هر آنچه باید درباره پردازنده های Haswell Refresh (هسول رفرش) و مادربردهای نسل جدید بدانید

چند سالی است که رسم شده اینتل همزمان با نمایشگاه کامپیوتکس نسل تازه پردازنده‌های خود را معرفی کند؛ اما امسال اینتل زودتر از نمایشگاه به معرفی محصولات خودپرداخت تا همگان از پیش بدانند برنامه اینتل برای سال 2014 چیست. پردازنده‌های جدید اینتل که با نام Haswell Refresh شناخته می‌شوند، یک به‌روزرسانی خلاصه و ساده برای نسل قبل محسوب شده و به همین خاطر بسیاری از این سری جدید ناامید شدند. طبق روال همیشگی در کنار پردازنده‌های جدید چیپست‌های جدید نیز معرفی شدند تا پایه و اساس مناسبی برای نسل جدید پردازنده‌های اینتل باشند. اگر می‌خواهید درباره نسل جدید بیشتر بدانید و باقابلیت‌های ویژگی‌های نسل تازه آشنا شوید، این مطلب را از دست ندهید!

دست‌پر اینتل

کمپانی اینتل برای سال 2014 در مجموعه 42 پردازنده جدید را برای دسکتاپ و لپ‌تاپ معرفی کرده است که 24 مورد از آنها به کامپیوترهای دسکتاپ تعلق دارند. قیمت پردازنده‌های دسکتاپ در بسته‌های هزارتایی بین 42 تا 303 و پردازنده‌های موبایل (بازهم دربسته‌های هزارتایی) بین 75 تا 434 دلار خواهد بود. پردازنده‌های جدید نسبت به مدل‌های قدیمی حدود صد تا دویست مگاهرتز فرکانس بیشتری دارند و قیمت آنها مشابه با نمونه‌های قدیم یا حتی ارزان‌تر است. برای مثال پردازنده جدید Celeron G1840 مشخصاتی مشابه با Celeron G1830 دارد، اما ده دلار ارزان‌تر است. در کل کاهش یافتن قیمت باعث می‌شود تا خرید سیستم‌های دسکتاپ برای افراد بیشتری قابل‌قبول باشد و فروش سیستم‌های دسکتاپ را افزایش دهد. جالب اینجاست که در میان این پردازنده‌ها خبری از جایگزین برای پردازنده‌های محبوب Core i5-4670K و Core i7-4770K نبوده و تنها سه مدل در گروه پردازنده‌های Devil`s Canyon برای امور اورکلاک در نظرگرفته شده‌اند. جدول زیر مشخصات فنی پردازنده‌های دسکتاپ سری Haswell Refresh را نشان می‌دهد:

چیپ‌ست‌های نسل نهم

دو چیپ‌ست اصلی معرفی‌شده برای نسل جدید پردازنده‌های اینتل، Z97 و H97 هستند که به‌عنوان جایگزین برای دو چیپ‌ست Z87 و H87 معرفی‌شده است. ویژگی‌های هر دو چیپ‌ست جدید بسیار شبیه به نمونه‌های قبلی است، اما با این حال قصد داریم به شکلی کلی به ویژگی‌های چیپ‌ست‌های جدید بپردازیم. هر دو چیپ‌سپ برای استفاده در سوکت LGA1150 طراحی شده‌اند و به همین خاطر هم از پردازنده‌های سری قبل Haswell و هم از پردازنده‌های جدید Haswell Refresh به طور کامل پشتیبانی می‌کند. در ضمن پردازنده‌های آینده اینتل (سری Broadwell) نیز روی این چیپ‌ست‌ها قابل استفاده هستند.تفاوت بین دو چیپ‌ست Z97 و H97 مانند همان چیزی است که قبلاً دیده بودیم. مادربردهای مجهز به چیپ‌ست Z97 امکان اورکلاک پردازنده‌های سری K از طریق تغییر در ضریب را داشته و در ضمن برای نصب چند کارت گرافیک روی مادربرد مناسب هستند (تصویر 1).

در نتیجه مادربردهای مجهز به چیپ‌ست Z97 برای کاربران حرفه‌ای‌تر مناسب خواهد بود. مادربردهای مجهز به چیپ‌ست Z97 همچنان می‌توانند از خروجی‌های تصویر مختلف با دقت تصویر 4K پشتیبانی کنند. اینکه تنوع خروجی‌های تصویری مادربرد چگونه می‌تواند باشد به سازنده مادربرد بستگی خواهد داشت. نکته دیگر درباره مادربردهای Z97، پشتیبانی خوب آنها از انواع حافظه‌های پرسرعت است که می‌تواند تکمیل‌کننده خوبی برای قطعات حرفه‌ای نصب‌شده روی مادربردهای Z97 باشد.مادربردهای H97 نیز برای کسانی است که به اورکلاک نمی‌اندیشند و تنها قصد دارند یک کارت گرافیک روی سیستم نصب کنند (تصویر 2).

 همچنین در این سری از مادربردها از حافظه RAM با حداکثر فرکانس 1600 مگاهرتز پشتیبانی می‌شود که در نهایت باعث خواهد شد مادربردهای مجهز به چیپ‌ست‌های H97 قیمت پایین‌تری داشته باشند. پردازنده‌های جدید Haswell Refresh مانند قبل از شانزده مسیر PCI-E نسل سوم پشتیبانی می‌کنند که کل مسیرها توسط هر دو چیپ‌ست H97 و Z97 قابل‌استفاده است. تنها تفاوت موجود در اینجا، توانایی چیپ‌ست Z97 برای تقسیم این مسیرها به دو رابط PCI-Ex8 برای نصب دو کارت گرافیک در حالت NVIDIA SLI یا AMD CrossfireX است (مادربردهای مجهز به چیپ‌ست H97 این توانایی را ندارند). در ضمن در مادربردهای Z97 امکان استفاده از چیپ‌ست‌های PLX نیز وجود دارد و در نتیجه تولیدات حرفه‌ای کمپانی‌های مختلف، می‌توانند از چهار کارت گرافیک نیز پشتیبانی کنند.مادربردهای جدید مانند نمونه‌های قبلی می‌توانند از سه صفحه‌نمایش مجزا پشتیبانی کنند (تصویر 3).

شاید در حال حاضر داشتن تلویزیون یا صفحه‌نمایش با دقت 4K چندان منطقی نباشد، اما اینتل اهمیت ویژه‌ای به خروجی تصویر 4K و پانل‌های با قابلیت پشتیبانی از خروجی تصویر 4K داده است و پردازنده‌های گرافیکی مجتمع پردازنده‌های Haswell همگی از خروجی تصویر 4K پشتیبانی می‌کنند. اینتل نیز با همکاری با سازندگان مختلف پانل صفحه‌نمایش از جمله سامسونگ سعی دارد تا قیمت این صفحه‌نمایش‌ها را تا حد ممکن کاهش دهد. این صفحه‌نمایش‌ها هم در سیستم‌های دسکتاپ، هم مینی پی‌سی‌ها و هم در سیستم‌های یکپارچه آینده به شکل فراوانی مورد استفاده قرار خواهند گرفت.هر دو چیپ‌ست می‌توانند چهارده پورت USB 2.0، شش پورت USB 3.0 و شش پورت SATA III را کنترل کنند. مساله تازه دیگری که در بخش ذخیره‌سازی به مجموعه مادربردهای جدید افزوده شده، پشتیبانی از ابزارهای ذخیره‌سازی PCIe است که از طریق درایور سیزدهم Intel Rapid Storage Technology در مادربردهای Z97 و H97 قابل‌استفاده است و قصد دارد سرعت انتقال اطلاعات را بیش‌ازپیش افزایش دهد. تنها محدودیت موجود در زمان فعلی این است که هنوز هارددیسک‌ها و درایوهای SSD زیادی مجهز به این پورت در بازار نبوده و پیدا کردن آنها کمی مشکل است.پورت M.2 از جمله پورت‌های موجود در مادربردهای نسل جدید است که از فناوری وسایل ذخیره‌سازی PCIe بهره می‌برد و قصد دارد به نحوی جایگزین mSATA شود (تصویر 4).

 نحوه نصب دستگاه‌های ذخیره‌سازی در این پورت بسیار ساده و سرراست بوده و فضای بسیارکمی اشغال می‌شود. پورت M.2 می‌تواند از حداکثر چهار مسیر PCI-E استفاده کند، اما با توجه به محدودیت چیپ‌ست‌های سری نهم در تامین مسیرهای PCI-E، در اکثر مادربردها تنها دو مسیر برای M.2 وجود داشته و در نتیجه سرعت انتقال اطلاعات به 10 گیگابیت در ثانیه می‌رسد.پورت SATA Express نیز از جمله پورت‌های جدیدی است که از طریق پشتیبانی از ابزارهای ذخیره‌سازی PCIe ارائه‌شده است (تصویر 5).

 این پورت در واقع ترکیبی از دو پورت SATA استاندارد در کنار یک پورت اضافی دیگر است (پس برای اتصال یک وسیله ذخیره‌سازی SATA Express سه پورت روی مادربرد اشغال خواهد شد!). پورت‌های SATA در ترکیب SATA Express در واقع همان پورت‌های SATA معمولی هستند و کاربر می‌تواند هارددیسک یا درایو SSD خود را نیز به‌سادگی به آنها متصل کند و از این بابت مشکلی از بابت کارآیی ایجاد نخواهد شد. برخلاف M.2، پورت SATA Express تنها از دو مسیر PCI-E (استاندارد نسخه دوم) استفاده می‌کند و حداکثر سرعت انتقال اطلاعات در آن به لحاظ تئوری می‌تواند به 10 گیگابیت در ثانیه برسد (تصویر 6 و 7).

 از جمله محدودیت‌های این دو پورت که در بسیاری از مادربردها دیده می‌شود، از کار افتادن یک پورت در صورت استفاده از پورت دیگر است (یعنی اگر از پورت M.2 استفاده کنید، دیگر پورت SATA Express قابل‌استفاده نخواهد بود). نسخه سیزدهم درایور اینتل از انواع ویژگی‌ها از جمله UEFI Fast Boot، Rapid Start Technology و Smart Response Technology روی ابزارهای ذخیره‌سازی PCIe پشتیبانی می‌کند، اما فناوری RAID در این حالت قابل‌استفاده نیست (البته در زمان اتصال هارددیسک یا درایوهای SSD معمول مشکلی در استفاده از حالت‌های مختلف RAID وجود ندارد). یک ویژگی جدید دیگر که تنها با کمک پردازنده‌های Haswell Refresh و مادربردهای جدید قابل‌استفاده است، Intel Device Protection Technology نام دارد (تصویر 8).

 این ویژگی سخت‌افزاری مانع از دسترسی ویروس یا Malware ها به سکتور بوت سیستم است که در نتیجه آن امنیت بیشتری برای سیستم فراهم می‌شود.

دور افتخار

یکی از گله‌های همیشگی کاربران فوق حرفه‌ای و اورکلاکر‌ها به اینتل، استفاده از سیستم اتصال خنک‌کننده به پردازنده ضعیف و همچنین عدم توجه این کمپانی به اورکلاک و ساختن پردازنده‌هایی با قابلیت اورکلاک مناسب و حداکثر فرکانس قابل‌دستیابی بود. همچنین اینکه یک پردازنده قابلیت تورکلاک خوبی داشته باشد بسیار به شانس بستگی داشت و همین موضوع حسابی کاربران را دلخور کرده بود. حالا اینتل کمی به خودش آمده و با معرفی سری پردازنده‌هایی که بانام Devil`s Canyon شناخته می‌شوند، سعی دارد تا دل اورکلاکر‌ها را به‌دست آورد (تصویر 9).

  به گفته اینتل، ماده مورد استفاده برای انتقال گرما از پردازنده به پخش‌کننده گرمایی در بالای پردازنده بهبودیافته است و در ضمن می توان به‌خوبی از آنها در مادربردهای نسل جدید استفاده کرد. به گفته اینتل، لایه انتقال گرمایی از پلیمری مختص به نسل آینده ساخته شده است که به نظر می‌رسد بر پایه ترکیبی از پلیمر و کربن باشد. اینکه اینتل چه مقدار از این ماده برای اتصال پردازنده و پخش‌کننده گرما استفاده کرده مشخص نیست. اینتل به فکر اورکلاکر‌های حرفه‌ای که پردازنده را به دمای زیر صفر می‌برند نیز بوده است و تغییراتی در سیستم انتقال توان داده تا توان مورد نیاز پردازنده به شکلی دقیق‌تر و بهتری به پردازنده منتقل شود (تصویر 10).

 در این سری دو مدل پردازنده Core i7-4790K و Core i5-4690K قرارگرفته‌اند که مانند قبل تنها مدل Core i7 از فناوری Hyper-Threading پشتیبانی می‌کند. توان مصرفی در مقایسه با قبل اندکی افزایش پیداکرده و به 88 وات رسیده و به نظر می‌رسد کنترلر حافظه دست‌نخورده باقی‌مانده است. پردازنده Core i7-4790K اولین مدل پردازنده بازار مصرفی اینتل است که با فرکانس پایه چهار گیگاهرتز عرضه خواهد شد (تصویر 11).

 حداکثر فرکانس در حالت تک‌هسته‌ای 4,4 گیگاهرتز و در حالت چهار هسته‌ای 4,2 گیگاهرتز خواهد بود. همان‌طور که گفته شد، این سری پردازنده‌ها برای مادربردهای Z97 آماده‌شده‌اند، اما درصورتی‌که سازنده مادربرد به‌روزرسانی بایوس ارائه دهد، ممکن است بتوان از آنها روی مادربردهای Z87 نیز استفاده کرد. پردازنده Core i7-4790K با هشت مگابایت حافظه نهان باقیمت 339 دلار و پردازنده Core i5-4690K با شش مگابایت حافظه نهان به قیمت 242 دلار به بازار عرضه خواهد شد. سری Devil`s Canyon یک عضو افتخاری نیز دارد و آن یک پردازنده پنتیوم است که به مناسبت حضور بیست‌ساله این پردازنده تولید و معرفی‌شده است (تصویر 12).

 این پردازنده دو هسته‌ای دارای ضریب باز بوده و از فرکانس 3,2 گیگاهرتز بهره می‌برد. نکته جالب‌توجه درباره این محصول، قیمت 72 دلاری آن است که باعث می‌شود افراد زیادی از جمله اورکلاکر‌ها برای ثبت رکورد بالاتر به سراغ آن بروند.

وقت به‌روزرسانی؟

شاید برای کسانی که در حال حضار یک سیستم مجهز به پردازنده Haswell دارند عمل به‌روزرسانی چندان عاقلانه و مقرون‌به‌صرفه نباشد. اختلاف کارایی Haswell Refresh در مقایسه با Haswell چندان چشمگیر نبوده و تا حدودی می توان از آن صرف‌نظر کرد؛ اما اینتل برای کسانی که سیستمی با عمر سه سال دارند اسلایدی منتشر کرده که به آنها می‌گوید با به‌روزرسانی به نسل جدید چه چیزی به‌دست خواهند آورد. پردازنده Core i7-4790K در مقایسه با Core 2 Quad Q9650 سه برابر سریع‌تر و در مقایسه با Core i7-880 دو برابر سریع‌تر است. همچنین این پردازنده در مقایسه با Core i7-2700K با معماری Sandy Bridge در مدل‌سازی سه‌بعدی حدود 30 درصد، در Multi Tasking حدود 35 درصد، در ساخت محتوای چندرسانه‌ای حدود 65 درصد و در انجام امور اداری و تولید و توسعه حدود 34 درصد سریع‌تر عمل می‌کند (تصویر 13).

 همچنین سیستم‌های ارائه‌شده بر اساس پلتفرم جدید از امکانات بیشتری همچون خروجی تصویر DisplayPort 1.2، پشتیبانی از درایوهای PCIe SSD و نسل سوم رابط PCI-E و همچنین پورت USB 3.0 بهره می‌برند. پس اگر دارای سیستمی با عمر سه سال و بیشتر هستید و می‌خواهید مزایای نسل جدید را داشته باشید، بدانید که وقت ارتقا فرارسیده و باید سری به بازار بزنید!