بررسی کیت رم G.SKILL Trident Z Neo 2X8G 3600MHz CL14 DDR4

در زمان خرید کامپیوتر، معمولا تمام وسواس خود را برای خرید CPU و کارت گرافیک به خرج می‌دهیم، و کمتر به اهمیت دیگر قطعات در عملکرد سیستم توجه می‌کنیم. یکی از این قطعات RAM کامپیوتر است، و خواندن بررسی‌های رم می‌تواند به انتخاب درست کیت رم مناسب برای سیستم، کمک کند. امروز در لابراتوار سخت افزار همراه شما دوستان هستیم با بررسی کیت رم G.SKILL Trident Z Neo 2X8G 3600MHz CL14 DDR4 که از طرف شرکت محترم جی اسکیل به دست ما رسیده است. این کیت رم مخصوص پلتفرم‌های B550 و X570 AMD Ryzen عرضه و بر همین اساس بهینه شده است. این رمها مجهز به چیپ‌های دست چین شده پر قدرت Samsung B-Die هستند که در فرکانس 3600 مگاهرتز، تایمینگ بسیار پایینی دارند. همراه ما باشید.

مقدمه ای بر RAM و درک پارامتر‌های آن:

معمولا رم تا آنجایی برایمان مهم است که میدانیم بدون آن سیستم امکان بوت شدن ندارد، و اگر کامپیوترمان دچار اختلالات عجیب و غریب و بلو اسکرین شود، متهم ردیف اول، رم بدبخت است. در هنگام خرید کامپیوتر هم، انتخاب رم اغلب بر مبنای آنچه که فروشنده موجود دارد، و یا ارزانتر است صورت می‌پذیرد. البته چاره ای هم نیست، واقعیت این است که رم یکی از متنوع ترین قطعات است که انتخاب آن به دلیل تنوع بالا مشکل و رمهای فرکانس بالا هم همیشه خیلی گران قیمت هستند؛ به طوری که اغلب کاربران اولویت را به حجم رم می‌دهند تا به فرکانس آن. با همه ی این اوصاف اما، ضرری ندارد که کمی‌در باره این بخش از سیستم بیشتر بدانیم، شاید در آینده بتوانیم انتخابهای بهتری در این رابطه داشته باشیم.

وظیفه CPU پردازش اطلاعات است، این اطلاعات باید در محلی مانند یک میز کار در دسترس پردازنده قرار گیرند تا با فراخوانی آنها بر روی میز، عملیات پردازش روی آنها انجام شود و مجددا از همان محل ارسال دستورات به دیگر اجزای سیستم صورت پذیرد تا تکالیف وضع شده برای کامپیوتر با موفقیت کامل شود. به طور ساده‌تر، رم همان میز کار پردازنده است. هر چه این میز کار وسیعتر باشد (ظرفیت بالاتری داشته باشد)، می‌توان حجم اطلاعات بیشتری را در دسترس پردازنده قرار داد تا پردازش سریعتر انجام شود. همچنین اگر عملکرد این میز کار سریعتر باشد (فرکانس رم) می‌توان بازهم سرعت کار پردازش را بالاتر برد، و نکته آخر، گاهی عملکرد سر ضرب میزکار مهم تر می‌شود، اینجا است که هرچه تاخیر در زمان دسترسی به اجزای اطلاعات روی میز کار، کمتر باشد، بازهم سرعت عملکرد کلی کامپیوتر بالا می‌رود. پس سه عامل، حجم (ظرفیت)، فرکانس (سرعت)، و تاخیر (پایین بودن زمان دسترسی) مهمترین نقش را در انتخاب یک رم مناسب ایفا می‌کنند.

اهمیت ظرفیت RAM

خرید ظرفیت به اندازه رم مهم است چراکه اگر میزان ظرفیت رم کم باشد، سیستم دچار گلوگاه شده و به شدت کند می‌شود چون کامپیوتر مجبور است وقتی درگیر پردازش حجم زیادی از اطلاعات می‌شود، به علت ظرفیت پایین رم، اطلاعات را به اندازه حجم رم تکه تکه و به صف کند، و دائما رم را برای پردازش هر تکه از اطلاعات، پر و خالی کند تا اطلاعات به طور کامل پردازش شود. این پروسه زمان بر است و باعث ایجاد زمان انتظار بیش از حد و در نهایت کندی سیستم خواهد شد. ظرفیت مناسب رم در سیستم‌های مختلف میزان متفاوتی دارد. در حال حاضر که در عصر سلطنت مطلق ویندوز 10 به سر می‌بریم، سیستم عامل با نصب نرم افزارهای کاربردی آن، مجموعا بین 3.5 تا 6 گیگابایت ظرفیت رم را اشغال می‌کند. در چنین دورانی، یک سیستم عادی برای انجام کارهای روزانه خود، حداقل به 16 گیگابایت حجم رم نیاز دارد. در صورتی که از نرم افزار‌های خاص و پردازش‌های رندر محور استفاده می‌کنید، ممکن است به حجم رم بیشتری نیاز  داشته باشید.

البته برای خرید ظرفیت رم، زیاده روی هم نباید کرد، چراکه اگر برای سیستم خود حجم رم زیادی تهیه کنید ممکن است بلا استفاده بماند و از آنجا که رم قطعه ای بسیار گران قیمت است، منطقی نیست بودجه خرید را بیش از حد لازم به خرید ظرفیت زیادی از رم اختصاص دهید. پس رعایت بالانس بین میزان مناسب ظرفیت رم و عملکردی که از سیستم نیاز دارید، مهمترین عامل تعیین کننده در خرید ظرفیت کافی رم به شمار می‌آید.

اهمیت فرکانس RAM

فرکانس رم یکی از عوامل مهم در تعیین سرعت رم است. فرکانس رم را با مگاهرتز MHz اندازه گیری می‌کنند، و در حقیقت به تعداد به انجام رساندن سیکل (خواندن و نوشتن) داده‌ها در یک ثانیه اطلاق می‌شود. برای مثال، یک رم DDR4 با فرکانس 3200 مگاهرتز، می‌تواند 3.2 میلیارد سیکل خواندن و نوشتن را در یک ثانیه به انجام رساند. کلمه DDR به مفهوم Double Data Rate است، یعنی رم در یک سیکل از فرکانس می‌تواند همزمان 2 سیگنال را دریافت کند. به همین دلیل فرکانس اسمی‌رمها را همیشه 2 برابر اعلام می‌کنند. اگر مثلا در برنامه CPUz فرکانس رم را چک کنید، همیشه میزان فرکانس نمایش داده در آن نصف فرکانس اسمی‌رم است. فرکانس رم 3200 مگاهرتز در حقیقت 1600 مگاهرتز است و چون DDR است، دو برابر فرکانس آن می‌شود 3200 مگاهرتز.

هر چه فرکانس بالاتر باشد، منطقا بهتر است اما به مانند بحث ظرفیت، در خرید رم با فرکانس بالا هم نباید زیاده روی کرد و همیشه یک بالانس فنی وجود دارد که باید در نظر گرفت. بحث اصلی این است که فرکانس مهم است، اما تنها عامل تعیین کننده در سرعت رم نیست. عامل دیگری در این وسط نقش تعیین کننده ای به اندازه فرکانس رم ایفا می‌کند و آن تایمینگ رم است که باید همیشه، به همان اندازه ای که به فرکانس توجه می‌کنیم، باید به تایمینگ رم هم توجه کنیم. چرا که اگر فرکانس به بهای افزایش تایمینگ بالا رود، این دو کمابیش می‌توانند یکدیگر را خ

نثی کنند. پس رعایت تناسب بین انتخاب فرکانس و تایمینگ، مهمترین عامل تعیین کننده در خرید رم با سرعت بالاست. در کنار این موضوع، توجه به نوع کاربری و نوع پلتفرم هم مهم است. ممکن است سیستمی‌داشته باشید که اصولا نتواند از رمهای فرکانس بالا بهره گیرد.

اهمیت تایمینگ RAM

در دنیای فیزیک، همیشه تاخیر وجود دارد. از لحظه ای که تصمیم میگیرید لیوان چای را بردارید، تا زمانی که دست شما برای گرفتن لیوان به سمت آن حرکت می‌کند تا آن را بگیرد تاخیر وجود دارد. در کامپیوتر هم در تمام قطعات تاخیر وجود دارد، و در رم کامپیوتر، به مدت زمانی که هر عملیات (خواندن/نوشتن) طول می‌کشد تا اجرا شود Latency یا تاخیر می‌گویند. این مدت زمان تاخیر را با نانو ثانیه اندازه گیری می‌کنند و بدین شکل آن را بر روی رم اعلام می‌کنند:

برای مثال رم موضوع بررسی ما دارای این تایمینگ اصلی است CL14-15-15-35-1T

حافظه رم را اگر یک صفحه مشبک (مانند صفحه شطرنج) در نظر بگیرید، دارای یکسری ستون و ردیف است، که در تقاطع هر ستون با ردیف سلول‌های حافظه قرار دارند و رفتن از یک سلول به سلول دیگر طول می‌کشد تا اطلاعات مورد نظر در دسترس قرار گیرد.

از سمت چپ، عدد اول tCAS 14 است که آن را با CL هم نشان می‌دهند و مهمترین تایم تاخیر رم است، و به تعداد سیکل زمانی اطلاق می‌شود که از زمان اجرای دستور خوانش طول می‌کشد تا اطلاعات در ستون و ردیف مورد نظر در دسترس قرار گیرد.

عدد دوم tRCD 15: حداقل تعداد سیکل زمانی مورد نیاز کنترلر رم است که باید منتظر بماند تا ردیف جدید در رم باز شده و ستون مورد نظر در دسترس قرار گیرد.

عدد سوم tRP 15: حداقل تعداد سیکل زمانی مورد نیاز کنترلر رم است که باید منتظر بماند تا یک ردیف حافظه جدید باز، بسته شود.

عدد چهارم tRAS 35: حداقل تعداد سیکل زمانی مورد نیاز کنترلر رم است که باید بین باز و بسته کردن ردیف حافظه منتظر بماند.

و عدد پنجم CR 1T: تعداد دفعات سیکل زمانی است که یک دستور باید ظاهر شود تا کنترلر رم آن را بخواند.

بدون اینکه بخواهیم موضوع را خیلی پیچیده کنیم، یک عملیات ساده در رم بدین صورت است:

اگر ردیف صحیح در رم باز باشد، tCAS زمانی است که یک بیت از حافظه خوانده می‌شود. اگر تمام ردیف‌ها بسته باشد، برای دسترسی به یک سلول حافظه ابتدا باید یک ردیف باز و سپس ستون مورد نظر پیدا شود، مدت زمان این تاخیر tRCD+tCAS است. حال اگر برای دسترسی به سلول حافظه مورد نظر، یک ردیف اشتباهی باز شده باشد، ابتدا نیاز است آن ردیف بسته، سپس یک ردیف جدید باز، و بعد از آن ستون درست پیدا شود که مدت زمان این تاخیر بدین صورت tRAS+tRCD+tCAS اعلام می‌شود. آخرین مولفه، CR است، که در اینجا تنها 1 سیکل زمان لازم است که برای هر دستور حافظه تکرار شود تا کنترلر حافظه آن را اجرا کند.

اهمیت سرعت RAM

حال که با مفاهیم فرکانس و تایمینگ آشنا شدیم، سرعت رم از این دو مولفه بدست می‌آید و با فرمول زیر محاسبه می‌شود:

حاصل این فرمول زمان تاخیر به نانو ثانیه است و هرچه نتیجه مقدار کمتری باشد، رمها سریعتر هستند. برای مثال سرعت رمهای مورد بررسی ما برابر 7.7 نانو ثانیه است.

به جهت راحتی کار مقایسه بین رمهای مختلف، این جدول از رمها و تایمینگ احتمالی آنها در دسترس قرار دارد:

در بخش قرمز رنگ، رمهای معمولی DDR4 قرار دارند. به قول معروف این بخش شامل رمهای ارزان قیمت است که البته در همان بخش قرمز رنگ، بازهم بین سرعت رمها تفاوت وجود دارد. رمهای بخش قرمز را شاید بتوان کمی‌با اورکلاک فرکانس و دستکاری تایمینگ به بخش نارنجی نزدیک تر کرد.

بخش نارنجی، شامل رمهای خوب High Performance و پر سرعت DDR4 است که اکثرا گران قیمت هستند.

در بخش سبز، که حالت Extreme Performance رم است به ندرت می‌توان رمی‌را در بازار یافت که مشخصات آن با بخش سبز مطابقت کند؛ اما بعضا می‌توان با اورکلاک و دستکاری رمهای بخش نارنجی – به بخش هم سبز رسید.

موقع خرید رم می‌توانید به این جدول برای یافتن جایگاه و مقایسه سرعت آن مراجعه کنید. حال به سراغ رم مورد بررسی امروز لابراتوار سخت افزار می‌رویم:

معرفی محصول:

در نیمه دوم سال 2019، شرکت G.SKILL، که مهمترین عرضه کننده رمهای High Performance در جهان به شمار می‌رود، از رمهای جدید Trident Z Neo رونمایی کرد. از آنجایی که پلتفرم‌های AMD همیشه با رمها مشکل داشتند، جی اسکیل بر آن شد تا کیت‌های تست شده و مخصوصی را برای پلتفرم AMD X570/B550 و پردازنده‌های سری 3000 رایزن را که سازگاری صد در صدی با آن دارند، تولید و روانه بازار کند. رمهای Trident Z از بهترین چیپ‌ها ساخته شده اند و با بهینه سازی که G.SKILL بر روی آنها انجام داده، بهترین گزینه برای پلتفرم‌های X570/B550 به شمار می‌رود. کیت رم F4-3600C14D-16GTZNB که امروز آن را بررسی خواهیم کرد هم از همین خانواده Trident Z Neo است و مجهز به RGB است. بدون شک زیباترین رمهای RGB جهان، همین سری Trident Z RGB است که جی اسکیل تولید می‌کند، و خوشبختانه همین سیستم نورپردازی را شرکت جی اسکیل برای Trident Z Neo هم به کار گرفته است.

پارت نامبر رمهای جی اسکیل معنا و مفهوم خاص خود را دارد، و پارت نامبر رم موضوع بررسی ما نیز به شکل فوق معنا یابی می‌شود. البته در مورد حرف B مختوم پارت نامبر، حدس نویسنده است که احتمالا به دلیل استفاده از چیپ B-Die سامسونگ به پارت نامبر اضافه شده است.

 جعبه و طراحی ظاهری:

جعبه رم به مانند جعبه رمهای Trident Z RGB است با این تفاوت که نشان مخصوص RYZEN AMD بر روی آن نقش بسته است. صد البته این بدان معنا نیست که نتوان از این رمها بر روی پلتفرم اینتل استفاده کرد، اما مقصود اصلی آنها، مادربرد‌های X570/B550 شرکت AMD و پردازنده‌های رایزن است و بر همین اساس این رمها بهینه سازی شده اند.

در پشت جعبه اطلاعات شرکت G.SKILL و برچسب سریال آن به چشم می‌خورد. یکی از مهم ترین مسایلی که در رابطه با رمها باید در نظر داشت شماره سریال آنهاست، از آنجایی که رمهای موجود در یک کیت پشت سر هم ساخته می‌شوند، اعداد شماره سریال آنها نیز پشت سر هم است و بدین معنا است که آنها در کارخانه تولیدی با هم تست‌ها را پاس کرده و حداکثر سازگاری را با هم دارند. از آنجایی که رمهای G.SKILL در ایران معمولا به دلیل الصاق هولوگرام شرکت گارانتی پلمپ نیستند و باز شده اند، مطابقت دادن سریال روی رمها با برچسب سریال در پشت جعبه اهمیت بسیار بالایی دارد. چراکه دیده شده برخی شرکت‌های گارانتی در زمانی که یک ماژول خراب می‌شود، ماژول سالم دوم را نگه می‌دارند و با پک دیگر به فروش می‌رسانند و یا آن را تحویل شخصی می‌دهند که به گارانتی مراجعه می‌کند و یک ماژول سالم دارد. بنابراین به دلیل فقدان پلمپ، هم در زمان خرید رمهای نو و هم در زمان خرید رمهای دست دوم جی اسکیل، تطبیق سریال روی رمها با برچسب پشت جعبه اهمیت زیادی دارد.

نشان بعدی روی جعبه، آرم تجاری اکو سیستم نورپردازی شرکت‌های مادربرد سازی است. این رمها با سیستم نورپردازی مادربرد‌های Asus، Gigabyte، Asrock و MSI سازگار است و همسان سازی یا Sync می‌شود. در صورتی که مادربرد مجهز به نورپردازی ندارید، می‌توانید از نرم افزار خود G.SKILL به نام Trident Z Lighting Control استفاده کنید. دقت کنید به دلیل احتمال بروز اختلال در میان نرم افزار‌های مدیریت نورپردازی برند‌های مختلف، فقط یک نرم افزار واحد برای مدیریت نورپردازی RGB بر روی سیستم داشته باشید. یعنی مثلا اگر نرم افزار Armoury Crate ایسوس بر روی سیستم نصب است که وظیفه نورپردازی را بر عهده دارد، دیگر نباید نرم افزار نورپردازی جی اسکیل را نصب کنید. رمهای G.SKILL به طور اتوماتیک در سیستم نورپردازی مادربرد مجتمع می‌شوند. این هم موردی است که باید حتما دقت کرد.

تنها وسیله همراه رمهای جی اسکیل، بج خوشکل و خوشرنگ G.SKILL است که معمولا بر روی کیس کاربران حرفه ای‌های کامپیوتر یافت می‌شود.

 به سراغ طراحی رمها می‌رویم، طراحی سینک‌های خنک کننده Trident Z Neo کاملا مشابه Trident Z RGB است، با این تفاوت که برخلاف مدل RGB که یک سمت کاملا از سینک برس خورده مشکی و سمت دیگر از سینک برس خورده طوسی رنگ استفاده شده است، در مدل Neo، جی اسکیل به صورت ترکیبی دو طرف را نیمی‌مشکی و نیمی‌نقره فام طراحی کرده است. از این بابت کمال تشکر را از جی اسکیل داریم که در مدل Neo نیز به طراحی اصلی زیبای رمهای Trident Z همچنان وفادار مانده است.

در بخش فوقانی رم یک سطح شیری رنگ قرار دارد که در زیر آن چراغهای LED RGB نمایان می‌شود. وجود این بخش شیری رنگ باعث می‌شود نورپردازی خوش رنگ تر دیده شود و در عین حال نور آن مزاحمتی برای دیدن مانیتور ایجاد نکند.

 دقت و کیفیت بسیار بالای ساخت و پرداخت این سینک‌ها، خیره کننده و کاملا محسوس است. لازم به ذکر است، ارتفاع رمهای Trident Z Neo به مانند دیگر ترایدنت Z‌ها برابر 44 میلیمتر است و اکثر ایرکولر‌ها بدون هیچ مشکلی، رابطه بسیار خوبی با این میزان ارتفاع رم دارند.

جی اسکیل برای حفظ و پایداری فرکانس رم، از یک مدار چاپی 10 لایه برای ساخت این رمها استفاده کرده است. این شرکت تایوانی به عنوان استاد ساخت رمهای رکورد شکن، بهتر از هر سازنده دیگر می‌داند چگونه رم با کیفیت و High End بسازد.

احتمالا همه شما دوستان با زیبایی خیره کننده RGB رمها جی اسکیل آشنا هستید، بنابراین در مورد نورپردازی به همین عکس بسنده می‌کنیم و نمره طراحی را تمام و کمال تقدیم این رمهای زیبا و فوق العاده جذاب می‌کنیم.

معرفی سیستم تست:

بررسی:

پیش از شروع بررسی، در مورد پلتفرم رایزن نیاز به توضیح چند نکته است. اول اینکه همیشه بخش رم پاشنه آشیل پلتفرم AMD بوده است. از همان ابتدا که شرکت AMD پردازنده‌های نسل اول رایزن را تولید کرد، یک عقب ماندگی در این بخش وجود داشت که به شکل‌های مختلف ظهور می‌کرد. اول اینکه هر رمی‌با پلتفرم رایزن سازگار نبود، مشکل دوم فرکانس رم بود که پلتفرم‌های رایزن اصلا با فرکانس‌های بالای رم رابطه خوبی نداشتند و بوت نمی‌شدند. سومین مسئله، بحث شیرین Latency بالای پردازنده‌های رایزن است که همیشه بیش از 30 نانوثانیه بیشتر از پردازنده‌های اینتل تاخیر دارند و این موضوع باعث عقب افتادن رایزن در بحث گیمینگ می‌شود. چهارمین مسئله که با تولد پردازنده‌های سری 3000 بوجود آمد، این است که AMD در کلیه پردازنده‌های سری 3000، به استثنای 3900X و 3950X، پهنای باند Write حافظه را به نصف کاهش داده است. مثل سایپا که بعضی بخش‌های ماشین را به اسم آپشن حذف می‌کند، AMD هم پهنای باند Write اکثر پردازنده‌های رایزن 3000 را به نصف کاهش داده است. البته AMD تلاش کرد تا با هر نسل از رایزن، در بخش رم نیز پیشرفت کند، مثلا در سری 2000، حداکثر فرکانس عملیاتی را از 3200MHz به 3400MHz افزایش داد. شرکت AMD سازگاری فرکانس رم را در سری 3000 به 3600MHz رساند و با ایجاد تغییراتی در پردازنده، امکان نصب رم با فرکانس‌های بالاتر را هم فراهم کرد، اما به بهای تغییر نسبت Ratio پردازنده نسبت به رم. این موضوع باعث گردید مشکل عدم ناسازگاری رمهای فرکانس بالا، به بهای خنثی شدن افزایش کارایی ناشی از افزایش فرکانس رم، برطرف شود.

به زبان ساده تر، در پردازنده‌های سری 3000، تا زمانی که فرکانس رم تا سقف 3600MHz باشد، نسبت Ratio پردازنده و رم 1:1 باقی می‌ماند و در این فرکانس حداکثر کارایی را از سیستم خواهید داشت. به محض اینکه فرکانس رم شما بیش از این میزان شود، نسبت رم و پردازنده به ضرر رم کاهش پیدا می‌کند و بدین ترتیب دیگر افزایش فرکانس رم تاثیر زیادی بر افزایش پرفورمنس و کارایی سیستم نخواهد داشت، در عوض اما سیستم با فرکانس‌های بالاتر کار خواهد کرد. به همین خاطر توصیه ما اکیدا این است که اگر مادربرد چیپ X570/B550 و پردازنده‌های سری 3000 دارید، بهترین فرکانس رم همین 3600 مگاهرتز است و بیشترین کارایی را از سیستم در همین فرکانس خواهید داشت. اگر رم فرکانس بالاتری تهیه کنید، عملا درجا زدن خواهد بود و نمی‌توانید آنطور که باید و شاید، مثل پلتفرم اینتل، از افزایش فرکانس رم در سیستمهای AMD، بهره ببرید. در تست‌های امروز هم، با همین رم مشاهده خواهید کرد، که اگرچه ما رمها را تا فرکانس‌های بالا مانند 4733MHz اورکلاک کردیم، اما افزایش کارایی تنها چند درصد ناقابل بود که اصلا بود و نبودش تفاوتی نمی‌کند. به همین خاطر، عملا داشتن فرکانس بالاتر از 3600 مگاهرتز رم در پلتفرم X570/B550 رایزن، کاری عبث و بیهوده است. با همه ی این اوصاف اما، از آنجایی که موضوع این مقاله، بررسی کیت رم جی اسکیل است، ما نسبت به اورکلاک رم اقدام کردیم، نتیجه کار هم از نظر فرکانسی بسیار دلچسب و خوش آیند بود. هرچند ضعف پلتفرم AMD مانع از بهره وری لازم در افزایش کارایی بود.

البته با دستکاری در بایوس و تغییر Ratio رم و پردازنده می‌توانید نسبت را نزدیک به 1 به 1 نگه دارید اما سقف فرکانس رم شما پایین می‌آید، در عوض شاهد افزایش کارایی با افزایش فرکانس خواهید بود. این Tweak را من انجام ندادم چون دیگر موضوع بحث از بررسی رم خارج و به بررسی پلتفرم AMD وارد میشد. بنابراین بدون دستکاری خاصی در پلتفرم AMD، ما صرفا فرکانس رم را افزایش دادیم و تست گرفتیم و نتایج را منتشر می‌کنیم.

ابتدا به سراغ بررسی نوع چیپ به کار رفته و مشخصات فنی رمها می‌رویم:

در مشخصات فنی رم که به لطف نرم افزار Thaiphoon Burner نمایان است، این رمها از تراشه‌های معروف Samsung B-Die در یک ردیف، به معنای اینکه فقط در یک سمت رم چیپ‌ها نصب شده اند استفاده می‌کند.

در مورد چیپ‌های Samsung B-Die باید اذعان داشت شاید بهترین چیپ رم DDR4 همین چیپ‌های سامسونگ است که نه تنها حداکثر سازگاری را با پلتفرم‌های AMD دارد، بلکه بسیاری از بالاترین رکورد فرکانس‌های حافظه رم در سیستم‌های اینتل نیز با همین چیپ گرفته شده است. متاسفانه در سال 2019 خبری آمد مبنی بر اینکه این چیپ‌ها دیگر توسط سامسونگ تولید نمی‌شوند، اما تاکنون نه تنها هیچ اثری از عدم تولید آنها یافت نشده، بلکه همچنان از این نوع چیپ در ساخت رم در سال 2020 استفاده می‌شود. ممکن است چنین خبری صرفا به دلیل بالا بردن ارزش و قیمت این رمها ایجاد شده باشد، اما هر چه که هست، به نظر می‌رسد یا انبار تولید کنندگان بزرگ رم مانند G.SKILL از چیپ‌های Samsung B-Die لباب پر است و حالا حالا‌ها تمام نمی‌شود، یا اینکه این چیپ‌های مرغوب همچنان توسط سامسونگ تولید می‌شوند و به بهانه این خبر توقف تولید، قیمت رمهای ساخته شده با چیپ B-Die سامسونگ، بسیار گرانتر از بقیه به مردم فروخته می‌شوند.

اطلاعات رم را در نرم افزار CPUz و بنچمارک این نرم افزار مشاهده می‌کنید. این رمها از استاندارد XMP 2.0 اینتل پشتیبانی می‌کنند و ولتاژ آن در پروفایل XMP برابر 1.45 است. رمهای DDR4 می‌توانند به صورت Safe تا میزان 1.5 ولت هم تغذیه شوند. ما ابتدا کلیه تست‌ها را با پروفایل XMP انجام داده و نتایج را ثبت کردیم. سپس نسبت به اورکلاک رم اقدام کردیم و توانستیم با ولتاژ 1.5 ولت، فرکانس رمها را تا 4733 مگاهتز افزایش دهیم. در این بین مجبور شدیم تایمینگ رمها را تا CL.20 بالا ببریم. خیلی تلاش کردیم در فرکانس 4733 تایمینگ CL را 19 نگه داریم اما بعضی تست‌ها با این تایمینگ پاس نمی‌شد، بنابراین به اجبار به تایمینگ 20 رضایت دادیم و کلیه تست‌ها را بر همین اساس گرفتیم.

برای اورکلاک رم هم ابتدا از داخل بایوس فرکانس را در پله‌های 200 مگاهرتزی افزایش دادیم و با هر 200 مگاهرتز افزایش یک عدد به تایمینگهای اصلی اضافه کردیم، بدین ترتیب 3800 CL.15، 4000 CL.16، 4200 CL.17، 4400 CL.18، و به 4600 CL.19 رسدیم. تا این مرحله که پیش رفتیم بدون هیچ مشکلی تمام تست‌ها پاس شد، و سپس برای 4800 CL.20 اقدام کردیم که سیستم بوت نشد. فرکانس را به 4733 کاهش دادیم و ولتاژ را تا 1.5 ولت افزایش دادیم تا سیستم در این فرکانس و تایمینگ بالا آمد و همه ی تست‌ها پاس شدند.

نکته ی آخر اینکه، تنها رمی‌که می‌توانستیم برای مقایسه استفاده کنیم، رم سیستم تست بود، بنابراین در مقام مقایسه در جدولها، فقط دو رم حضور دارند، یکی رم سیستم تست که قبلا با همین سیستم تست گرفته بودیم، و دوم رم موضوع بررسی در حالت دیفالت XMP، و در حالت اورکلاک تا 4733 مگاهرتز. بریم به سراغ AIDA64 دلچسب ترین بنچمارک برای رم:

تست AIDA64 در سمت چپ حالت دیفالت رم و تست AIDA64 در سمت راست پس از اورکلاک به 4733 CL.19 است. همانطور که مشاهده می‌کنید، در اکثر بخش‌ها پرفورمنس ثابت مانده. در پهنای باند READ حدود 4% کاهش، در بخش WRITE حدود 6% افزایش، و در بخش COPY حدود 9% افزایش پهنای باند داشتیم. زمان تاخیر 7% افول کرد و از 69.7 نانوثانیه به 74.7 رسید. مشکل پلتفرم AMD در خنثی سازی کارایی رم در فرکانسهای بالا که پیشتر به آن اشاره کردیم را در این بنچمارک به وضوح می‌توان مشاهده کرد. کلاک پل شمالی، که در حالت پیشفرض به مانند رم 1800 مگاهرتز است، در حالت اورکلاک، از 1800 مگاهرتز به 1183.5 مگاهرتز کاهش پیدا کرده و ما نتوانستیم در این بنچمارک از افزایش فرکانس رم کارایی زیاد دریافت کنیم.

یکی دیگر از بنچ مارکهای پکیج نرم افزاری AIDA64، تست PhotoWorxx پردازنده است که توانایی پردازنده را در الگوریتم‌های مختلف پردازشی دو بعدی عکس‌ها مورد سنجش قرار میده. این بنچمارک به توانایی رم هم وابسته است و همانطور که مشاهده می‌کنید، با اورکلاک امتیاز رم حدود 10 درصد افزایش یافته است.

نرم افزار SiSoftware Sandra یکی از معروف ترین و قدیمی‌ترین پکیج‌های بنچمارک سیستم است که از قدیم الایام در میان کاربران حرفه ای از محبوبیت خاصی برخوردار بوده است. در این نرم افزار بخش تست پهنای باند رم، سه نتیجه در تصویر مشخص است که البته نتیجه آبی رنگ مربوط به تست فرکانس 4600 مگاهرتز است که نادیده بگیرید. نتیجه تست دیفالت به رنگ سبز برابر 37.237GB/s است که در حالت اورکلاک به رنگ قرمز به 40.857GB/s رسیده است. این میزان رشد 10 درصدی را در پهنای باند رم پس از اورکلاک نشان می‌دهد.

در مورد میزان تاخیر نمایش داده شده در این نرم افزار، در حالت دیفالت مستطیل سبز 40.5 نانو ثانیه و در حالت اورکلاک مستطیل قرمز 43.2 نانو ثانیه را نشان می‌دهد، که در مجموع حدود 7% تاخیر بیشتر را شاهد هستیم که پسرفت در این زمینه به شمار می‌رود.

 نرم افزار سندرا بخشی را به پردازنده اختصاص داده است، باتوجه به تاثیر مستقیم کارایی رم بر عملکرد رسانه ای کامپیوتر، تست Multi-Media Processing پردازنده، در دو حالت پیش فرض رم و اورکلاک شده را انجام دادیم، و نتیجه فوق، نشان از افزایش 1% کارایی سیستم پس از اورکلاک رم است.

تست پردازش تصاویر و عکس‌های پردازنده نرم افزار سندرا، در دو حالت پیش فرض و اورکلاک این پردازنده، افزایش حدود 1.5% را نشان می‌دهد.

در تست پرفورمنس چند هسته ای پردازنده، در بنچمارک سندرا، عملکرد رم را در حالت پیش فرض و اورکلاک مورد سنجش قرار دادیم و مطابق تصویر فوق می‌توان افزایش قدرت 5% سیستم را مشاهده کرد.

در بحث گیمینگ، با توجه به اینکه در حالت اورکلاک شاهد افزایش زمان تاخیر بودیم، از تست حالت اورکلاک رم در گیم صرفه نظر کردیم و صرفا حالت پیش فرض رم موضوع بررسی را با تست رمهای سیستم تست لابراتوار سخت افزار مورد مقایسه قرار دادیم. همانطور که مشاهده می‌کنید، با داشتن فرکانس مشابه، به دلیل تایمینگ پایینتر رمهای موضوع بررسی، عملکرد بهتری را در گیمینگ از این رمها شاهد هستیم.

نرم افزار Passmark، بخشی را به تست RAM اختصاص داده است، که نتیجه امتیاز آن به رم در چارت فوق نمایش داده شده است. اختلاف نتیجه در حالات مختلف بسیار کم است.

یکی از عملکرد‌های مهم در کامپیوتر بحث شیرین رندرینگ با پردازنده است که نرم افزار بنچمارک سینی‌بنچ پای ثابت آن است. در رندرینگ اولویت همیشه با حجم رم بیشتر است و رم با فرکانس‌های بالا تاثیر زیادی در عملکرد رندرینگ ندارد. در نسخه R15 شاهد اختلاف کمتر از یک درصد مابین نتایج هستیم.

در نسخه جدید تر این برنامه، اختلاف مابین رم سیستم تست با رم موضوع بررسی 1 درصد، و حالت پیش فرض با اورکلاک هم 1 درصد است.

نتایج تست رم را در دو نسخه از نرم افزار بنچمارک Geekbench مشاهده می‌کنید. در نسخه جدیدتر 5، اختلاف بیشتری را در حالت اورکلاک شده رمها شاهد هستیم.

برای تست حالت تبدیل فرمت‌های ویدیویی سراغ نرم افزار HEVC رفتیم و نتیجه آن را در جدول فوق مشاهده کنید. اختلاف نتایج در حالت‌های مختلف بسیار کم است.

نتیجه گیری:

فارق از بحث توانایی پلتفرم X570 شرکت AMD، باید اذعان داشت کیت رم G.SKILL Trident Z Neo 2X8G 3600MHz CL14 DDR4 بدون شک توانمند ترین و بهترین کیت رمی‌است که می‌توان با مادربرد‌های X570 و B550 شرکت AMD ترکیب کرد. به نظر می‌رسد شرکت G.SKILL همه ی مولفه‌های یک رم خوب برای یک پلتفرم خوب را در یکجا جمع کرده است. فرکانس مناسب، تایمینگ بسیار پایین، طراحی ظاهری بی نقص، و نورپردازی RGB چشم نواز، همه از خصوصیات این کیت رم بی نظیر است.

شرکت G.SKILL برای رسیدن به تایمینگ CL.14 در فرکانس 3600MHz می‌بایستی چیپ‌های Samsung B-Die را دستچین می‌کرده و فقط بهترین‌ها را برای این رمها به کار می‌گرفته است. قیمت بالای این رمها، بیشتر به خاطر دست چین بودن چیپ‌های حافظه آنهاست، که نه تنها در حالت پیش فرض، بلکه در اورکلاک هم بسیار عالی درخشیدند. بیش از 1 گیگاهرتز افزایش فرکانس در اورکلاک، آنهم بدون تجاوز از مرز امنیت 1.5 ولت برای رمهای DDR4، پتانسیلی نیست که در هر کیت رمی‌بتوان یافت، اما رمهای Trident Z Neo 2X8G 3600MHz CL14 به راحتی از پس آن برآمدند و تمام تست‌ها را با موفقیت پاس کردند.

بدون اینکه هیجان زده شویم، این کیت رم را به عنوان برترین رم به تمام دوستاران پلتفرم‌های X570/B550 AMD پیشنهاد می‌کنیم. حتی دوستانی که سیستم‌های اینتل Z390، و Z490 دارند هم می‌توانند از این رمها به خوبی استفاده کنند. در بخش QLV وبسایت جی اسکیل، می‌توانید مادربرد‌های تمام برند‌ها را که محصولات مبتنی بر پلتفرم AMD و Intel دارند و با این رمها به طور موفقیت آمیز تست شده اند را مشاهده کنید.

کیت رم F4-3600C14D-16GTZNB یک محصول بی نقص است که توسط جی اسکیل، برترین سازنده رم در دنیا به بازار عرضه شده است، و تمامی‌کاربران، ائم از گیمر‌ها، پاور یوزر‌ها و اورکلاکر‌ها می‌توانند بر روی این کیت رم، به عنوان بهترین گزینه حساب کنند. این کیت رم در حال حاضر با حدود قیمتی 200 تا 250 دلار در بازارهای جهانی به فروش می‌رسد و در صورت موجود شدن در ایران احتمالا با حدود قیمتی 5.5 میلیون تومان به فروش خواهد رسید.

به دلیل پتانسیل بالا در اورکلاک، همچنین نتایج بی نظیر در حالت پیشفرض، نشان بهترین کارایی، و همچنین به خاطر طراحی فوق العاده زیبای سینک خنک کننده، نورپردازی RGB بی نظیر، و سازگاری بالای آن با نرم افزار‌های نورپردازی شرکت‌های مادربرد سازی، نشان برترین نو آوری، و در مجموع، بابت استفاده از چیپ دست چین شده، سازگاری با هر دو پلتفرم Intel و AMD و قدرت مانور عالی در فرکانس، نشان منتخب سردبیر را به این رمها اعطا می‌کنیم.