ساده ولی پرکاربرد: با رعایت این ده نکته، عکس‌های ماکرو خود را روانه مسابقات و جشنواره‌ها کنید

با عکاسی ماکرو می‌توانید از چیز‌های کوچک طوری عکاسی کنید که بزرگ و مهم جلوه کنند. اما برای عکاسی از چیزهای کوچک، ممکن است به مشکلات بزرگی بربخورید. چون هرچه به سوژه نزدیک‌تر شوید، دوربین نیز بیشتر تکان می‌خورد. ممکن است دوربین قادر به فوکوس نباشد و یک نسیم ساده باعث تار شدن تصویر شود. اما  شما می‌توانید با ترکیب چند تکنیک در عکاسی ماکرو این مشکلات را از سر راهتان بردارید. در اینجا نکاتی ذکر شده که عکاسان تازه کار می‌توانند با رعایت آن‌ها، عکس‌های ماکرو بی‌نظیری ثبت کنند.

از یک سه‌پایه استفاده کنید

هرچه به یک سوژه نزدیک‌تر شوید، لرزش‌های دوربین نیز بیشتر می‌شود. پس به جای حمل دوربین با دست از سه‌پایه استفاده کنید. برای عکاسی ماکرو، ارتفاع پایه‌های سه‌پایه باید خیلی کم باشد. بنابراین با استفاده از یک سه‌پایه‌ی مناسب، می‌توانید از قطرات شبنم روی گل‌ها یا حشره‌ای در چمن‌ها به زیبایی عکس بگیرید.

البته می‌توانید از سه‌پایه‌ی تیبل تاپ نیز استفاده کنید. این سه‌پایه‌ها اغلب ارزان تر هستند  و حمل آن‌ها  نیز آسان‌تر است. اما برای عکاسی در سایر شاخه‌ها، نمی‌توانید از این سه‌پایه استفاده کنید، چرا که ارتفاع پایه‌های آن، خیلی کوتاه است.اگر شما نمی‌توانید سه‌پایه‌ای تهیه کنید، حتی‌المقدور دوربین را ثابت نگه دارید. بهتر است دو آرنج خود را بالاآورده و دو دستی دوربین را محکم نگه دارید. همچنین اگر قرار است دوربین را با دست حمل کنید باید سرعت شاتر را بالا ببرید تا بتوانید حرکت سوژه را فریز کرده و  از تار شدن تصویر جلوگیری کنید.

پس زمینه را چک کنید

برای اینکه واقعا توجه مخاطب را به سوژه جذب کنید، مراقب پس‌ زمینه‌ی تصویر نیز باشید. پس زمینه‌های شلوغ حواس مخاطب را پرت میکند. برای عکاسی ماکرو، پس زمینه های ساده کاربردی تر هستند. برای عکاسی ماکرو،‌ زوایای مختلف را بررسی کنید تا بتوانید ساده ترین پس زمینه را برای سوژه ایجاد کنید. اگر از گل و گیاه عکاسی می‌کنید، بهتر است از یک دست برای حایل کردن گل استفاده کنید تا بتوانید پس زمینه‌ی زیباتری بسازید.  فقط مراقب باشید که دستتان در کادر عکاسی نباشد.اگر نمی‌توانید پس زمینه‌ی ساده ای پیدا کنید، نور پس زمینه را کاهش دهید و پشت سوژه یک پس زمینه‌ی تیره‌ای ایجاد کنید. برای اینکار، فلاش را روشن کرده و از نورسنجی نقطه‌ای استفاده کنید. این تکنیک در روز روشن و در حضور نور خورشید، کاربردی تر است.

مراقب دیافراگم باشید

هرچه به سوژه نزدیک‌تر شوید، عمق میدان کمتر می‌شود. عمق میدان کم یعنی سوژه‌ی شما در پس زمینه‌ای محو و تار، خودنمایی می‌کند. هرچه دهانه‌ی دیافراگم بسته‌تر باشد( برای مثال f/16) عمق میدان بیشتر و هرچه این میزان بازتر باشد( برای مثال f/2.8) ، عمق میدان کمتر خواهد بود. البته در این صورت، فوکوس کردن کمی سخت می‌شود. اگر از فاصله‌ی نزدیک و با دهانه‌ی باز دیافراگم (f/2.8) عکاسی کنید، یعنی فقط می‌توانید روی بخش کوچکی از کل سوژه فوکوس نمایید. با استفاده از دکمه‌ی پیش نمایش عمق میدان، بخشی که می‌خواهید در محدوده‌ی فوکوس باشد را مشخص کنید. برای اینکه بتوانید به طور کامل روی یک حشره فوکوس کنید، باید با دهانه‌ی بسته دیافراگم عکاسی کنید. یعنی مقدار عددی بیشتری برای آن انتخاب کنید. به یاد داشته باشید که مقدار عددی دیافراگم با اندازه‌ی دهانه‌ی آن نسبت عکس دارد. هرچه این مقدار بیشتر باشد، دهانه بسته‌تر و هرچه این مقدار کمتر باشد دهانه‌ی دیافراگم بازتر خواهد بود.

این رابطه‌ی عکس، بین عمق میدان و دیافراگم نیز، صادق است. هرچه دهانه ی دیافراگم، بازتر باشد، عمق میدان کمتر و هر چه دهانه‌ی دیافراگم بسته تر باشد، عمق میدان بیشتری خواهید داشت. سوالی که در اینجا مطرح می‌شود، این است که آیا می‌توان برای عکاسی ماکرو از دهانه‌ی باز دیافراگم استفاده کرد؟ البته، چه با دهانه‌ی باز و چه با دهانه‌ی بسته می‌توانید عکاسی ماکرو انجام دهید. با دهانه‌ی باز دیافراگم می‌توانید از شر پس زمینه‌های شلوغ خلاص شوید و آن‌ها را تار نمایید و با  دهانه‌ی بسته می‌توانید به طور کامل روی سوژه فوکوس کنید. البته بهتر است یک مقدار متوسط و مناسب برای آن انتخاب کرده و کار خود را راحت‌تر سازید.

به  جزئیات و الگوها دقت کنید

با عکاسی ماکرو به چیزهایی توجه می‌کنید که شاید تا قبل از آن اصلا به آن‌ها دقت نمی‌کردید. برای مثال، عکاسی از الگوهای روی کلاهک قارچ‌ها میتواند جالب باشد. پس در این شاخه‌ از عکاسی، حتی به الگوهای نامنظم نیز دقت داشته باشید. برای مثال، ترک‌های روی  یک برگ که روی یکی از آن‌ها یک کفش دوزک نشسته، موضوع جالبی برای عکاسی ماکرو است.همچنین برای عکاسی انتزاعی نیز می‌توانید از الگوها کمک بگیرید. چه کسی گفته عکاسی از چیزهایی که مردم با چشم غیر مسلح نیز می‌بینند، جالب نیست و عکس‌های فوق‌العاده‌ای نخواهند بود؟‌

از رنگ‌ها استفاده کنید

با نزدیک شدن به سوژه‌ها برای عکاسی ممکن است به برخی رنگ‌ها نیز توجه کنید که تا کنون به آن‌ها دقت نمی‌کردید. در ترکیب‌بندی عکس خود به رنگ‌ها نیز توجه‌ای نشان دهید.  آیا در عکس، رنگی دیده می‌شود که حواس مخاطب را به خود پرت کند و چشم او را با خود همراه کند؟‌ پس سعی کنید برای جلب توجه مخاطب، از رنگ‌ها در نقاط اصلی تصویر خود استفاده کنید و سپس رنگ‌های حشو  را در پردازش ثانویه، حذف نمایید.

به یاد داشته باشید، برای پس زمینه‌ی عکس‌های ماکرو، رنگ‌های آبی و سبز بسیار مناسبند. اما رنگ‌های روشن‌تر مثل زرد و قرمز در پس زمینه مناسب نیست و حواس مخاطب را از سوژه‌ی اصلی پرت می‌کند.

مراقب وضعیت هوا باشید

گاهی کوچک‌ترین تغییر در وضعیت آب و هوایی می‌تواند در عکاسی ماکروی شما مشکل ایجاد کند. وزش باد بزرگترین مشکل در عکاسی ماکرو است. اگر بخواهید عکاسی منظره و چشم انداز انجام دهید، ممکن است حتی متوجه حرکت باد در لابه‌لای شاخ و برگ درختان نشوید و چندان هم مهم  نباشد، ولی برای عکاسی ماکرو، هنگامی که نزدیک به یک برگ می‌شوید، حتی نفس شما نیز  آن را تکان می‌دهد و منجر به تار شدن تصویر می‌شود. پس حتی‌المقدور، سعی کنید در روزهای آفتابی و هوای صاف عکاسی کنید.

بهترین زمان عکاسی طلوع و غروب خورشید  است، چراکه نور بسیار مناسب و دلپذیری را برای عکاسی شما فراهم می‌کند. این قضیه برای عکاسی ماکرو نیز صادق است و هنگام عکاسی از حشرات، می‌توانید در این زمان به عکاسی بپردازید.هرچقدر که باد در تخریب یک عکس ماکرو موثر است، باران در زیباسازی آن‌ها تاثیر می‌گذارد. سعی کنید بعد از قطع شدن باران و زمانی که هنوز همه جا خیس است به عکاسی بپردازید. قطرات آبی که روی اجسام جمع شده جزئیات زیبایی برای خلق عکس‌های ماکرو پدید می‌آورد.  حتی می‌توانید همانند عکاس معروف Dusan Stojancevic از داخل قطرات باران نیز به عکاسی ماکرو بپردازید و آثار خارق‌العاده‌ای ثبت کنید.

نقطه‌ی اصلی عکس را با دقت انتخاب کنید

چون از فاصله‌ی کمی عکس می‌گیرید، احتمالا با عمق میدان کمی عکاسی می‌کنید و تنها بخش کوچکی از عکس در فوکوس قرار دارد. این مسئله زمانی که با دهانه‌ی دیافراگم بسته‌ مشغول عکاسی هستید نیز پیش می‌آید، چون فاصله‌ی بین سوژه و دوربین نقش بسیار مهمی را در ایجاد عمق میدان ایفا می‌کند، ممکن است نتوانید در این فاصله‌ی کم تمام سوژه را در فوکوس قرار دهید و فقط بخش کوچکی از یک گل یا فقط یکی از چشمان یک حشره را شارپ ثبت کنید.اگر می‌خواهید کل سوژه در فوکوس کامل باشد، باید ترکیب‌بندی را رعایت نمایید. چرا؟ ‌به یاد داشته باشید که فوکوس به فاصله‌ی شما از سوژه وابسته است. هرچه این فاصله کمتر باشد، فوکوس نیز جزئی تر می‌شود و فقط روی بخش‌های کوچکی از کل تصویر قرار می‌گیرد. برای مثال اگر از یک حشره عکاسی می‌کنید، سرش شارپ و باقی بدنش تار ثبت می‌شود. اما اگر از این حشره فاصله بگیرید، به راحتی می‌توانید کل بدنش را در فوکوس قرار دهید. حتی اگر حشره‌ی دیگری نزدیکش باشد نیز فوکوس به صورت کامل اجرا می‌‌شود.

از فوکوس خودکار نقطه‌ای و  پی‌درپی استفاده کنید

هرچه عمق میدان بیشتر باشد، فوکوس روی سوژه سخت‌تر می‌شود. زمانی که عکاسی ماکرو انجام می‌دهید، به سوژه‌ها آنقدر نزدیک ‌می‌شوید که کوچک‌ترین تکان دوربین نیز منجر به تار شدن تصویر می‌شود. پس برای حل این مشکل می‌توانید از  فوکوس خودکار پی‌درپی استفاده کنید،  بنابراین حتی اگر سوژه‌ی شما متحرک باشد، به راحتی می‌توانید به عکاسی بپردازید. فوکوس خودکار پی‌درپی یا همان autofocus continuous نقطه‌ی فوکوسی را حتی با وجود تکان‌های دوربین و سوژه مشخص می‌کند و این تکان‌ها دیگر مشکل آفرین نخواهند بود.البته برای عکاسی ماکرو باید از فوکوس خودکار نقطه‌ای نیز استفاده کنید. فوکوس نقطه‌ای به شما کمک می‌کند  تا دقیقا نقطه‌ی فوکوس مد نظرتان را مشخص کنید و به این ترتیب، هم می‌توانید چندین عکس شارپ بگیرید و هم دقیقا بخش موردنظرتان را در فوکوس قرار دهید.

برای اشیاء خیلی کوچک، از فوکوس دستی استفاده کنید

در برخی موارد در عکاسی ماکرو، فوکوس خودکار به خوبی فوکوس دستی عمل نمی‌کند. گاهی فوکوس دستی در ضریب بزرگنمایی 1:1 یا حتی نزدیک‌تر نیز به خوبی عمل می‌کند. برای استفاده از فوکوس دستی به کمی تمرین احتیاج دارید و باید چند عکس بگیرید تا بالاخره به تصویر شارپ مورد نظر برسید، اما به هر حال برای عکاسی ماکرو از فواصل خیلی نزدیک، مجبورید از این فوکوس استفاده کنید. در دوربین‌های DSLR ابتدا باید دکمه‌ی کناری لنز را فشار دهید و سپس حلقه‌ی آن را بچرخانید تا بتوانید به صورت دستی فوکوس کنید.

برای عکاسی از فواصل خیلی نزدیک، روش دیگری نیز وجود دارد. به جای چرخاندن دهانه‌ی لنز، دوربین را به آرامی و تا زمانی فوکوس روی بخش موردنظر برقرار شود، عقب جلو کنید. عکاسان زیادی از این روش برای تنظیم فوکوس استفاده می‌کنند. البته شما باید در نظر بگیرید که با کدام روش راحت‌تر هستید و از همان استفاده کنید.

سادگی را حفظ کنید

این نکته را هر عکاسی، در هر شاخه‌ای از عکاسی می‌تواند به کار بگیرد، ولی برای عکاسان ماکرو، نکته‌ی بسیار مهمی است. زمانی که به سوژه نزدیک می‌شوید، تا جایی که می‌توانید ترکیب بندی را ساده نگه دارید و از حضور عناصر حواس پرت کن، اجتناب کنید. در عکس‌های ماکرو،‌ چشم مخاطب مستقیما باید به سوژه جذب شده و نباید حواسش به چیزی در پس زمینه یا پیش زمینه، مشغول شود.شما می‌توانید از زوایایی عکاسی کنید که عناصر اضافی حذف شوند. حتی می‌توانید این عناصر را با دست تکان دهید و از کادر خارج کنید. فقط مراقب باشید که دست خودتان جلوی دوربین قرار نگیرد. تکنیک دیگر، استفاده از یک پرده برای پس زمینه است. البته این تکنیک بیشتر هنگام عکاسی ماکرو در فضای خارجی کارآمد است. برای ایجاد یک پس زمینه‌ی سیاه می‌توانید از  بخش سیاه رنگ یک رفلکتور، یا یک مقوای سیاه رنگ، یا پتو استفاده کنید.

با اینکه عکاسی ماکرو، عکاسی از اشیاء کوچک است، مشکلات بسیار بزرگی را دربر دارد و این مشکلات می‌توانند مانع عکاسی شما شوند. اما اگر از تکنیک‌های مناسبی مثل استفاده از  سه‌پایه استفاده کنید، این مشکلات حل شده و به راحتی می‌توانید عکس‌های ماکرو خارق‌العاده‌ای خلق کنید.