در هفته گذشته، یک سازمان تجاری ژاپنی که نماینده ناشران بزرگی همچون استودیو جیبلی (Studio Ghibli) است، نامهای رسمی به شرکت OpenAI ارسال کرد و از این شرکت خواست تا بدون دریافت اجازه، از آثار دارای حق کپیرایت آنان برای آموزش مدلهای هوش مصنوعی خود استفاده نکند. این در حالی است که سال گذشته، شرکت OpenAI از شکایت نقض قوانین کپی رایت جان سالم به در برد.
استودیو جیبلی که فیلمهایی چون «Spirited Away» و «My Neighbor Totoro» را در کارنامه دارد، از جمله شرکتهایی است که بیشترین تأثیر را از محصولات هوش مصنوعی تولیدی OpenAI پذیرفته است. پس از انتشار قابلیت تولید تصویر در ChatGPT در ماه مارچ 2024، کاربران بهسرعت شروع به تولید نسخههای بازآفرینیشده از سلفیها و عکس حیوانات خانگی خود در سبک انیمیشنهای جیبلی کردند. حتی سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI نیز عکس پروفایل خود در شبکه اجتماعی X را به یک تصویر «جیبلیفایشده» تغییر داد.
اکنون، با دسترسی گستردهتر کاربران به اپلیکیشن Sora و ابزار تولید ویدئوی OpenAI، انجمن ژاپنی توزیع محتوای برونمرزی (CODA) بهطور رسمی از این شرکت درخواست کرده است که از محتوای اعضای این انجمن برای آموزش مدلهای هوش مصنوعی بدون اجازه کتبی استفاده نکند.
این درخواست ناگهانی یا بدون دلیل مطرح نشده است. روش کاری OpenAI در برخورد با آثار دارای حق کپیرایت همواره بهگونهای بوده که ابتدا از آثار استفاده کرده و سپس در صورت اعتراض، عذرخواهی میکند؛ نه اینکه پیشاپیش اجازه بگیرد. همین رویکرد سبب شده تا کاربران بهراحتی بتوانند تصاویر و ویدئوهایی از شخصیتهای دارای کپیرایت یا حتی چهره افراد درگذشته تولید کنند. چنین اقداماتی واکنشهای تندی را از سوی شرکتهایی مانند نینتندو و حتی بازماندگان دکتر مارتین لوتر کینگ جونیور در پی داشته است، زیرا امکان بازسازی دیجیتال یا «دیپفیک» این شخصیتها از طریق برنامه Sora بهراحتی وجود دارد.
تصمیمگیری همچنان با OpenAI است!
در حال حاضر، تصمیمگیری درباره همکاری یا عدم همکاری با این درخواستها بر عهده OpenAI است. در صورتی که این شرکت از انجام خواسته ناشران خودداری کند، طرفهای متضرر میتوانند اقدام به طرح شکایت کنند. با این حال، قوانین ایالات متحده درباره استفاده از آثار دارای حق کپیرایت در آموزش مدلهای هوش مصنوعی همچنان مبهم و فاقد چارچوب مشخص است.
از آنجا که قانون کپیرایت آمریکا از سال 1976 تاکنون بهروزرسانی نشده است، نمونههای قضایی اندکی برای تفسیر حقوقی این موضوع وجود دارد. با این حال، در حکمی جدید، قاضی فدرال ویلیام الساپ اعلام کرد که شرکت آنتروپیک با استفاده از کتابهای دارای کپیرایت برای آموزش مدلهای خود مرتکب نقض قانون نشده است؛ البته این شرکت بهدلیل دسترسی غیرقانونی به آن کتابها جریمه شد.
اما در ژاپن، دیدگاه CODA متفاوت است. این انجمن در بیانیه خود اعلام کرده که در مواردی مانند Sora 2، زمانی که آثار خاصی با حق کپیرایت بازتولید یا بهشکلی مشابه توسط هوش مصنوعی تولید میشوند، فرایند بازسازی در جریان یادگیری ماشینی میتواند نوعی نقض کپیرایت محسوب شود. CODA تأکید کرده است: در نظام حقوقی ژاپن، برای استفاده از آثار دارای کپیرایت بهطور کلی نیاز به اجازه قبلی وجود دارد و هیچ سازوکاری برای رفع مسئولیت از طریق اعتراض پس از استفاده پیشبینی نشده است.
در میان همه این بحثها، هایائو میازاکی، یکی از چهرههای کلیدی و خلاق در استودیو جیبلی، تاکنون واکنشی مستقیم نسبت به رواج استفاده از آثارش در تولیدات هوش مصنوعی نشان نداده است. با این حال، در سال 2016 زمانی که نمونهای از انیمیشن سهبعدی ساختهشده توسط هوش مصنوعی به او نشان داده شد، واکنش بسیار تندی از خود بروز داد و گفت که از دیدن چنین چیزی «بهشدت منزجر» شده است. او در همان زمان اظهار کرد: نمیتوانم این نوع کارها را ببینم و از آن لذت ببرم. احساس میکنم چنین چیزی توهینی مستقیم به خود زندگی است.
دیدگاهتان را بنویسید