سقوط شدید درآمد یوتوبرهای فارسی‌زبان؛ پایان عصر طلایی یوتیوب فارسی؟

تغییرات جدید و غیرمنتظره گوگل نشان می‌دهد درآمد تولیدکنندگان محتوای فارسی در شبکه اجتماعی یوتیوب با سقوطی شدید روبه‌رو شده است. این تغییرات ممکن است پایان عصر طلایی یوتیوب فارسی را رقم بزند.

جامعه تولیدکنندگان محتوا در شبکه یوتیوب، به‌خصوص فعالان فارسی‌زبان، با تغییرات بی‌سابقه‌ای روبه‌رو شده‌اند که تأثیرات منفی قابل‌توجهی بر درآمد آنان گذاشته است. بر اساس گزارش‌های دریافتی، آپدیت‌های جدید در سیستم‌های تشخیص موقعیت مکانی گوگل و افزایش سخت‌گیری‌ها در شناسایی ترافیک‌های مبتنی بر VPN، منجر به کاهش 80 تا 90 درصدی درآمد یوتوبرهای فارسی‌زبان شده است؛ معضلی که بسیاری از فعالان این حوزه از آن به‌عنوان پایان عصر طلایی یوتیوب فارسی یاد می‌کنند.

در گذشته، تولیدکنندگان محتوا با بهره‌گیری از ابزارهای تغییر IP و دسترسی به ترافیک‌های کشورهای غربی توانسته بودند سیستم‌های تبلیغاتی گوگل را دور زده و درآمد قابل‌توجهی به دست آورند. اما آپدیت‌های اخیر الگوریتم‌های گوگل این معادله را تغییر داده است. این سیستم‌ها اکنون قادر به شناسایی دقیق‌تر ترافیک ورودی از ایران هستند و آن را به‌عنوان ترافیک نامعتبر شناسایی می‌کنند. نتیجه این تغییرات، توقف نمایش تبلیغات برای مخاطبان ایرانی یا کاهش درآمدهای حاصل از تبلیغات است.

شاخص درآمد به‌ازای هر هزار بازدید (RPM) که پیش از نوامبر 2025 برای کانال‌های فارسی‌زبان بین 3 تا 8 دلار بود، در حال حاضر در دسامبر 2025 به مقادیر ناچیز 0.2 سنت تا 1 دلار کاهش پیدا کرده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که استفاده از آی‌پی‌های دیتاسنتری در فیلترشکن‌های رایگان و همچنین تغییرات مداوم موقعیت مکانی کاربران، سبب ایجاد الگویی مشابه ربات‌ها در ترافیک ایرانی‌ها شده و موجب حساسیت سیستم‌های ضد دست‌کاری گوگل شده است.

کاهش درآمد و شروع یک چالش جدید برای یوتوبرهای فارسی‌زبان

این بحران مالی تنها یک گمانه‌زنی نیست و چهره‌های برجسته یوتیوب فارسی، از جمله آریا کئوکسر، از کاهش شدید درآمد خود خبر داده‌اند. به نقل از او، درآمد برخی ویدئوها که قبلاً به‌ازای هر هزار بازدید به 11 دلار می‌رسید، اکنون به حدود 1 دلار کاهش پیدا کرده است. در نتیجه، ویدئویی با 400 هزار بازدید که در گذشته می‌توانست هزاران دلار درآمدزایی کند، اکنون تنها حدود 400 دلار آن به پول رایج ایران تبدیل می‌شود.

با ادامه این رویکرد، توجیه اقتصادی فعالیت در یوتیوب برای بسیاری از تیم‌های حرفه‌ای تولید محتوا در ایران نابود خواهد شد. درحالی‌که تعداد بازدیدها و زمان تماشا بدون تغییر باقی‌مانده، کاهش درآمدها به‌شدت بر پایداری مالی تولیدکنندگان محتوا تأثیر گذاشته و ادامه فعالیت‌های حرفه‌ای آنان را با معضلی جدی و شاید غیرقابل‌بازگشت روبه‌رو کرده است.