تاکنون بر همه مسجل شده است که تاریخچه وجود آب در سیاره مریخ بسیار قدیمیتر از آن چیزی است که دانشمندان تصور میکردند. اکنون به مدد پیشرفت تکنولوژی و فرستادن ماهوارههای مختلف به سطح این سیاره، دانشمندان توانستهاند پروژه نقشه جدید مریخ را تعریف کرده و از صدها هزار صخره در این سیاره سرخ نقشه برداری کنند. این صخرهها ممکن است در گذشته توسط مقادیر زیادی آب پوشیده شده باشند یا حتی به مرور زمان به وسیله فرسایش تغییر کرده باشند.
- آلیس در سیاره مریخ – مشاهده یک دریچه در مریخ توسط مریخ نورد کنجکاوی ناسا
- صدا در مریخ آهستهتر از زمین حرکت میکند
جزئیات نقشه جدید مریخ
دادههای دو مدارگرد مریخ برای ایجاد یک نقشه جهانی دقیق از ذخایر معدنی در مریخ مورد استفاده قرار گرفت و مشخص کرد که ممکن است زمانی آب در سرتاسر سیاره جریان داشته باشد. جان کارتر، دانشمند سیارهشناسی از انستیتو اخترفیزیک فضایی پاریس و نویسنده اصلی مقاله منتشر شده در مجله ایکاروس، در بیانیهای گفت:
«فکر میکنم همه ما درباره مریخ اشتباه میکردیم و خیلی ساده به آن نگاه میانداختیم.
مشاهدات مدارگرد مریخ اکسپرس آژانس فضایی اروپا و مدارگرد شناسایی مریخ ناسا به محققان این امکان را داد که نقشه مورد نظر را ایجاد کنند. پروژهای که انجام آن بیش از یک دهه طول کشید و طبق گفته سازمان ESA، قبل از این کار، دانشمندان تنها از حدود 1000 صخره در مریخ اطلاع داشتند که حاوی مواد معدنی هیدراته هستند. اما نقشه جدید صدها هزار صخره را نشان میدهد که توسط آب فرسایش پیدا کردهاند. کارتر گفت:
این موضوع نشان میدهد که وقتی شما در حال مطالعه دقیق زمینهای باستانی هستید، حتی ندیدن این مواد معدنی میتواند مانند باد از کنار چشمان شما بگذرد و شما حتی متوجه آن نشوید.
مریخ امروز یک سیاره خشک است، اما شواهد مختلف نشان میدهد که زمانی در سطح این سیاره آب جاری وجود داشته است. کانیهای آبی را میتوان در سنگهایی یافت که در گذشته توسط آب موجود در این سیاره تغییر شیمیایی دادهاند و به رس و نمک تبدیل شدهاند. هنگامی که مقادیر کمی آب با سنگها ترکیب میشوند، نسبتاً بدون تغییر باقی میمانند و همان مواد معدنی موجود در سنگهای آتشفشانی اولیه را حفظ میکنند. اما اگر مقادیر زیادی آب با سنگها برخورد داشته باشند، عناصر موجود در سنگ توسط آب حل میشوند و خاکهای غنی از آلومینیوم بیشتری را پشت سر میگذارند.
یافتههای جدید نشان میدهد که آب نقش بسیار زیادی در شکل گیری زمین شناسی مریخ در طول تاریخ آن داشته است. با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا وجود آب در طول زمان ثابت بوده است یا اینکه در دورههای کوتاهتری در تاریخ اولیه مریخ و تنها به شکل جزر و مد آب در آن وجود داشته است. کارتر در این رابطه میگوید:
اینکه مریخ زمانی پر آب بوده و به مرور زمان به مریخ بیآب تبدیل شده است موضوع سادهای نیست! آب یکشبه ناپدید نشده است. ما شاهد تنوع عظیمی از زمینههای زمین شناسی در مریخ هستیم، به طوری که هیچ فرآیند یا جدول زمانی سادهای نمیتواند تکامل کانی شناسی مریخ را توضیح دهد.
اگرچه که نقشهها به همه سوالهای کارشناسان درباره مریخ جواب ندادهاند، اما قطعا میتوانند سرنخهای بیشتری را به دانشمندان بدهند. قطع به یقین، مناطق شناسایی شده در این نقشهها میتوانند مکانهای مناسبی برای فرود فضاپیماهای ماموریتهای آینده مریخ باشند.
نقشه ماه هم وجود یک عدد آفتابه رو نشون میده که معلوم نیسست مال کی بوده :))