با افزایش بودجه‌های دفاعی کشورها، فناوری‌های نظامی به سرعت پیشرفت می‌کنند. در سال های 2024 و 2025، نوآوری‌هایی مانند رباتیک پیشرفته، هوش مصنوعی و سلاح‌های انرژی هدایت‌شده، استراتژی‌های جنگی را متحول خواهند کرد.
هنگام توزیع بودجه سال مالی 2024، وزارت دفاع ایالات متحده مبلغ بی‌سابقه 145 میلیارد دلار را به تحقیق و توسعه اختصاص داد. لوید آوستین (Lloyd Austin)، وزیر دفاع ایالات متحده، پیش‌تر در توضیح این افزایش بودجه تأکید کرده بود که تقویت آمادگی در فناوری‌های پیشرفته، سایبری، فضایی و هوش مصنوعی امری ضروری است.
با افزایش تنش‌های جهانی، به‌ویژه جنگ در اوکراین، ارتش‌های جهان به‌طور فزاینده‌ای بر راه‌حل‌های فناورانه تمرکز دارند که می‌توانند مزیت استراتژیک ایجاد کنند. این گزارش به بررسی نوآوری‌های مهمی می‌پردازد که مسیر آماده‌سازی نیروهای نظامی را برای درگیری‌های آینده متحول خواهند کرد.
تمرکز بر فناوری ضد پهپاد
جنگ طولانی‌مدت در اوکراین نشان داده است که پهپادها به یکی از مهم‌ترین ابزارهای میدان نبرد تبدیل شده‌اند. در همین راستا، اوکراین اخیرا مسئولیتی جدید تحت عنوان فرمانده پهپاد (Drone Commander) ایجاد کرده است که وظیفه نظارت بر عملیات پهپادها را بر عهده دارد.
پهپادها به دلایل زیر نقش فزاینده‌ای در میدان نبرد دارند:
- لجستیک لحظه‌ای: این دستگاه‌ها قادرند بدون وابستگی به تصاویر ماهواره‌ای، ویدئوهای زنده از هر نقطه میدان نبرد ارسال کنند.
- هدف‌گیری دقیق: بر خلاف توپخانه، پهپادها می‌توانند اهداف مشخصی مانند مناطق خاص، وسایل نقلیه یا نیروهای دشمن را نشانه بگیرند.
- سرکوب حملات: پهپادها می‌توانند برای مقابله با موشک‌های مهاجم و حملات هوایی مورد استفاده قرار گیرند.
با این حال، مهم‌ترین عامل افزایش استفاده از پهپادها شاید اقتصادی باشد. این فناوری در مقایسه با بسیاری از تسلیحات دیگر هزینه تولید بسیار پایینی دارد، اما همچنان توانایی نابودی تجهیزات گران‌قیمت را دارد.
به‌عنوان مثال، هر پهپاد مورد استفاده توسط نیروهای حوثی تنها 2000 دلار هزینه دارد، در حالی که ارتش ایالات متحده برای سرنگونی هر یک از آنها 2 میلیون دلار هزینه می‌کند. این اختلاف قیمت نشان‌دهنده مزیت اقتصادی بزرگی برای طرف‌هایی است که به پهپادها وابسته هستند.
با افزایش تولید و به‌کارگیری پهپادها در میدان‌های نبرد، توسعه فناوری‌های ضد پهپاد نیز به سرعت در حال گسترش است. این فناوری‌ها با هدف شناسایی، مختل کردن ارتباطات و حتی نابودی پهپادها طراحی شده‌اند تا تهدیدات هوایی را کاهش دهند.
افزایش هزینه‌ها در رباتیک
ارتش آمریکا به طور فزاینده‌ای بر هوش مصنوعی و رباتیک تمرکز دارد، به‌طوری که ارزش بازار ربات‌های نظامی تا سال 2025 به 24.2 میلیارد دلار خواهد رسید. این صنعت با نرخ رشد سالانه مرکب تقریبا 11 درصد، به سرعت در حال گسترش است.
ارتش ایالات متحده آمریکا طی شش سال گذشته سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در حوزه رباتیک انجام داده است؛ به‌طوری که بودجه اختصاص‌یافته از 17 میلیون دلار در سال 2015 به 379 میلیون دلار در سال 2021 افزایش یافته است.
هم‌اکنون ارتش در حال بررسی تشکیل یک جوخه رباتیک جدید است که می‌تواند نقش مهمی در مأموریت‌های آینده ایفا کند.
ربات‌های نظامی به دلایل متعددی در میدان نبرد ارزشمند هستند. از جمله مهم‌ترین مزایای آنها، توانایی پذیرش وظایفی است که ممکن است جان نیروهای انسانی را به خطر بیندازد. افزون بر این، ربات‌ها قابلیت‌هایی از جمله کار مداوم بدون نیاز به استراحت، دید 360 درجه و پردازش سریع داده‌ها دارند که انسان‌ها فاقد آن هستند.
در پایگاه نیروی هوایی Tyndall، از سگ‌های رباتیک برای گشت‌زنی و تأمین امنیت محوطه استفاده می‌شود. این سیستم‌های خودکار در حال تبدیل شدن به بخشی جدایی‌ناپذیر از عملیات‌های نظامی مدرن هستند.
این ربات‌ها قادرند از پله‌ها بالا بروند، تا عمق حدود پنج فوت در آب فرو بروند و در صورت سقوط، به‌طور خودکار بلند شوند.
علاوه بر این، این ربات‌ها در مناطق مختلف، از جمله مرز ایالات متحده، مکزیک و پایگاه گارد ملی هوایی پورتلند مستقر شده‌اند تا نقش حیاتی در عملیات امنیتی و شناسایی ایفا کنند.
شرکت Ghost Robotics، سازنده سگ‌های رباتیک، در کنفرانس سالانه انجمن ارتش ایالات متحده در سال 2021 نسخه مسلح این ربات خودمختار را به نمایش گذاشت.
این فناوری رباتیک جدید فرصت‌های بسیاری برای نوآوری در میدان نبرد فراهم می‌کند، اما نگرانی‌هایی نیز به همراه دارد.
بحث‌ها پیرامون استفاده از ربات‌های مسلح خودمختار همچنان در جریان است و مخالفت‌ها رو به افزایش‌اند. بسیاری از مردم در سراسر جهان، از جمله دولت‌های نیوزیلند و اتریش، مخالف توسعه و به‌کارگیری سیستم‌های تسلیحاتی خودمختار هستند.
با این حال، ایالات متحده از ممنوعیت ربات‌های مسلح خودمختار حمایت نمی‌کند.
در حال حاضر، بسیاری از کشورها از سیستم‌های انسان‌در-حلقه (Human-in-the-loop) استفاده می‌کنند؛ این سیستم‌ها شامل تسلیحات رباتیکی هستند که تحت کنترل مستقیم انسان و از راه دور هدایت می‌شوند.
پیشرفت‌های مهم در فناوری هایپرسونیک
هایپرسونیک به هر جسمی اطلاق می‌شود که با سرعتی پنج برابر یا بیشتر از سرعت صوت (1235 کیلومتر در ساعت) حرکت کند.
فناوری هایپرسونیک سال‌هاست که در حوزه‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته، اما اخیرا سیستم‌های نظامی پیشرفته آن در حال آزمایش و راه‌اندازی هستند.
مهم‌ترین ویژگی این فناوری، توانایی پرواز در ارتفاعات پایین و قابلیت مانورپذیری بالا است که باعث می‌شود ردیابی آنها با سامانه‌های دفاع موشکی کنونی تقریبا غیرممکن شود.
کشورهای روسیه، چین و ایالات متحده در رقابت برای توسعه سیستم‌های تسلیحاتی هایپرسونیک، هم در حوزه حمله و هم در زمینه دفاع در برابر تهدیدات خارجی هستند. نخستین موشک‌های هایپرسونیک در مارس 2022 توسط روسیه علیه اوکراین استفاده شدند.
پنتاگون در سال 2022 مبلغ 3.8 میلیارد دلار برای تحقیقات مرتبط با این فناوری اختصاص داد و در سال جاری درخواست 4.7 میلیارد دلار بودجه کرده است. ایالات متحده چندین سلاح هایپرسونیک در مرحله توسعه دارد و در مارس 2022 یک موشک آزمایشی را با موفقیت پرتاب کرد.
علاوه بر دولت، شرکت‌های خصوصی نیز در رقابت برای پیشرفت این فناوری نقش دارند. به‌عنوان مثال، استارتاپ Hermeus (هرمیوس) در حال توسعه هواپیمای بدون سرنشین با سرعت هایپرسونیک است که می‌تواند تحولی بزرگ در این حوزه ایجاد کند.
نیروی هوایی ایالات متحده با اعطای قراردادی 1.5 میلیون دلاری به شرکت Hermeus، امکان استفاده از فناوری این شرکت در ناوگان هواپیماهای ریاست‌جمهوری را مورد بررسی قرار داد.
در سال بعد، ارتش ایالات متحده با سرمایه‌گذاری 60 میلیون دلاری از طریق یک قرارداد مشترک، حمایت خود را از توسعه این فناوری گسترش داد. این قرارداد شامل پنج هدف کلیدی است که یکی از مهم‌ترین آنها، ارائه داده‌های جنگ‌افزاری برای استفاده در ابزارهای تحلیل استراتژیک نیروی هوایی محسوب می‌شود.
تا به امروز، Hermeus موفق به جمع‌آوری 176 میلیون دلار سرمایه شده است که نشان‌دهنده رشد قابل‌توجه این شرکت در حوزه فناوری‌های پیشرفته نظامی است.
تهدید رو به رشد جنگ سایبری
در دنیای امروز، امنیت سایبری به یکی از مسائل حیاتی در حوزه امنیت ملی تبدیل شده است.
نیروهای نظامی، جنگ سایبری را در «منطقه خاکستری» طبقه‌بندی می‌کنند؛ فضایی میان عملیات صلح‌آمیز و جنگ متعارف که شامل حملات دیجیتال و تهدیدهای سایبری می‌شود.
این نوع جنگ با درگیری‌های سنتی تفاوت دارد؛ زیرا شامل ابهام و امکان انکارپذیری است که تصمیم‌گیری سریع و پیشگیری از حملات را دشوار می‌کند.
با این حال، حملات سایبری در سال‌های اخیر ماهیتی شبیه به جنگ پیدا کرده‌اند، شهروندان را تهدید می‌کنند و باعث اختلالات گسترده در زیرساخت‌های حیاتی می‌شوند.
هکرها و تروریست‌های سایبری، چه به‌صورت مستقل عمل کنند یا برای دولت‌های دیگر فعالیت داشته باشند، توانایی مختل کردن زیرساخت‌های حیاتی مانند شبکه‌های برق و سیستم‌های ارتباطی را اثبات کرده‌اند.
به‌عنوان نمونه، یک متخصص اظهار داشته است که اختلال در تنها 9 ایستگاه فرعی می‌تواند باعث فلج شدن شبکه برق کل ایالات متحده شود.
طبق پیش‌بینی Gartner، تا سال 2025 مهاجمان سایبری فناوری عملیاتی را به سلاحی خطرناک تبدیل خواهند کرد که می‌تواند به انسان‌ها آسیب برساند یا حتی منجر به مرگ شود. این تهدیدات اهمیت روزافزون امنیت سایبری در دفاع ملی را نشان می‌دهد.
ارتش ایالات متحده مجموعه‌ای از نیروها و سازمان‌های تخصصی را برای دفاع در برابر حملات سایبری و اجرای عملیات سایبری تهاجمی به کار گرفته است.
سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده اخیرا چهار موقعیت جدید با تمرکز بر امنیت سایبری ایجاد کرده است: اپراتور تعاملی در شبکه، تحلیلگر بهره‌برداری، تحلیلگر میزبان و تحلیلگر شبکه. این نقش‌ها برای افزایش توانمندی‌های سایبری نظامی و مقابله با تهدیدات دیجیتال طراحی شده‌اند.
سایر شاخه‌های ارتش ایالات متحده نیز نیروهای متخصصی را برای رسیدگی به مسائل امنیت سایبری به کار گرفته‌اند.
فرماندهی سایبری ایالات متحده در سال 2017 به سطح فرماندهی رزمی یکپارچه ارتقا یافت و اکنون بیش از 6000 نیروی نظامی را در عملیات‌های دفاع و حملات سایبری به کار می‌گیرد. این فرماندهی نقش کلیدی در استراتژی‌های امنیت دیجیتال ارتش ایفا می‌کند.
فرماندهی سایبری ایالات متحده قصد دارد بودجه سالانه خود را به 1.1 میلیارد دلار افزایش دهد تا توان عملیاتی خود را گسترش دهد.
این بودجه شامل آموزش پیشرفته برای نیروهای متخصص، تقویت پشتیبانی عملیاتی و ارتقای قابلیت‌های اطلاعاتی است که امکان دسترسی بهتر به اهداف رقبای استراتژیک را فراهم می‌کند.
چاپ سه‌بعدی فرصت‌هایی برای مواد و تولیدکنندگان جدید ارائه می‌دهد
چاپ سه‌بعدی، که با نام تولید افزودنی نیز شناخته می‌شود، فرصت‌های جدیدی برای کاربردهای نظامی فراهم کرده است.
وزارت دفاع ایالات متحده در ژانویه 2021 اولین استراتژی رسمی خود را برای این فناوری منتشر کرد، که بر مدرن‌سازی سیستم‌های نظامی، افزایش آمادگی عملیاتی و تقویت نوآوری تأکید دارد.
یکی از مهم‌ترین کاربردهای این فناوری در ارتش ایالات متحده ساخت اشکال جدید مهمات است. این مهمات، که با استفاده از چاپ سه‌بعدی ساخته می‌شوند، انتظار می‌رود سرعت بالاتر، برد طولانی‌تر و قدرت نفوذ بیشتری داشته باشند. همچنین، ارتش برنامه‌هایی برای استفاده از چاپ سه‌بعدی در ساخت بدنه کامیون‌های نظامی دارد که امکان تولید یکپارچه و کارآمدتر را فراهم می‌کند.
در همین حال، نیروی دریایی ایالات متحده با چالش‌هایی در تأمین قطعات ریخته‌گری، آهنگری و اتصالات مورد نیاز برای زیردریایی‌ها مواجه است. این مشکلات زنجیره تأمین، ارتش را به سمت استفاده گسترده‌تر از چاپ سه‌بعدی سوق داده است تا به کاهش وابستگی به تولیدات سنتی کمک کند.
نیروی دریایی ایالات متحده طرحی را اجرا کرده است که در آن تأمین‌کنندگانی که با مشکلات تولید مواجه هستند، با شرکت‌های فعال در تولید افزودنی همکاری می‌کنند تا نیازهای تولیدی را برطرف کنند.
سلاح‌های انرژی هدایت‌شده از فاز آزمایش خارج می‌شوند
سلاح‌های انرژی هدایت‌شده با استفاده از فناوری پرتو متمرکز انرژی الکترومغناطیسی یا ذرات اتمی و زیراتمی عمل می‌کنند.
به بیان ساده، این سلاح‌ها انرژی الکتریکی یا شیمیایی را به تابش متمرکز تبدیل می‌کنند و برخلاف تسلیحات سنتی، فاقد پرتابه فیزیکی هستند. این ویژگی، آنها را به ابزاری پیشرفته و منحصربه‌فرد در میدان‌های نبرد مدرن تبدیل کرده است.
نمونه‌هایی از این سلاح‌ها شامل لیزرهای پرقدرت، دستگاه‌های مایکروویو پرقدرت و سلاح‌های پرتو ذره‌ای هستند.
توسعه این فناوری در اوایل دهه 2000 سرعت گرفت، اما نمونه‌های اولیه بسیار سنگین و دست‌وپاگیر بودند. با این حال، در سال‌های اخیر، سلاح‌های انرژی هدایت‌شده به‌طور قابل‌توجهی کوچک‌تر و سبک‌تر شده‌اند، و فناوری پیشرفته مزایای بی‌نظیری را برای کاربردهای نظامی فراهم کرده است.
این سلاح‌ها بی‌صدا و در بسیاری از موارد نامرئی هستند. علاوه بر این، قادرند چندین هدف را به‌طور هم‌زمان درگیر کنند و مسیر حرکت آنها تقریبا صاف است.
طبق گزارش‌ها، بازار سلاح‌های انرژی هدایت‌شده اکنون 4.3 میلیارد دلار ارزش دارد و تا سال 2026 پیش‌بینی می‌شود که به 10.1 میلیارد دلار برسد.
لاکهید مارتین (Lockheed Martin) اخیرا سیستم لیزری هلیوس (HELIOS) را روی ناوشکن‌های نیروی دریایی ایالات متحده نصب کرده است. این سیستم در اواخر سال 2022 برای اولین بار روی USS Preble مورد استفاده قرار گرفت.
سیستم HELIOS یک لیزر انرژی هدایت‌شده 60 کیلوواتی است، اما نمونه‌های قدرتمندتر با توان 100 کیلوواتی و 150 کیلوواتی نیز توسعه یافته‌اند.
وزارت دفاع ایالات متحده پیش‌بینی می‌کند که لیزرهای 300 کیلوواتی تا سال 2022، لیزرهای 500 کیلوواتی تا سال 2024 و لیزرهای 1 مگاواتی تا سال 2030 وارد خدمت شوند.
در همین حال، نیروی فضایی ایالات متحده بر توسعه سلاح‌های پیشرفته برای مأموریت‌های فراتر از زمین تمرکز دارد و سلاح‌های انرژی هدایت‌شده یکی از حوزه‌های کلیدی در این برنامه‌ها محسوب می‌شود.
در جلسه استماع کنگره 2021، یک ژنرال نیروی هوایی تأیید کرد که نیروی فضایی ایالات متحده در حال توسعه سلاح‌های انرژی هدایت‌شده برای دستیابی به تسلط فضایی است، اما جزئیات دقیق این برنامه همچنان محرمانه باقی مانده است.
گزارش‌ها حاکی از آن‌اند که نیروی فضایی روی سه لیزر پیشرفته کار می‌کند، اما ممکن است تا 20 سال با عملیاتی شدن این سلاح‌ها فاصله داشته باشد.
علاوه بر کاربردهای تهاجمی، ارتش در حال بررسی استفاده از فناوری لیزر به‌عنوان یک سیستم دفاعی است.
آژانس دفاع موشکی از طریق قانون مجوز دفاع ملی 2022 مجوز تحقیق و توسعه فناوری لیزر را دریافت کرده است. اگرچه این نوع برنامه‌ها در گذشته فعال بودند، کاهش بودجه نظامی روند پیشرفت آنها را کند کرده است.
وزارت دفاع ایالات متحده در سال 2022 درخواست 578 میلیون دلار بودجه برای تحقیقات انرژی هدایت‌شده و 331 میلیون دلار دیگر برای تأمین سلاح‌های انرژی هدایت‌شده ارائه کرد.
تمرکز مجدد بر جنگ الکترونیک و پارازیت‌های ارتباطی
ارتش آمریکا پارازیت‌های ارتباطی را به‌عنوان یکی از ابزارهای جنگ الکترونیک به کار می‌گیرد، اما بسیاری از این برنامه‌ها همچنان محرمانه باقی مانده‌اند.
با این حال، از سال 2020 تاکنون، شاهد روندهای مهمی در این حوزه بوده‌ایم که تا سال 2024 ادامه دارند.
یکی از سیستم‌های کلیدی در این زمینه سیستم ارتباطات متقابل (CCS) است که برای نخستین بار در سال 2004 مستقر شد.
CCS یک سامانه جنگ الکترونیک قابل حمل است که از طریق فضا عمل می‌کند و توانایی مختل کردن ارتباطات ماهواره‌ای دشمن به‌صورت برگشت‌پذیر را دارد. این ویژگی، آن را به ابزاری حیاتی در عملیات‌های مدرن نظامی تبدیل کرده است.
آخرین به‌روزرسانی CCS با نسخه 10.2 در مارس 2020 عملیاتی شد، اما روند به‌روزرسانی جدید همچنان در جریان است.
نیروی فضایی ایالات متحده در قراردادی به ارزش 120.7 میلیون دلار با L3Harris Technologies همکاری کرده تا به‌روزرسانی CCS تا سال 2025 تکمیل شود.
مقامات L3Harris اعلام کرده‌اند که این به‌روزرسانی‌ها ظرفیت سیستم کنونی را دو برابر خواهد کرد و علاوه بر آن، مأموریت‌ها را بهبود می‌بخشد، اندازه و مصرف انرژی را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد، و سطح اتوماسیون را افزایش می‌دهد.
اطلاعات رسمی در این زمینه محدود است، اما تحلیلگران معتقدند که فناوری کنونی این سیستم قادر است ارتباطات در فرکانس‌های C، Ku و X-band را به‌طور مؤثر مختل کند و احتمالا توانایی مسدود کردن انتقال‌های باند Ka را نیز داشته باشد.
علاوه بر نیروی فضایی، سایر شاخه‌های ارتش ایالات متحده نیز سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در فناوری پارازیت ارتباطی انجام داده‌اند.
در ژانویه 2022، نیروی دریایی ایالات متحده با Raytheon Technologies قراردادی به ارزش بیش از 226 میلیون دلار منعقد کرد تا پنج سامانه پارازیت الکترونیکی پیشرفته را برای جت‌های جنگ الکترونیک EA-18G Growler توسعه دهد.
این سامانه‌ها توانایی مختل کردن رادارهای دشمن، سیستم‌های کامپیوتری و ارتباطات را دارند، که موجب تقویت توانمندی‌های جنگ الکترونیک ارتش می‌شود.
سیستم ارتقایافته از تکنیک‌های پارازیت پرتو چابک با قدرت بالا و الکترونیک حالت جامد بهره می‌برد که توانایی آن را در مختل کردن ارتباطات دشمن به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.
در ارتش، پیش‌بینی می‌شود تعداد نیروهای فعال در جنگ الکترونیک طی دو سال آینده سه برابر شود و از 180 نفر به 500 نفر برسد.
علاوه بر این، این شاخه در حال توسعه و آزمایش یک پاد پارازیت 136 کیلوگرمی است که قرار است روی پهپاد MQ-1C Gray Eagle نصب شود. با این حال، بودجه لازم برای تولید این فناوری در سال 2022 از برنامه‌های مالی ارتش حذف شد.
فناوری های نظامی برتر آمریکا
این فناوری‌های نوین به ارتش آمریکا امکان دفاع و اجرای عملیات تهاجمی مؤثرتر را می‌دهند. با این حال، تخصیص منابع مالی به تصمیمات کنگره و وزارت دفاع بستگی دارد که باید در راستای بهینه‌سازی تأثیر بودجه اقدام کنند.
پیش‌بینی می‌شود که ارتش از روندهای فناوری در بخش تجاری، از جمله هوش مصنوعی، رباتیک و امنیت سایبری بهره بگیرد تا به سرعت راه‌حل‌های نوآورانه‌ای را توسعه داده و قابلیت‌های نظامی خود را ارتقا دهد.
توسط 
دیدگاهتان را بنویسید