برای برداشتن باتری از آیفونهای فعلی، باید چسبی که باتری را به بدنه دستگاه چسبانده است را بهطور مکرر بکشید تا جدا شود. اگر چسب حین کشیدن پاره شود، باید با استفاده از حرارت آن را جدا کرده و چسب باقیمانده را بتراشید. این فرآیند برای کاربران آسان نیست. اما در آیفون 16 و آیفون 16 پلاس از فناوری جدید چسب استفاده شده که شاید فرآیند تعویض باتری را آسانتر کند.
با این فناوری جدید، میتوان جریان الکتریکی کمولتاژ را از چسب عبور داد؛ چیزی که با هر پاوربانکی و معادل کابلهای تقویتکننده برای گوشی انجام میشود. این شوک الکتریکی چسب را «غیرفعال» میکند و باتری بلافاصله از بدنه جدا میشود. اپل میگوید این فرآیند برای تعمیر گوشیها سریعتر و ایمنتر است. در حالی که این تغییر تعویض باتری را برای صاحبان آیفون 16 و 16 پلاس آسانتر میکند، متأسفانه در آیفون 16 پرو و آیفون 16 پرو مکس استفاده نشده است.
چرا باید باتری را تعویض کرد؟
اگر گوشی شما دیگر نمیتواند یک روز کامل را بدون شارژ سپری کند اما هنوز خوب کار میکند، تعویض باتری ارزانتر از خرید گوشی جدید است. همچنین این کار پایدارتر است؛ شما دستگاه خود را به زبالهدان نمیفرستید و در نتیجه نیاز به تولید دستگاه جدید و استخراج لیتیوم کمتر میشود.
فناوری جدید چسب که اپل در آیفون 16 استفاده میکند، ممکن است از شرکت آلمانی Tesa، معادل اروپایی شرکت 3M، باشد. این شرکت چسبی به نام «debond-on-demand» معرفی کرده است، اما به دلیل محرمانهبودن مشتریان در مورد همکاری با اپل اظهار نظری نکرده است.
خبر خوب این است که فارغ از سازنده این محصول، اپل تأیید کرده که این فناوری محدود به دستگاههای اپل نیست و احتمال دارد در سایر گوشیهای هوشمند نیز مشاهده شود. مشتریانی که برای آیفون 16 و 16 پلاس باتری سفارش میدهند، این چسب جدید را برای تعویض دریافت خواهند کرد. راهنمای تعمیر نیز همزمان با عرضه رسمی این دستگاهها، دردسترس خواهد بود.
چسب کششی قدیمی اپل
چسب کششی که اپل تا کنون استفاده کرده، نیز نوعی چسب «debond-on-demand» است، اما به گفته کایل وینس، مدیرعامل شرکت iFixit، این فناوری ناپایدار است و با گذشت زمان شکنندهتر میشود. این چسب در گوشیهایی که نیاز به تعویض باتری دارند، بهخوبی کار نمیکند. تیم iFixit قرار است بهزودی چسب جدید اپل را آزمایش کرده و مانند سالهای گذشته، امتیاز تعمیرپذیری کلی دستگاه را منتشر کند.
در حالی که تغییرات طراحی اپل تعویض باتری را آسانتر کرده، بازکردن گوشی کماکان آسان نیست. شما هنوز هم به یک ابزار خاص نیاز دارید که میتوانید آن را از وبسایت تعمیرات خود اپل اجاره کرده یا از ابزارهای متعددی که iFixit همراه با راهنمای تعمیرات خود میفروشد، خریداری کنید. البته این راهکار هنوز هم به هیچ وجه به اندازه گوشیهای اولیه ساده نیست که میتوانستید پشت آنها را باز کرده و در چند ثانیه باتری را تعویض کنید.
تغییرات در زمینه تعمیرپذیری
وینس به گوشی جدید شرکت HMD به نام Skyline به عنوان نمونهای از تعمیرپذیری اشاره میکند. Skyline تنها یک پیچ با یک میلبادامک دارد که با چرخاندن آن میتوانید به داخل گوشی دسترسی پیدا کنید و این امر تعویض صفحهنمایش و باتری گوشی را بسیار راحتتر میکند. او میگوید: این نوع نوآوری است که دوست دارم از اپل ببینم. البته Skyline دارای گواهینامه IP54 برای مقاومت در برابر آب و گردوغبار است که به اندازه گواهینامه IP68 آیفون 16 محافظت نمیکند. اما وینس میگوید که این موضوع وقتی صحبت از تعمیرپذیری میشود، چندان مهم نیست.
او میگوید: گوشی بعد از چند ماه استفاده دیگر واقعاً ضدآب نیست. اگر واقعاً آنقدر ضدآب بود، ضمانتنامه شامل آن میشد، اما اینطور نیست.
رعایت قوانین جدید اتحادیه اروپا
اپل تنها به دلیل علاقه به آسانترکردن تعویض باتری این تغییرات را ایجاد نکرده است. اتحادیه اروپا سال گذشته مقرراتی را تصویب کرد که به موجب آن، گوشیها و تبلتها یا باید باتریهایی با دوام بیشتری داشته باشند (83 درصد ظرفیت خود را پس از 500 چرخه شارژ و 80 درصد پس از 1000 چرخه حفظ کنند) یا باید راهی آسانتر برای تعویض باتریها با استفاده از ابزارهای معمولی ارائه دهند.
این مقررات فقط گوشیهای جدیدی را تحت تأثیر قرار میدهد که پس از ژوئن 2025 در اتحادیه اروپا عرضه میشوند. به عبارت دیگر، آیفون 16 ملزم به رعایت این قانون نیست. این مقررات فقط مربوط به باتریها نیست. تولیدکنندگان باید قطعات یدکی حیاتی را به مدت هفت سال بفروشند و حداقل پنج سال بهروزرسانی نرمافزاری ارائه دهند. این قوانین اغلب بر سایر مناطق تأثیر میگذارد، به همین دلیل اپل احتمالاً در حال آزمایش فرآیند جدید تعویض باتری در جدیدترین گوشی خود است. هنوز مشخص نیست که آیا چسب جدید بهطور کامل با مقررات اتحادیه اروپا سازگار خواهد بود یا خیر
اوگو والوری، مدیر همکار پروژه Restart و یکی از بنیانگذاران ائتلاف «حق تعمیر اروپا»، میگوید: این قانون اپل را ملزم نمیکند که کاملاً طراحی محصول را تغییر دهد. شرکت تا زمانی که بتواند قطعات یدکی و ابزارهای موردنیاز برای تعمیر را فراهم کند و تعمیرات توسط یک فرد عمومی با کمی مهارت انجام شود، نیازی به تغییر زیادی نخواهند داشت، که این موضوع میتواند بهعنوان نقطه ضعف این قانون تلقی شود. باید ببینیم در این رابطه چه اتفاقی میافتد.
محدودیتهای جدید برای تعویض قطعات
آسانترشدن تعویض باتری فقط بخشی از ماجراست. اپل به خاطر سیاست «جفتکردن قطعات» معروف است، سیاستی که در آن از نرمافزار برای شناسایی و تأیید قطعات استفاده میشود. اگر اپل تشخیص دهد که قطعهای از کانالهای رسمی خود تهیه نشده است (حتی اگر آن قطعه مستقیماً از یک آیفون دیگر آمده باشد) برخی از ویژگیهای دستگاه را غیرفعال میکند. به عنوان مثال، همانطور که در وبسایت iFixit آمده، اگر صفحهنمایش آیفون خود را با یک قطعه واقعی اما دستدوم تعویض کنید، دستگاه شما دسترسی به ویژگیهای True Tone و روشنایی خودکار را از دست میدهد، حتی اگر صفحهنمایش بهطور عادی کار کند. همچنین ممکن است پیامهای هشدار برای قطعات تعویضشدهای که اپل نمیتواند شناسایی کند، دریافت کنید.
قوانین جدید در ایالتهای اورگن و کلرادو، عمل جفتکردن قطعات را که علیه قطعات سازگار تبعیض قائل میشود، ممنوع کردهاند. اپل اوایل امسال اعلام کرد که گزینههای تعمیر خود را گسترش خواهد داد تا از قطعات دستدوم واقعی پشتیبانی کند. این قانون اکنون شامل سنسور Face ID در دوربین سلفی TrueDepth نیز میشود و طبق گفته اپل، شما میتوانید این قطعه را از یک گوشی به گوشی دیگر انتقال دهید، بدون اینکه امنیت یا حریم خصوصی به خطر بیفتد.
اپل همچنین میگوید که اکنون، اگر از یک قطعه غیررسمی استفاده کنید که در سرورهای کالیبراسیون ابری آن موجود نیست، گوشی سعی خواهد کرد آن قطعه را فعال کند و بهطور کامل به کار اندازد. همچنین سابقه تعمیرات دستگاه در بخش تنظیمات نمایش داده میشود و قطعات تعویضشده فهرست خواهند شد.
هر قطعه دستدوم اپل که نصب شود، قابل کالیبراسیون خواهد بود و به عنوان قطعه «استفادهشده» در سابقه تعمیر دستگاه نشان داده میشود. این بدان معناست که ویژگیهایی مانند True Tone سرانجام برای صفحهنمایشهای غیررسمی فعال خواهند شد و شما قادر خواهید بود دادههای سلامت باتریهای غیررسمی را مشاهده کنید. دوربین جلو و اسکنر لیدار نیز در صورت تعویض ماژول به کار خود ادامه خواهند داد.
ناتان پراکتور، مدیر ارشد کمپین «حق تعمیر» در گروه Public Interest Research، میگوید: همیشه فکر میکردم هدف از حق تعمیر این است که انگیزهای برای این تولیدکنندگان ایجاد کنیم تا اولویت یا حداقل قابلیت تعمیرپذیری را در اهداف خود بگنجانند. وقتی این کار را انجام دهند، واقعاً با روشهای جدیدی برای آسانتر کردن تعمیرات مواجه میشوند که من هرگز نمیتوانستم پیشبینی یا به آنها فکر کنم. دیدن اینکه مهندسان اپل در حال پیداکردن راهحلهایی برای آسانتر کردن تعمیرات هستند، هیجانانگیز است.
مرحله قفل
نگرانی جدیدی با عرضه iOS 18 برای دستگاههای اپل مطرح شده است: قفل فعالسازی (Activation Lock). احتمالاً با این موضوع آشنا هستید اگر قبلاً آیفون خود را پاک کرده اما فراموش کردهاید که جزئیات حساب اپل خود را حذف کنید؛ در این صورت، مالک جدید بدون داشتن رمز عبور شما نمیتواند از دستگاه استفاده کند. در iOS 18، این ویژگی قفل فعالسازی اکنون به قطعات آیفون نیز تعمیم یافته است. ایده این است که این کار سارقان را از دزدیدن آیفونها برای فروش قطعات منصرف کند. اگر آیفون تشخیص دهد که یک قطعه دستدوم نصب شده است، از شما رمز عبور صاحب اصلی قطعه را میخواهد.
پراکتور میگوید مهمترین شکایتی که از شرکتهای نوسازی دستگاهها شنیده، مربوط به قفل فعالسازی است. شرکتها دستگاههایی را که به طور قانونی از طریق اهداییها یا برنامههای بازیافت به دست آوردهاند، دریافت میکنند اما نمیتوانند کاری برای بازکردن قفل گوشی انجام دهند. (اپل راههایی برای دورزدن قفل فعالسازی در صورتی که اسناد اثبات خرید داشته باشید، فراهم کرده است.)
پراکتور میگوید: ما به روشی نیاز داریم که بتوانیم بهطور قابل تأییدی بگوییم این قطعه دزدی نیست. من واقعاً به ارزش جلوگیری از سرقت از طریق قفل فعالسازی احترام میگذارم و آن را درک میکنم، اما باید یک راه میانه وجود داشته باشد که یک بازیافتکننده معتبر مجبور نباشد قطعات سالم و گوشیهای سالم را از بین ببرد. این مضحک است. این موضوع پتانسیل این را دارد که تمام دستاوردهای زیستمحیطی که از سایر اقدامات به دست آمده را تضعیف کند.
دیدگاهتان را بنویسید