معامله ای بزرگ برای آینده تیک تاک در آمریکا در حال شکل‌گیری است؛ توافقی 14 میلیارد دلاری که با حمایت اوراکل و سرمایه‌گذاران اماراتی پیش می‌رود. با این حال، همچنان پرسش‌های مهمی درباره ارزش‌گذاری واقعی شرکت، چگونگی نظارت بر الگوریتم قدرتمند آن و پیامدهای ژئوپلیتیک این تغییر مالکیت مطرح است. در این میان، 170 میلیون کاربر آمریکایی تیک‌تاک چشم‌انتظارند تا ببینند آیا تلاش جدید واشنگتن برای جداکردن این اپلیکیشن از ریشه‌های چینی‌اش می‌تواند ادامه حضور آن را در بازار ایالات متحده تضمین کند یا خیر.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، فرمانی اجرایی را امضا کرده که به موجب آن طرحی برای گروهی از سرمایه‌گذاران آمریکایی و بین‌المللی جهت کنترل بخش آمریکایی تیک‌تاک تصویب می‌شود. این اقدام به‌منظور اجرای قانونی در سال 2024 است که الزام می‌کند اپلیکیشن از شرکت مادر چینی خود، بایت‌دنس، جدا شود تا امکان ادامه فعالیت در خاک ایالات متحده داشته باشد. این تصمیم، اجرای فوری ممنوعیت را تا تاریخ 20 ژانویه 2025 (30 دی 1403) به تعویق می‌اندازد و فرصتی ایجاد می‌کند تا ساختار مالکیت جدید نهایی شود.
براساس این معامله، یک شرکت جدید آمریکایی برای تیک تاک با ارزشی حدود 14 میلیارد دلار تأسیس خواهد شد؛ رقمی که جی‌دی ونس، معاون ترامپ، آن را اعلام کرد. این ارزش‌گذاری کمتر از نصف ارزش بازار معمول تیک‌تاک برآورد شده که برخی تحلیلگران بدون احتساب الگوریتم اختصاصی آن تا 40 میلیارد دلار تخمین زده بودند. خود بایت‌دنس نیز اخیراً در پی بازخرید خصوصی سهام که ماه گذشته افشا شد، بیش از 330 میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده بود.
مطابق فرمان اجرایی، سهم بایت‌دنس باید به کمتر از 20 درصد کاهش یابد تا با قوانین ایالات متحده هماهنگ شود. یک ائتلاف به رهبری اوراکل، شرکت سهام خصوصی سیلور لیک و سرمایه‌گذاری ابوظبی‌محور MGX انتظار می‌رود بین 45 تا 50 درصد از نهاد آمریکایی را در اختیار بگیرند.
منابع آگاه به خبرگزاری رویترز گفتند سرمایه‌گذاران فعلی بایت‌دنس، از جمله Susquehanna International Group، جنرال آتلانتیک و KKR نیز حدود 30 درصد سهم خود را حفظ خواهند کرد. همچنین، سرمایه‌گذاران برجسته دیگری همچون مایکل دل از شرکت دل تکنولوژیز و روپرت مرداک از طریق کمپانی فاکس به جمع مالکان جدید خواهند پیوست، امری که ترامپ آن را تأیید کرده است.
در این فرمان تصریح شده که الگوریتم توصیه‌گر اپلیکیشن که به‌عنوان ارزشمندترین دارایی آن شناخته می‌شود، باید تحت لیسانس شرکت جدید آمریکایی قرار گیرد و با نظارت شرکای امنیتی دوباره آموزش داده شود.
با این حال، هنوز ابهاماتی درباره میزان کنترل روی این فناوری باقی مانده است. آلن روزنشتاین، استاد حقوق در دانشگاه مینه‌سوتا، به رویترز گفت که فرمان مشخص نکرده بایت‌دنس همچنان نفوذی بر خود الگوریتم خواهد داشت یا خیر. مایکل سوبولیک از اندیشکده هادسون نیز به نیویورک تایمز گفت که استفاده از عبارت «نظارت شدید» می‌تواند نشان دهد پکن همچنان به‌طور غیرمستقیم کنترل خود را حفظ کند.
ترامپ که 15 میلیون دنبال‌کننده در تیک‌تاک دارد و از این پلتفرم برای تقویت کارزار انتخاباتی‌اش بهره برده، توضیح داده که شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، در تماس اخیر خود با او پذیرش این توافق را اعلام کرده است. او به خبرنگاران گفت: «گفت‌وگوی خوبی داشتیم» و افزود که شی از طرح ایالات متحده حمایت می‌کند.
در کنگره، نمایندگان جمهوری‌خواه آمریکا تأکید کرده‌اند که این توافق باید تضمین کند پیوندی کامل از پکن قطع شود. برت گاتری، گاس بیلیرکیس و ریچارد هادسون در بیانیه‌ای مشترک هشدار دادند که هر توافقی باید مطمئن سازد «کاربران آمریکایی از نفوذ و نظارت گروه‌های همسو با حزب کمونیست چین در امان باشند.» جان مولنار، رئیس کمیته منتخب مجلس نمایندگان در امور چین، نیز نگرانی‌ها را تکرار کرد و گفت اعطای صرفاً یک نسخه دارای مجوز از الگوریتم ممکن است همچنان «کنترل یا نفوذ» را در دست چینی‌ها بگذارد.
معامله تیک تاک وارد فاز ژئوپلیتیک می‌شود
نقش بالقوه MGX، یک شرکت سرمایه‌گذاری اماراتی، لایه‌ای دیگر از پیچیدگی ژئوپلیتیک به موضوع می‌افزاید. مشارکت MGX جدیدترین مورد از تعهدات مالی بزرگ امارات متحده عربی در پروژه‌های آمریکایی مرتبط با ترامپ و متحدان او است.
اوایل امسال، دولت ترامپ موافقت کرد 500000 تراشه پیشرفته هوش مصنوعی برای توسعه مراکز داده به اماراتی‌ها بفروشد؛ تصمیمی که برخلاف محدودیت‌های اعمال‌شده توسط دولت بایدن بود. اوراکل نیز برنامه ساخت یک پروژه مرکز داده به ارزش 20 میلیارد دلار در امارات را دارد و سیلور لیک در شرکت هوش مصنوعی اماراتی G42 سرمایه‌گذاری کرده که با همین پروژه‌ها در ارتباط است.
دموکرات‌های کنگره اما نسبت به ارتباط احتمالی سرمایه‌گذاری‌های اماراتی و قراردادهای موازی مرتبط با تراشه‌های پیشرفته با مذاکرات تیک‌تاک ابراز تردید کرده‌اند. دو سناتور دموکرات به‌طور رسمی از بازرس کل وزارت بازرگانی و وزارت امور خارجه درخواست بررسی اخلاقی کرده‌اند.
کاخ سفید فرمان اجرایی ترامپ را به‌عنوان یک تأیید حقوقی معرفی کرده که ساختار جدید تیک‌تاک مشمول مقررات واگذاری طبق قانون 2024 خواهد شد. طبق این ساختار، شش کرسی از هفت کرسی هیئت‌مدیره شرکت آمریکایی تیک‌تاک در اختیار سرمایه‌گذاران آمریکایی قرار می‌گیرد و یک کرسی برای نماینده‌ای از بایت‌دنس محفوظ می‌ماند؛ موضوعی که یکی از مقامات ارشد دولت به رویترز گفته است. ترامپ این نتیجه را یک تغییر قطعی در کنترل توصیف کرده و گفته: «این برنامه از ابتدا تا انتها به‌صورت آمریکایی اداره خواهد شد.»
دیدگاهتان را بنویسید