بیشتر در مورد تلویزیون‌های UHD بدانیم ( تاریخچه UHD)

درست مانند زمانی که تلویزیون‌های سه‌بعدی وارد بازار شدند، امروزه تب و تاب تلویزیون‌های UHD یا همان Ultra High Definition هم در حال افزایش است. فارغ  از همه موارد گفته شده در مورد تلویزیون‌های UHD در این مطلب قصد نداریم به معایب و مزایای این گونه از تلویزیون‌ها بپردازیم، بلکه هدف اصلی ما، پرداختن به تاریخچه و اتفاقاتی است که در این مدت به وقوع پیوسته است که نتیجه نهایی ان ارائه تلویزیون‌های UHD با دقت و کیفیتی بالاتر است. خوب پس اگر دوست دارید بیشتر در مورد تاریخچه این نوع تلویزیون‌ها و فناوری‌ بدانید با ما همراه باشید.

بیشتر در مورد تلویزیون‌های UHD بدانیم

تلویزیون‌های UHD یا همان UHDTV در مجموع شامل دو گروه 4K UHD یا (2160P) و 8K UHD یا (4320P) می‌شود که هر دو از فرمت‌های ویدیوی دیجیتال که توسط لابراتور‌های NHK Science & Technology Research  ارائه و مورد تایید ITU یا  International Communication Unionقرار گرفته است، پشتیبانی می‌کند. درست در 17 اکتبر سال 2012 بود که CEA عبارت UHD یا همان Ultra High Definition را برای صفحه‌نمایش‌هایی با حداقل نسبت تصویر 16 به 9 و یک ورودی تصویر دیجیتال معرفی کرد که قادر بودند تصاویر ویدیوی را با حداقل دقت 2160×3840 پیکسل نمایش دهند. در کشور ژاپن تلویزیون‌های 8K UHD به نام Super Hi-Vision معروف است چون در این کشور تلویزیون‌های HD به نام Hi-Vision شناخته می‌شوند و به همین دلیل در نسل جدید عبارت Super به ابتدای ان اضافه شده است. بسیاری از شرکت‌ها در سال 2012 و در نمایشگاه CES 2012 از عبارت 4K برای تلویزیون‌های UHD استفاده می‌کردند اما در سال 2013 این شرکت‌ها عبارت 4K (لینک) را برداشته و تنها روی عبارت UHD در محصولات جدید خود تاکید کردند تا همانگونه که در بالا بدان اشاره شد محصولات ارائه شده در استاندارد و پلتفرم تایید شده قرار بگیرد.

کمی مشخصات فنی

– 4K UHDTV: این دسته از تلویزیون‌ها از حداکثر دقت 2160×3840 پیکسل (حدود 8.3 مگاپیکسل) پشتیبانی می‌کند که در مجموع چهار برابر دقت یک تلویزیون Full HD با دقت 1080×1920 پیکسل خواهد بود.

– 8K UHDTV: این سری از تلویزیون‌ها از حداکثر دقت 4320×7680 پیکسل (33.2 مگاپیکسل) پشتیبانی می‌کنند. این دقت 16 برابر یک تلویزیون Full HD امروزی است که این موضوع باعث شده است میزان جزییات تصاویر در این استاندارد به فناوری IMAX با نگاتیو 15/70 میلی‌متر نزدیک‌تر شود. (لینک)‌

اما نکته جالب در این میان است که NHK مدافع این موضوع است که مانند Super Hi-Vision فرمت تلویزیون 8K UHD با 22.2 کانال صوتی (لینک) ارائه شود تا تاثیر‌گذاری بیشتری روی کاربر داشته باشد! البته این تمام ماجرا نیست و براساس اطلاعات ارائه شده میزان محدوده نمایش رنگ‌ها و میزان فریم در تلویزیون‌های UHD ارتقاء چشمگیری داشته است. طبق اطلاعات ارائه شده این سری از تلویزیون‌ها از محدوده رنگی Rec.2020 پشتیبانی می‌کند که در این حالت رنگ‌هایی نمایش داده خواهد شد که هرگز نمی‌توانید ان را در محدوده رنگی Rec. 709  مورد استفاده در تلویزیون‌های HD ببینید. این نوع از محدوده رنگی تقریبا 75.8 درصد از محدوده رنگی CIE 1931 است که در دستگاه‌های مانند سینمای دیجیتال این محدوده به 53.6 درصد، Adobe RGB به 51 درصد و محدوده رنگی Rec. 709  به 35.9 درصد می‌رسد. همچنین در همین استاندارد (Rec. 709) سازندگان قادر هستند به میزان فریم 120 فریم در ثانیه در بالاترین دقت دست پیدا کنند.

 تقویم تاریخ UHD

 سال 2003  تا 2011

دوم نوامبر 2006: NHK با استفاده از شبکه کابل نوریی که بیش از 260 کیلومتر بود، توانست به استفاده از فناوری DWDM و کسب سرعت 24 گیگابیت در ثانیه تصاویر UHD را به صورت زنده به نمایش بگذارد.

31 دسامبر سال 2006: NHK توانست تصاویر ویدیویی نمایش سالیانه موسیقی ژاپن را که به خاطر سال نو در توکیو برگزار می‌شود را با استفاده از فناوری Over IP به یک صفحه نمایش 450 اینچی در اوزاکا انتقال دهد. در این روش NHK‌ از فرمت کد‌گذاری خود برای انتقال اطلاعات استفاده کرده بود. در این روش فشرده‌سازی حجم فایل‌های تصویری از 24 گیگابیت در ثانیه به 180-600 مگابیت در ثانیه  و صوتی از 28 مگابیت در ثانیه به 7- 28 مگابیت در ثانیه کاهش می‌یافت. نکته جالب در این میان این بود که بعد از کدگشایی فایل حجم 20 دقیقه ان به 4 ترابایت می‌رسد.

می 2007: NHK یک انتقال‌دهنده را معرفی کرد که امکان انتقال سیگنال UHD با دقت 4320×7680 پیکسل و سرعت 60 فریم و میزان فشرده‌سازی تا 250 مگابیت در ثانیه با فرمت Mpeg 2 را داشت. یکی از محدودیت‌های این انتقال دهنده محدود پوشش‌دهی محدود آن بود که به کمتر از 2 متر می‌رسید.

در سال 2008: Aptina Imaging یک سنسور جدید CMOS را به طور خاص برای پروژه تلویزیون‌های UHD شرکت NHK ارائه کرد.

9 می سال 2011: NHK با همکاری Sharp صفحه‌نمایش LCD سایز 85 اینچی را با قابلیت نمایش تصاویری با دقت 4320×7680 پیکسل و عمق رنگ 10 بیت در هر پیکسل معرفی کرد. این محصول اولین صفحه‌نمایش هماهنگ با استاندارد Super Hi-Vision بود که تا ان زمان ارائه شده بود.

 سال 2012

23 فوریه 2012: NHK با همکاری دانشگاه Shizuoka اقدام به ساخت اولین سنسور 8K دنیا با قابلیت ضبط ویدیو با سرعت 120 فریم در ثانیه کرد.

اوریل 2012: NHK با همکاری پاناسونیک اولین صفحه‌نمایش 145 اینچی را با دقت 4320×7680 و میانگین 60 فریم در ثانیه معرفی کرد. همچنین در این ماه چهار شبکه تلویزیونی اصلی کره جنوبی اعلام کردند که انتقال تصاویر 66 کانال تلویزیونی را در سئول با استاندارد UHD شروع کرده‌اند.

می 2012: NHK سیستم تصویربرداری UHD خود که با همکاری دانشگاه Shizuoka توسعه داد را معرفی کرد. این سیستم فیلم برداری قادر بود تصاویری را با کیفیت UHD، سرعت 120 فریم و میزان عمق رنگ 12 بیت ضبط کند. با ارائه این سیستم تصویر‌برداری امکان ارائه تصاویر ویدیویی با کیفیت و بدون محوشدگی در دقت بسیار بالا فراهم شد. در زمان المپیک تابستانی سال 2012 در انگستان از فرمت UHD توسط شبکه تلویزیونی BBC برای نمایش بازی‌های المپیک استفاده شده بود. در این حالت صفحه‌نمایش‌های عریضی با ارتفاع 15 متر در لندن و دیگر شهر‌ها نصب شده بود که بازی‌های المپیک را با فرمت UHD نمایش می‌داد.

31 می 2012: سونی اولین دیتاپروژکتور 4K UHD خود را با نام VPL-VW100ES معرفی کرد. این دیتاپروژکتور قابلیت پشتیبانی از فناوری سه‌بعدی با استفاده از عینک‌های شاتر فعال (Active Shutter Glasses) را داشت و با قیمت 24999 دلار به  بازار ارائه شد.

22 اگوست 2012: ال جی اولین تلویزیون UHD سه بعدی دنیا را با استفاده از سیستم 4K UHD به بازار ارائه کرد.

18 اکتبر 2012: CEA اعلام کرد بر‌اساس نظر‌سنجی انجام شده اصطلاح UHD برای صفحه‌نمایش‌هایی با حداقل دقت 8 مگاپیکسل به کار می‌رود (در این حالت حداقل دقت افقی 2160 پیکسل و حداقل دقت عمودی 3840 پیکسل است).

23 اکتبر 2012: شرکت Ortus کوچکترین پنل LCD دنیا را با سایز 9.6 اینچ و دقت 2160×3840 پیکسل و میزان تراکم پیکسلی 458 پیکسل در اینچ معرفی کرد. این صفحه نمایش در وسایل پزشکی و وسایل تصویر‌برداری حرفه‌ای استفاده شد.

25 اکتبر 2012: شرکت LG Electronics شروع به فروش اولین تلویزیون خود با پنل Ultra HD با دقت 2160×3480 پیکسل در ایالت متحده کرد. LG 84LM9600 یک تلویزیون 84 اینچی با نور پس‌زمینه LED است که با قیمت حدود 16999 دلار در بازار خرده فروشی امریکا ارائه می‌گردد.

26 اکتبر 2012: شرکت AU optronics پنل 65 اینچی UHD خود با دقت 2160×3840 پیکسل را که در ان از ماده نیمه‌هادی IGZO استفاده شده بود را معرفی کرد.

3 نوامبر 2012: سامسونگ تلویزیون 85 اینچ UHD خود را که قرار بود در نمایشگاه CES 2013 به نمایش بگذارد، معرفی کرد.

8 نوامبر 2012: شارپ مانیتور 32 اینچی UHD حرفه‌ای خود را با نام PN-K321 را که از پنل IGZO و فناوری نور حاشیه‌ای LED پشتیبانی می‌کرد را معرفی کرد. این مانیتور از دقت 2160×3840 پیکسل و سرعت 60 فریم در ثانیه پشتیبانی می‌کرد. البته برای دست‌یابی به این میزان فریم تصویر باید از دو رابط HDMI استفاده می‌شد و در صورت استفاده از یک رابط میزان فریم به 30 فریم در ثانیه کاهش می‌یافت.

29 نوامبر 2012: سونی پخش‌کننده 4K UHD خود را که قابلیت نمایش فیلم  از روی سرور‌های سونی را داشت همراه با تلویزیون XBR-84X900 معرفی کرد. در هارددیسک سرور‌های سونی تعدادی فیلم و کلیپ ویدیوی 4K برای مشاهده کاربران در نظر گرفته شده بود (مطمئننا این ویژگی چندان در ایران کاربرد ندارد!)

30 نوامبر 2012: شرکت سازنده دوربین‌های سینمایی حرفه‌ای Red اعلام کرد کاربران می‌تواند با پرداخت 1450 دلار دستگاه پخش‌کننده REDRAY 4K Cinema را که قابلیت انتقال تصاویر 4K را به یک تلویزیون 4K و یا چهار تلویزیون Full HD در یک زمان را دارد، پیش خرید کنند.

26 دسامبر 2012: LG Display اعلام کرد در نمایشگاه CES 2013 سه مدل تلویزیون UHD خود را سایز‌های 55، 65 و 84 اینچ را به نمایش خواهد گذاشت. این تلویزیون‌ها از دقت 2160×3840 پیکسل پشتیبانی می‌کنند و مجهز به عینک‌های پلاریزه سه‌بعدی (عینک‌های غیر‌فعال) برای دیدن تصاویر سه‌بعدی هستند. همچنین این شرکت اعلام کرد در این نمایشگاه مانیتور 30 اینچی خود با دقت 2160×4096 پیکسل را معرفی خواهد کرد.

27 دسامبر 2012: شرکت Westinghouse Digital چهار مدل تلویزیون UHD خود را در سایز‌های 50، 55، 65 و 110 اینچ با دقت 2160×3840 پیکسل معرفی کرد که قرار شد در نیمه اول 2013 به بازار ارائه شود. در همین روز JVC هم تلویزیون UHD سایز 84 اینچی خود را با قیمت زیر 20000 دلار معرفی کرد.

سال 2013

3 ژانویه 2013: ویوسونیک تلویزیون 84 اینچی 4K UHD خود را با قابلیت لمسی برای مصارف تجاری معرفی کرد. همچنین این شرکت صفحه‌نمایش 32 اینچی 4K UHD خود را در همین روز معرفی کرد. شرکت ویوسونیک نمایشی جذاب از این محصول در غرفه خود در نمایشگاه CES 2013  داشت.

4 ژانویه 2013: شرکت LG Electronics سه مدل تلویزیون UHD خود را که به پردازنده Triple XD Engine و قابلیت Upscaler Plus مجهز بودند را به طور رسمی معرفی کرد.

6 ژانویه 2013: توشیبا تلویزیون‌های UHD سری L93000 خود را در سایز‌های 58، 65 و 84 معرفی کرد و اعلام کرد انتظار می‌رود که این محصولات در تابستان 2013 ارائه خواهد شود. این تلویزیون از دقت 2160×3840 پیکسل پشتیبانی می‌کند و یک پردازنده چهار‌هسته‌ای برای پردازش تصویر ویدیوی و یک پردازنده دو هسته‌ای برای قابلیت Upscaling دارد. محصولات جدید توشیبا از فناوری سه‌بعدی غیرفعال،  فناوری Clear Scan با نرخ 240 هرتز پشتیبانی می‌کنند.

7 ژانویه 2013: شارپ اعلام کرد که مانیتور PN-K321 خود را در ماه فوریه عرضه خواهد کرد. همچنین تلویزیون شصت اینچی UHD شارپ که با نام Sharp Purios شناخته می‌شود هم در نیمه سال 2013 عرضه خواهد شد. Purios اولین تلویزیون UHD است که موفق به دریافت تایید THX 4K Display شده است. در همین روز Vizio تلویزیون‌های UHD سری XVT70 خود را در سه سایز 55، 65 و 70 اینچ معرفی کرد و اعلام کرد که بزودی در بازار عرضه خواهد شد.

علاوه بر این موارد سونی هم در هفت ژانویه سری X900A خود را در دو سایز 55 و 65 اینچ با قابلیت پشتیبانی از دقت 2160×3840 پیکسل عرضه کرد. علاوه بر این موارد در نمایشگاه CES 2013 شرکت‌های سونی و پاناسونیک نمونه‌ای ازمایشی از تلویزیون‌های UHD OLED خود را در سایز 56 اینچ به نمایش گذاشتند.

7 ژانویه 2013: اتصالات اولین کانال تلویزیونی اختصاصی 4K را معرفی کرد. در همین روز مدیر کولکام خبر داد که با عرضه چیپ‌ست Snapdragon 800 دستگاه‌های قابل حمل قادر به پخش تصاویر ویدیوی 4K UHD خواهند بود. همچنین در همین روز شرکت Hisense تلویزیون‌های UHD سری XT900 خود را در سایز‌های 65، 84 و 110 اینچ معرفی کرد. علاوه بر همه شرکت‌ها سامسونگ هم تلویزیون‌های UHD سری S9 خود را در سایز‌های 85، 95 و 110 اینچ معرفی کرد. این محصولات مجهز به فناوری سه‌بعدی اکتیو بودن و از فناوری صوتی 2.2 کانال (مانند ال جی) بهره می‌بردند. مدل UN85S9 این شرکت در کشور کره با قیمت 38000 دلار پیش فروش شد.

8 ژانویه 2013: در این روز شرکت Broadcom‌ چیپ‌ست BCM7445 خود را که قابلیت کد‌گذاری فایل‌های ویدیویی را با حداکثر دقت 2160×4096 پیکسل و میزان 60 فریم در ثانیه را داشت معرفی کرد. این پردازنده 28 نانومتری بر‌اساس معماری ARM طراحی شده است.

9 ژانویه 2013: Au optronics اعلام کرد که با ما با همکاری سونی توانستیم پنل 4K UHD OLED خود را بسازیم و در نمایشگاه CES 2013 به نمایش بگذاریم. این شرکت سایز‌های 55 و 65 اینچی از این پنل را به نمایش گذاشته بود. بر‌اساس ادعای انجام شده این پنل قادر است 96 درصد از محدوده رنگی NTSC را پوشش دهد.

14 ژانویه 2013: مدیر انجمن Blu-Ray Disc اعلام کرد که این مجموعه در سه ماه گذشته سعی کرده با توسعه دیسک‌های نوری Blu-ray، دیسک های اختصاصی برای تصاویر ویدیوی 4K UHD ارائه کند.

21 فوریه 2013: سونی کنسول جدید PS4 خود را با قابلیت پشتیبانی از استاندارد 4K برای تصاویر ویدیوی و عکس‌ به بازار ارائه کرد. البته این کنسول قابلیت پردازش بازی در این دقت را ندارد.