیر باشد.
کوالکام استعداد زیادی در خرید شرکت‌های نویدبخش در زمان مناسب دارد
قبل از اینکه بازار PC وارد دیدگاه شود، کوالکام توسعه‌های سیلیکون اختصاصی در بخش‌های مختلف دیگر از جمله واقعیت افزوده و صنعت خودروسازی داشت. این برند در بخش ساعت‌های هوشمند و هدفون‌های بی‌سیم واقعی تأثیرگذار بوده است.
برای مثال، فناوری کوالکام را در ساعت گوگل پیکسل 3 خواهید یافت، در حالی‌که هدفون‌های Bose QuietComfort Earbuds II و بسیاری دیگر از فناوری aptX Lossless کوالکام برای صدای بی‌سیم با کیفیت بالا استفاده می‌کنند.
فناوری aptX صوتی یکی دیگر از خریدهایی است که کوالکام قبل از رقبا انجام داد. کوالکام در سال 2015 شرکت CSR را خرید، همان سال که اپل ایرپاد را معرفی کرد و درست زمانی که بازار هدفون‌های بی‌سیم واقعی توجه بیشتری به این بخش نشان داد.همراه با فناوری حذف نویز و نوآوری‌های تراشه، این خرید به کوالکام کمک کرد تا از یک بازار رقابتی سود کسب کند.
در پنج سال گذشته، کوالکام همچنین شرکت‌های Foundries.io (توسعه‌دهنده نرم‌افزارهای جاسازی شده)، Cellwize (نرم‌افزار اتوماسیون شبکه 5G)، Autotalks (میکروتراشه‌های ارتباطی خودرو با هرچیز)، و Augmented Pixels (نرم‌افزار نقشه‌برداری AR) را خریداری کرده است.
با وجود ظاهر کوالکام به‌عنوان یک شکارچی که فقط هر رقیبی را خریداری می‌کند، باید قبول کرد که این شرکت تیم‌های تحقیق و توسعه بزرگی دارد. با این حال، مسئولان مالی شرکت از باز کردن بندهای کیف پول خود برای حفظ موقعیت پیشرو در بازار ابایی ندارند. آیا کوالکام همچنان تسلط خود را حفظ خواهد کرد؟
بدون اینکه بخواهیم بیش از حد از کوالکام تعریف کنیم، اسنپدراگون از ریشه‌های 3G/4G خود که یک پلتفرم محکم برای آن فراهم کرد، به‌طور پیوسته گسترش یافته است و اکنون شامل اتومبیل‌ها، لپ‌تاپ‌ها، دستگاه‌های پوشیدنی و بیشتر می‌شود، که این کمک کرده است تا همیشه از رقبا با تمرکز باریک‌تر جلوتر باشد.
سپس اسنپدراگون 8 Elite و X Elite وجود دارند؛ کوالکام با عملکردی که تنها تعداد کمی از رقبای مبتنی بر آرم می‌توانند با آن رقابت کنند، پیش می‌رود.جالب‌تر اینکه کوالکام منابع مالی لازم برای سرمایه‌گذاری در خریدهای عظیم مانند Nuvia، پشتیبانی از پروژه‌های مختلف در IoT، XR و غیره و مبارزه با رقبا مانند آرم و اپل در عرصه حقوقی را دارد.
به نظر می‌رسد که کوالکام به این زودی از تخت سلطنت پایین نخواهد آمد. اما هرگز نباید گفت هرگز؛ فقط کافی است وضعیت فعلی اینتل را ببینید که روزگاری سلطنت می‌کرد.
البته، بخش فناوری پایه کوالکام همچنان یک منبع درآمد بزرگ است، با دسترسی به جنبه‌های متصل دنیای خودرو، واقعیت افزوده و گوشی‌های هوشمند.
با این حال، شریک طولانی‌مدت اپل قصد دارد به‌طور تدریجی از مودم‌های اسنپدراگون به طراحی داخلی خود منتقل شود.این موضوع باعث می‌شود که کوالکام به‌طور قطع در موقعیت انحصاری اندروید باقی بماند (حداقل در خارج از حوزه پتنت‌ها)، که این موضوع ریسک بیشتری به همراه دارد و یک شکست قابل‌توجه برای یکی از منابع درآمدی متعدد آن به حساب می‌آید.
اگر تهدیدی بزرگ‌تر برای موقعیت کوالکام وجود داشته باشد، ممکن است از پیامدهای اختلاف حقوقی آن با آرم در خصوص مجوزهای پردازنده‌های اختصاصی ناشی شود.اگر کوالکام مجبور به توقف تولید پردازنده‌های اختصاصی بر اساس خرید Nuvia شود، آن بازار به نقطه شروع خود باز می‌گردد.
با این حال، این احتمال کمتر به نظر می‌رسد، چون هیئت منصفه اخیراً در دو مورد از این پرونده به نفع کوالکام حکم صادر کرده است.همچنین باید مراقب جایگزین‌های ارزان‌تر بود. به‌عنوان مثال، RISC-V ممکن است قیمت‌ها را در بازارهای محاسبات جاسازی شده و اقتصادی پایین بیاورد، چرا که یک جایگزین مقرون‌به‌صرفه برای مجوزهای آرم است.
تراشه‌های رده‌بالای اسنپدراگون نیز ارزان نیستند و مدیاتک بدون شک تخفیف‌هایی به شرکای کوالکام پیشنهاد خواهد داد.باید منتظر ماند و دید وقتی انحصار کوالکام روی ویندوز آرم در سال 2025 به پایان برسد، چه اتفاقی می‌افتد. شاید دیگران به گوگل، سامسونگ و اپل بپیوندند و از توسعه تراشه‌های اختصاصی موبایل برای خود استفاده کنند.
کسی درمورد آینده نمی‌داند، اما در حال حاضر، کوالکام در بازار گوشی‌های هوشمند پرچم‌دار بهترین موقعیت را دارد و به‌خوبی برای موفقیت در بازار PC هم آماده است.
توسط 
توسط 
توسط 
دیدگاهتان را بنویسید