دو سال از زمانی که ایلان ماسک توییتر (X فعلی) را خریداری کرد، گذشته است. این خرید باعث شد بسیاری به سمت پلتفرم‌های جایگزین حرکت کنند. پلتفرم‌هایی مانند Mastodon، Post، Pebble (که دو تای آنها اکنون تعطیل شده‌اند) و Spill به‌عنوان جایگزین پیشنهاد شدند، اما تعداد کمی از آنها به جز Threads از شرکت متا، توانستند به سرعت رشدی مشابه Bluesky (بلواسکای) برسند.
تا نوامبر 2024، تعداد کاربران بلواسکای از 20 میلیون نفر گذشت. رشد این پلتفرم به دلیل تغییرات سیاستی در X بوده است؛ مثل تغییر بحث‌برانگیز در قابلیت مسدودسازی و اجازه‌دادن به شرکت‌های شخص ثالث برای استفاده از پست‌های کاربران به‌منظور آموزش هوش مصنوعی خود. این تغییرات باعث شد بلواسکای به صدر فهرست اپ‌استور ایالات متحده برسد. همچنین پس از انتخابات ریاست‌جمهوری 2024 ایالات متحده، این پلتفرم شاهد افزایش چشمگیری در تعداد کاربران بود (که بخشی از آن به دلیل مهاجرت طرفداران تیلور سوئیفت از X بود). با وجود اینکه این عدد امیدوارکننده است، این شبکه هنوز راه زیادی برای رقابت با Threads با 275 میلیون کاربر فعال ماهانه دارد.
بلواسکای چیست؟
بلواسکای یک اپلیکیشن اجتماعی غیرمتمرکز است که توسط جک دورسی، مدیرعامل سابق توییتر، طراحی شده و هم‌زمان با توییتر توسعه یافته است. این شبکه اجتماعی دارای رابط کاربری مشابه توییتر است، با امکان انتخاب الگوریتم، طراحی فدراسیونی و مدیریت جامعه‌محور.بلواسکای از یک چارچوب متن‌باز داخلی به نام پروتکل AT استفاده می‌کند، به این معنی که افراد خارج از شرکت می‌توانند به شفافیت نحوه ساخت و توسعه آن دسترسی داشته باشند.
جک دورسی پروژه بلواسکای را در سال 2019، زمانی که هنوز مدیرعامل توییتر بود، معرفی کرد. او گفت که توییتر از یک تیم کوچک مستقل شامل حداکثر پنج معمار، مهندس و طراح متن‌باز حمایت مالی خواهد کرد تا استانداردی غیرمتمرکز برای شبکه‌های اجتماعی بسازند، با هدف اولیه اینکه خود توییتر این استاندارد را بپذیرد. اما این برنامه قبل از خرید توییتر توسط ایلان ماسک بود و اکنون Bluesky کاملاً از X مستقل است.
از ماه می 2024، جک دورسی دیگر در هیئت مدیره بلواسکای حضور ندارد. اکنون این پلتفرم یک شرکت مستقل به‌منظور منافع عمومی است که توسط مدیرعامل جی گریبر اداره می‌شود.
چگونه از بلواسکای استفاده کنیم؟
هنگام ثبت‌نام، کاربران می‌توانند یک شناسه کاربری ایجاد کنند که به‌صورت @username.bsky.social نمایش داده می‌شود و یک نام نمایشی برجسته‌تر به‌صورت متن ضخیم (Bold) دارند. اگر بخواهید، می‌توانید دامنه‌ای که مالک آن هستید را به شناسه کاربری خود تبدیل کنید؛ به‌عنوان مثال، نویسنده متن به‌عنوان @amanda.omg.lol شناخته می‌شود.
این اپلیکیشن بسیار شبیه به نسخه‌ای ساده از X عمل می‌کند. کاربران می‌توانند با کلیک روی دکمه + پست‌هایی با 256 کاراکتر ایجاد کنند که می‌توانند شامل عکس نیز باشند. پست‌ها قابل پاسخ‌دادن، بازنشر، لایک و همچنین از طریق منوی سه‌نقطه‌ای قابل گزارش‌دهی، اشتراک‌گذاری یا کپی به‌صورت متن هستند.
کاربران می‌توانند دیگران را جستجو کرده و دنبال کنند و به‌روزرسانی‌های آنها را در صفحه خانگی خود مشاهده کنند. پیش از این، اپلیکیشن Bluesky پست‌های محبوب را در یک فید به نام «What’s Hot» نمایش می‌داد. این فید اکنون با یک فید شخصی‌سازی‌شده الگوریتمی به نام «Discover» جایگزین شده که محتوای بیشتری را نمایش می‌دهد.
چه کسانی در بلواسکای حضور دارند؟
تا اوایل جولای 2023، هم‌زمان با راه‌اندازی Threads از اینستاگرام، Bluesky بیش از یک میلیون بار در iOS و اندروید دانلود شد. چهره‌های مشهوری مانند الکساندریا اوکاسیو-کورتز، مارک کوبان، دریل، ویراد ال یانکوویچ و حتی رئیس‌جمهور برزیل لوئیس ایناسیو لولا دا سیلوا به بلواسکای پیوسته‌اند. همچنین سازمان‌های خبری مانند بلومبرگ و واشنگتن پست در این پلتفرم حضور دارند. از آگوست 2024، این پلتفرم اجازه عضویت سران کشورها را نیز داده است.
آیا بلواسکای غیرمتمرکز است؟
بله. تیم Bluesky در حال توسعه پروتکل غیرمتمرکز AT است که این شبکه بر پایه آن ساخته شده است. در حال حاضر، کاربران فقط می‌توانند به شبکه bsky.social بپیوندند، اما بلواسکای قصد دارد به یک شبکه فدراسیونی تبدیل شود، به این معنا که بی‌نهایت جامعه مستقل می‌توانند درون این شبکه متن‌باز ایجاد شوند. به این ترتیب، اگر توسعه‌دهنده‌ای خارج از Bluesky یک اپلیکیشن اجتماعی جدید با استفاده از پروتکل AT ایجاد کند، کاربران بلواسکای می‌توانند به اپلیکیشن جدید منتقل شده و دنبال‌کنندگان، شناسه کاربری و داده‌های خود را همراه داشته باشند.
آیا بلواسکای رایگان است؟
بله، و اکنون به‌صورت عمومی در دسترس است.امنیت در Bluesky چگونه است؟
در اکتبر 2023، بلواسکای قابلیت تأیید ایمیل را برای افزایش امنیت و احراز هویت در شبکه اضافه کرد. این اقدام گامی مهم برای رقابت با شبکه‌های بزرگ‌تری مانند X است که کنترل‌های امنیتی قوی‌تری دارند. همچنین، در دسامبر 2023، Bluesky به کاربران اجازه داد از تغییری که پست‌های آنها را در وب عمومی به نمایش می‌گذاشت، انصراف دهند.
بلواسکای چگونه درآمد کسب می‌کند؟
هدف بلواسکای یافتن راه‌های جایگزین برای پایداری شبکه، بدون استفاده از تبلیغات است تا برای کاربران رایگان باقی بماند. در جولای 2023، این شرکت خدمات پولی برای دامنه‌های سفارشی معرفی کرد. در نوامبر 2024، Bluesky اعلام کرد که یک سرمایه‌گذاری سری A به مبلغ 15 میلیون دلار انجام داده و در حال توسعه سرویس اشتراکی برای امکانات ویژه مانند آپلود ویدئو با کیفیت بالاتر یا شخصی‌سازی پروفایل است.
در مارچ 2024، این شرکت برنامه‌ای به نام «AT Protocol Grants» معرفی کرد. این برنامه به توسعه‌دهندگان کمک‌های مالی کوچکی ارائه می‌دهد تا به رشد و سفارشی‌سازی پلتفرم کمک کنند. یکی از دریافت‌کنندگان این کمک‌ها، ابزار SkyFeed است که به کاربران اجازه می‌دهد با استفاده از یک رابط کاربری گرافیکی، فیدهای سفارشی خود را ایجاد کنند.
آیا بلواسکای برای iOS و اندروید در دسترس است؟
بله. اپلیکیشن Bluesky در اپریل برای کاربران اندروید عرضه شد و پیش‌تر در اواخر فوریه برای کاربران iOS منتشر شده بود. کاربران همچنین می‌توانند از طریق وب به این پلتفرم دسترسی داشته باشند.
بلواسکای چگونه با اطلاعات نادرست برخورد می‌کند؟
پس از به‌روزرسانی اکتبر 2023، اپلیکیشن اکنون لینک‌های گمراه‌کننده را علامت‌گذاری کرده و به کاربران هشدار می‌دهد. اگر لینک‌های به‌اشتراک‌گذاشته‌شده در پست‌ها با متن آنها مطابقت نداشته باشد، اپلیکیشن با یک هشدار گمراه‌کننده به کاربر اطلاع می‌دهد که لینک ممکن است آنها را به جایی که نمی‌خواهند هدایت کند.
آیا بلواسکای با جنجالی مواجه شده است؟
بلواسکای از ابتدای راه‌اندازی خود با مشکلات نظارت و مدیریت محتوا دست‌وپنجه نرم کرده است. این پلتفرم به دلیل عدم محافظت از کاربران به حاشیه رانده‌شده و عدم نظارت بر محتوای نژادپرستانه مورد انتقاد قرار گرفته است. پس از جنجالی که به دلیل استفاده از الفاظ نژادپرستانه در نام کاربری‌ها به وجود آمد، کاربران ناراضی اعتصاب راه انداختند و از تعامل با پلتفرم خودداری کردند تا زمانی که اقداماتی برای شناسایی و علامت‌گذاری توهین‌ها و اصطلاحات نامناسب در نام‌های کاربری انجام شود.
ویژگی‌های نظارت و مدیریت در بلواسکای چیست؟در دسامبر 2023، حساب کاربری Bluesky Safety یک به‌روزرسانی گسترده در ویژگی‌های نظارت را اعلام کرد.ابزارهای خودکار پیشرفته‌تری برای شناسایی محتوای مغایر با دستورالعمل‌های جامعه معرفی شده‌اند. این محتوا توسط تیم نظارت اپلیکیشن بررسی خواهد شد. ویژگی‌های نظارتی مشابه X مانند فهرست‌های کاربران و فهرست‌های نظارت راه‌اندازی شدند. این فهرست‌ها می‌توانند برای مسدود یا بی‌صداکردن چندین کاربر به‌صورت هم‌زمان استفاده شوند.
اپلیکیشن در حال توسعه ویژگی‌ای است که به کاربران اجازه می‌دهد محدود کنند چه کسانی می‌توانند به پست‌هایشان پاسخ دهند.برخی از کاربران همچنان خواستار امکان خصوصی کردن حساب‌هایشان هستند. این نیاز پس از اعلام Bluesky مبنی بر راه‌اندازی یک رابط عمومی وب افزایش یافته است.در مارچ 2024، این شرکت ابزار Ozone را راه‌اندازی کرد که به کاربران اجازه می‌دهد خدمات نظارتی مستقل خود را ایجاد و مدیریت کنند. این ابزار به کاربران کنترل بی‌سابقه‌ای بر تجربه رسانه اجتماعی‌شان می‌دهد.
تفاوت بین بلواسکای و Mastodon چیست؟
با وجود شباهت معماری Bluesky و Mastodon، بسیاری از کاربران معتقدند که Bluesky ساده‌تر و کاربرپسندتر است، درحالی‌که Mastodon می‌تواند غیرقابل‌دسترس به نظر برسد: انتخاب سروری که باید به آن بپیوندید در Mastodon برای بسیاری یک کار غیرممکن به نظر می‌رسد و کاربران باسابقه این پلتفرم نسبت به قواعد پستی خود بسیار حساس هستند که می‌تواند باعث شود تازه‌واردان از ورود به گفتگوها احساس دلسردی کنند.
برای رقابت، Mastodon اخیراً فرآیند ثبت‌نام خود را ساده کرده و mastodon.social را به‌عنوان سرور پیش‌فرض برای کاربران جدید تعیین کرده است.با این حال، راه‌اندازی قابلیت فدراسیون در Bluesky باعث می‌شود این پلتفرم شباهت بیشتری به Mastodon پیدا کند، زیرا کاربران می‌توانند سرورهای موردنظرشان را انتخاب کرده و حساب‌های خود را به‌دلخواه جابه‌جا کنند.
مالک بلواسکای کیست؟
اگرچه جک دورسی بنیان‌گذار Bluesky است، اما در فعالیت‌های روزانه این شرکت دخالت ندارد و دیگر عضو هیئت مدیره آن نیست. مدیرعامل Bluesky جی گریبر است که پیش‌تر به‌عنوان مهندس نرم‌افزار در پروژه رمزارز Zcash کار کرده و سپس یک سایت برنامه‌ریزی رویداد به نام Happening را تأسیس کرده بود.
هفتادمین پلتفرمی که روزانه صد میلیون آدم میره ثبت نام میکنه توش که ثابت کنه ایکس خراب شده و ب درد نمیخوره و اینها :))
چه کرد ایلان ماسک. اکس رو خرید، باهاش عمویم ترامپ رو رئیس جمهور کرد و تبدیلش کرد به منبع خبری دست اول دنیا.