گوگل برای اولین بار زمانی شروع به تبدیل شدن به یک جستجوگر محبوب وب کرد که تلاش کرد تمام وب را فهرست کند. شعار “شیطان نباش” کمپانی در سالهای سازنده آن زمانی که اینترنت در سال 1998 اولین روزهای خود را پشت سر میگذاشت با کد رفتاری آن ترکیب شد. این تشکیلات در انتخاب اسم خود از کلمه “googol” به معنای 10 به توان 100، یا به بیان دیگر یک عدد خیلی بزرگ الهام گرفت.
کمپانی با رشد خود در زمینههای آنلاین دیگر مانند سرویس ایمیل معروف خود Gmail، آفیس آنلاین Google Documents، سرویس فضای ابری Google Drive و سرویس جهتیابی Google Maps قدم نهاد.
گوگل همچنین سیستمعاملهای بر پایه لینوکس را مانند اندروید که امروزه بیشتر گوشیهای هوشمند از آن استفاده میکنند و Chrome OS که در Chromebookها استفاده میشود را گسترش داده است.
البته نباید گوگل کروم را فراموش کنیم که در پلتفرمهای بسیاری در دسترس میباشد و تقریباً دوسوم از سهم بازار مربوط به مرورگرها را به خود اختصاص داده است.
پرسشهای مربوط به دادهها
با روشهای متعدد جمعآوری داده، گوگل اطلاعات خوبی درازای هر کاربر بهدست میآورد. اما سؤال اینجاست که کمپانی با این همه اطلاعات چه میکند؟ پاسخ به این سؤال به چرخه درآمدزایی گوگل و شخصیسازی تبلیغات که تحت عنوان تبلیغات هدفمند نیز شناخته میشود، برمیگردد. این روش مطمئناً ارزشمندتر از نشان دادن تبلیغات تصادفی به افراد میباشد که میتواند توسط تلویزیون، رادیو، تبلیغات چاپی و از این قبیل رسانهها انجام شود. با این روش حتی اگر در دستگاههای مختلف در مورد یک گروه از محصولات خاص جستجو کنید گوگل شما را هدف تبلیغات مربوط به همان دسته از محصولات قرار میدهد؛ زیرا اینطور تلقی میشود که شما خریدار آن گروه از محصولات خاص هستید.
گوگل ادعا میکند که اطلاعات شخصی کاربران را بههیچعنوان به کسی نمیفروشد و آشکارا اعلام میکند که از آنها برای شخصیسازی تبلیغات استفاده میکند. حال با ما همراه باشید تا یک نگاه دقیق به این مسئله بیاندازیم که این دادهها از کجا میآیند و گوگل چه مقدار داده جمعآوری میکند.
جستجو کاربران
گوگل ادعا میکند که اطلاعات شخصی کاربران را بههیچعنوان به کسی نمیفروشد و آشکارا اعلام میکند که از آنها برای شخصیسازی تبلیغات استفاده میکند. حال با ما همراه باشید تا یک نگاه دقیق به این مسئله بیاندازیم که این دادهها از کجا میآیند و گوگل چه مقدار داده جمعآوری میکند.
همچنین گوگل از یک لیست جامع از دادههای بدست آمده از موبایل کاربران مانند نام، نام مستعار، ایمیلها، شماره تلفن، تاریخ تولد، جنسیت و موقعیت مکانی میسازد.
خواندن Gmail کاربران
علاوه بر جستجو، گوگل از طریق Gmail یک لیست از مخاطبینی که کاربران یه آنها ایمیل ارسال و از آنها ایمیل دریافت کردهاند میسازد. یک از مسائل جنجالی در این رابطه این است که محتوای ایمیلها برای هدفمندی تبلیغات مورد آنالیز قرار میگیرد. اگرچه اخیرا گوگل اعلام کرده است که اسکن کردن محتوای ایمل کاربران را متوقف کرده است؛ اما به نظر میرسد اپلیکیشنهای جانبی مربوط به آن هنوز این کار را انجام میدهند.
سایر سرویسهای گوگل جمعآوری و آنالیز داده بیشتر را ارائه میکنند. بعضی از آنها مانند متن چتهای Google Hangouts بسیار واضح هستند. بعضی هم نیز مانند Google Photos به این اندازه اطلاعات را آشکارا ارائه نمیکنند و دادهها از افراد و مکانهایی که تگ شدهاند جمعآوری میشود. بهعنوان مثال تمام تصاویر از گربهها یا سگها پس از آنالیز میتوانند با در یک گروه دستهبندی شوند. گوگل حتی قدمها را از این هم فراتر گذاشته و از یک شناسایی چهره استفاده میکند که مشخص شود چه کسی درون عکس حضور دارد و البته یک شکایت هم در زمینه حریم خصوصی در ایلینوی در این رابطه ثبت شده است.
سرویس مسیریابی
گوگل از سرویس مسیریابی محبوب خود یعنی Google Maps برای جمعآوری داده از طریق مرورگرهای دسکتاپ و تلفنهای هوشمند استفاده میکند. این سرویس برای کار کردن نیازمند اطلاعاتی نظیر آدرس خانه و محل کار میباشد که مسیریابی تسهیل کند.
این سرویس سریعاً در امر جمعآوری دادهها پیشروی کرده و شروع به جمعآوری اطلاعاتی نظیر مسیرهای طی شده توسط کاربران در طول روز، مقدار مسیر طی شده، رستورانها و فروشگاههای بازدید شده و زمان سپریشده در آنها میکند. بهطور مثال گوگل خواهد دانست که کاربر در نمایندگی خودرو توقف کرده است و سپس آگهیهای مربوط به خودرو را به آن نشان میدهد.
کسانی که قصد داند از Google Maps فاصله بگیرند و به سمت Waze بروند باید این نکته را در نظر بگیرند که این پوسته نیز متعلق به گوگل است و آنهم همانند Maps به جمعآوری دادهها میپردازد.
سایر سرویسها
گوگل از سایر سرویسهای خود نیز برای جمعآوری دادهها استفاده میکند بهعنوانمثال با استفاده از Google Calendar قرارهای ملاقات کاربران را پیگیری خواهد کرد. فقط تصور کنید این اطلاعات تا چه اندازه میتواند برای گوگل ارزشمند باشد که در مورد اتفاقهایی مانند ازدواج، فروش خانه، سفر و از این قبیل که در قرار است در زندگی کاربران رخ دهد مطلع باشد و آنها را با توجه به اطلاعات جمعآوریشده در این زمینه هدف تبلیغات قرار دهد.
Google News یکی دیگر از سرویسهایی است که گوگل میتواند در مورد علاقهمندیهای کاربران در زمینههای مختلفی مانند ورزش، سیاست و غیره اطلاعات ارزشمندی جمعآوری کند.
به موارد بالا دادههای جمعآوریشده حاصل از جستجو بین اسناد ساخته شدوه توسط مجموعه آفیس آنلاین گوگل و آنالیز فایلهای ذخیرهشده در Google Drive را نیز اضافه کنید. همچنین گوگل سرویس ویدئو یوتیوب را نیز در اختیار دارد و میتوانید مطمئن باشید که سوابق جستجو کاربران در آن پلتفرم را نیز آنالیز کرده و به پایگاه داده خود اضافه میکند.
نتیجه گیری
درحالی که گوگل نقش بسزایی در شکل دان اینترنت مدرن داشته است و سرویسهای زیادی را در این راه ارائه کرده است، اما به نظر میرسد که این سرویسها به قیمت دادههای شخصی تمام شدهاند.
راه حلها در این رابطه شامل کنار آمدن با آن و استفاده کردن از سرویسهایی است که به گوگل تعلق ندارند. البته راه حل دوم به نظر تفاوت زیادی رقم نخواهد زد زیرا فقط مقصد دادهها تغییر خواهد پیدا کرد و آنها به یک غولهای تکنولوژی دیگر مانند اپل و مایکروسافت تحویل داده خواهند شد.
بهطور کل میتوان گفت که بدون استفاده از VPN و سایر سرویسهای ناشناس، حریم خصوصی در اینترنت معنا نخواهد داشت.
دیدگاهتان را بنویسید