مقدمه
این روزها فن آوری بقدری سریع در حال پیشرفت است که باید گفت وایسا تا بهت برسیم! البته این وایسا با “وایسا” تیتر مقاله متفاوت است. این مقاله در واقع به تعریف و شرح فنآوری وایسا WiSA میپردازد که به واقع تحول بزرگی در دنیای صوت و تصویر ایجاد کرده است. فن آوری WiSA علی الخصوص در بخش سینمای خانگی، امکانات قابل توجهی را به کاربران ارائه میکند.
در دوران ظهور و پیشرفت فنآوریهای مختلف، «کابلها» همیشه پای ثابت تمام تجهیزات دیجیتال بودند. چرا که وظیفه اتصال قطعات مختلف به یکدیگر را بر عهده داشتند. این کابلها، بخاطر دست و پا گیر بودن، پر دردسرترین بخش تجهیزات دیجیتال به شمار میرفتند. به عبارت دیگر، دشواریهای کابلکشی باعث شد تا فنآوریهای بیسیم مثل بلوتوث و وایفای پا به عرصه بگذارند و جانشین کابلها شوند.
در دنیای صوت و تصویر هم استفاده از فنآوریهای بیسیم رایج شده است. برای مثال در سالهای اخیر شاهد تولید ساندبارها هستیم که بعضاً از فنآوری بیسیم استفاده میکنند. در مقایسه با سینمای خانگی، عدم استفاده از سیم، در کنار اشغال فضای کمتر و راحتی استفاده، باعث شده است تا مردم به ساندبارها تمایل بیشتری نشان دهند.
اما برای کاربران حرفهای که به دنبال صدای چندکاناله و با کیفیت، در سطح کلاس سینمایی هستند، صدای خروجی ساندبارها هرگز در حد و اندازه سینمای خانگی حقیقی به گوش نمیرسند. چرا که ساندبارها اولاً از تعداد محدودی اسپیکر استفاده میکنن (معمولاً 1 تا 3 اسپیکر، به علاوه یک سابووفر). دوم اینکه اسپیکرهای استفاده شده در ساندبارها معمولاً کوچک هستن و پوشش فرکانسی کاملی ندارند.
از طرف دیگر راهاندازی سینمای خانگی با کیفیت، مستلزم وجود اسپیکرهای بیشتر و کابلکشیهای متعدد است که دردسرهای خود را دارد. اینجاست که فنآوری وایسا وارد میدان میشود!
وایسا چیست و چه کاری را انجام میدهد؟
نام وایسا از اختصار انجمن صدا و اسپیکر وایرلس (the Wireless Speaker and Audio Association) گرفته شده است. این فن آوری صوت را به صورت بیسیم و با کیفیت 96KHz/24-bit (معادل دو برابر کیفیت CD) از یک منبع به 7 کانال صوتی و 1 سابووفر انتقال میدهد. این فن آوری متعلق به شرکت Summit Wireless Technologies است که مقر اصلی آن در سن خوزه کالیفرنیا، آمریکا است. وایسا اگرچه با همکاری نزدیک با شرکت Realtek گسترش مییابد، اما با فنآوریهای بیسیم دیگر مانند بلوتوث و یا وایفای متفاوت است؛ بسیار کیفیت تر و منحصراً برای انتقال صوت به اسپیکر در کلاس حرفهای طراحی و پیاده سازی شده است.
البته قبل از این هم شرکتهای مختلفی از جمله Klipsch فنآوری بیسیم مخصوص به خود را داشتهاند، اما تفاوت وایسا در این است که از مجموع 8 کانال صوتی یا به اصطلاح 7.1 کانال پشتیبانی میکند و توانایی اجرای فرمتهای صوتی Dolby Atmos و DTS:X را نیز دارد.
ضمن اینکه وایسا از فرکانس 5GHz با شیوهی مخصوص برای انتقال صدا استفاده میکند که ترافیک و تداخل بسیار کمتری نسبت به فرکانس 2.4GHz دارد. این فن آوری به سرعت در حال پذیرش توسط شرکتهای صوتی و تصویری است و کم کم در حال تبدیل شدن به استاندارد مرجع در زمینه انتقال صوت بصورت بیسیم است.
راهکارهای استفاده از سیستم وایسا:
تلویزیونهای WiSA Ready
اگر تلویزیون شما دارای گواهی WiSA Ready باشه، شما میتونید با اتصال یک فرستنده وایسا مثل Axiim Link HD به درگاه USB تلویزیون، صدای چند کاناله را از تلویزیون مستقیماً به اسپیکرهای دارای گواهی وایسا انتقال دهید. فقط توجه داشته باشید که در این صورت اسپیکرهای شما حتماً باید از نوع اکتیو باشد، بدین معنا که مجهز به آمپلیفایر داخلی باشند.
فرستندههای WiSA
اگر تلویزیون و یا منبع صوتی شما از فن آوری وایسا پشتیبانی نمیکند، میتوانید با اتصال منابع صوتی خود (تلویزیون، مدیاپلیر، کنسول بازی، اندرویدباکس، کامپیوتر و… (به پورتهای HDMI و یا Optical یک فرستندهی وایسا، صدای چند کاناله را از این فرستنده به اسپیکرهای دارای فنآوری وایسا انتقال دهید. شرکت وایسا مدل Wisa SoundSend را به همین منظور معرفی کرده است که دارای یک درگاه Optical و یک درگاه HDMI هست.
شرکت Axiim همچنین فرستنده پیشرفتهای را با نام Axiim Q9100MC-UHD MediaCenter ارائه کرده است. از جمله قابلیت های این فرستنده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- شش ورودی HDMI
- دو درگاه USB
- درگاه LAN شبکه
- گواهیهای HDCP 2.2، HDMI-CEC ، HDMI-ARC
- پشتیبانی از صدای Dolby TrueHD و DTS-HD Master Audio تا 7.1 کانال،
- پشتیبانی از کیفیت ویدیویی 4K/60fps
- فنآوری HDR و Dolby Vision
- اکولایزر 10 باندی قابل تنظیم و Wi-Fi داخلی
اسپیکرهای دارای گواهی وایسا:
با توجه به صدور گواهی وایسا برای شرکتهای مختلف، برندهای معروف سازنده اسپیکر نیز تولید محصولات سازگار با وایسا رو شروع کردند. تا به امروز تعداد کمی از اسپیکرهای سازگار با وایسا معرفی شده است. مدل Monaco 5.1 از شرکت Platin یکی از این اسپیکرهاست که گواهی THX رو نیز دریافت کرده است. کاربر با خرید این سری اسپیکر یک دستگاه Wisa SoundSend را هم دریافت میکند تا نیاز به خرید جداگانه فرستنده نداشته باشد.
برند Enclave هم دو مدل اسپیکر بیسیم با گواهی وایسا معرفی کرده است. مدل اول CineHome II است که به همراه سابووفر 8 اینچی عرضه میشود. مدل بعدی که در رده بالاتر قرار میگیرد CineHome Pro است که با اسپیکرهای قویتر و سابووفر 10 اینچی عرضه شده است. هر دوی این پکیجها به همراه فرستنده فروخته میشوند. ضمناً این دو مدل اسپیکر شرکت Enclave هم مانند اسپیکر Platin Monaco 5.1 به 5.1 کانال محدود شده اند.
همچنین برند کلیپش Klipsch که از سازندگان بسیار معتبر در دنیای صوت و تصویر به حساب میآید، اسپیکر 5.1 کاناله خود را به نام Klipsch Reference Wireless 5.1 مجهز به گواهی وایسا معرفی کرده است. این اسپیکر Klipsch دارای قدرت و کیفیت بسیار خوب است و یک سابووفر قدرتمند 25 سانتیمتری با توانایی 225w RMS و فرکانس پایین 27Hz را دارد.
البته متأسفانه مانند مدلهای قبلی، این اسپیکر هم به 5.1 کانال محدود شده است. در حال حاضر تنها اسپیکر 7.1 کاناله ای که برای وایسا تولید شده است را شرکت Axiim با نام Axiim WM Series Pro تولید و عرضه میکند که البته قیمت بسیار بالایی هم دارد.
خداحافظی با AV Receiver!!
شاید تا الان متوجه شده باشید که با وجود فرستنده وایسا، صدا میتواند از منبع صوتی به اسپیکرها منتقل شود و دیگر نیازی به وجود یک AVR نخواهد بود. اما صبر کنید! موضوع به این سادگی ها نیست. AVR یک دستگاه همه کاره هست که در طول سالها تکامل پیدا کرده و انواع امکانات پیشرفته را در اختیار کاربر قرار میدهد. برای مثال تنظیمات متنوع صوتی از جمله تنظیم فرکانس، تنظیم کانالها بر اساس قرارگیری اسپیکرها در اتاق، افکتهای مختلف صوتی و سایر تنظیماتی که یک دستگاه AVR در اختیار کاربر میگذارد، در فرستندههای وایسا یافت نمیشوند. همچنین تعداد کانالهایی که AVR پشتیبانی میکند میتواند تا 13 کانال و یا حتی بیشتر افزایش پیدا کند.
این در حالی است که فرستندههای وایسا در حال حاضر نهایتاً از 7.1 کانال پشتیبانی میکنند. از طرفی چیپها و کامپوننت هایی که در AVRها استفاده میشود، همه در کلاس فوق پیشرفته صوتی هستند که باعث شده است که این دستگاهها، کیفیت صدای بالا و حرفهای را به کاربران ارائه دهند.
نتیجه اینکه AVRها همچنان در جایگاه خود باقی خواهند ماند. اما برای کاربرانی که میخواهند از دست کابلکشی خلاص شوند و از طرفی تنظیمات پیش فرض برای آنها کافی است، استفاده از فن آوری وایسا یک انتخاب عالی محسوب میشود.
انتظار آن میرود که تکنولوژی وایسا به مرور به سیستم های AVR هم راه پیدا کند و در آینده شاهد تولید AVRهایی باشیم که با استفاده از فنآوری وایسا، توانایی انتقال بیسیم صدا را به تعداد زیادی اسپیکر خواهند داشت.
محدودیتهای وایسا:
با توجه به نوظهور بودن فنآوری وایسا، سازگاری دستگاههای مختلف با این فنآوری هنوز به تکامل نرسیده است. برای مثال با وجود اینکه وایسا امکان انتقال صدای 7.1 کاناله و تمام فرمتهای HD را دارد، اما اکثر سیستمهای صوتی که با این فنآوری ساخته شدهاند یا فقط از 5.1 کانال پشتیبانی میکنند و یا در صورتی که 7.1 کاناله باشند، فقط به دو استاندارد Dolby TrueHD و DTS-HD Master Audio محدود بوده و فعلا از استانداردهای Dolby Atmos و DTS:X پشتیبانی نمیکنند.
البته بیشک در آینده این محدودیتها رفع خواهند شد و شرکتها خواهند توانست از تمام پتانسیل وایسا بهرهمند شوند. محدودیت دیگر فن آوری وایسا به استفاده از فرکانس 5KHz برمیگردد که در اتاق بزرگتر از 9 در 9 متر دچار افت سیگنال میشود. هرچند این فضا برای اغلب کاربریها کافی است، اما استفاده از این فنآوری در فضاهای بزرگتر را محدود میکند.
مشکل بعدی وایسا، کابلها هستن! شاید از این حرف تعجب کنید چون هدف وایسا حذف کابل بوده است. درست است که وایسا در حذف کابلهای صوتی موفق عمل کرده است، اما کابلهای برق همچنان باید به دستگاه متصل باشند.
در بخشهای قبل گفته شد که اسپیکرهای دارای گواهی وایسا از نوع اکتیو هستند و آمپلیفایر داخلی دارند. برای فعال کردن آمپلیفایر هر اسپیکر، نیاز به منبع برق جداگانه است. بنابراین اگر شما 8 اسپیکر (7.1 کانال) داشته باشید، به 8 پریز برق نیاز خواهید داشت تا اسپیکرها را به طور مستقل به پریز برق متصل کنید.
حالا اگر این تعداد پریز در اتاق شما وجود نداشته باشه، و یا اینکه پریزها از محل قرارگیری اسپیکرها دور باشند، شما دوباره به کابلکشی نیاز پیدا خواهید کرد، آنهم کابل کشی برق. شاید تولید AVRهای سازگار با وایسا شاه کلید حل این مشکل باشد چرا که در آن صورت نیاز نیست هر اسپیکر آمپلیفایری جداگانه داشته باشد.
آخرین ایراد وایسا قیمت است. هر که طاووس خواهد جور هندوستان کشد. اگر شما بخواهید از تجهیزات پیشرفته برای راهاندازی سینمای خانگی بر اساس فن آوری وایسا استفاده کنید، هزینه شما سرسام آور خواهد بود.
برای مثال، فرستنده Axiim Q9100MC-UHD به همراه اسپیکرهای 7.1 کاناله Axiim WM Series Pro، برچسب قیمتی برابر 4600 دلار دارد! این در حالی است که با همین هزینه میشود یک دستگاه پخش AVR و اسپیکرهای عالی با پشتیبانی از Dolby Atmos و DTS:X خریداری کرد.
البته با توجه به نوظهور بودن وایسا، انتظار میرود مانند هر فنآوری دیگر با ملحق شدن شرکتهای بیشتر و افزایش تولید محصولات هماهنگ با وایسا، قیمتها محصولات مجهز به این استاندارد کاهش پیدا کند.
شرکای اصلی WiSA در توسعه این فن آوری، شرکت هارمن کاردان زیر مجموعه سامسونگ، Bang & Olufsen، Klipsch، ال جی، و ایکس باکس زیر مجموعه شرکت مایکروسافت است.
سخن پایانی:
فن آوری وایسا یک گام بزرگ در حذف کابلکشی در سیستمهای سینمای خانگی است. تا به امروز این فنآوری توانسته است از پخش صدای سینمایی 7.1 کاناله پشتیبانی کند که نیاز طیف وسیعی از کاربران را پوشش خواهد داد.
همچنین برای دوستاران صدای نیمه حرفه ای نیز که خواستار پخش صدای چند کاناله حقیقی هستند، میتواند جایگزین مناسبی برای ساندبارها باشد. درمورد حرفهایها و Audiophileها، اگرچه این تکنولوژی هنوز در ابتدای راه است، اما در آینده قطعاً امکانات پیشرفتهتری را در اختیار آنها قرار خواهد داد.
سلام.
ممنون از دو دوست عزیز ، بابت این مقالهء مفید و کاربردی .
یاعلی(ع)