طی مدت اخیر در قالب دو مطلب پیشین خود (بخش اول ، بخش دوم) نگاهی به چگونگی ساخته شدن یکی از شاخص ترین و جریان ساز ترین عناوین ساخته شده در تاریخ بازی های کامپیوتری یعنی بازی Tetris داشتیم. اثری که به دست بازی ساز روس، الکسی پاجینوف خلق شد و توانست در مدت زمان نسبتاً کوتاهی، در سطح جهان مطرح شود و علاوه بر آن میراث بسیار عظیمی از خود به جای بگذارد. پس از قلم زدن دو مطلب پیشینی که از نظر گذشت، در این مطلب قصد داریم تا پرونده ی الکسی پاجینوف را به طور کامل ببیندیم و پایان راه بازی تتریس را به اتفاق یکدیگر مشاهده نماییم.
در انتهای بخش دوم مطلب مرد مکعب های رقصان به این بخش از قضیه رسیده بودیم که پس از کش و قوس های فراوان و منتشر شدن تعدادی از عناوین سری تتریس به دست شرکت Spectrum HoloByte (و به شهرت رسیدن این بازی در سراسر جهان و به خصوص بازار امریکای شمالی به موجب عرضه شدن همین نسخه ها) و همچنین تلاش های فراوان و روز افزون شرکت انگلیسی اندرومدا برای در اختیار گرفتن حق امتیاز بازی تتریس، امتیاز تولید و انتشار این بازی در نهایت به کشور سازنده ی آن یعنی اتحاد جماهیر شوروی رسید و به موجب ساز و کار کمونیستی کشور شوروی در آن زمان، این حق امتیاز در اختیار سازمان دولتی Elektronorgtechnica قرار داده شد که در آن زمان بیشتر با نام مختصر ELORG شناخته می شد. در واقع فعالیت های سازمان ELORG بیش از هر چیز بر واردات و صادرات محصولات نرم افزاری و سخت افزاری مختلف از کشور شوروی به سایر نقاط جهان (و بالعکس) تمرکز داشت و یکی از محصولات مهمی که توسط این سازمان به نقاط برون مرزی اتحاد جماهیر شوروی صادر می شدند، محصولاتی با برند Electronika بودند که در واقع شاخص ترین صادرات سازمان ELROG به بیرون از مرز های شوروی محسوب می شدند (در آن زمان این محصولات تحت نام Electronica هم شناخته می شدند). کالا های برند الکترونیکا در واقع محصولات الکترونیکی ساخت اتحاد جماهیر شوروی بودند که موارد گوناگونی را در بر می گرفتند. از ماشین حساب های محاسباتی گرفته تا رادیو های پرتابل و همچنین بازی های کامپیوتری متعددی نظیر همین بازی تتریس که توسط الکسی پاجینوف ساخته شده بود اما خود او از سود حاصل از فروش این بازی بهره ی چندانی نداشت (در واقع هیچ بهره ای نداشت). با قرار گرفتن حق و حقوق بازی تتریس در دستان سازمان ELROG و راحت شدن خیال پاجینوف از این نکته که به بهانه ی فروش بی اجازه ی حق امتیاز این بازی به شرکت های خارجی، او دیگر مورد توبیخ قرار نخواهد گرفت، پاجینوف به دوست و یار قدیمی خود ولادیمیر پوخیلکو پیوست.
همان گونه که در بخش نخست این مطلب مشاهده کردیم، پوخیلکو یک روانشناس بالینی به شمار می رفت که از روش های بسیار نوینی برای درمان بیماران خود بهره می جست. در واقع یکی از روش های پوخیلکو برای درمان بیماران خود روش های ابداعی و آزمایشی او مبنی بر استفاده از بازی های کامپیوتری بود که می توان گفت همین روش ها بودند که در عمل نخستین جرقه های ساخت بازی تتریس را در ذهن پاجینوف روشن ساختند. پاجینوف و پوخیلکو چندی بعد تصمیم گرفتند که کشور مادری شان را ترک کنند و بخت خود را در جای دیگری از دنیا بیازمایند. به همین منظور آن دو به کشور امریکا مهاجرت کردند تا بتوانند در آن جا با آزادی عمل بیشتری به کار مورد علاقه شان یعنی تولید بازی های کامپیوتری بپردازند و علاوه بر آن بتوانند از این راه درآمد قابل قبولی را هم برای خود کسب کنند. در واقع کوشش های آن ها (و به خصوص پوخیلکو) در این زمینه به تاسیس شرکت Anima Tek منجر شد. شرکتی که پوخیلکو مدیریت اصلی آن را بر عهده داشت و در این میان پاجینوف هم در امر تولید محصولات اصلی این شرکت او را یاری می رساند. در واقع تمرکز اصلی شرکت Anima Tek بر ساخت بازی ها و نرم افزار های کامپیوتری خاصی متمرکز شده بود که قرار بود جنبه های مشخصی از علم را هم در دل خود جای دهند و به قول پوخیلکو (که مغز متفکر ساخت این آثار بود) عناوینی باشند که برای روح مردم ساخته می شوند. شاید مهم ترین اثری که پوخیلکو به همراه پاجینوف با چنین رویکردی در شرکت Anima Tek به تولید آن پرداختند، بازی El – Fish بود. یک بازی خلاقانه و منحصر به فرد برای سیستم عال ام اس داس که به موجب همکاری با شرکت Maxis (شرکتی که در آن زمان زیر دست بازی ساز صاحب سبک و پر آوازه ی دنیای بازی های کامپیوتری یعنی ویل رایت اداره می شد) تولید شد و در سال 1993 به بازار آمد. بازی El – Fish را در نگاه کلی شاید بتوان نوعی شبیه ساز آکواریوم در نظر گرفت که گیمر های علاقمند در این بازی می توانستند ماهی های مختلفی را بر اساس سیستم ژنتیکی متفاوتی که در ساختار بدن آن ها وجود داشت تکثیر و نگهداری نمایند. در واقع ساختار ژنتیکی بدن این ماهی ها به گونه ای بود که تجربه کنندگان بازی El – Fish در کل می توانستند در آکواریوم مجازی خود چیزی نزدیک به 800 ماهی مختلف را تولید و تکثیر نمایند که تفاوت های آن ها در مواردی نظیر رنگ، اندازه و شکل و شمایل باله ها بازتاب می یافت. متاسفانه این بازی با وجود تمام پتانسیل ها و جذابیت هایی که در دل خود داشت (و مهم تر از همه نکاتی که به شکل غیر مستقیم در مورد علم ژنتیک به مخاطبان خود آموزش می داد) نتوانست در نهایت به آن اسم و رسم و فروشی که شایسته ی آن بود دست یابد و در نهایت هم شرکت Anima Tek و موسس اصلی آن یعنی پوخیلکو موفق نشدند به اهداف مهم ابتدایی خود به شکل قابل قبولی جامه ی عمل بپوشانند.
بازی El – Fish اثر جالب و خلاقانه ای بود که همانند بسیاری از بازی های تاریخ بازی های کامپیوتری به حد استحقاش قدر ندید
در سال 1996 شرکت Anima Tek در عمل به انتهای راه خود رسیده بود و این شکست های متوالی و پشت سر هم بود که به شکل رنج آوری برای پوخیلکو و شرکت محبوبش اتفاق می افتاد. در همین سال پاجینوف که دیگر در Anima Tek کاری برای انجام دادن نداشت، به سراغ دوست جدید خود هنک راجرز رفت و با همکاری و شراکت او شرکت جدید تتریس کمپانی یا Tetris Company را تاسیس نمود. البته راجرز از حدود یک دهه قبل با پاجینوف آشنا بود و نا گفته پیداست که این آشنایی به مدد شهرت و محبوبیت بازی تتریس رقم خورده بود. در حقیقت محبوبیت فرای انتظار بازی تتریس، هنک راجرز را که خود یکی از کار آفرینان و بازی سازان نام آشنای آن زمان محسوب می شد و با کمپانی های سر شناس ژاپنی نظیر نینتندو در زمینه ی انتشار بازی های نقش آفرینی همکاری های فراوانی داشت را مجاب کرد تا به سراغ یافتن سازنده ی اصلی این بازی برود و در نهایت موفق شد او (الکسی پاجینوف) را در کشور روسیه (شوروی آن زمان) و در شهر مسکو بیابد. در واقع این راجرز بود که پاجینوف را تشویق کرد برای پیشرفت هر چه بیشتر در فعالیت های حرفه ای خود به امریکا بیاید و هم او بود که زمینه ی حضور پاجینوف و پوخیلکو در ینگه دنیا را فراهم آورد. به هر حال چیزی حدود یک دهه پس از آشنایی راجرز و پاجینوف، این دو با همکاری و شراکت یکدیگر توانستند تتریس کمپانی را تاسیس نمایند و به اقدامات مهمی برای در اختیار گرفتن حق و حقوق کامل انتشار بازی تتریس بپردازند. اما هر چقدر که اوضاع در آن زمان برای خالق تتریس یعنی الکسی پاجینوف خوب پیش می رفت، برای دوست و رفیق دیرینه ی او شرایط کاملاً برعکس بود و در واقع روزگار چندان باب مراد الهام بخش اصلی ساخت این بازی یعنی ولادیمیر پوخیلکو نبود. گفتنی است که این روان شناس خلاق در نهایت نتوانست شرکت مورد علاقه ی خود یعنی Anima Tek را سر پا نگه دارد و میزان بدهی ها و ناکامی های شرکت مذکور به حدی بود که عاقبت پوخیلکو را از زندگی نا امید ساخت و او را ناچار ساخت که دست به عمل بسیار هولناکی بزند. به این ترتیب که در 22 سپتامبر سال 1998 میلادی پوخیلکو در منزل شخصی خود واقع در پالو آلتوی کالیفرنیا ابتدا به طرز وحشتناکی همسر 38 ساله ی خود النا فدوتوا و همچنین پسر 12 ساله اش یعنی پتر پوخیلکو را با ضربات پی در پی چکش از بین برد و لحظه ای پس از آن هم گلوی خود را توسط یک چاقوی بزرگ شکاری بیخ تا بیخ برید. و این پایان تلخ و دردناک مردی بود که در رشته ی روان شناسی مدرک پی اچ دی داشت و زمینه ساز ساخت یکی از بزرگ ترین و به یاد ماندنی ترین بازی های کامپیوتری تاریخ یعنی تتریس شد، اما در نهایت نتوانست به رویاهای اصلی خود در زندگی دست یابد و به این طرز غم انگیز به زندگی خود و اعضای بی گناه خانواده اش پایان داد.
بازی Hexic اثر دیگری است که به دست الکسی پاجینوف شکل گرفت و ساختاری کم و بیش مشابه با بازی تتریس داشت
همان گونه که در سطور بالا به ذکر آن پرداختیم، پاجینوف و هنک راجرز در سال 1996 میلادی موفق به تاسیس کمپانی جدید شان یا همان تتریس کمپانی شدند. یک کمپانی بازی سازی تازه کار که هدف اصلی آن در درجه ی نخست به دست آوردن حق انتشار بازی تتریس بود و در درجه ی بعدی هم راجرز و پاجینوف قصد داشتند تا ایده های جدید خود را در این کمپانی تازه تاسیس به بازی های کامپیوتری نو پا با تمرکز بر ساختار پازل محور تبدیل سازند. در سال 1996 اگر چه دیگر کشوری به نام اتحاد جماهیر شوروی وجود نداشت و نظام کمونیستی موجود در کشور روسیه به طور کل از بین رفته بود، اما همچنان امتیاز بازی تتریس در اختیار ELROG قرار داشت. مجموعه ای که اینک از قامت یک سازمان دولتی به قالب یک شرکت خصوصی فرو رفته بود و همچنان در کشور روسیه به فعالیت می پرداخت. از آن جایی که در سال 1996 میلادی دیگر تمام عالم و آدم از این موضوع با خبر بودند که بازی تتریس به دست الکسی پاجینوف ساخته شده است، شرکت ELROG رضایت داد که 50 در صد از حق امتیاز انتشار بازی تتریس و تولید یا فروش نسخه های مختلف این بازی از اختیار این شرکت روس خارج شده و در اختیار شرکت جدید پاجینوف و راجرز یعنی تتریس کمپانی قرار گیرد. با این حال آن ها (شرکت ELROG) همچنان نیمی از حق امتیاز بازی تتریس (که شاید بزرگ ترین محصولی به شمار می رفت که برای اعضای این شرکت در آن زمان سود آوری داشت) را در اختیار خود نگاه داشته بودند. از سوی دیگر در همین سال یعنی در سال 1996 میلادی کمپانی بزرگ و صاحب نام مایکرو سافت ابراز علاقه کرد که با تتریس کمپانی همکاری نماید و از بازی های جدید ساخته شده توسط الکسی پاجینوف بر روی پلتفرم های خود (که در آن زمان تنها سیستم عامل ویندوز را شامل می شد) پذیرایی نماید. در این میان پاجینوف در ساخت عناوین کوچک و سرگرم کننده ای نظیر Microsoft Entertainment Pack: The Puzzle Collection و Hexic (که نسخه ی HD آن در سال 2005 به روی کنسول خانگی مایکرو سافت یعنی Xbox 360 هم آمد) نقش قابل توجهی بر عهده داشت. در کل سال 2005 را شاید بتوان نقطه عطف دیگری در زندگی شخصی و حرفه ای الکسی پاجینوف قلمداد کرد. در این سال تتریس کمپانی بالاخره موفق شد به سلطه ی پنجاه در صدی شرکت ELROG بر بازی تتریس پایان دهد و تمامی حق و حقوق این بازی را به شکل صد در صد از آن خود نماید. البته باید به این نکته اشاره کرد که در عمل آقای پاجینوف در قالب کمپانی خود یعنی تتریس کمپانی هنوز هم 50 در صد از امتیاز بازی تتریس را در اختیار خود دارد و آن 50 در صدی که پیش از این به شرکت ELROG تعلق داشت اینک در اختیار هنک راجرز و کمپانی اختصاصی او یعنی Blue Planet Software قرار گرفته است. از سوی دیگر در همین سال یعنی در سال 2015 میلادی، پاجینوف به همکاری 9 ساله ی خود با کمپانی مایکرو سافت پایان داد و از آن پس (با روی بورس آمدن تلفن های هوشمند و بازی های مختلف مبتنی بر پلتفرم های موبایل) عمده تمرکز خود را بر روی طراحی و تولید بازی های این پلتفرم قرار داد. در میان این دسته از عناوین تولیدی می توان به بازی Marbly اشاره کرد که در سال 2013 میلادی بر روی پلتفرم iOS منتشر شد.
الکس پاجینوف (تصویر سمت راست) و هنک راجرز (تصویر سمت چپ) موفق شدند با تاسیس تتریس کمپانی سرنوشت بازی تتریس را سر و سامان ببخشند
به هر حال متن پیش رو بخشی از سر گذشت الکسی پاجینوف بود که بیشتر بر جریانات مربوط به ساخت و انتشار شاخص ترین اثر حاضر در کارنامه ی این بازی ساز سر شناس روس یعنی تتریس اختصاص داشت. اثری که یکی از نسخه های چند پلتفرمی آن هم اکنون به عنوان پر فروش ترین بازی موجود در تاریخ بازی های کامپیوتری هم شناخته می شود. به هر حال اگر چه پاجینوف شروع دوران بازی سازی خود را در شرایط چندان مناسبی تجربه نکرد و با ناملایمت های فراوانی در این زمینه دست به گریبان بود، اما در ادامه توانست به آن چه که در دنیای بازی های کامپیوتری شایسته ی رسیدن به آن بود دست یابد و نام خود را در میان بازی سازان برجسته ی تاریخ بازی های کامپیوتری ثبت نماید.
واقعا بازی های به یادماندنی را خلق کرده