IBM، دنیایی از فناوری!

محصولات و فناوری‌های انحصاری
تولیدات IBM در ابتدای تاسیس روی ماشین‌های اداری متمرکز بود و تا سال 1932 مشغول تولید کارت‌های پانچ و ماشین تحریر بود. یک سال بعد خط تولید ماشین حساب‌های الکتریکی در کارخانه مرکزی IBM تاسیس شد و به مدت 57 سال مهمترین بخش درآمد آنها از ماشین حساب‌ها بود. در سال 1943 و در بحبوحه جنگ جهانی دوم، IBM مامور ساخت دستگاهی برای مکالمات رمزنگاری شده، گشت. البته دانشگاه هاروارد نیز در این پروژه با IBM همکاری داشت. سرانجام در سال 1944 این ماشین رمزگشا به تولید رسید. ASCC نام این رمزگشا بود و وزنی معادل 5 تن، 15 متر درازا و 2.5 متر ارتفاع داشت. ASCC قادر به دخیره 72 عدد 24 رقمی بود. در همین زمان IBM اولین رایانه خود را به نام MARK I که متشکل از 1200 لامپ خلا بود، تولید کرد. البته در سال 1952 نیز اولین رایانه تجاری همه منظوره جهان به نام 701 برای مصارف تجاری و صنعتی وارد بازار شد. توماس واتسون در ابتدا مخالف حضور IBM در بازار رایانه‌ها بود ولی در سال 1956 و پس از انتقال ریاست به فرزند خویش، متوجه بازار پر رونق و پر درآمد رایانه شد. لقب پرفروشترین رایانه جهان در دهه 50 به رایانه 650 این شرکت با فروش 1800 دستگاه اختصاص یافت. در دهه‌های 60 و 70 خطوط تولید رایانه‌های IBM شروع به تولید خانواده رایانه‌های System 36X و System 38X کرد. اما مهم‌ترین محصول IBM در دهه 60 میلادی پردازشگر مبادلات شبکه‌ای یا OLTP بود که برای کمک به خودکار کردن مدیریت رزرو بیلت خطوط هوایی استفاده می‌شد.امروزه این سیستم اتوماسیون پس از 40 سال با تغییرات کلی، در دستگاه‌های خودپرداز و به عنوان نرم‌افزار مدیریت مبادلات آنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نکته قابل توجه در مورد سیستم OLTP انتشار آن 30 سال قبل از پیدایش وب است!!
در سال 1981 اولین رایانه شخصی IBM با نام تجاری 5150 وارد خانه‌ها و دفاتر کار جهان شد. “مارک دین” طراح این رایانه بود و به همراه 9 مهندس ارشد IBM روی پروژه 5150 فعالیت داشتند. البته مدیریت این تیم تحقیقاتی و عملیاتی بر عهده “دون استریج” بود. IBM محصولات سخت‌افزاری خود را با نام تجاری Lenovo وارد بازار جهانی می‌نماید که همیشه از کیفیت و کارایی بالایی برخوردارند. ساخت فناوری‌های سیستم پانچ کارت‌ها در دهه 80 و نیمه هادی‌های سیلیکون- ژرومانیوم در دهه 90، نام IBM را به تاریخچه رایانه در جهان تبدیل کرده است.
در سال 2011 , این غول تولید‌کننده فناوری رکورد سریعترین ترانزیستور جهان را به نام خود ثبت کرد. این ابر ترانزیستور با سرعت 155 میلیارد دور در ثانیه و با توان 155 گیگاهرتز وارد بازار شد. مواد تشکیل‌دهنده این ترانزیستور از گرافن (Graphene) است. ترانزیستور گرافن IBM،50 درصد سریعتر از نمونه قبلی خود است که سال گذشته وارد بازار شده بود (هر دو ترانزیستور به سفارش وزارت دفاع امریکا تولید شدند).
نوت‌بوک‌ها و تبلت‌ها سایر محصولات تولیدی این شرکت هستند که به صورت دو خانواده Ideapad و Thinkpad روانه بازار می‌شوند (البته IBM مدتی است که لنوو را به همکاری چین خود فروخته و در همان محصولات سری حرفه ای کار می‌کند). محصولات ماشین‌های اداری IBM نیز با نام تجاری LEXMARK روانه بازار می‌گردند. البته IBM نرم‌افزارهای مدیریتی پایگاه‌های اطلاعاتی با نام DB2 نیز تولید می‌کند. تمام مجموعه نرم‌افزارهای تولید این شرکت با نام  WebSphere شناخته می‌شوند. سیستم عامل OS/2 نیز از تولیدات نرم‌افزاری IBM است.

مصائب IBM
تنها مشکل IBM در طول فعالیتش، پرونده ضد انحصاری بود که در سال 1956 بر علیه این شرکت تشکیل شد. دلیل صدور این رای، حضور IBM در بخش‌های مخالف بازار تنها با یک نام تجاری بود که این موضع باعث شده بود انحصار تولید در دست آنها قرار بگیرد و دیگر رقبا توان رقابت را از دست بدهند. در نتیجه رای صادر شده، IBM به شش بخش تقسیم و هر کدام وظیفه تحقیق و تولید محصولاتی مجزا را در اختیار گرفتند.

مدیریت و کارکنان
اولین مدیر رسمی IBM توماس واتسون بود، اکنون این سمت در اختیار ساموئل جی پالمیسانو است و افرادی مانند مارک لوگریج به عنوان نایب رئیس و رئیس امور مالی، دان فورتین به عنوان رئیس بخش کانادا و نیک دونوفریو در سمت معاون اجرایی رئیس در بخش اختراعات و فناوری او را یاری می‌دهند. در اولین سال تاسیس شرکت، 235 نفر مشغول به کار بودند. در دهه 70 میلادی این تعداد به 10 هزار نفر رسید. در این دهه توماس واتسون مدیریت IBM را به پسر خود واگذار کرد و نقطه عطفی در شرکت شکل گرفت. پس از این انتقال قدرت جان تازه‌ای به IBM تزریق شد و تعداد کل کارکنان شرکت به 60000 کارمند در 200 دفتر در نقاط مختلف جهان رسید. این  رقم به 386558 کارمند در سال 2007 رسید. در سال 2010 نیز تعداد کارکنان IBM همچنان شاهد رشد بوده و به تعداد 426,751 نفر رسیده است. نکته مهم در مورد تعداد کارکنان IBM عدم کاهش در زمان جنگ‌های جهانی اول و دوم است. IBM به دلیل همکاری نزدیک با وزارت دفاع امریکا هیچ‌گاه دچار کاهش تعداد کارکنان یا کاهش سود‌دهی اقتصادی نگردید. آنها همیشه زیر چتر حمایت این وزارت بودند و نگرانی بابت از دست دادن بازار فروش برای خود احساس نمی‌کردند.

وضعیت اقتصادی
چون شرکت از ادغام دو شرکت دیگر به وجود آمده بود و هر کدام سرمایه خود را در بخش‌های مجزا به کار گرفتند، هنوز سرمایه ابتدایی IBM هنوز مشخص نیست. اما در اولین سال تاسیس درآمد 4,5 میلیون دلاری عاید IBM شد که رقمی فوق‌العاده برای یک شرکت تازه تاسیس بود. تنها 4 سال پس از ریاست توماس واتسون، درآمد کل شرکت به 9 میلیون دلار افزایش یافت. پس از ریاست پسر توماس واتسون رشد اقتصادی شرکت پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشت و درآمد IBM در سال 1962 برای اولین بار به یک میلیارد دلار رسید. طبق آمار منتشر شده در سال 2007، درآمد شرکت رقمی معادل 98,8 میلیارد دلار بوده است. گردش مالی IBM در سال 2010 به 113,452 میلیارد دلار  بوده که در این میان 99,870 میلیارد دلار آن به عنوان سود شرکت بوده است.

شرکای تجاری و نماینده ایران
شرکای تجاری IBM تنها به شرکت‌های اپل و موتورولا محدود می‌شود که از سال 1991 روابط خود را آغاز کردند. محصولات برند Lenovo (نوت‌بوک و تبلت) این شرکت که مدتی است به لنوو واگذار شده است با گارانتی شرکت سازگار ارقام و برند LEXMARK با گارانتی مادیران در ایران عرضه می‌گردند. همچنین شرکت داده پردازی از نمایندگان این شرکت در زمینه محصولات سرور است (البته این شرکت ها رسما نماینده شرکت ای بی ام نیستند).