کارت گرافیک‌های سازگار با رایانه شخصی من؟ چگونه گرافیک مناسب را انتخاب کنیم

به روز رسانی یک رایانه شخصی قدیمی با سخت افزار جدید ممکن است به معنای یک فاجعه باشد اما شما احتمالا شگفت زده خواهید شد که به چه میزان می‌توانید به عقب بازگردید تا همچنان قادر باشید یک کارت گرافیک مدرن را روی یک دسکتاپ نصب کنید. برای مثال Nvidia RTX 2080 Ti و AMD Radeon RX 5700 XT می‌توانند تقریبا در هر رایانه شخصی تولید شده در دهه گذشته فعالیت کنند. اما مشکلاتی نیز وجود دارد بخصوص اگر کامپیوتر شما بیش از حد قدیمی باشد. اجازه دهید ببینیم کارت گرافیک‌های سازگار با سیستم‌های مختلف چه هستند.

آیا رایانه شما از اسلات PCI Express x16 برخوردار است؟

سازگاری بی نظیر اسلات PCI Express با نسل‌های جدید و قدیم مطمئن می‌شود حتی جدیدترین و رده بالاترین کارت گرافیک‌ها نیز روی مادربرد شما که در زمان‌های قدیم تولید شده، نصب شوند. از اولین PCIe 1.0a / 1.1 تا جدیدترین استاندارد PCIe 4.0 و حتی استانداردهای عرضه نشده PCIe 5.0 و 6.0 در حالت تئوری می‌توانند از هر کارت گرافیک‌های سازگار پشتیبانی کنند (البته مدلی که در این نوع اسلات نصب شود). شما می‌توانید کارت‌های PCIe x1 را در اسلات x16 نصب کنید یا یک اسلات x16 داشته باشید که تنها در حالت x4 فعالیت می‌کند. (استثناهایی نیز وجود دارد اما عموما بخاطر پیاده سازی بد PCIe یا فریم ویر بد می‌باشند). زمانی که به این موضوع فکر می‌کنیم واقعا فوق العاده است، بخصوص که استانداردهای گذشته اکثرا منسوخ شده‌اند. در حال حاضر هیچ خبری از استانداردهای ISA و VLB و AGP نیست.

به روز رسانی رایانه شخصی خود با یک کارت گرافیک جدید آسان است البته اگر سیستم شما از اسلات PCIe x16 برخوردار باشد. اگر اینطور نیست ما پیشنهاد می‌کنیم که به روز رسانی تنها کارت گرافیک را فراموش کنید. روی کاغذ ممکن است که شما یک اسلات PCIe x1 را با یک آداپتر به x16 تبدیل کنید اما مشکلات زیادی در این مسیر وجود خواهد داشت. اگر مادربرد شما از اسلات PCIe x16 برخوردار نیست بهتر است که به سراغ به روز رسانی مادربرد، پردازنده، حافظه رم و احتمالا منبع تغذیه خود بروید.

چه مقدار فضا در کیس شما وجود دارد؟

این بدان معنا نیست که هر رایانه شخصی قدیمی با یک اسلات PCIe x16 می‌تواند میزبان جدیدترین کارت گرافیک‌ها باشد، زیرا این موضوع به نیازمندی‌های سخت افزاری بیشتری نیاز دارد. برای مثال ابعاد، شما نمی‌توانید یک کارت گرافیک 320 میلیمتری را در یک کیس جا دهید که تنها فضای کافی برای یک کارت 270 میلیمتری را در اختیار دارد. بسیاری از کامپیوترهای کامپکت محدودیت فضای زیادی دارند و اکثر سیستم‌های از پیش آماده معمولا در دسته کامپکت هستند.

برای این که بفهمید تا چه اندازه کارت گرافیک شما می‌تواند بزرگ باشد شاید بد نیست نگاهی به دفترچه راهنما کیس خود بیاندازید، البته اگر چنین دفترچه‌ای را در اختیار دارید. برای رایانه‌های شخصی از پیش آماده شما احتمالا چنین چیزی را در اختیار ندارد و قادر نخواهید بود در فضای آنلاین اطلاعات مورد نیاز را پیدا کنید. پیشنهاد ما استفاده از روش قدیمی و اندازه گیری با خط کش یا متر است.

برای مشخص نمودن ابعاد باید از قسمت اسلات‌های گسترش کیس تا اولین مانعی که می‌تواند جلوی کارت گرافیک را بگیرد اندازه گیری کنید. مهم نیست که به جایگاه درایوهای ذخیره سازی، فن‌ها یا جلوی کیس می‌رسد، تنها اسلات PCIe x16 اصلی (نزدیک‌ترین اسلات به خنک کننده پردازنده) را اندازه گیری کنید زیرا کارت گرافیک شما در این اسلات نصب خواهد شد. همچنین باید دقت کنید که کانکتورهای PEG (برق) نیز وجود دارند، البته بسته کارت گرافیکی که تهیه می‌کنید. اکثر کارت‌ها این کانکتورها را در قسمت بالای خود قرار می‌دهند اما برخی (Nvidia RTX 2060 Founders Edition) آنها را در قسمت پشت قرار داده است. اگر فضای کافی وجود نداشته باشد شما نمی‌توانید کانکتور برق مورد نظر خود را به کارت گرافیک‌های سازگار متصل کنید.

ما توصیه می‌کنیم کمی فضای اضافی را نیز در نظر داشته باشید. حتی اگر شما 300 میلیمتر فضای خالی را در اختیار داشتید و کارت گرافیک شما نیز به 300 میلیمتر طول نیاز داشت، احتمال دارد کمی مشکل در نصب وجود داشته باشد. بهتر است نزدیک 20 میلیمتر فضای اضافی را در نظر بگیرید و کارت گرافیکی که تهیه می‌کنید نیز در ابعاد مورد نظرات جای گیرد.

تخمین منبع تغذیه مورد نیاز

مقادیر زیر به شکل تقریبی هستند تا شما بتوانید نگاه کلی نسبت به تهیه منبع تغذیه مناسب خود داشته باشید.

آیا رایانه شما از منبع تغذیه مناسب برخوردار است؟

توان مورد نیاز یکی دیگر از اصلی‌ترین نکات است. اگر شما از رایانه شخصی بهره می‌برید که قبل از سال 2015 تولید شده، احتمالش بالاست که از کانکتور برق 8 پین PCI Express Graphics یا PEG در آن خبری نباشد، کانکتوری که امروزه در بسیاری از کارت گرافیک‌ها وجود دارد. کانکتورهای 6 پین اما مدت زمان بیشتری در بازار حاضر بودند اما برخی از منبع تغذیه‌های مقرون به صرفه از آنها بی بهره هستند. اگر شما رایانه‌ای در اختیار دارید که متعلق به یک شرکت بزرگ (چیزی مانند Dell و HP یا Lenovo) است، شما احتمالا حتی قادر نیستید منبع تغذیه خود را با یک مدل جدیدتر عوض کنید.

همچنین مهم است که بگوییم با این که تبدیل‌های 4 پین Molex به 6 پین PEG وجود دارد و همینطور 6 پین به 8 پین، شما واقعا نباید از آنها استفاده کنید. سیم‌های ذوب شده، اتصال کوتاه و حتی آتش از جمله مواردیست که احتمال دارد با چنین تبدیل‌هایی پیش آیند. اگر از نیازمندی‌های لازم برخوردار نیستید تنها به فکر خرید یک منبع تغذیه جدید باشید.

اگر شما به یک منبع تغذیه جدید نیاز دارید می‌توانید به جدول بالا مراجعه کنید و براساس تعداد کانکتور مورد نیاز PEG کارت گرافیک، یک مدل جدید تهیه کنید. یک کانکتور 8 پین PEG می‌تواند تا 150 وات را فراهم کند و یک کانکتور 6 پین نیز قادر به ارائه 75 وات توان است. تمام منابع تغذیه البته به شکل برابر تولید نشده‌اند و ما توصیه می‌کنیم به سراغ مدل‌هایی بروید که از 80 Plus Gold یا 80 Plus Platinum بهره می‌برند زیرا بهینه هستند یعنی گرما و نویز کمتری تولید کرده و در واقع توان تمیز و پایداری ارائه می‌دهد.

در زمینه حجم نیست شما نباید به محدوده پاور خود نزدیک شوید. به عنوان مثال یک پاور 500 وات با دو کانکتور 8 پین که در تئوری حتی می‌تواند یک RTX 2080 Ti را تغذیه کند. پردازنده، مادربرد، حافظه رم و باقی قطعات نیز انرژی مصرف می‌کنند و حتی اگر سیستم شما تنها 400 وات توان مصرف کند، بهتر است که به نزدیکی محدودیت منبع تغذیه خود نرسید.

باقی قطعات شما به اندازه کافی خوب هستند؟

تنها بخاطر این که شما می‌توانید کاری را انجام دهید بدین معنا نیست که باید انجام دهید. یک رایانه شخصی با پردازنده Intel Core i7 965 را در نظر بگیرید که برای خود در سال 2009 یک غول پردازشی بود. بیش از یک دهه پیش، البته که همچنان می‌تواند اکثر کارهای یک رایانه شخصی را انجام دهد و مشخصا طی سال‌ها به روز رسانی‌هایی نیز دریافت کرده است. حتی می‌تواند یک گرافیک GeForce RTX 2080 Ti را پشتیبانی کند و هر بازی را اجرا کند و با کارت گرافیک‌های سازگار مختلف فعالیت کند اما کاری که از عهده آن خارج است، اجرای تمام بازی‌ها در فریم ریت‌های بالاست.

گلوگاه در اکثر موارد استاندارد PCIe 2.0 نیست. بجای آن پردازنده بسیار قدیمیست که در کنار یک گرافیک قدرتمند استفاده می‌شود. بله این ترکیب کار می‌کند و ما تایید می‌کنیم که همان پردازنده 11 ساله به خوبی جدیدترین و قوی‌تری پردازنده‌های گرافیکی انویدیا و AMD را پشتیبانی خواهد کرد. اما یک RTX 2080 Ti در کنار یک رایانه قدیمی در مقایسه با یک رایانه با Core i9 9900K چقدر سریع خواهد بود؟ ما به بنچمارک‌های با جزئیات دسترسی نداریم اما بسته به بازی اجرا شده یک Core i9 9900K می‌تواند به سادگی چند برابر سریع‌تر از Core i7 965 و AMD A10 7890K باشد. اگر شما حتی از یک سیستم قدیمی‌تر بهره می‌برید یا هر چیزی که از استاندارد PCIe 1.x استفاده می‌کند، بهتر است به دنبال جایگزینی کامل کامپیوتر خود باشید.

آخرین توصیه‌ها

در نهایت به مانند هر به روز رسانی سخت افزاری در رایانه شخصی شما باید تمام سیستم را مد نظر قرار دهید. خبر خوب اینجاست که اگر شما با گرافیک قدیمی خود مشکل دارید، می‌توانید به سادگی آن را با یک گرافیک جدید جایگزین کنید که سریع‌تر بوده و از قابلیت‌های بیشتری پشتیبانی می‌کند. تنها نیاز دارید که تایید کنید آیا رایانه شما از فضای مورد نیاز و کانکتورهای برق کافی برخوردار است یا خیر. کارت گرافیک‌های سازگار در اسلات‌های قدیمی‌تر PCIe کار می‌کنند اما اگر سیستم شما منسوخ شده باشد و برای دورانی قبل از PCIe یعنی از اسلاتی مانند AGP بهره می‌برد، متأسفانه باید آن را کنار بگذارید.