مقدمه:

عرضه کارت گرافیک RTX 3050 داستان غریبی دارد. به نوعی این یک کارت گرافیک ناخواسته بود که با بی میلی به انویدیا تحمیل شد. واقعیت موضوع این است که در سطح Entry Level، کارت گرافیک فراوان داریم، که مهمترین آن، همچنان پس از سالها GTX 1060 است که بیش از 60 درصد کاربران استیم، همچنان از این کارت برای بازی استفاده می‌کنند. پس از موفقیت بی نظیر GTX 1060، انویدیا در همین سطح، چهار کارت گرافیک دیگر به نامهای GTX 1660، GTX 1660 Ti، GTX 1660 Super و حتی RTX 2060 را هم ارائه کرد. عملا این کلاس از گیمینگ کاملا اشباع شده بود، به همین خاطر در سری RTX 30 انویدیا اصلا هیچ کارت گرافیکی در این کلاس کاربری عرضه نکرد. از طرفی از آنجایی که بر روی RTX 2060 حساب ویژه ای باز کرده بود تا جایگزین GTX 1060 شود، به همین دلیل، علی رغم تعطیلی خط تولید RTX 20، چیپ‌های RTX 2060 همچنان تولید می‌شدند به طوری که انبار‌ها پر از RTX 2060 بوده و هنوز هم هست.

در دوران پاندمی‌و همچنین رشد رمز ارزها، عملا کارت گرافیک‌ها نایاب و گران شدند، این موضوع باعث شد فشار بر انویدیا برای عرضه یک محصول در سطح پایین خانواده RTX 30 بالا بگیرد. اما انویدیا به جای آنکه از سری RTX 30 مایه بگذارد، کارت گرافیک 12 گیگابایتی RTX 2060 را ارائه کرد تا انبار‌های لبریز از چیپ RTX 2060 خود را خالی کند.

تا اینکه عملا در زمستان رمز ارزها، و در حالی که کمتر از یک سال به معرفی سری RTX 40 مانده بود، فرزند ناخواسته انویدیا، کارت گرافیک RTX 3050 با 8 گیگابایت حافظه به دنیا معرفی شد. همه انتظار داشتند RTX 3050 با 8 گیگابایت حافظه قدرتی بالاتر از RTX 2060  شش گیگابایتی داشته باشد، اما، از آنجایی که RTX 2060 سوگلی انویدیا است، این شرکت عمدا پهنای باند حافظه RTX 3050 را فقط 128 بیت در نظر گرفت، تا RTX 3050 در عمل، مظلومانه ناتوان از رقابت با RTX 2060 باشد.

خیانت دوم انویدیا به RTX 3050 محدود ساختن تعداد خطوط PCI Express بود. در حالی که کلیه کارتهای سری RTX 30، مجهز به 16 خط PCI Express هستند، اما RTX 3050 فقط به 8 خط از PCI Express مجهز است.

ضربات پی در پی انویدیا به RTX 3050 قدرت این کارت را در برابر RTX 2060 پایین آورد، اما به هر شکل RTX 3050 هم بالاخره باید فروش رود، بنابراین خصوصیاتی نظیر قدرت بهتر در پردازش Ray Tracing و همچنین امکان DLSS، در کنار حافظه 8 گیگابایتی آن، جذابیت‌های ویژه ای را برای RTX 3050 بوجود آورد تا تقاضا برای این کارت گرافیک در سطح Entry Level بوجود آید.

کارت گرافیک RTX 3050 توانایی ارائه خروجی 60 فریم در دقت 1080p را داراست. حال تمام داستان به این باز می‌گردد که Ray Tracing چقدر برای یک کاربر مهم است، و مسئله دوم اینکه قیمت تمام شده RTX 3050 نسبت به RTX 2060 چقدر در ترقیب کاربران به اقبال به RTX 3050 موثر است. امروز در همین ارتباط، به سراغ بررسی کارت گرافیک گیگابایت مدل GIGABYTE RTX 3050 EAGLE OC می‌رویم. کارت گرافیکی بسیار خوش ساخت، کوچک، و زبر و زرنگ. عملکرد مطلوبی در بازی‌ها دارد، و می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها برای کاربران در سطح Entry Level باشد.

اطلاعات کلی درباره RTX 3050:

چیپ گرافیکی GA106 به کار رفته در RTX 3050، مشابه چیپی است که در کارت گرافیک RTX 3060 مورد استفاده قرار گرفته است، منتها مدل ضعیف شده ی آن. این چیپ بر پایه معماری 8 نانومتری ساخت شرکت سامسونگ است و 12 میلیارد ترانزیستور در خود جای داده است. این کارت گرافیک مجهز به 2560 هسته Cuda سایه زن یا Shaders، تعداد 80 هسته Tensor، تعداد 20 هسته RT، و 32 واحد ROP می‌باشد که همه به 8 گیگابایت حافظه گرافیکی از نوع GDDR6 با رابط 128 بیتی و سرعت 14 گیگابیت در ثانیه متصل شده اند. این سرعت حافظه در ترکیب با رابط گذرگاه حافظه 128 بیتی مجموع پهنای باند در دسترس را به 224 گیگابایت در ثانیه می‌رساند.

کارت گرافیک RTX 3050 EAGLE OC گیگابایت از نوع اورکلاک شده است و فرکانس بوست GPU آن به حداکثر 1792MHz افزایش یافته تا 15 هرتز قدرت بیشتری را به صورت پیش فرض در اختیار کاربر قرار دهد. میزان مصرف برق این کارت 132 وات است و در حالت اورکلاک مصرف آن نزدیک به 150 وات می‌رسد.

بسته بندی محصول

کارت گرافیک RTX 3050 EAGLE OC گیگابایت دارای جعبه ای با تم نارنجی و سبز و مشکی است که برچسب گارانتی سه ساله آواژنگ، نماینده رسمی‌برند گیگابایت در ایران بر روی آن نمایان است. ویژگی‌ها و خصوصیات مهم کارت گرافیک مانند نسخه اورکلاک شده، استفاده از سیستم کولینگ اختصاصی Windforce 2X گیگابایت، استفاده از بک پلیت محافظ و تشریح خروجی‌های تصویری در پشت جعبه نوشته شده است.

اقلام همراه درون جعبه، شامل دفترچه راهنما است. البته از کارت گرافیک در این سطح انتظار جعبه پرو پیمانی نمی‌توان داشت.

ساختار و طراحی محصول:

کارت گرافیک RTX 3050 EAGLE OC گیگابایت بدنه ای پلاستیکی به رنگ نوک مدادی دارد. طراحی ظاهری این کارت شکیل و زیباست.

از بابت نورپردازی، هیچ خبری از زرق و برق RGB نیست. 2 فن ضد گرد و غبار، با عملکرد بی صدا، وظیفه خنک سازی سینک خنک کننده این کارت گرافیک را بر عهده دارند. این کارت مجهز به حالت فنلس است که در لود‌های پایین، فنها به صورت کامل از کار می‌ایستند.

این نمای کارت از سمتی که طرف کاربر قرار می‌گیرد. این یک کارت دو اسلاته تمام عیار است. با خیال راحت می‌توان در هر سیستمی‌حتی کیس‌های Mini-ITX جا داد. استفاده از آرم گیگابایت در لبه کارت گرافیک، دوست داشتنی است. ابعاد این کارت برابر 21.3 در 12 در 4.1 سانتیمتر می‌‌باشد. این کارت گرافیک تنها با یک کابل 8 پین برق PCIe تغذیه می‌شود.

تصویر زیر گرافیک، سمتی که رو به روی مادربرد قرار می‌گیرد. همانطور که مشاهده می‌کنید فضا برای عبور و جریان هوا کاملا باز است.

گیگابایت محفظه جالبی را برای این کارت گرافیک طراحی کرده است. از یک طرف، این محفظه پشت و روی کارت را محافظت می‌کند، و از طرف دیگر، با ایجاد و تعبیه منافذی استراتژیک در این محفظه، امکان عبور و جریان هوا را برای دفع مناسب حرارت در نظر گرفته است.

این هم نمایی از پشت کارت است، دو نام Eagle و Gigabyte در پشت بک پلیت به اندازه کافی زیباست. شاید نیازی به تکرار واژه GeForce RTX در پشت کارت نبود، اما به هر جهت، بک پلیت پشت کارت به طور مناسب و شکیل طراحی شده است.

شرکت گیگابایت تعداد 4 خروجی تصویری، شامل دو عدد Display Port 1.4a، و دو عدد HDMI 2.1 برای این کارت در نظر گرفته است. این گرافیک از حداکثر دقت 8K یا 7680 در 4320 پشتیبانی می‌کند. جنس براکت پشتی از نوع Stainless Steel براق است.

سخت افزار:

با برداشتن کولر از روی PCB به سراغ بخش‌های سخت افزاری این کارت گرافیک می‌رویم.

نمای کلی کارت پس از برداشتن کولر به مانند تصویر فوق است. بخش VRM این کارت متشکل از 1+4 فاز است. بدین ترتیب که 4 فاز برای GPU و یک فاز برای حافظه است. برای چهار فاز GPU گیگابایت از  OnSemi NCP302155 DrMOS استفاده کرده است که هر کدام 55 آمپر توان دارند و در مجموع 220 آمپر را برای GPU تامین می‌کنند. از بابت حافظه هم گیگابایت از یک فاز 82 آمپری به نام Alpha Omega AON6994 بهره گرفته است.

چیپ GA106-150-KA-A1 را مشاهده می‌کنید که در اطراف آن تعداد 4 حافظه، هر کدام به حجم دو گیگابایت از نوع GDDR6 ساخت مایکرون قرار گرفته است. این حافظه‌ها با پارت نامبر D9ZPM با سرعت 14Gbps فعالیت می‌کنند.

سیستم خنک کننده:

کارت گرافیک RTX 3050 کارت خنکی است و نیاز به کولر‌های عظیم الجثه ندارد. گیگابایت نیز با طراحی جالب و منحصر به فردی تنها با یک لوله انتقال حرارت که به دو سمت سینک خنک کننده کشیده شده است، به خوبی از پس دفع حرارت و خنک سازی کارت گرافیک بر می‌آید. نکته جالب توجه در مورد کولر، اتصال تمام بخش‌ها، شامل بخش حافظه با بیس کولر است تا تمام بخش‌ها از سیستم کولینگ بهره‌مند شوند.

سیستم تست:

بررسی عملکرد:

مشخصات و دمای کارت گرافیک RTX 3050 EAGLE OC گیگابایت را در حالت دیفالت در نرم افزار GPUz مشاهده می‌کنید. این  نتیجه پس از انجام تست‌ها در حالت پیش فرض بدست آمده است. سیستم کولینگ در حالت پیش فرض بوده و هیچ تغییری در فرکانس‌ها و یا پروفایل فن انجام نگرفته است. حداکثر دمای GPU در طول تست‌ها برابر 78.5 درجه سانتیگراد بود که کاملا مناسب است. حداکثر فرکانس کاری لحظه ای GPU را به میزان 1935MHz به ثبت رسیده است. حال به سراغ اورکلاک می‌رویم.

برای اورکلاک کارت گرافیک RTX 3050 EAGLE OC گیگابایت توانستیم، تا 248 مگاهرتز فرکانس پایه GPU را افزایش دهیم تا به مرز 2040 مگاهرتز برای بوست فرکانس GPU برسیم. سپس به سراغ فرکانس حافظه رفته و با 1898 مگاهرتز افزایش، به سرعت 15.9Gbps رسیدیم. چنین توانایی اورکلاکی فوق العاده است. حال کلیه تست‌ها را مجدد تکرار کرده و به ثبت دما پرداختیم. طبق روال همیشگی فنها را به صورت دستی بر روی 100% تنظیم میکنیم. با افزایش فرکانس پایه به 1800 مگاهرتز، حداکثر فرکانس لحظه ای به 2197 مگاهرتز رسید. با توجه به اینکه این اولین کارت RTX 3050 است که تا کنون بررسی کرده ایم، در جدول ‌بنچمارکهای ما نتایج آن یکتاست.

در حالت اورکلاک با ثبت حداکثر امتیاز 3843 در نرم افزار Unigine Superposition ، این کارت پشت سر RTX 2060 ایستاد.

برای تست بازی در دقت FHD، به دو روش می‌توان کار را پیش برد. یکی استفاده از توانایی DLSS است، بدین صورت که بازی را 720p اجرا و به لطف فن آوری DLSS سایز تصویر را با کمک هوش مصنوعی 1080p می‌کنیم. در این حالت بازی به سادگی با فریم بالای 60، و حتی با RTX-On به صورت روان قابل اجراست. حالا دوم تست، که ما همیشه آن را اجرا کردیم، بدون استفاده از DLSS، صرفا به ثبت نتایج می‌پردازیم که در جدول فوق آمده است. لازم به ذکر است تست این کارت در حالت پیش فرض گرفته شده و در صورت اعمال اورکلاک، به راحتی پشت سر RTX 2060 خواهد ایستاد.

در تست 3DMark Time Spy با اورکلاک صورت گرفته، امتیاز 6818 برای این کارت ثبت گردید.

تست Octane برای سنجش قدرت رندرینگ این کارت گرافیک با موتور ساخت شرکت Otoy است. این تست توانایی کارت گرافیک را برای پردازش‌های سنگین سه بعدی می‌سنجد. یکی از ویژگی‌های این نرم افزار امکان استفاده آن از فن آوری Ray Tracing برای سرعت بخشیدن به پردازش است.

نرم افزار تست V-RAY Next نیز با قابلیت رندرینگ مبتنی بر GPU قدرت خروجی این کارت را می‌سنجد. نتیجه این کارت حتی از RTX 2060 هم بهتر در آمد.

نتیجه گیری:

ابتدا در مورد RTX 3050 به صورت کلی اگر بخواهیم قضاوت کنیم، این کارت توانایی بسیار بیشتری در زمینه Ray Tracing نسبت به RTX 2060 دارد. همچنین به لطف هسته‌های هوش مصنوعی امکان DLSS آن فوق العاده کاربردی است. این دو فن آوری در کنار هم باعث می‌شود تا کفه ترازو RTX 3050 نسبت به RTX 2060 سنگین تر باشد. اما اگر، توانایی صرف کارت، بدون Ray Trace و DLSS را در نظر بگیریم، پشت سر RTX 2060 خواهد ایستاد. البته بسیاری از کاربران که در زمینه طراحی و ادیت ویدیو فعالیت می‌کنند، ممکن است به 8 گیگابایت حافظه RTX 3050 نظر ویژه ای داشته باشند. به هر شکل، RTX 3050 جایگاه خود را دارد که می‌بایستی از نظر قیمتی، نسبت به RTX 2060، جذاب تر به نظر آید تا از هر نظر به انتخاب اول کاربران در سطح Entry Level تبدیل شود. باید دید در آینده، جانشین GTX 1060، کدام کارت خواهد بود، RTX 2060 و یا RTX 3050.

اما در مورد کارت گرافیک RTX 3050 EAGLE OC گیگابایت، فی الواقع این کارت گرافیک یک محصول خوش ساخت و جمع و جور از گیگابایت است که پتانسیل اورکلاک بسیار بالایی دارد. شرکت گیگابایت مدلهایی از RTX 3050 دارد که 3 فن هستند اما مدل Eagle با 2 فن، بقدر کافی خنک و بی صدا است.

به عنوان کسی که دوستار نورپردازی RGB است، دوست داشتم کمی‌نورپردازی در این مدل باشد، اما گیگابایت با حذف کامل نورپردازی، هزینه‌ها را تا سر حد ممکن پایین آورده است که قیمت این کارت گرافیک مناسب درآید. این کارت گرافیک مجهز به حالت Fanless است که در لود‌های پایین، نیازی به چرخش فنها ندارد. من حیث المجموع، از بابت عملکرد فنی و کاری کارت گرافیک RTX 3050 EAGLE OC گیگابایت رضایت کامل را داشتیم.

این کارت گرافیک در بازار‌های جهانی به قیمت 320 دلار و در ایران، به قیمت حدود 14 میلیون تومان با ضمانت 3 ساله آواژنگ، در دسترس قرار دارد. البته قیمت کمابیش بالای این کارت گرافیک به علت تقاضای بالای بازار برای RTX 3050 است که امیدواریم در آینده متعادل تر شود.

سایت سخت افزار مگ، با توجه به قدرت و توانایی عالی در اورکلاک، و نتایج خوبی که کارت گرافیک RTX 3050 EAGLE OC گیگابایت بدست آورد، نشان پیشنهاد شده توسط سایت سخت افزار را به آن اعطا می‌کند.