مورد مشکوکی که بینایی فضانوردان را مختل میکند

بدن فضانوردان در فضا همواره در معرض مشکلات عجیب و ناشناخته ای بوده است. به عنوان مثال توده های عضلانی که باعث میشود به طور متوسط 5 سانتیمتر بلندتر شوند. اما دانشمندان اثر جانبی دیگری کشف کرده اند، آنها دریافتند که عاملی در فضا باعث نابودی کامل بینایی فضانوردان میشود!

 80 درصد از فضانوردانی که از ماموریت های طولانی مدت برگشته اند به یک بیماری مرموز چشمی که باعث نزدیک بینی آنها میشود، مبتلا شده اند. این درحالیست که بینایی فضانوردان برای ورود به ماموریت های فضایی باید 20/20 باشد و آنها مجاز به عمل جراحی برای درمان مشکلات بینایی خود هستند. واضح است که این مشکل بوجود آمده میتواند مساله ی بزرگی برای ماموریت های آینده فضانوردان از جمله سفر به مریخ باشد. اما چه چیزی باعث تمام این مشکلات بینایی است؟ جان فلیپس یکی از مدیران ایستکاه بین المللی فضایی اولین بار در سال 2005 متوجه این مشکل شد. در تمام مدتی که او در فضا بود از مشکل بینایی رنج میبرد. هنگامی که به زمین بازگشت، پزشکان چشم او را معاینه کرده اند و دریافتند که شش ماه حضور در فضا باعث شده که بینایی او از 20/20 به 100/20 کاهش یابد. و این پایان ماجرا نبود. آزمایش های نشان داد که خود چشم نیز دچار تغییراتی شده است. پشت چشم صافتر شده و شبکیه را به سمت جلو هل داده است و علائمی وجود داشت که نشان میداد اعصاب بینایی ملتهب شده است.

ناسا در ابتدا فکر میکرد که فقط یک فضانورد دچار این مشکل شده است، تا زمانی که شواهدی پیدا شد که نشان میداد اکثر فضانوردان یا در فضا و یا پس از بازگشت به زمین از نوعی اختلال در بینایی رنج میبرند. سندروم اختلال بیناییِ فشار داخل جمجمه (VIIP: Visual Impairment Intracranial Pressure) نامی است که بر روی آن گذاشته شده است و به نظر میرسد که فقدان گرانش باعث بوجود آمدن این فشار در سر فضانوردان میشود.

 گرانش در زمین به سمت پا است اما در فضا به این صورت نیست. اسکات کلی (Scott Kelly) فضانوردی بود که در طول یک سال در حدود یک بطری دو لیتری مایعات به مغز او منتقل شده بود. همه این مایعات در جمجمه باعث بوجود آمدن فشار در چشم و صاف شدن آن  میشود و شبکیه را به سمت جلو هل میدهد. زمانیکه اسکن چشم وجود مشکل را تایید کند، تنها راه نظارت بر فشار داخل جمجمه، سوراخ کردن سر است که گزینه ایده آلی در فضا نیست. اما ناسا به دنبال کشف دقیق علت این مشکل و پیدا کردن راه حل آن است.

خبر خوب این است که آنها در حال آزمایش بر روی گزینه های مختلف برای کاهش فشار چشم هستند. به عنوان نمونه، فضانوردان ملزم به پوشیدن لباسی به نام “کت و شلوار ورودی روسیه” هستند که شلوار غول پیکری برای شبیه سازی جاذبه است. البته این تحقیق در مراحل اولیه است و اطلاعات بیشتری مورد نیاز است.

ناسا در تلاش است تا با راههای دیگری نظیر ورزش منظم و پرورش سبزیجات فضانوردان خود را در  برای سفر به مریخ، سیاره سرخ پر رمز و راز سالم، قوی و آماده نگه دارد. اما به نظر میرسد که فضانوردان در این ماموریت برای بازیابی بینایی از دست رفته ی خود بیش از هرچیز نیاز به عینک داشته باشند.