در ابتدای یادگیری مفهوم و تفاوت رمها، با مفهوم واژه Ram شروع میکنیم. Ram مخفف شدهی Random Access Memory است که به عنوان حافظه موقت به نگهداری موقتی اطلاعات در حال پردازش میپردازد. تمام اطلاعاتی که در Ram نگهداری میشوند با خاموش شدن سیستم یا قطع شدن برق، از حافظه موقت حذف میشوند.
همچنین DIMM نیز مخفف شدهی Dual In-line Memory Module به معنای ماژول حافظه دوخطی میباشد. رمهای DIMM به نسبت رمهای بسیار قدیمی SIMM یا Single In-line Memory Module از سرعت بسیار بیشتر و فناوری ساخت پیشرفتهتری استفاده میکنند.
به دلیل قدمت بسیار بالای رمهای SIMM و کوتاه شدن مطلب از توضیح مفصلتر در این مورد صرف نظر میکنیم.
رمهای DIMM
به طور خلاصه تمام رمهای کامپیوتر معمولی قابل استفاده و موجود در بازار، همگی از نوع DIMM هستند. رمهای کامپیوترهای شخصی از DDR گرفته تا DDR2و DDR3 و DDR4 که برای سیستمهای دسکتاپ بر روی مادربردهای دسکتاپ مورد استفاده قرار میگیرند از نوع DIMM میباشند.
رمهای DIMM فاقد پروتکلهای امنیت اطلاعات و سایر فناوریهای گران قیمتی هستند. این پروتکلها برای کاربران خانگی، اداری و حتی سیستمهای کاری مورد استفاده قرار نمیگیرند. چرا که ارورهای رندومی که به علت عدم جود این پروتکلهای امنیتی در رمهای DIMM رخ میدهد در بدترین حالت منجر به نمایش Blue Screen یا صفحه آبی مرگ و ریست سیستم میانجامد که به شکل تصادفی ممکن است هر 1 یا 2 ماه یکبار اتفاق بیفتد.
این اتفاق برای کاربران کامپیوترهای دسکتاپ اهمیت خیلی زیادی ندارد و موجب خسارات بسیار سنگین نخواهد شد. اما در خصوص سرورهای مهم، این موضع بسیار حساس حیاتی است بنابراین استفاده از رمهای DIMM در سرورها غیرممکن و بسیار اشتباه است.
معنای رم Buffered یا همان Registered
پیش از آنکه به رمهای UDIMM و RDIMM بپردازیم معنای رمهای Buffered یا به عبارتی دیگر Registered را بررسی میکنیم. بعضی از رمها به غیر از رمهای DIMM دارای یک رجیستر بین ماژول رم و کنترلر رم هستند. این رجیستر، باعث کاهش بار الکتریکی روی کنترلر میشود. همچنین همگام سازی سیگنالهای بین یک ماژول با دیگر ماژولها و تقویت سیگنالهای انتقالی بین ماژول رم و پردازنده را نیز به عهده دارد.
تمام این ویژگیها باعث ایجاد شرایط بسیار پایدارتر میشوند تا ارورهای احتمالی به کمترین میزان ممکن برسد.
رمهای RDIMM
این نوع رم، دارای همان رجیستر که در بالا توضیح داده شد هستند. رمهای RDIMM تنها در سرورها و سیستم هایی که پردازنده آنها از این نوع رم پشتیبانی میکنند مورد استفاده قرار میگیرند. رم RDIMM با نام رم Registered یا Buffered نیز شناخته میشوند. تنها RDIMMها از رجیستر بهره میبرند. این ویژگی به دلیل اضافه شدن یک واسط بین چیپهای رم و کنترلر، باعث اندکی افت کارایی میشوند. در عوض پایداری کلی رمهای Registered به طرز چشمگیری افزایش مییابد.
از مهمترین مزایا و تفاوت رمهای RDIMM این است که به دلیل زمانبندی، همگام سازی تقویت سیگنالها توسط رجیستر، سرورهایی که از رم RDIMM پشتیبانی و استفاده میکنند توانایی بهره گیری از تعداد بیشتری از اسلات رم را دارند. به طور مثال این سرورها ممکن است تا 48 عدد اسلات رم داشته باشند.
از دیگر تفاوت رمهای RDIMM با دیگر رمها این است که از قیمت بالاتری برخوردار هستند.
رمهای UDIMM
این نوع رم در سرورها و سیستمهایی پردازنده آنها از این نوع رم پشتیبانی میکند مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین به رم Un-Buffered یا Un-Registered هم شناخته میشوند. رم UDIMM همانطور که از نامش پیداست فاقد رجیستر است بنابراین دارای سرعت عملکرد بالاتری نسبت به رم RDIMM هستند اما از پایداری کمتری برخوردار هستند.
اما تفاوت رمهای UDIMM و DIMM در زمینه پشتیبانی از برخی ویژگیهای مورد استفاده در سرورها مانند ویژگی ECCدر بعضی از رمهای UDIMM است که رمهای DIMM فاقد این ویژگیها هستند.
ECC و non-ECC در رمها به چه معناست؟
در واقع ECC مخفف Error Checking and Correction است. همانطور که از این نام پیداست، رمهای ECC از قابلیت تشخیص ارور و رفع آن برخوردار هستند. در این نوع رم، به ازای هر 8 چیپ، یک چیپ حافظه اضافه به عنوان حافظه Parity قرار گرفته است بنابراین در طرف رمهای ECC از 9 یا 18 چیپ مموری استفاده شده است.
این چیپ اضافه در نقش فضای Parity عمل میکند. هنگامی که بخشی از اطلاعاتی که در حال انتقال و پردازش بین رمها و پردازنده هستند، از بین رفته یا خراب میشوند، این اطلاعات از دست رفته یا تخریب شده، با کمک کدهایی که در فضای Parity ذخیره میشوند، بازسازی شده و ارور مربوطه رفع میشود.
بدین ترتیب رمهایی که از قابلیت ECC استفاده میکنند، ضمن حفظ پایداری از طریق ایمن سازی اطلاعات، دارای کمترین میزان ارور و خرابی ممکن در بین تمام رمها هستند. به رمهایی که فاقد ویژگی ECC هستند در اصطلاح non-ECC گفته میشود. رمهای RDIMM و بعضی از رمهای UDIMM دارای ویژگی ECC میباشند.
جمع بندی
تمام این قابلیتها طبیعتاً باعث کاهش بخشی از سرعت عمل و افزایش قیمت میشوند. به همین دلیل در کامپیوترهای معمولی، از رمهای DIMM non-ECC استفاده میشود. پشتیبانی یا عدم پشتیبانی از هر یک از انواع رمها، به مدل و پشتیبانیهای پردازنده برمیگردد. بنابراین پیش از خرید هر نوع رمی باید از پشتیبانی آن رم توسط مادربرد و مخصوصاً پردازنده کامپیوتر یا سرور خود اطمینان حاصل کنید.
مطالب مرتبط:
سلام. من پردازندم non-ecc رو پشتیبانی میکنه ولی رمش رو نمیتونم پیدا کنم
تمام رمهای کلاس کاربری در بازار همه non-ecc هستند.
عرض ادب و احترام
مطالب فوق بسیار بسیار عالی بود و شما صمیمانه تشکر می کنم