شاید از خواندن جمله فوق غافلگیر شدید و ذهن شما معنای آن را پس بزند اما باید بگوییم که در کمال ناباوری، جابجایی غبار فضایی توسط نور ستاره ها واقعیت دارد. اخترشناسان یک جفت ستاره در کهکشان ما دیدهاند که نور آنها به اطراف ماده فشار میآورد. این اولین بار است که دانشمندان موفق شدند تا مستقیماً بینند که چگونه فشار نور ستارهها باعث تغییر جریان غبار در فضا میشود.
داستان جابجایی غبار فضایی توسط نور ستاره ها
خب شاید با خود فکر کنید که تاثیر چنین اکتشافی چیست؟ چنین فشار تشعشعی بر نحوه پاک شدن غبار از نواحی نزدیک به ستارگان جوان تأثیر میگذارد و تشکیل ابرهای گازی را در اطراف ستارههای در حال مرگ سرعت میبخشد. اخترشناس Yinuo Han و همکارانش در تاریخ 13 اکتبر در مجله Nature مقالهای منتشر کردند که الگوی غبار احاطه کننده یک جفت ستاره در فاصله 5600 سال نوری در صورت فلکی ماکیان را دیدهاند.
اخترشناسان مدتهاست میدانستند که گرد و غبار بیرونآمده از ستاره WR 140 و همراه آن توسط گاز حاصل از برخورد این دو ستاره و متراکم شدن به دوده تشکیل شده است. اما تصاویری که از این جفت در طول 16 سال گرفته شده است نشان میدهد که گرد و غبار با دور شدن از ستارهها در حال شتاب گرفتن است.
به گفته محققان، گرد و غبار در ابتدا با سرعتی در حدود 6.5 میلیون کیلومتر در ساعت از ستارهها دور میشود و در طول یک سال به سرعت نزدیک به 10 میلیون کیلومتر در ساعت میرسد. با این سرعت، گرد و غبار میتواند تنها در طی 15 ساعت از خورشید به زمین سفر کند.
این مکاشفه از مقایسه موقعیت پوستههای گرد و غبار متحدالمرکز استنتاج سرعت و عملکرد آنها بدست آمد. پروفسور هان از دانشگاه کمبریج میگوید، محاسبات محققان نشان میدهد که نیرویی که به گرد و غبار تاثیر میگذارد و به آن شتاب میدهد، فشاری است که توسط نور تابش شده از ستارهها اعمال میشود. فشار تشعشع تنها زمانی آشکار میشود که همه تصاویر را در کنار یکدیگر قرار دهیم.
این لایههای غبار نه تنها فشار نور را احساس میکنند، بلکه تا سال جاری نیز گسترش یافتهاند. هان و تیم دیگری از دانشمندان همان مرکز در تاریخ 12 اکتبر در مجله معتبر Nature Astronomy مقالهای منتشر کردند که تصاویر تلسکوپ فضایی جیمز وب یا JWST، لایههای غبارآلود اطراف WR 140 و همراهش را بیش از هر زمان دیگری دیده است.
در نگاه اول، الگوهای پیچیده اطراف ستارهها شبیه یک تار عنکبوت غول پیکر است. اما تجزیه و تحلیل محققان نشان میدهد که آنها در واقع پوستههای غبار عظیم، در حال گسترش و مخروطی شکل هستند. آنها درون یکدیگر لانه کردهاند و هر هشت سال یک بار ستاره جدید تشکیل میشود، زیرا ستارهها سفر دیگری را به دور مدار خود تکمیل میکنند.
این الگوها به طور کامل ستارگان را احاطه نمیکنند زیرا فاصله بین ستارهها با چرخش آنها به دور یکدیگر تغییر میکند. هنگامی که ستارگان از هم دور هستند، چگالی گاز در حال برخورد برای متراکم شدن به غبار بسیار کم است.
چیزی که آنها را بیشتر از همه شگفت زده کرد این است که وقتی ستارهها به هم نزدیک هستند، گاز به خوبی متراکم نمیشود. این نشان میدهد که یک «منطقه طلایی» برای تشکیل غبار وجود دارد: غبار تنها زمانی تشکیل میشود که فاصله بین ستارهها درست باشد، و مجموعهای از پوستههای غبار متحدالمرکز را ایجاد میکند.
دیدگاهتان را بنویسید