رم یکی از پیچیده ترین و گران قیمت ترین قطعات کامپیوتر است که تنظیمات و درک عملیاتی آن دارای اهمیت ویژه ایست. به وقت خرید، برای رم می‌توان یک گزینه ساده ارزان قیمت را انتخاب کرد، و یا به سراغ گران قیمت ترین‌ها رفت.
اگر ارزان ترین را انتخاب کنید، ممکن است، پرفورمنس کلی سیستم به واسطه استفاده از رمهای ضعیف و یا کم حجم، کاهش پیدا کند.
اگر به سراغ گران قیمت ترین رمها بروید، ممکن است هزینه ای زیادی بپردازید اما افزایش کارایی چندانی بدست نیاورید. ضمن آنکه به غیر از بحث هزینه و پرفورمنس، با چالش ساپورت سیستم هم مواجه هستید.
چه بسا رم فرکانس بالایی که انتخاب کردید با سیستم شما سازگار باشد، اما سقف فرکانسی آن توسط سیستم پشتیبانی نشود، و تمام اضافه هزینه ای که بابت داشتن فرکانس بیشتر پرداخت کرده باشید، خنثی گردد.
ما در لابراتوار بیشتر رمهایی که استفاده کردیم مجهز به چیپ B-Die سامسونگ بودند. از این رو بیشترین فرصت را برای آزمایش چیپ‌ها، و اورکلاک فرکانس رم مجهز به چیپ سامسونگ داشتیم.
پس از یادگیری و مدت‌ها بالا و پایین کردن تایمینگ، مجموعه تنظیمات مربوط به توئیک رمهای مجهز به چیپ B-Die سامسونگ از طریق بهینه سازی تایمینگ‌های اولیه، ثانویه، و ثالثیه را در این مطلب می‌گذاریم.
کلیه کاربرانی که رمهای DDR5 چیپ سامسونگ آنها فرکانس 6000MTs و تایمینگ 40-40-40 داشته باشند می‌توانند به صورت دستی فرکانس و تایمینگ‌های زیر را در تنظیمات بایوس مادربرد خود وارد کنند و از حداکثر پهنای باند نزدیک به 100MB/s استفاده کنند.
رفع مسئولیت: بدیهی است مسئولیت اعمال تنظیمات دستی در بایوس بر عهده کاربر است، و من صرفا لیستی از تایمینگ‌ها را برای پیشنهاد در این بخش قرار می‌دهم. توصیه می‌کنم دوستانی که حوصله سرو کله زدن با سیستم را ندارند، سراغ این موضوع و اعمال این تنظمات نروند.
این تنظیمات – بدون نیاز به افزایش ولتاژ – با رمهای زیر تست شده اند و سیستم بدون مشکل توانسته است بوت شده و کلیه تست‌های سلامت رم را پاس کند. بدیهی است برخی تایمینگ‌ها می‌توانستند بهتر از این ست شوند اما همه ی رمها به صورت مساوی و برابر ساخته نشده اند و همه نمی‌توانند مشابه یکدیگر توئیک شوند.
از این رو حتی الامکان تایمینگ‌هایی پیشنهاد شده که حداکثر سازگاری را داشته باشند.
رمهایی که تاکنون تست کرده و این تنظیمات بر روی آنها اوکی بوده است شامل:
- رمهای کورسیر VENGEANCE RGB 64GB 32GBx2 6000MHz CL40 پارت نامبر CMH64GX5M2B6000C40
- رمهای ای دیتا XPG CASTER RGB 32GB 6000MHz CL40 پارت نامبر AX5U6000C4016G-DCCARGY
- رمهای جی اسکیل Trident Z5 RGB BLACK 32GB 6000MHZ CL40 پارت نامبر F5-6000U4040E16GA2-TZ5RK
(هر سه این کیت‌ها در ایران یک زمانی موجود بوده اند)
برای شروع، می توانید از تایمینگ‌های اصلی شروع کنید. تایمینگ پایه اصلی این رمها برابر 40-40-40-76 است که می توانید در اولین قدم آنها را به 38-38-38-66 کاهش دهید.
پس از تست سلامت رمها، به سراغ فرکانس پایه بروید و آن را 200 مگاهرتز افزایش دهید. بدین ترتیب سرعت رمهای شما از فرکانس 6000MHz به 6400MHz افزایش پیدا می کند. حال مجدد از رمها تست سلامت بگیرید.
پس از این دو مرحله به سراغ تایمینگ‌های ثالث رم می رویم که من لیست عناوین آنها را در ستون زیر آورده ام. این تنظیمات یک نام اصلی دارند که در ستون معروف به ذکر شده است و یک نام ثانویه دارند که در هر برندی از مادربرد‌ها می تواند متفاوت باشد.
در اینجا ما از عناوین بایوس ایسوس و ترتیبی که در بایوس مادربرد ایسوس آورده شده است استفاده کردیم.
| تایم پیشنهادی | توضیح | محدوده مجاز | معروف به | نام بایوس |
| 38 | مقدار کمتر بهتر است | از 4 تا 88 | tCL | DRAM CAS# (READ) Latency |
| 38 | مقدار کمتر بهتر است | از 8 تا 59 | tRCD | DRAM RAS# to CAS# Delay Read |
| 38 | مقدار کمتر بهتر است اما تاثیر زیادی در راندمان ندارد | از 8 تا 59 | tRCDWR | DRAM RAS# to CAS# Delay Write |
| 38 | مقدار کمتر بهتر است اما تاثیر زیادی در راندمان ندارد | از 8 تا 60 | tRP | DRAM RAS# PRE Time |
| 66 | مقدار کمتر بهتر است اما تاثیر زیادی در راندمان ندارد | از 28 تا 160 | tRAS | DRAM RAS# ACT Time |
| 2 | به صورت پیش فرض روی 2 قرار دارد مقدار 1 عالیست اما فقط در بعضی رمها روی 1 کار میکند در اکثر مواقع 2 پایداری بیشتری دارد | از 1 تا 3 | CR | DRAM Command Rate |
| تایم پیشنهادی | توضیح | محدوده مجاز | معروف به | نام بایوس |
| 8 | هرچه کمتر بهتر اول به 8 – سپس اگر بازهم جا داشت به 4 کاهش بدین اهمیت این مقدار از tRRDS کمتر است | از 4 تا 32 | tRRDL | DRAM RAS# to RAS# Delay L |
| 8 | هرچه کمتر بهتر – اول به 8 سپس اگر رمها کشش داشت به 4 کاهش بدین | از 4 تا 32 | tRRDS | DRAM RAS# to RAS# Delay S |
| Auto | DRAM REF Cycle Time | |||
| 480 | معمولا این مقدار باید بیشتر از میزان tREFI تقسیم بر 100 باید باشد | از 50 تا 2047 | tRFC2 | DRAM REF Cycle Time 2 |
| 390 | هر چه کمتر بهتر است، سعی کنید این مقدار نزدیک به مقدار tRFC2 انتخاب شود | از 50 تا 2047 | tRFCpb | DRAM REF Cycle Time Same Bank |
| 23400 | هرچی بیشتر بهتر است، اما مقدار تعیین شده باید کمتر از tRFC2 ضرب در 100 باشد | از 800 تا 262143 | tREFI | DRAM Refresh Interval |
| Auto | DRAM WRITE Recovery Time | |||
| 22 | مقدار کمتر بهتر است اما تاثیر زیادی در راندمان ندارد | از 4 تا 32 | tRDPRE | DRAM READ to PRE Time |
| 32 | هرچه کمتر بهتر اگر می توانید روی 16 تنظیم کنید سپس با مقادیر tRDDS/L بازی کنید تا به ثبات برسید | از 16 تا 88 | tFAW | DRAM FOUR ACT WIN Time |
| Auto | DRAM WRITE to READ Delay L | |||
| Auto | DRAM WRITE to READ Delay S | |||
| 23 | هر چه کمتر بهتر اگر رمها کشش دارند روی 4 تنظیم کنید | از 4 تا 44 | tCKE | DRAM CKE Minimum Pulse Width |
| 40 | هرچه کمتر بهتر اگر می توانید همیشه 2 واحد کمتر از tCL ست کنید | از 4 تا 77 | tCWL | DRAM Write Latency |
| تایم پیشنهادی | مقادیر این بخص معمولا به صورت خودکار توسط مادربرد درست تنظیم می شوند | محدوده مجاز | معروف به | نام بایوس |
| Auto | tRDRD_sg_Training | |||
| 8 | کمتر بهتر است، 8 یا 7 تنظیم شود | از 4 تا 54 | tRDRDsg | tRDRD_sg_Runtime |
| Auto | tRDRD_dg_Training | |||
| 8 | کمتر بهتر است، 8 یا 7 تنظیم شود | از 4 تا 54 | tRDRDdg | tRDRD_dg_Runtime |
| 20 | مقدار کمتر بهتر است میتوانید روی Auto هم بگذارید | از 4 تا 72 | tRDWRsg | tRDWR_sg |
| 20 | مقدار کمتر بهتر است میتوانید روی Auto هم بگذارید | از 4 تا 64 | tRDWRdg | tRDWR_dg |
| 24 | کمتر بهتر است | از 4 تا 54 | tWRWRsg | tWRWR_sg |
| 8 | کمتر بهتر است، مقدار 8 یا 7 تنظیم شود | از 4 تا 54 | tWRWRdg | tWRWR_dg |
| 66 | کمتر بهتر است | از 4 تا 145 | tWRRDsg | tWRRD_sg |
| 52 | کمتر بهتر است | از 4 تا 54 | tWRRDdg | tWRRD_dg |
| 14 | کمتر بهتر است – مساوی با dd ست شود | از 4 تا 54 | tRDRDdr | tRDRD_dr |
| 16 | کمتر بهتر است – مساوی با dr ست شود | از 4 تا 54 | tRDRDdd | tRDRD_dd |
| 22 | کمتر بهتر است – مساوی با dd ست شود | از 4 تا 64 | tRDWRdr | tRDWR_dr |
| 22 | کمتر بهتر است – مساوی با dr ست شود | از 4 تا 54 | tRDWRdd | tRDWR_dd |
| 14 | کمتر بهتر است – مساوی با dd ست شود | از 4 تا 54 | tWRWRdr | tWRWR_dr |
| 14 | کمتر بهتر است – مساوی با dr ست شود | از 4 تا 54 | tWRWRdd | tWRWR_dd |
| 14 | کمتر بهتر است – مساوی با dd ست شود | از 4 تا 54 | tWRRDdr | tWRRD_dr |
| 14 | کمتر بهتر است – مساوی با dr ست شود | از 4 تا 54 | tWRRDdd | tWRRD_dd |
| تایم پیشنهادی | توضیح | محدوده مجاز | معروف به | نام بایوس |
| Auto | tRPRE | |||
| Auto | tWPRE | |||
| Auto | tWPOST | |||
| 56 | مقدار کمتر بهتر است اما تاثیر زیادی در راندمان ندارد | از 18 تا 240 | tWRPRE | |
| 2 | معمولا اتوماتیک 2 ست می شود | از 1 تا 31 | tPRPDEN | |
| 48 | کمتر بهتر است | از 4 تا 100 | tRDPDEN | |
| 56 | کمتر بهتر است | از 4 تا 248 | tWRPDEN | |
| 15 | For DDR4 Only | tCPDED | ||
| 203 | معمولا باید مساوی و یا بیشتر از 8 ضربدر tREFI تقسیم بر 1024 ست شود | از 10 تا 255 | tREFIx9 | tREFIX9 |
| Auto | Ref Interval | |||
| 63 | از 4 تا 63 | tXPDLL | ||
| 23 | کمتر بهتر است، اگر امکانش بود 4 ست شود | از 4 تا 24 | tXP | |
| 4 | tPPD | |||
| Auto | tCCD_L_tDLLK |
اگر سوالی بود می توانید در بخش کامنت ها بپرسید، در حد توان پاسخ خواهم داد.
توسط 
توسط 
توسط 
دقیقا رمهای قبلی ک داشتم همین برند کورسایر بودن
با باس ۳۸۰۰
اما نمیدونم چرا وقتی ٱورشون میکردم هر نیم ساعت سیستم رنگار کرش میشد
درحد۲ثانیه شاید کمتر،آمپر پردازندم میرفت تا ۸۵آمپر
و انگار cpuم چیزی رو اجرا کرده ک بشدددت کم میاره و لگ عجیبی رو تجربه میکردم
دقیقا هر نیم ساعت
اما هییییچکس نمیدونه دلیلش چیه
وای بحال این ddr5 7200 ک جججججرعت نمیکنم ۱ هرتز هم ببرمش بالا
و حالا حالاها کسی نمیاد اینجوری بگه باید فرکانس روی فلان باشه و مثلا آموزش بده
باید مردم تجربشو پس بدن بعد تسترها کارشون شروع کنن
ازونجا ک ddr5 تازهاومده فعلا تو ایران بفروش میره تا ببین کدوم بدبختی کدوم برند گرفته و سوخته و بدبخت شده
بعد اشخاصی ک تستارو انجام میدن سراق اون رما نمیرن
فعلا کورسایر ۷۲۰۰ گرفتم و جرعت ندارم ٱورش کنم
چون نسب به جدید بودنش و تایمینگش خیلی ارزون خریدم
۲تاش شده ۱۳تومن🤔
۲تا ۱۶گ
تایمینگ DDR5 هنوز بهش نرسیدیم 😂
فعلا تو DDR4 گیر کردیم
آقا آرمین آموزش اورکلاک رمهای DDR5 رو هم قرار میدین؟