فلش‌بک به یک سؤال قدیمی: آیا بازی‌های DirectX 11 روی کارت گرافیک‌های DX10 اجرا می‌شوند؟

هنگامی که پی‌سی گیمرها با یک اختلال در حین انجام یک بازی برخورد می‌کنند، معمولاً به سراغ سایت‌ها و صفحه‌های «رفع مشکلات» می‌روند. نویسندگان این نوع سایت‌ها، راهکارهایی را برای عبور از اختلال‌ها به خوانندگان توصیه می‌کنند که بعضی از آن‌ها اثربخش و بعضی دیگر شبیه به دروغ یا فریب‌کاری هستند. یکی از آن راهکارهای تقلبی در سال‌های گذشته، اجرای بازی‌های DirectX 11 روی کارت گرافیک‌های قدیمی (مُدل‌های DX10 و پایین‌تر) با ابزار DXCPL بود که شوق کاذبی را برای پی‌سی گیمرها ایجاد می‌کرد.

اکنون با گذشت یک دهه، ما می‌خواهیم نگاه عمیق‌تری به این سؤال بپردازیم: «آیا واقعاً بازی‌های جدید با استفاده از یک شگرد خاص، روی کارت گرافیک‌های قدیمی اجرا می‌شوند؟» برای مطالعه ادامه این مقاله، همراه رسانه سخت‌افزارمگ باشید.

داستان این راهکار دروغین از کجا آغاز شد؟

در اوایل سال 2013، تعداد قابل‌توجهی از پی‌سی گیمرها متوجه یک موضوع اساسی شدند. آن‌ها بدین نتیجه رسیدند که بازی تیراندازی اول‌شخص Crysis 3 روی اکثر کامپیوترهای میان‌رده اجرا نمی‌شود. آخرین قسمت از سه‌گانه استودیو Crytek تنها از کارت گرافیک‌های مبتنی بر دایرکت ایکس 11 استفاده می‌کرد که اجازه اجرا روی سیستم‌های دارای GPU دایرکت ایکس 10 نمی‌داد. می‌توان گفت که کرایسیس 3، اولین عنوان PC بود که رسماً با دارندگان کارت گرافیک‌های DirectX 10 خداحافظی کرد.

در گام نخست، پی‌سی گیمرها با خطای “You need a DX11 capable GPU to play Crysis 3” روبه‌رو شدند. ترجمه این خطا کاملاً مشخص است: «شما به یک کارت گرافیک DX11 مناسب برای اجرای بازی کرایسیس 3 احتیاج دارید.» این خطا به کاربر خاطرنشان می‌کند که اکنون زمان ارتقای کارت گرافیک خود به مُدل مجهز به DX11 رسیده است. اما تعدادی از آن‌ها همچنان اعتقاد داشتند که این خطا با اجرای یک راهکار ساده برطرف می‌شود. اینجاست که سایت‌های فنی یا شبه‌ تحلیلی، راهکار بهره‌گیری از ابزار DXCPL را به پی‌سی گیمرها معرفی کردند.

DXCPL چیست؟

در واقع، DirectX Control Panel (به اختصار DXCPL) ابزاری از مایکروسافت محسوب می‌شود که برای تست و دیباگ دایرکت ایکس ساخته شده است. این ابزار بیشتر روی فعال‌سازی و غیرفعال‌سازی WARP (رندر نرم‌افزاری)، تغییر تنظیمات خطاگیری DirectX و دور زدن برخی تنظیمات برای برنامه‌های توسعه‌دهندگان کاربرد دارد. نسخه PC بازی Call of Duty: Ghosts که در پاییز سال 2013 روانه بازار شد، کاربر برای اجرای آن روی حداقل سیستم (minimum)، به کارت گرافیک NVIDIA GeForce GTS 450 یا ATI Radeon HD 5870 احتیاج داشت. به بیان دقیق‌تر، هر دو کارت گرافیک از رابط کاربری DX 11 بهره‌مند بودند.

با توجه به محبوبیت بیشتر سری Call of Duty نسبت به بازی Crysis 3، پی‌‌سی گیمرهای بیشتری با خطای فوق‌الذکر مواجه شدند. در نتیجه، سایت‌ها و انجمن‌های تحلیلی، مطالب زیادی درباره «رفع مشکلات بازی Call of Duty: Ghosts» منتشر کردند. این سایت‌ها با وعده‌ای دروغین، استفاده از ابزار DXCPL را به‌عنوان یک «راهکار 100 درصدی» برای اجرای بازی مزبور روی کارت گرافیک‌های DX10 معرفی می‌کردند. حالا روش اجرای بازی COD: Ghosts با DirectX 10 چگونه بود:

• 1) ابتدا SDK را نصب کنید؛
• 2) سپس به پوشه (System32) سیستم‌عامل خود رفته و فایل dxcpl.exe را جستجو و اجرا کنید؛
• 3) با باز شدن فایل، روی گزینه Edit List کلیک کنید؛
• 4) شما با صفحه جدید Directx 3D 10.x/11.x Executable List روبه‌رو می‌شوید و گزینه Add را انتخاب کنید؛
• 4) سپس فایل iw6sp64_ship.exe را از پوشه نصب بازی COD: Ghosts انتخاب کنید؛
• 5) این فایل در List of Processes قرار می‌گیرد؛ روی آن کلیک کرده و گزینه OK را بزنید؛
• 6) در منوی اصلی، داشبورد Feature level limit را روی حالت 0_11 قرار دهید و سپس گزینه Apply را کلیک کنید.

پی‌سی گیمر با اجرای این راهکار، می‌توانست بدونِ مشکل وارد میان‌پرده‌های ابتدایی و منوی COD: Ghosts شود؛ اما در ادامه، به‌ دلیل افت فریم شدید و لگ‌های متعدد، توانایی ورود به مرحله اول بازی را نداشت. ابزار DXCPL نمی‌تواند Feature Level کارت گرافیک را تغییر دهد؛ بنابراین اگر کارت شما فقط Feature Level 10.x داشته باشد، DXCPL نمی‌تواند آن را به x.11 تبدیل کند. از طرفی، شما می‌توانید بازی را مجبور به اجرا روی WARP (رندر تنها با CPU) کنید؛ اما چیزی که تحویل می‌گیرید بسیار کُند و تقریباً غیرقابل‌انجام است.

جمع‌بندی

در مجموع، راهکار استفاده از DXCPL برای اجرای بازی‌های Crysis 3 و Call of Duty Ghosts کاملاً بی‌اثر بود. این بازی‌ها به قابلیت‌های واقعی سخت‌افزاری DX11 نیاز دارند. ابزار DXCPL تنها برخی تنظیمات توسعه‌دهندگان را تغییر می‌دهد و نمی‌تواند کارت گرافیک DX10 را به Feature Level 11_0 تبدیل کند.

در زمان عرضه Call of Duty: Ghosts، پی‌سی گیمرهای ایرانی با کارت‌های DX10 مانند GeForce 8800 / 9800 / GTX 260 و Radeon HD 4000 تلاش کردند با بهره‌گیری از DXCPL، تغییر registry و مادهای مختلف، این بازی را اجرا کنند؛ اما هیچ راه‌حلی جز پرداخت هزینه برای ارتقای کارت گرافیک وجود نداشت. نظر شما چیست؟ آیا شما در سال 1392، از راهکار DXCPL برای اجرای بازی Call of Duty: Ghosts روی کارت گرافیک‌های DX10 استفاده کردید؟ لطفاً دیدگاه‌های خود را با ما در میان بگذارید.