چرا «حالت پرواز» هنوز وجود دارد؟

کاربران گوشی همراه بارها گزینه‌ Airplane mode (حالت پرواز) را در گوشی خود دیده‌اند و هنگام هر پرواز از آن‌ها خواسته می‌شود که این حالت را فعال کنند. اما در عصر فناوری‌های پیشرفته و شبکه‌های مدرن، این سؤال پیش می‌آید که آیا واقعاً هنوز به آن نیاز است؟ چرا این قابلیت همچنان باقی مانده و آیا ضرورتی برای استفاده از آن وجود دارد یا خیر؟

در واقع، «حالت پرواز» چند دلیل مهم دارد که شاید بسیاری از افراد تاکنون به آن فکر نکرده باشند.

مروری بر عملکرد حالت پرواز

در صورتی که فراموش کرده باشید یا با آن آشنا نباشید، حالت پرواز در سیستم‌عامل‌های مختلف مانند آیفون، اندروید و ویندوز، گزینه‌ای است که تمام ارتباطات بی‌سیم دستگاه را غیرفعال می‌کند. وقتی این حالت فعال شود، ارتباطات سلولی، وای‌فای و بلوتوث قطع می‌شوند، در حالی که GPS معمولاً فعال باقی می‌ماند. با خاموش‌کردن حالت پرواز، تمام این قابلیت‌ها دوباره روشن می‌شوند.

سیستم‌عامل macOS گزینه‌ اختصاصی «حالت پرواز» ندارد، اما کاربران می‌توانند از قسمت Control Center در گوشه‌ بالا سمت راست، به‌سرعت وای‌فای و بلوتوث را خاموش کنند. از نظر فنی، تفاوت خاصی بین فعال کردن حالت پرواز و خاموش‌کردن جداگانه‌ هر سه ارتباط بی‌سیم وجود ندارد؛ حالت پرواز صرفاً یک گزینه‌ ساده‌تر و سریع‌تر برای انجام این کار است.

در دنیای امروز، کاربرد اصلی حالت پرواز بیشتر مربوط به ارتباطات سلولی است. کاربران می‌توانند وای‌فای یا بلوتوث را در حالی که حالت پرواز فعال است، روشن نگه دارند و نسخه‌های جدید اندروید و iOS نیز تنظیمات قبلی کاربر را برای استفاده‌های بعدی به خاطر می‌سپارند. این ویژگی باعث می‌شود افراد بتوانند هنگام پرواز از وای‌فای هواپیما یا هدفون بلوتوثی خود استفاده کنند، بدون آنکه سیگنال موبایل فعال باشد.

حالت پرواز برای اولین‌بار در اوایل دهه‌ی 2000 میلادی معرفی شد. آن زمان، گوشی‌های هوشمند وجود نداشتند و مردم برای تماس و پیام از موبایل استفاده می‌کردند. در آن دوران، این قابلیت جایگزینی برای خاموش‌کردن کامل تلفن محسوب می‌شد. اما امروزه، حالت پرواز بیش از گذشته کاربرد دارد؛ چون افراد می‌توانند در طول پرواز به تماشای فیلم‌های دانلودشده، گوش‌دادن به پادکست‌ها یا انجام بازی‌های آفلاین بپردازند.

استفاده از airplane mode هنگام پرواز

واضح‌ترین زمان برای استفاده از Airplane mode همان پروازهای هوایی است. کارکنان هواپیما همیشه از مسافران می‌خواهند پیش از برخاستن هواپیما، دستگاه‌های کوچک خود را خاموش یا به حالت پرواز ببرند؛ هرچند که عملاً کسی بررسی نمی‌کند این کار انجام شده یا نه.

دلیل اصلی این درخواست آن است که ارتباطات بی‌سیم ممکن است در عملکرد سیستم‌های هواپیما تداخل ایجاد کنند. درباره‌ این موضوع بحث‌های زیادی وجود دارد، اما هیچ مدرک قطعی‌ که نشان دهد سیگنال تلفن همراه به‌طور مستقیم باعث اختلال در هواپیما شده باشد، وجود ندارد. بیشتر گزارش‌ها یا داستان‌های قدیمی‌اند یا به گفته‌های پراکنده‌ خلبانان مربوط می‌شوند.

سیستم‌های الکترونیکی هواپیما به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که در برابر تداخل مقاوم باشند و سیگنال‌های ضعیف گوشی‌های هوشمند معمولاً توان عبور از این محافظت را ندارند. البته با گذشت زمان، ممکن است این محافظ‌ها ضعیف شوند و احتمال تداخل افزایش یابد، اما احتمال آن همچنان کم است.

برخی خلبانان از مشکلات جزئی در سیستم‌های ارتباطی خود خبر داده‌اند که می‌تواند در محیط حساس پرواز نگران‌کننده باشد، اما تاکنون هیچ حادثه‌ جدی مانند سقوط هواپیما به دلیل استفاده از گوشی گزارش نشده است. با این حال، اگر همه‌ی مسافران هم‌زمان از تلفن خود استفاده کنند، ممکن است تداخل گسترده‌ای ایجاد شود، هرچند هنوز مدرکی برای اثبات این فرض وجود ندارد.

دکل‌های مخابراتی توان همراهی با سرعت هواپیما را ندارند

یکی از دلایل فنی دیگر آن است که تلفن همراه در ارتفاع زیاد نمی‌تواند مانند حالت عادی با دکل‌های زمینی ارتباط بگیرد. در این حالت، دستگاه مجبور است از حداکثر توان خود برای برقراری ارتباط استفاده کند تا سیگنال‌ها را به زمین بفرستد. این کار باعث افزایش نویز و تداخل در شبکه‌ی زمینی می‌شود و ممکن است برای کاربران روی زمین اختلال ایجاد کند.

از سوی دیگر، چون هواپیما با سرعت زیاد حرکت می‌کند، تلفن به‌طور مداوم از محدوده‌ی یک دکل خارج و وارد محدوده‌ی دکل دیگر می‌شود. این جست‌وجوی مداوم برای یافتن سیگنال جدید، مقدار زیادی از باتری گوشی را مصرف می‌کند. بنابراین، یکی از منطقی‌ترین دلایل برای فعال کردن حالت پرواز در حین پرواز، صرفه‌جویی در مصرف باتری است. در هر حال، در هواپیما امکان برقراری تماس وجود ندارد، پس بهتر است باتری برای گوش دادن به موسیقی یا تماشای فیلم استفاده شود.

ارتباط airplane mode با قوانین پرواز

در ایالات متحده، قوانین FCC تماس گرفتن از داخل هواپیما را ممنوع کرده‌اند تا از مشکلات احتمالی با دکل‌های زمینی جلوگیری شود. با این حال، مسافران می‌توانند از دستگاه‌های الکترونیکی خود مطابق با قوانین شرکت هواپیمایی استفاده کنند.قانون فدرال آمریکا الزام می‌کند که مسافران از دستورهای خدمه‌ پرواز پیروی کنند؛ بنابراین اگر کسی از فعال کردن حالت پرواز خودداری کند، ممکن است با تذکر یا جریمه روبه‌رو شود (هرچند این اتفاق به ندرت رخ می‌دهد مگر اینکه فرد رفتار ناهنجاری نشان دهد).

بیشتر شرکت‌های هواپیمایی از مسافران می‌خواهند در طول پرواز دستگاه خود را در حالت پرواز نگه دارند و به‌ویژه هنگام برخاستن و فرود، نظارت بیشتری بر این موضوع دارند. دلیل این سخت‌گیری آن است که برخاستن و فرود حساس‌ترین مراحل پرواز هستند و خلبان باید بدون کوچک‌ترین اختلالی با برج مراقبت در ارتباط باشد. به همین دلیل، از مسافران خواسته می‌شود دستگاه‌های بزرگ‌تر مانند لپ‌تاپ را نیز در این زمان‌ها جمع کنند، زیرا در شرایط اضطراری می‌توانند خطرناک باشند یا مانع واکنش سریع فرد شوند.

اما واقعاً چقدر مهم است؟

سؤال منطقی این است که اگر حالت پرواز تا این اندازه اهمیت دارد، چرا رعایت آن اجباری نیست؟ اگر روشن‌بودن گوشی‌ می‌توانست منجر به سقوط هواپیما شود، شرکت‌های هواپیمایی بدون شک اقدامات جدی‌تری برای جلوگیری از این خطر انجام می‌دادند.

پاسخ ساده است: بهتر است همه‌ مسافران گوشی خود را در حالت پرواز بگذارند، اما خطر آن‌قدر زیاد نیست که نیاز به اجبار مطلق باشد. از آنجا که بسیاری از مسافران از گوشی خود برای سرگرمی استفاده می‌کنند، منطقی است که شرکت‌ها فقط توصیه به فعال‌سازی آن کنند. در نهایت، احتمال تداخل وجود دارد، اما بسیار اندک است.

برخی شرکت‌های هواپیمایی و نهادهای نظارتی دلایل دیگری برای حفظ این قانون عنوان کرده‌اند. یکی از آن‌ها این است که فعال کردن حالت پرواز ممکن است به کاهش «خشم هوایی» یا رفتارهای پرخاشگرانه‌ مسافران کمک کند، زیرا وقتی افراد نمی‌توانند با کسانی بیرون از پرواز تماس بگیرند، احتمال درگیری یا تحریک آن‌ها کمتر می‌شود.

دلیل دیگر هم این است که مکالمه‌ تلفنی در محیط محدود هواپیما برای اطرافیان آزاردهنده است. بسیاری از مسافران حتی هدفون استفاده نمی‌کنند، بنابراین شنیدن گفت‌وگوهای بلند می‌تواند تجربه‌ی ناخوشایندی ایجاد کند.

کاربرد حالت پرواز روی زمین

گرچه نام این قابلیت با پرواز گره خورده، اما روی زمین نیز مفید است. خاموش کردن تمام ارتباطات بی‌سیم (یا حداقل ارتباط سلولی) باعث کاهش مصرف انرژی و افزایش سرعت شارژ گوشی می‌شود. همچنین، زمانی که اتصال دستگاه دچار مشکل است، فعال و غیرفعال کردن حالت پرواز یکی از سریع‌ترین روش‌های عیب‌یابی به شمار می‌رود.

به‌علاوه، در سفرهای خارجی، فعال کردن حالت پرواز مانع از ارتباط تلفن با شبکه‌های محلی می‌شود و از هزینه‌های گزاف رومینگ جلوگیری می‌کند. این قابلیت همچنین می‌تواند روشی مؤثر برای جلوگیری از حواس‌پرتی باشد، هرچند حالت‌های مدرن‌تری مانند «Do Not Disturb» یا «Focus» امروزه بهتر عمل می‌کنند.

در مجموع، حالت پرواز ابزاری ساده و کاربردی است که هم به رعایت قوانین پرواز کمک می‌کند و هم عمر باتری دستگاه را افزایش می‌دهد. با وجود اینکه احتمال بروز خطر جدی در صورت غیرفعال بودن آن بسیار پایین است، اما فعال‌‌کردن آن اقدامی هوشمندانه و مسئولانه به شمار می‌رود و اگر کسی از کارکردن در طول پرواز لذت می‌برد، شاید بهتر باشد اپلیکیشنی را امتحان کند که تجربه‌ تمرکز را درست مثل حالتی که در آسمان است، برایش تداعی کند.