استفاده از هدفونها و هدستها در زندگی روزمره ما به امری عادی بدل شدهاند. بهطوری که نه تنها برای افرادی که حوزه تخصصی مرتبطی با شغلشان دارند کاربرد دارد، بلکه حتی افراد عادی هم برای کارهای تفریحی مثل گوش دادن به موسیقی و گیمینگ از آن استفاده میکنند. دنیای هدفونها و هدستها بسیار متنوع و بزرگ است و هر ساله شرکتهای سازنده، انواع مختلفی از این وسایل را، آن هم با ویژگیهای مخصوص خودشان تولید میکنند. به همین دلیل برای خرید یک هدفون یا هدست خوب، دانستن نکاتی قبل از خرید میتواند باعث شود تا با هزینه مناسب، محصول مناسب خود را بخریم. بسیاری از خریداران در زمان خریدن هدفون باعث میشود چنین سوالاتی را از خود بپرسند: «من دنبال چه نوع هدفون (یا هدستی) میگردم که به درد کارم بخورد؟ ویژگیهای هر هدفون و هدست چیست؟ موقع خرید هدفون و هدست باید به چه نکاتی توجه کنم؟ اصلا هدفون با هدست چه فرقی دارد؟». در این مقاله در ابتدا به پاسخ پرسش: «تفاوت هدفون و هدست» میپردازیم و در ادامه به شما میگوییم که با توجه به نوع کار خود، به چه نوع هدفون یا هدستی نیاز دارید. با سختافزارمگ همراه باشید.
تفاوت هدفون و هدست چیست؟
هدفونها دارای دو درایور (Driver) هستند که به وسیله یک هدبند، به یکدیگر متصل شدهاند و با گوش شما در تماس هستند. هدفونها هیچ میکروفونی ندارند و فقط دارای اسپیکر هستند که این موضوع باعث میشود کاملا روی صدای شنیداری تمرکز کنند. شما به وسیله هدفونها نمیتوانید با کسی صحبت کنید.
هدست، به «هدفون + میکروفون» میگویند. همانطور که از اسمش هم مشخص است، هدست (Headset) مجموعهای (set) از دو چیز است. هدستها علاوهبر تمرکز روی خروجی صدای واضح، برروی ورودی صدای شما از طریق میکروفون هم متمرکز هستند. البته این موضوع به این معنی نیست که همیشه قیمت هدستها از هدفونها بیشتر است، فقط به این دلیل که چون دو کاره هستند. قیمت بیشتر به عواملی مثل: کیفیت درایورها، کیفیت میکروفون، ویژگی Noise Isolating، Noise Cancelling، سیمی یا بیسیم بودن و… بستگی دارد.
در بعضی هدستها، میکروفونها اتصال دائمی به بدنه هدفون ندارند. به این صورت که میکروفونها به انتخاب خود فرد، میتوانند جدا شوند یا دوباره متصل شوند. به این ویژگی «Detachable / جداشدنی» میگویند.
معرفی انواع هدفون ها
درحقیقت هیچ چهارچوب رسمی و جهانیای به عنوان منبع برای دستهبندی کردن انواع هدفونها وجود ندارد و بسیاری از دستهبندیها با هم متفاوتاند. اما بهطور کلی هدفونها بر اساس اندازه، محل قرارگیری و ارتباط با گوش انسان، به 4 گروه تقسیم میشوند:
Over-Ear (دور گوشی)
این نوع از هدفونها بهطور کامل دور گوش شما را میپوشانند و با نامهای «Circumaural Headphone» و «Full-Size Headphone» هم شناخته میشوند. بخش فوم یا Cushion (قسمت نرم دایرهای شکل) کاملا دور گوش را میگیرد و کیفیت صدای بهتری به شما میدهد. این کیفیت صدای بهتر به دلیل پوشاندن کامل «لاله گوش» است. لاله گوش انسان، امواج صوتی مختلف را جمعآوری کرده و وارد کانال درون گوش میکند. حالا اگر تمام صداهایی که وارد لاله گوش میشوند، صدای خروجی از هدفون باشد، شما صدای بیشتر و واضحتری میشنوید. به همین دلیل کیفیت صداها در Over-Earها از بقیه گروهها بهتر است. این کیفیت صدا در دور گوشیهای باکیفیت به حدی است که میتوانید طیف فرکانسی از ساب-بیس تا تریبل (صدای زیر) را بشنوید. همچنین در هنگام قرارگیری روی سر، احساس راحتی را منتقل میکنند.
اما مشکلی که هدفونهای دور گوشی دارند این است که نسبت به بقیه گروهها سنگینتر و بزرگتر هستند و برای حمل و نقل و استفاده در بیرون از خانه، انتخاب خوبی نیستند. همچنین افرادی که عینک میزنند ممکن است با این نوع دور گوشیها احساس راحتی نکنند چون فوم هدفون، با دسته عینک که پشت گوش میرود، تداخل ایجاد میکند ولی بسیاری از افراد عینکی هم هستند که از هدفونهای دور گوشی به راحتی استفاده میکنند و این مورد کاملا سلیقهای است. بهعلاوه اگر برای مدت طولانی از این نوع هدفونها استفاده شود، بخش فوم چون بزرگ بوده و دور گوش است، باعث گرم شدن گوش میشود. البته این گرما به مقدار زیادی نیست اما بعضی افراد با این گرما راحت نیستند.
Over-Earها معمولا دارای خصوصیتی مثل Noise Isolation (که در ادامه به معرفی این ویژگی میپردازیم) هستند.
On-Ear (روی گوشی)
بخش فوم هدفون بهجای اینکه دور گوش شما را بگیرد، روی خود لاله گوش قرار میگیرد. اسم دیگر این هدفونها «Supra-Aural Headphone» است. On-Earها وزن کمتر و اندازه کوچکتری از Over-Earها دارند و به همین دلیل، جزو هدفونهای قابل حمل بهحساب میآیند. بهطوری که میتوانید در بیرون از خانه مثلا در پارک و باشگاه، موقع پیادهروی یا ورزش، از آن استفاده کنید.
اما چون روی گوشها قرار میگیرد، فشار بیشتری به لاله گوش وارد میکند که این برای بسیاری از افراد ناراحتکننده است. چون فشار بیشتری به گوشها میآورد، پس گوشها هم گرمتر میشوند. درنتیجه برای استفادههای طولانی مدت، زیاد پیشنهاد نمیشوند. علاوهبر اینها چون لاله گوش را بهطور کامل نمیپوشانند، امواج صوتی در لاله گوش زیاد نمیچرخد که بخواهد وارد کانال درون گوش شود، بنابراین کیفیت صدای کمتری نسبت به «دور گوشی»ها دارند.
همچنین ویژگی Noise Isolating کمتری نسبت به هدفونهای دور گوشی دارند.
Open-Ear (بیرون گوشی/ورزشی)
این هدفونها که به نام « Bone Conduction Headphone» هم شناخته میشوند، از گروههای قبلی سبکتر و کوچکتر هستند. شاید به نظر بیاید که Open-Earها تمام فضای گوش را پرکردهاند، اما درواقع اینها روی گوش قرار میگیرند و وارد کانال گوش نمیشوند و مانند اسمشان فضای باز (Open) دارند (برعکس هدفونهای In-Ear که در ادامه آنها را معرفی میکنیم). چون وارد گوش نمیشوند، صدای محیط بیرون میتواند وارد گوش شما بشود و اینطوری میتوانید در عین حال که موسیقی گوش میدهید یا ورزش میکنید، از محیط اطرافتان هم آگاه باشید. همچنین هدبندی که از پشت سر، دو درایور را به هم وصل میکند مانع از افتادنش میشود. البته بعضی از Open-Earها بدون بند هستند که بهصورت سمعک روی گوش قرار میگیرند. برای ورزشکارانی که در بیرون از خانه مشغول دویدن هستند و از هدفون هم استفاده میکنند، این مورد پراهمیت است.
Open-Earها از طریق Bone Conduction که در فارسی به نام «هدایت استخوانی یا القای استخوانی» شناخته میشود، صدا را به گوش داخلی منتقل میکنند. هدایت استخوانی به عملیاتی میگویند که صدا به وسیله ارتعاشات، از جمجمه به گوش داخلی منتقل میشود.
مشکلی که این هدفونها دارند این است که به نسبت Over-Earها و On-Earها، کیفیت صدای خوبی را منتقل نمیکنند که به دلیل درایور کوچکترشان است. درضمن به علت نزدیک بودن به کانال گوش، امکان انتقال باکتریها به درون گوش بیشتر است و برای همین هرچند وقت یکبار باید تمیز شوند. نشت صدا در این هدفونها وجود دارد. به این معنی که مثلا وقتی شما در حال ورزش هستید و یک آهنگ هم گوش میدهید، اگر کسی نزدیک شما باشد، میتواند صدای آهنگ شما را بشنود.
In-Ear (داخل گوشی)
متداولترین نوع هدفون که مردم زیادی هم از آن استفاده میکنند، هدفونهای «داخل گوشی یا تو گوشی» هستند و اسم دیگرشان هم «Ear Canal Headphone» است. این نوع، داخل کانال گوش که در گوش میانی قرار دارد وارد میشوند.
به دلیل اینکه برای استفاده باید داخل گوش خود کنید، امکان انتقال انواع عفونتها به گوشتان وجود دارد که برای جلوگیری از بیماریهای گوش، پیشنهاد میشود هر چند وقت یکبار هدفون خود را تمیز کنید و هیچوقت به قسمت داخلی درایور هدفونتان دست نزنید. وارد کانال گوش شدن، برای بسیاری از افراد ناخوشایند است. اگر گوش حساسی دارید یا بعد از اینکه داخل گوش خود گذاشتید، احساس فشار میکنید، فورا آن را در آورده و از گروههای دیگر هدفون استفاده کنید. اما اگر مشکلی ندارید و قصد خرید هم دارید، توجه کنید که سایز گوش هر فرد با دیگری متفاوت است و برای همین پیشنهاد میکنیم که قبل از خرید، حتما آن هدفون In-Ear را شخصا داخل گوش خود، امتحان کنید.
In-Earها به دو گروه «ایرباد/Earbud» و «مانیتورهای داخل گوش/In-Ear Monitors» تقسیم میشوند:
ایرباد (Earbud)
امروزه ایربادها بیشترین محبوبیت را بین مردم دارند و میتوان گفت متداولترین گروه هدفون در میان مردم هستند. ایربادها در هر اسپیکر خود یک درایور دارند و در قسمت سر، با جنسهای لاستیکی، سیلیکونی و یا فوم هوشمند (مموری فوم) ساخته میشوند. از آنجایی که ایربادها کوچکترین هدفونهای دنیا هستند، سبک بوده و به این دو دلیل، قابلیت حمل و نقل بسیار خوبی دارند. توانایی Noise Isolating هم از ویژگیهای ایربادها است که البته این مورد در ایربادهای مختلف، کم و زیاد میشود چون شرکتهای سازنده از مواد و طراحی مخصوص خودشان استفاده میکنند.
از آنجایی که ایربادها جزو هدفونهای داخل گوشی بهحساب میآیند، همان مشکل ورود به درون گوش با احساس ناراحتی، بهعلاوه آلودگیهای گوش را دارند.
ایربادها در سه گروه: Wireless ،Wired و True Wireless ساخته میشوند.
یک اشتباه رایج: بسیاری از مردم به ایرباد (Earbud) به اشتباه «ایرپاد» (AirPod) میگویند. ریشه ایرپاد به شرکت اپل برمیگردد. اپل برای ایربادهای ساخت خودش، اسمشان را «ایرپاد» گذاشت (که به شکل اِیرپاد تلفظ میشود). درواقع ایرپاد، خودش یک ایرباد است. بسیاری از شرکتهای تکنولوژی، امروزه اسمهای مخصوصی را روی ایربادهای ساخت خودشان میگذارند. مثلا سامسونگ نام «گلکسی بادز/Galaxy Buds» را برای ایربادهایش انتخاب کرده است.
تلفظ درست ایرباد هم: «ای + ر + باد» است و نه: «اِیرباد».
In-Ear Monitors (IEMs/مانیتورهای داخل گوش)
بسیاری از موسیقیدانان حرفهای و خوانندگان در کنسرتها از IEMs استفاده میکنند و درحقیقت بیشترین استفاده کنندگان این نوع هدفونها، همین افراد هستند. هر اسپیکر IEM دارای چندین درایور است که باعث میشود صداها واضحتر، با بیس بیشتر و محدوده ارتعاش صوتی بالاتری داشته باشند. هدفونهای دیگر از درایورهای دینامیکی برای تبدیل سیگنالهای الکترونیکی به امواج صوتی استفاده میکنند اما IEMها از درایورهای آرماتور متعادل (Balanced Armature) استفاده میکنند. درایورهای آرماتور متعادل در ابتدا در سمعکها استفاده میشد. سرهای این هدفونها با جنسهای سیلیکونی، لاستیکی و فوم هوشمند ساخته میشود. IEMها برخلاف ایرباد که فقط یک سر (قسمت نرم) دارد، میتوانند دو یا سه سر نرم، یعنی به شکل چند لایه داشته باشند.
معرفی اجزای سازنده هدفون
از دیگر نکاتی که برای خرید یک هدفون یا هدست خوب باید بدانید، شناخت قطعات سازنده است، البته نه بهطور ذرهبینی و تخصصی. شناخت بعضی اجزای سازنده هدفون به شما کمک میکند تا بتوانید در هنگام خرید، تصمیم بهتری بگیرید.
Drivers
درایور همان قسمتی است که صدا را از آن میشنوید. به این صورت که درایورها سیگنالهای الکترونیکی را به امواج صوتی تبدیل میکنند. هر درایور شامل: یک آهنربا، یک دیافراگم و چند سیم پیچ است. هرچه درایورها بزرگتر باشند، کیفیت صدایی هم که میشنوید بیشتر و بهتر است. برای همین است که هدفونهای Over-Ear در رتبه اول و On-Ear در رتبه دوم، کیفیت صدای بهتری نسبت به بقیه گروه هدفونها دارند. کیفیت صدای درایورها عمدتا به بخش دیافراگم آنها بستگی دارد. هر چه ضخامت دیافراگم کمتر باشد، صدا بلندتر و بهتر شنیده میشود.
Ear Cup یا Cushions
این بخش همان قسمت نرم هدفونها است. این پدهای نرم، دو وظیفه دارند: 1- راحتی گوش ، 2- بهبود کیفیت صدا و Noise Isolating
- راحتی گوش: چه میخواهد در کارهای تخصصی باشد یا چه در کارهای تفریحی، باید احساس راحتی در گوش خود داشته باشید. البته این مورد زمانی پراهمیتتر میشود که بخواهید برای چند ساعت هدفون را روی گوش خود بگذارید. اگر جنس پدهای نرم خوب نباشد، قطعا احساس ناراحتی خواهید کرد. یکی از راههایی که میتوانید بفهمید استفاده طولانی مدت از یک هدفون چه تجربه ای دارد و جنس Chusion آن چگونه است، این است که نظرات بقیه خریداران را بخوانید.
- بهبود کیفیت صدا و Noise Isolating: پدهای نرم باعث کیفیت صدای خروجی از درایورها میشوند. این پدها اجازه نمیدهند صدای محیط اطرافتان، زیاد با لاله گوشتان تماس داشته باشند. نتیجه این ویژگی باعث میشود که شما فقط صدای خارج شده از درایورها را بشنوید. البته این نکته را بدانید که هیچ هدفونی نیست که بهطور کامل نگذارد که صدای محیط اطراف به گوش شما نرسد. درواقع تا حد زیادی جلوگیری میکنند ولی نه صددرصد.
کابلی و وایرلس
بعضی هدفونها دارای کابل هستند و بعضی دیگر بیسیم هستند. حالا سوالی که پیش میآید: «هدفون کابلی بهتر یا وایرلس؟»
این سوال از دو زاویه دید میتواند جواب داده شود:
از نظر کیفیت صدا: کابلیها از وایرلسها کیفیت صدای بهتری دارند. به این دلیل که کابلیها از سیگنالهای آنالوگ استفاده میکنند و به دلیل اتصال مستقیم به سیستم، دادههای صوتی بیشتری به درایورها هدفون منتقل میکنند. اما وایرلسها چون اتصال مستقیم ندارند و از سیگنالهای صوتی هم استفاده میکنند، کیفیت صدای پایینتری دارند. این کیفیت صدای پایینتر اصلا به این معنی نیست که وایرلسها هدفونهای خوبی نیستند. وایرلسها هنوز هم کیفیت صدای بسیار خوبی دارند.
از نظر آزادی عمل: وایرلسها به دلیل بیسیم بودن، به شما اجازه حرکت آزادانه را میدهند و محدودیتی برای نزدیک بودن به دستگاه منبع ندارید. به همین دلیل بعضی افراد اهل موسیقی و گیمرها، وایرلسها را به کابلیها ترجیح میدهند.
Headband
هدبند، دو درایور هدفون را به هم وصل میکنند. شاید خیلی از افراد موقع خرید یک هدفون به هدبند آن توجه نکنند ولی باید این موضوع را در نظر گرفت که آن قسمت از هدبند که با مو یا پوست سر در ارتباط است، باید راحت و نرم باشد، درست مثل پدهای دور درایور. هدبندها در چهار جنس فوم، مخمل، چرم و چرم مصنوعی ساخته میشوند.
Microphone
میکروفون فقط زمانی برای شما اهمیت دارد که بخواهید یک هدست بخرید. علاوهبر نوعهای چسبیده به هدفون و جداشدنی، نوع دیگری هم هست که به صورت Built-In در هدست تعبیه شده است. این میکروفون در بخش خارجی بدنه درایور وجود دارد. جدا از مکان قرارگیری، میکروفونها به دو گروه تقسیم میشوند:
1. Omnidirectional (چند جهته)
این میکروفونها از همه جهات، 360 درجه، همه صداها را دریافت میکنند.
2. Unidirectional (تک جهته)
تک جهتهها فقط از یک جهت صدا را دریافت میکنند. تمرکز گیرندههای صدا در میکروفون، فقط روی یک جهت تنظیم شده است. برای همین بهترین نوع میکروفون هستند.
یک هدفون خوب باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
در این بخش از مقاله آموزش خرید هدفون و هدست، ویژگیها و نکاتی را معرفی میکنیم که یک هدفون خوب باید داشته باشد. البته ممکن است کاری که هدفون را برای آن میخواهید، به تمام این ویژگیها نیاز نداشته باشد. مثلا اگر میخواهید برای دیدن فیلم و سریال و استفادههای خانگی، یک هدفون Over-Ear بلوتوثی بخرید، ویژگی Noise Cancelling که فقط مخصوص میکروفونها (در هدستها) است، به کار شما نمیآید.
Noise Cancelling:
هدستها علاوه بر اینکه یک میکروفون برای صحبت کردن دارند، یک میکروفون دیگر هم دارند که صدای محیط اطراف شما را دریافت میکند و سیگنالهایی مخالف آن را میفرستد. این سیگنالها، سیگنالهای اطراف را خنثی میکنند. درنتیجه شما از محیط اطراف دیگر صدایی نمیشنوید. این تکنولوژی یک قابلیت Active بهحساب میآید. یعنی برای استفاده از این Noise Cancelling، هدست شما اگر وایرلس باشد، از باتری استفاده میکند و یک عملکرد فیزیکی و بدون نیاز به انرژی ندارد.
Noise Isolating:
بدون درنظر گرفتن اینکه میکروفون وجود دارد یا نه، در هدفونها (و هدستها) پد نرمی که با گوش در تماس است را به نوعی طراحی میکنند تا از ورود صداهای خارجی به گوش شما جلوگیری کند. البته جنس مواد سازنده پدها هم بسیار اهمیت دارد. Noise Isolating به صورت کاملا فیزیکی و بهشکل Passive، یعنی بدون مصرف انرژی اضافهای کار میکند، دقیقا برعکس Noise Cancelling.
High-Fidelity:
بسیاری از موسیقیهایی که ما میشنویم، ممکن است دقیقا آن چیزی نباشند که در استودیو موزیک ساخته شدهاند. یعنی صدای اصلی آهنگها، آن چیزی نیستند که ما با هدفون خود میشنویم. درواقع آن موسیقی را با کیفیت صدای اصلیاش که ساخته شده است، نمیشنویم. اینجاست که قابلیت High-Fidelity (مختصرا به نام Hi-Fi) روی کار میآید. این ویژگی باعث میشود که صدای موسیقی، دقیقا به همان کیفیت اصلیای که ساخته شده است شنیده شود. درنتیجه هدفون های Hi-Fi کیفیت صدای بسیار بهتری نسبت به هدفونهای بدون این ویژگی دارند. برعکس در هدفونهای معمولی که با قطعات معمولی ساخته شده اند، کیفیت صدای اصلی کم میشود.
توجه داشته باشید که ویژگی Hi-Fi را فقط هدفونهای گران قیمت ندارند و میتوانید درهدفونهایی با قیمت پایینتر هم تهیه کنید. اگر کار ساخت موسیقی را به عهده دارید، حتما توجه کنید که هدفون شما این قابلیت را داشته باشد.
Sensitivity:
حساسیت یعنی وقتی یک هدفون، n میلی وات را دریافت کند، چه مقدار حجم صدا میتواند تولید کند. حساسیت با واحد اندازهگیری «دسیبل» با علامت «dB» سنجیده میشود.
Impedance:
ابتدا باید بدانیم آمپلی فایر (Amplifier) چیست؟ آمپلی فایرها یا به فارسی تقویتکنندهها، به دستگاههایی گفته میشود که کیفیت صدای خروجی دستگاه (در اینجا هدفون) را افزایش میدهند. «امپدانس» به مقدار مقاومت الکتریکی هدفون که توسط آمپلی فایر وارد میشود میگویند. امپدانس را با واحد اندازهگیری «اُهم» با علامت «اُمگا = Ω» میسنجند. مثلا میزان امپدانس در یک هدفون باکیفیت، 32 اُهم است.
Frequency Response:
پاسخ فرکانسی به دقت اندازهگیری محدوده فرکانسهایی گفته میشود که وارد هدفون میشوند. این مقدار را با واحد اندازهگیری «هرتز» بهشکل «Hz» میسنجند. مثلا در هدفونهای خوب، از محدوده 20 تا 20هزار هرتز پاسخگویی دارد.
در بعضی هدفونها بهجای Fequency Response، مینویسند: Frequency Range
سوالات متداول
تفاوت هدفون و هدست چیست؟
هدست به «هدفون + میکروفون» میگویند. تمام هدستها نوعی هدفون هستند.
هدفون بخریم یا هدست؟
اگر از میکروفون استفاده نمیکنید، مثلا فقط برای فیلم دیدن و آهنگ گوش دادن میخواهید، پس هدفون انتخاب خوبی است. اما اگر میخواهید صحبت کنید باید هدست بخرید.
هدفون سیمی بگیریم یا وایرلس؟
اگر میخواهید در بیرون از خانه استفاده کنید پس بهتر است از هدفونهای وایرلس استفاده کنید. هدفونهای سیمی برای استفادههای درون محل کار یا خانه کاربرد دارند.
برای استفادههای تخصصی، یک هدفون باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
موقع خرید توجه کنید که ویژگی High-Fidelity ،Noise Cancelling و Noise Isolating را داشته باشد. این سه مورد از مهمترین خصوصیات یک هدفون تخصصی هستند.
مطالب مرتبط:
کامل و بسیار مفید. خدا قوت.
جالب بود. ممنون!