بررسی کارت گرافیک ام اس آی مدل MSI RTX 3080 Ti VENTUS 3X 12G OC

کارت گرافیک RTX 3080 Ti را شاید بتوان بهترین انتخاب برای گیمر‌ها دانست. این کارت گرافیک از نظر قیمتی بسیار معقول تر از 3090 و 3090 Ti است. از نظر کارایی عملکردی بسیار نزدیک به 3090 دارد، و از نظر آینده نگری با 12 گیگابایت حافظه GDDR6X، تا سالهای سال می‌تواند پاسخ گوی نیاز کاربران باشد. این کارت گرافیک همچنین از نوع LHR است، بنابراین ماین کردن با آن به صرفه نیست و صرفا مناسب گیمینگ و رندرینگ در دقت 4K است. امروز کارت گرافیکی را می‌خواهیم بررسی کنیم که یکی از بهترین تولیدات شرکت MSI است. این کارت از نظر قیمتی، مناسب ترین گزینه برای علاقمندان به RTX 3080 Ti است.

در خدمت شما هستیم با بررسی کارت گرافیک ام اس آی، مدل MSI RTX 3080 Ti VENTUS 3X 12G OC، که از جمله پر طرفدار ترین کارت گرافیک‌های فاقد نورپردازی در دنیا است. اگرچه نورپردازی RGB ندارد، اما از نظر طراحی ظاهری، با یکی از خوشکل ترین زیبارویان دنیای گرافیک‌ها روبه رو هستیم.

 کارت گرافیک RTX 3080 Ti VENTUS 3X 12G OC ام اس آی، کعبه آمال بسیاری از طراحان سه بعدی و کاربران حرفه ای است که دنبال زرق و برق RGB نیستند و بالاترین نسبت کارایی را به قیمت می‌خواهند. با این مقدمه به سراغ بررسی این کارت می‌رویم.

نسل جدید معماری Ampere LHR

بدون اغراق، انویدیا تک و تنها یکه تاز توسعه و پیشرفت صنعت گرافیک کامپیوتر در دنیاست. این شرکت با معرفی معماری آمپر، یک بار دیگر ثابت کرد، رقبای دیگر مانند ای ام دی و اینتل، با فاصله بسیار زیاد نسبت به انویدیا در پشت سر آن حرکت می‌‌کنند. انویدیا در نسل تورینگ، در کنار افزایش قدرت Raw Performance پردازش گرافیک، دو فن آوری رهگیری نور RTX و DLSS را نیز معرفی کرد و این دو مولفه، در نسل جدید معماری آمپر، قدرتمند تر و بسیار تواناتر شدند. هسته‌های پردازشی Ampere از فن آوری 8 نانومتری سامسونگ بهره می‌‌برند و برای اولین بار، کارت گرافیک‌های رده بالای این نسل از سریعترین حافظه‌های گرافیکی جهان، GDDR6X بهره خواهند برد. این کارتها همه مجهز به درگاه PCIe Gen.4 هستند و نسبت به نسل پیشین خود بعضا بیش از 50 درصد توانمند تر عمل می‌‌کنند. برای اطلاعت بیشتر در مورد مهمترین تغییرات در نسل جدید کارت گرافیک‌های آمپر، پیشنهاد می‌‌کنم به مقاله معرفی این کارتها مراجعه بفرمایید. انویدیا به دلیل کمبود شدید و قیمت بسیار بالای گرافیک‌های سری جی فورس خود، که ناشی از هجوم ماینر‌ها برای خرید کارت گرافیک است، از May 2021 به این طرف، انویدیا تمامی‌گرافیک‌های خود را تحت نسل جدید آمپر LHR می‌سازد. در سری LHR، محدودیت سخت افزاری برای ماین اتریوم بر روی تمام کارتهای گرافیک به استثنای RTX 3090 و RTX 3090 Ti اعمال می‌شود. همچنین خصوصیت Resizable bar به صورت اتوماتیک به این کارت‌ها اضافه شده است و دیگر نیاز به سازگاری از طرف مادربرد نیست. کارت گرافیک MSI RTX 3080 Ti VENTUS 3X 12G OC نیز از همین نسل LHR است که با هم آن را بررسی می‌کنیم.

اطلاعات کلی درباره RTX 3080 TI

چیپ گرافیکی GA102 بر پایه معماری 8 نانومتری ساخت شرکت سامسونگ است که در کارت گرافیک RTX 3080 TI به کار گرفته شده است. این چیپ 28 میلیارد ترانزیستور در خود جای داده است. این کارت گرافیک مجهز به 10240 هسته سایه زن یا Shaders، تعداد 320 هسته Tensor، تعداد 80 هسته RT، و 112 واحد ROP می‌باشد که همه به 12 گیگابایت حافظه گرافیکی از نوع GDDR6X با رابط 384 بیتی و سرعت 19 گیگابیت در ثانیه متصل شده اند. فرکانس حافظه نسخه رفرنس RTX 3080 TI برابر 1188MHz است و فرکانس پایه GPU آن در نسخه رفرنس برابر 1395MHz، و فرکانس حالت بوست آن برابر 1665MHz است.

کارت گرافیک موضوع این بررسی MSI RTX 3080 Ti VENTUS 3X 12G OC از نوع اورکلاک شده است و فرکانس بوست GPU آن به حداکثر 1695MHz افزایش یافته تا قدرت بیشتری را به صورت پیش فرض در اختیار کاربر قرار دهد. میزان مصرف برق RTX 3080 TI حدود 320 وات است، و این کارت گرافیک ام اس آی با توجه به حالت اورکلاک شده ای که دارد تا 350 وات مصرف آن افزایش یافته و در صورت اورکلاک آن، مصرف کلی کارت به بیش از 367 وات هم خواهد رسید که در ادامه بررسی به آن می‌پردازیم.

• پاور مناسب

 انویدیا در نسخه رفرنس RTX 3080 TI یک کابل مخصوص 12 پین جدید برای تغذیه کارت خود استفاده کرده است که به لطف یک مبدل به 2 کابل 8 پین برق PCIe متصل می‌شود، شرکت ام اس آی اما با پیگیری رویه سابق به فکر راحتی کاربران بوده و بی جهت کار را سخت نکرده است. کارت گرافیک MSI RTX 3080 TI VENTUS 3X 12G OC بدون نیاز به هیچ کابل جدید، صرفا با دو کابل برق 8 پین متداول PCIe تغذیه می‌شود. بنابراین نیازی به تهیه هیچگونه کابل اضافی و یا مبدل برای اتصال پاور‌های مرسوم به این کارت گرافیک ندارید.

در مورد توان پاور، ام اس آی حداقل یک پاور 750W واقعی را برای تغذیه این کارت پیشنهاد کرده است. اما ما توصیه می‌کنیم دوستانی که می‌خواهند از امکانات RTX 3080 TI ام اس آی استفاده کنند، حتما یک پاور قدرتمند درست و حسابی 850 وات و یا بالاتر برای سیستم خود تهیه کرده تا سلامت عملکرد کارت گرافیک خود را بیمه کنند.

• اهمیت پردازنده و PCIe Gen.4

برای استفاده از کارت گرافیکی مانند RTX 3080 TI باید حتما توجه داشته باشید که سیستم شما در خور و هم کلاس قدرت این کارت گرافیک باشد. اگر قصد شما از تهیه این کارت، گیمینگ باشد، باید حتما بدانید که کلیه پردازنده‌هایی که کمتر از 6 هسته واقعی داشته باشند، به القوه برای RTX 3080 TI می‌توانند باعث گلوگاه شوند. در حال حاضر که این بررسی نوشته می‌شود، در بحث گیمینگ ترکیب پردازنده‌های Mainstream که مناسب برای استفاده از RTX 3080 TI باشند، شامل پردازنده‌های زیر است:

اگرچه پرچمداران نسل‌های 8، 9 و 10 اینتل فاقد اتصال PCIe Gen.4 هستند، اما برای استفاده از تمام قدرت RTX 3080 Ti آنقدری که داشتن پردازنده ای با هسته‌های قوی تر مهم تر است – وجود پهنای باند PCIe Gen.4 مهم نیست.

• مانیتور مناسب

بحث بعدی مانیتور است، کارت گرافیک RTX 3080 TI بهترین کارت برای گیمینگ در دقت 4K است که می‌تواند به راحتی اغلب بازی‌ها را با جزییات خوب بالای 60 فریم به اجرا در آورد. هر چه رزلوشن کمتر از 4K باشد، داشتن یک پردازنده قوی تر اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، و برعکس این موضوع هم صادق است، اگر مانیتور شما 4K باشد، نقش پردازنده و اهمیت داشتن یک پردازنده قدرتمند، کمرنگتر می‌شود.

• نقش SSD و قابلیت RTX IO

انویدیا در نسل جدید کارتهای گرافیک RTX 3000 و همچنین برای نسل پیشین RTX 2000، به زودی از قابلیت جدیدی به نام RTX IO استفاده خواهد کرد که در آن کارت گرافیک شما، مستقیما، بدون دخالت پردازنده، خودش اطلاعات لازم را از داخل درایو ذخیره سازی SSD NVMe بازخوانی کند، و بدین ترتیب، بخشی از فشار بر روی پردازنده به هنگام گیمینگ بر طرف شود. این ویژگی جدید، در ویندوز 11 و با وجود SSD‌های NVMe حجم یک ترابایت به بالا قابل تست و بررسی است. فعلا هنوز نمی‌توان قابلیت Microsoft Direct Storage را با کارتهای گرافیک RTX 30 تست کرد. همچنین نیازمند وجود بازی‌هایی هستیم که از چنین قابلیتی استفاده کنند. بنابراین این بخش را در آینده باید مورد بررسی قرار داد.

بسته بندی محصول

شرکت ام اس آی از خانواده Ventus دو مدل RTX 3080 Ti را عرضه کرده است، که یکی از آنها نسخه عادی و دیگری مدل اورکلاک شده یا به اصطلاح OC Edition است. مدلی هم که ما امروز به بررسی آن خواهیم پرداخت نیز همان مدل اورکلاک شده است. نمای جلو جعبه تصویری از خود کارت گرافیک به همراه اشاره به پشتیبانی از Ray Tracing و DLSS است.

در پشت جعبه، استفاده از فن‌های TORX 3.0، لوله‌های انتقال حرارت کولر، پشتیبانی از HDMI 2.1، و تنوع کانکتور‌های آن، از دیگر ویژگی‌های این کارت گرافیک حرفه ای است که بیان شده است.

اقلام همراه درون جعبه، شامل کارت ضمانت سه ساله آونگ، نماینده رسمی‌MSI در ایران، دفترچه راهنما و

یک عدد VGA holder است که به کمک استقامت ساختار تمام فلزی کارت گرافیک می‌آید تا خم نشود.

ساختار و طراحی

کارت گرافیک RTX 3080 Ti VENTUS 3X 12G ام اس آی بدنه ای تمام فلزی و به رنگ مشکی و نوک مدادی دارد. طراحی ظاهری این کارت بسیار زیبا و شکیل انجام گرفته و مهندسین MSI در عوض حذف RGB، به غایت یکی از زیباترین تولیدات MSI در زمینه گرافیک را خلق کردند.

ابعاد این کارت برابر 30.5 در 12 در 5.7 سانتیمتر می‌‌باشد. وزن این کارت گرافیک حدود 1.4 کیلوگرم است و از نظر سایز 3 اسلات را اشغال می‌‌کند.

3 فن ضد گرد و غبار از نوع TORX 3.0 وظیفه خنک سازی سینک خنک کننده این کارت گرافیک را بر عهده دارند. فنهای TORX نسخه 3، نسبت به فنهای عادی تا 50 درصد فشار هوای بیشتری را جابه جا می‌کند. همچنین نسل سوم این فنها نسبت به نسل‌های پیشین، تا 15 درصد توانایی جابه جایی هوای بیشتری را دارند. این کارت همچنین مجهز به حالت فنلس است، که MSI آن را Zero Frozer می‌نامد. در این حالت فن‌های کارت گرافیک در زمان بی کاری و خنکی کارت، خاموش می‌شوند تا نهایت سکوت را برای سیستم شما به ارمغان آورند.

نیروی برق کارت گرافیک از طریق دو سوکت 8 پین PCIe تامین می‌‌شود. بخش اعظم حاشیه کناری کارت گرافیک را برج‌های خنک کننده فلزی کولر آن تشکیل می‌دهد. اگرچه دیدن یک صحنه فلزی از حاشیه کارت ممکن است ظاهری صنعتی به آن بدهد، اما از نظر خنک کنندگی باز بودن این جهت به عملکرد بهینه تر کولر و خنک ماندن این کارت گرافیک، کمک بسزایی می‌کند.

این هم نمایی از پشت کارت، یک صفحه یک تکه فلزی برس خورده، با پرینت‌های لیزری از آرم MSI.

ضخامت 3 اسلاتی این کارت و بدنه آن را در اینجا کاملا می‌‌توان مشاهده کرد

شرکت MSI تعداد 4 خروجی تصویری، شامل سه عدد Display Port 1.4a، و یک عدد HDMI 2.1 برای این کارت در نظر گرفته است. این گرافیک از حداکثر دقت 8K یا 7680 در 4320 پشتیبانی می‌کند. جنس براکت پشتی از نوع Stainless Steal براق است.

این کارت گرافیک در کلاس اقتصادی عرضه شده است، بنابراین فاقد بایوس دوگانه برای انتخاب حالت دائمی‌عملکرد فنها است. البته نیازی هم به چنین حالتی ندارد، چراکه از طریق نرم افزار MSI Afterburner به راحتی می‌توان حالت فنلس را خاموش کرد.

شرکت MSI در ساختار کولینکگ این کارت، یک براکت فلزی به کار برده است تا ضمن افزایش استقامت PCB و بدنه، از خم شدگی و یا Sag کردن کارت پیشگیری شود.

سخت افزار

با برداشتن کولر از روی PCB به سراغ بخش‌های سخت افزاری این کارت گرافیک می‌رویم.

این کارت گرافیک مجهز به پردازشگر گرافیکی GA102-225 از نوع A1 مخصوص اورکلاک است و تعداد 12 عدد حافظه GDDR6X ساخت شرکت مایکرون با پارت نامبر D8BWW آن را احاطه کرده است. از نظر طراحی برد، PCB مورد استفاده در مدل ونتوس بسیار نزدیک به مدل مورد استفاده در نسخه رفرنس انویدیا است.

حافظه‌های GDDR6X از جمله سریعترین حافظه‌های موجود در جهان به شمار می‌روند و بسیار گرانقیمت هستند. یکی از بزرگترین دلایل قیمت بالای 3080 Ti استفاده انویدیا از این نوع چیپ‌های فوق پیشرفته است. این حافظه‌ها مجهز به فن آوری تصحیح خطا یا ECC هستند و این برای اولین بار است که انودیا از این فن آوری در سطح کارتهای گرافیک گیمینگ استفاده کرده است. یکی دیگر از تفاوت‌های GDDR6X نسبت به حافظه‌های GDDR6، دو برابر شدن حجم ارسالی دیتا است. بدین مفهوم که در چیپ‌های حافظه GDDR6، در لحظه اطلاعات به صورت یک بیت (صفر یا یک) ارسال می‌شد، اما در چیپ‌های حافظه GDDR6X، اطلاعات در لحظه با دو بیت (چهار حالت) از طریق تفاوت در ولتاژ ارسال می‌شود، و در نتیجه شاهد افزایش دو برابری انتقال اطلاعات در این حافظه‌ها هستیم. بنابراین در کارت RTX 3080 TI از هر لحاظ با ساختاری بسیار مدرن و قدرتمند روبه رو هستیم. ام اس آی برای خنک سازی این حافظه‌ها از پد‌های انتقال دمای با کیفیت استفاده کرده است.

در بخش مدار تغذیه VRM هم شاهد 3+14 فاز دیجیتالی هستیم. مهندسین طراح مدار تغذیه این کارت گرافیک از ماسفت‌های 50 آمپری برای تغذیه GPU این کارت بهره گرفته است. این ترکیب در مجموع 14 فاز را برای تغذیه و مدیریت GPU فراهم میکند. برای 12 گیگابایت حافظه GDDR6X هم، ام اس آی از 3 فاز استفاده کرده است. کل مدار توسط دو درگاه 8 پین تغذیه می‌شود که در مجموع توان 300 وات را در اختیار کارت قرار می‌دهد. مابقی واتیج مورد نیاز کارت RTX 3080 TI از طریق درگاه PCIe مادربرد تامین می‌شود که تا 75 وات دیگر را تامین می‌کند.

این تصویر هم بخش ورودی برق مدار VRM و چینش فازها در دو سمت GPU است.

سیستم خنک کننده

کولر عظیم الجثه کارت گرافیک MSI RTX 3080 TI VENTUS 3X 12G OC 12GB مجهز به شش لوله انتقال حرارت است که دو بلوک بزرگ از برج‌های خنک کننده وظیفه خنک سازی آن را به کمک فنها بر عهده دارند. این بلاک علاوه بر GPU و VRAM، بخش فازهای VRM را نیز خنک می‌کند.

کیفیت پد‌های انتقال حرارت مناسب است و به واقع این کولر در عمل از پس وظیفه خنک کردن این کارت به خوبی بر می‌آید.

سیستم تست

بررسی عملکرد

مشخصات و دمای کارت گرافیک MSI RTX 3080 TI VENTUS 3X 12G OC 12GB را در حالت دیفالت در نرم افزار GPUz مشاهده می‌کنید. این  نتیجه پس از انجام تست‌ها در حالت پیش فرض بدست آمده است. سیستم کولینگ در حالت پیش فرض بوده و هیچ تغییری در فرکانس‌ها و یا پروفایل فن انجام نگرفته است.  حداکثر دمای GPU در طول تست‌ها برابر 78.8 درجه سانتیگراد بود که عالی است. کولر قدرتمند ام اس آی توانست با خنک نگه داشتن کارت، حداکثر فرکانس کاری لحظه ای GPU را به میزان 1980MHz به ثبت برساند. حال به سراغ اورکلاک می‌رویم.

موردی که در اورکلاک کارت RTX 3080 TI باید همیشه به خاطر داشت این است که GPU این کارتها به طور اتوماتیک در شرایط مناسب (خنک بودن کارت) بدون نیاز به هر گونه اعمال تغییر دستی، فرکانس خود را به سمت 2000 مگاهرتز سوق می‌دهد و عملا نیازی به هیچ گونه اورکلاک یا Push از طرف کاربر نیست. اما همچنان اگر بخواهید می‌توانید فرکانس GPU را کمی‌‌افزایش دهید، به شرط آنکه از افزایش دمای آن پیشگیری کنید.

مطلب بعدی، در مورد اورکلاک حافظه، باید به یاد داشت که حافظه‌های GDDR6X از فن آوری ECC تصحیح خطا پشتیبانی می‌کنند. بنابراین برخلاف گذشته که در صورت ناپایداری در اورکلاک حافظه، سیستم دچار آرتیفکت و یا خرابی تصویر می‌شد، در این کارتها در صورت ناپایداری حافظه به لطف این فن آوری، آرتیفکت وجود ندارد و سیستم نشانه ی خاصی نخواهد داشت. فقط حافظه فرکانس خود را داوون کلاک می‌کند و عملا، نتیجه تست بنچ مارک پس از اورکلاک ثابت و یا کاهش میابد. پس اگر با افزایش فرکانس حافظه از یک میزان به بعد اگر نتیجه بنچ مارک ثابت ماند و یا کم شد، بدانید که به مرز ناپایداری رسیدید و باید میزان اورکلاک را کاهش دهید.

برای برای اورکلاک کارت MSI RTX 3080 TI VENTUS 3X 12G OC 12GB توانستیم، تا 190 مگاهرتز فرکانس پایه GPU را افزایش دهیم تا به مرز 1885 مگاهرتز برای بوست فرکانس GPU برسیم. سپس به سراغ فرکانس حافظه رفته و تا 750 مگاهرتز افزایش دادیم تا به سرعت 20.5Gbps رسیدیم. حال کلیه تست‌ها را مجدد تکرار کرده و به ثبت دما پرداختیم. با افزایش فرکانس پایه به 1885 مگاهرتز، حداکثر فرکانس لحظه ای به 2175 مگاهرتز رسید. افزایش فرکانس حافظه نیز نتایج خوبی را رقم زد. ما معمولا برای اطمینان از خنک کنندگی کولر در حالت اورکلاک، سرعت فنها را بر روی حداکثر تنظیم می‌کنیم. حال کلیه بنچ مارکها را در این میزان از اورکلاک مجددا تست گرفته و آنها را ثبت می‌کنیم.

در حالت اورکلاک با ثبت حداکثر امتیاز 12362 در نرم افزار Unigine Superposition ، این کارت در جایگاه دوم جدول تست ما قرار گرفت که با توجه به جایگاه این کارت، و قیمت آن، بسیار ایده آل است.

برای تست بازی در دقت FHD، باید این مورد را در نظر داشت که اصولا کارت 3080 Ti برای بازی در دقت 4K ساخته شده است. بنابراین در دقت پایین 1080p ممکن است در صورت ضعف پردازنده، به گلوگاه برخورد کنید. بنابراین اصولا توصیه ما استفاده از پردازنده‌های i9 و i7 نسل 9 به بالا است. در تست‌های ما برخی موارد به محدودیت پردازنده برخورد کرد، اما در برخی نتایج بدست آمده جایگاه دوم و در برخی دیگر جایگاه سوم برای این کارت ثبت شد.

در تست بازی‌ها در دقت 4K، خروجی این کارت بالای 60 فریم و جایگاه دوم در جدول را از آن خود کرد.

در تست 3DMark Time Spy با اورکلاک صورت گرفته، امتیاز 19054 برای این کارت ثبت گردید.

تست Octane برای سنجش قدرت رندرینگ این کارت گرافیک با موتور ساخت شرکت Otoy است. این تست توانایی کارت گرافیک را برای پردازش‌های سنگین سه بعدی می‌سنجد. یکی از ویژگی‌های این نرم افزار امکان استفاده آن از فن آوری Ray Tracing برای سرعت بخشیدن به پردازش است.

نرم افزار تست V-RAY Next نیز با قابلیت رندرینگ مبتنی بر GPU قدرت خروجی این کارت را می‌سنجد. نتیجه فوق خروجی این نرم افزار است.

نتیجه گیری

کارت گرافیک RTX 3080 Ti VENTUS 3X 12G ام اس آی را شاید بتوان بهترین و معقولانه ترین کارت گرافیک سری RTX 3080 Ti انویدیا نامید. این کارت با قیمت مناسب بهترین گزینه برای گیمینگ، طراحی و رندر مبتنی بر GPU است. در مورد کارت باید اعتراف کرد، ام اس آی یک کارت گرافیک خوش ساخت و خوش استیل با قیمت مناسب ارائه کرده است.

درست است خبری از نورپردازی RGB و یا VRM فوق قدرتمند خانواده Suprim X ام اس آی در مدل Ventus یافت نمی‌شود، اما در عوض، قیمت معقول، ابهت کلاسیک، کارایی مناسب، و کارکرد خنک، در این مدل تبلور یافته است. بسیاری از کاربران اصلا دنبال نورپردازی نیستند و صرفا یک محصول با ثبات و با دوام می خواهند. RTX 3080 Ti مدل ونتوس، تمام این خصوصیات را در خود جمع کرده است.

از نظر گیمینگ، اگر مانیتوری قدرتمند در دقت‌های 4K/60Hz ویا 4K/144Hz دارید، کارت گرافیک RTX 3080 Ti VENTUS 3X 12G ام اس آی گزینه ای مناسب برای شما خواهد بود. این کارت در اغلب زمانها به صورت فنلس کار می‌کند. صرفا به هنگام گیم و رندر فنهای آن به چرخش در می آیند. در چرخش های بالای 50 درصد و شاید در لود کامل صدای فن های کارت شنیده شود، اما ما شکایتی نداریم چرا که در صورت گیمینگ، صدای بازی تنها صدایی است که کاربر می‌شنود و به هنگام رندر هم صدای فنهای گرافیک از صدای فن پردازنده بیشتر نیست. بنابراین، از نظر نویز نیز، کارت گرافیک RTX 3080 Ti VENTUS 3X 12G ام اس آی نمره قبولی دریافت می‌کند.

این کارت گرافیک در حال حاضر در بازارهای جهانی بین 1500 تا 1700 دلار و در ایران حدود 56 میلیون تومان با ضمانت 3 ساله شرکت آونگ به فروش می‌رسد. سایت سخت افزار مگ، با توجه به عملکرد خوب، طراحی ظاهری جذاب و قیمت معقولانه این کارت، نشان منتخب سردبیر را به آن اعطا می‌کند.