بازار فارکس چیست و چرا ریسک بالایی دارد؟

بازار فارکس یکی از روش های کسب درآمد دلاری برای ایرانیان بوده که بسیاری از علاقه مندان به آن، هنوز از ریسک های آن مطلع نیستند. در این مقاله، مزایا و ریسک های این بازار را بیان خواهیم کرد.

فارکس چیست؟

بازار فارکس یکی از جذاب‌ترین روش‌های سرمایه گذاری در سرتاسر جهان و خصوصا در ایران است. از آنجاییکه تورم در ایران بالا بوده و نگهداری از ریال عملا باعث ضرر و زیان می‌شود، یکی از روش‌های جلوگیری افت سرمایه‌ی دارایی و یا سرمایه‌گذاری جهانی، ورود به این بازار است. در این بازار، ارز پایه دلار بوده و طبیعتا سود کسب شده نیز برپایه‌ی دلار است. این بازار، همانند بورس ایران (بدون اعمال دخالت و جریان سازی) بوده که امکان خرید و فروش بیش از 250 نماد معاملاتی ارزشمند در سطح جهانی را به تریدر یا همان معامله گر، می‌دهد.

مزایای بازار فارکس چیست؟

بر خلاف بسیاری از روش‌های سرمایه گذاری، این بازار کاملا 24 ساعته بوده و تنها به یک کامیپوتر یا تلفن همراه متصل به اینترنت نیاز دارد. در ساعت از شبانه روز و از هر کجا که باشید، امکان معامله کردن برای شما از طریق پلتفرم معاملاتی فراهم خواهد شد. برای مثال، اگر قصد خرید دلار را داشته باشید، حتما باید به صرافی مراجعه نمایید که هم ساعت کاری مشخصی داشته و هم ممکن است از لحاظ مکانی، دور باشد. اما در بازار فارکس، همه‌ی دارایی‌ها در یک قدمی شما قرار گرفته است.

بر خلاف بازارهای سرمایه گذاری سنتی که تنها امکان کسب درآمد در زمان افزایش ارزش دارایی فراهم شده است، در بازار فارکس هم می‌توان از افزایش ارزش و هم از کاهش ارزش، درآمد کسب کرد. برای مثال، اگر قصد کسب درآمد با معامله سهام ایران خودرو را داشته باشید، حتما باید ابتدا آن را خریداری کرده، سپس زمانیکه ارزش آن بالا رفت، آن را فروخته تا درآمد کسب کنید. اما در بازار فارکس که امکان معامله برروی سهام شرکت‌های قدر خودروسازی همانند پورشه و تسلا فراهم شده است، حتی می‌توانید زمانیکه ارزش این دارایی‌ها (سهام این شرکت‌ها) در حال افت است، درآمد کسب نمایید.

در این بازار، تعداد نمادهای بسیار زیادی ارائه شده که شما را به خرید و فروش سهام محدود نمی‌کند. با افتتاح حساب در فارکس به سادگی می‌توانید نفت، طلا، گندم، نقره، سهام، رمزارز و … را معامله کرده و هم در زمان افزایش ارزش و هم در زمان کاهش ارزش، درآمد کسب نمایید. این مزایا به لطف مدل خاصی از قرارداد معامله که با نام معاملات CFD شناخته می‌شود، به دست آمده است.

یکی از مزایای اصلی این بازار، چیزی با نام اهرم معاملاتی یا همان لوریج است. کارگزاری‌های فارکس این امکان را به تریدرها می‌دهند که به سادگی وام دریافت نمایند. این کار با بلوکه کردن سپرده اصلی و واگذاری مبلغی تا سقف 1،000 برابر سپرده‌ی اصلی انجام می‌شود. اگرچه اهرم یکی از مزایای بازار فارکس است، اما همانطور که در ادامه مقاله بیان خواهیم کرد، یکی از دلایل اصلی ضرر در فارکس نیز به شمار می‌رود.

قرارداد CFD چیست؟

در اقتصاد مدرن، علاوه بر معاملات خرید و فروش ساده (تحویل دارایی و دریافت مبلغ)، قرارداد آتی نیز معرفی شده که طرفین معامله تحویل کالا و تعیین قیمت را برای آینده‌ی مشخص (یک تاریخ مشخص)، تنظیم می‌کنند. در کنار قرارداد آتی، قراردادی با نام CFD ارائه شده که زمان بستن معامله نیز در آن تعیین نمی‌شود. این قرارداد بین کارگزاری و تریدر منعقد شده و طی آن، هر زمان که تریدر بخواهد می‌تواند یک معامله (یا اصطلاحا پوزیشن) را بسته و با بروکر تسویه حساب نماید.

برای این کار، هر کارگزاری یک دارایی مشخصی را ابتدا خریداری کرده، سپس نماد آن را در پلتفرم معاملاتی قرار می‌دهد. هر زمان که تریدر قصد خرید یا فروش یک دارایی را داشته باشد، به کارگزار خود اطلاع داده، مبلغ معامله را مشخص می‌کند. در صورتیکه معامله خرید باشد، کارگزار دارایی را با استفاده از سپرده تریدر خریدرای خواهد کرد. هر زمان که تریدر معامله را ببندد، کارگزار همان دارایی خریداری شده را فروخته و با تریدر تسویه حساب خواهد کرد.

در صورتیکه تریدر قصد فروش داشته باشد، کارگزار دارایی خود را فروخته و هنگام بسته شدن معامله، مجددا همان دارایی را خریداری کرده و با تریدر تسویه حساب خواهد کرد. به همین دلیل نیز در بازار فارکس، امکان فروش یک دارایی (حتی بدون اینکه از پیش خریداری شده باشد) وجود دارد. به همین جهت نیز امکان کسب سود در روند نزولی بازار نیز فراهم شده است. برای آشنایی با معاملات CFD می‌توانید به این مقاله مراجعه نمایید.

چه چیزی در فارکس معامله میشود؟

در کارگزاری‌های فارکس به آن‌ها بروکر گفته می‌شود، تا سقف 600 نماد معاملاتی مجزا ارائه شده است. این نمادها در چند بخش جفت ارزها، فلزات ارزشمند، انرژی، کالاهای اساسی زندگی، سهام، شاخص بورس و نهایتا رمزارزها ارائه شده‌اند. در نظر داشته باشید که عموما کسانیکه می‌توانند از این بازار درآمد کسب کنند، تمرکز خود را برروی نهایتا 10 نماد مختلف گذاشته و با بررسی چارت‌های قیمتی، تحلیل فاندامنتال یا تکنیکال، می‌توانند ارزیابی درستی از روند قیمتی داشته و معاملات موفقی انجام دهند. طبیعتا انجام دادن یک معامله برروی نمادی که شناختی از آن ندارید، منجر به ضرر و زیان خواهد شد.

دلایل ریسک در بازار فارکس

اگر قصد خرید یک منزل را برای سرمایه گذاری داشته باشید، طبیعتا نیاز است تا ابتدا مناطق مختلف شهر را بررسی کرده، سابقه‌ی تغییرات قیمتی را مطالعه کنید تا نهایتا بتوانید یک چشم انداز تقریبی از آینده‌ی قیمت ملک در آن منطقه از شهر بدست آورید. در بازار فارکس نیز پیش از انجام معامله، باید شناخت مناسبی از نماد معاملاتی داشت. افرادی که صرفا بخاطر شنیدن نام یک دارایی (خصوصا رمزارزها) اقدام به معامله برروی آن می‌کنند، به سرعت سرمایه‌ی خود را از دست خواهند داد.

بنابراین، اولین دلیل ریسک بالای بازار فارکس، دسترسی آسان به انبوهی از نمادهای معاملاتی بوده که تریدر را برای انجام معاملات بدون دانش کافی، وسوسه می‌نماید. در صورتیکه شناخت کافی حتی از یک نماد معاملاتی داشته باشید، احتمال کسب درآمد از این بازار بسیار بیشتر از حالتی است که معاملات را به صورت شانسی و برروی نمادهای مختلف انجام دهید.

اهرم بالا

همانطور که پیشتر مطرح کردیم، استفاده از اهرم به تریدر اجازه خواهد داد که با سرمایه‌ی کم، وارد معاملات بزرگ شود. تریدر به سادگی می‌تواند با 100 دلار سپرده، وارد معاملاتی به بزرگی 100 هزار دلار شود. این اهرم اگرچه امکان کسب درآمد را افزایش می‌دهد، اما همزمان نیز ریسک معاملات را بالا خواهد برد. بروکرها نه در سود و نه در زیان تریدر شریک نشده، بلکه به ازای هر معامله، کارمزد معاملاتی خود را دریافت خواهند کرد.

در صورتیکه روند را درست ارزیابی نموده باشید و معاملات در سود باشد، امکان کسب درآمد برای شما وجود داشته و می‌توانید بی نهایت سود کسب کنید. اما در صورتیکه روند را اشتباه تحلیل کرده باشید و یا انتشار خبری باعث تغییر روند شود، معامله تا زمانی باز خواهد ماند که میزان ضرر معاملاتی شما معادل اصل سپرده‌ی بلوکه شده باشد. در این حالت، بروکر معامله را بسته و میزان ضرر را از سپرده کسر خواهد کرد. در مواردی ممکن است میزان ضرر به دلیل اهرم بالا، معادل اصل سپرده شود و اصطلاحا تریدر در حالت کال آوت قرار گیرد.

هنگامیکه تریدر از یک اهرم بالا استفاده نماید، میزان سود و ضرر ضرب در عدد اهرم خواهد شد. برای مثال، اهرم 100 میزان سود و ضرر را 100 برابر خواهد کرد. اگر تریدر با تمام سپرده‌ی خود وارد معامله شود و از اهرم 100 استفاده نماید، هر 1 درصد تغییر در قیمت دارایی 100 برابر خواهد شد. طبیعتا اگر روند اشتباه ارزیابی شده باشد، 1 درصد تغییر قیمت منجر به ضرر کردن کل مبلغ سپرده خواهد شد.

نداشتن استراتژی معاملاتی

هر تریدر باید بداند که با چه بخشی از سرمایه وارد حساب معاملاتی شود، چه زمان معامله را ببندد، چه زمانی حساب را مجددا شارژ نماید و یا ضرر را قبول کند. تریدر هیچگاه نباید معاملات را به امید تغییر روند باز نگهداشته و اجازه دهد که ضرر معامله رفته رفته بیشتر شود. به صورت خلاصه، استراتژی معاملاتی به تریدر می‌گوید که چه زمانی با چه بودجه و برروی چه دارایی وارد معامله شود و چه انتظاری از این معامله داشته باشد. یکی از اصول بسیار مهم در استراتژی معاملاتی، تعیین حد سود و حد ضرر هر یک از معاملات است.

در بعضی موارد ممکن است که علیرغم تحلیل صحیح، روند بازار به دلیل یک خبر یا تصمیم اقتصادی و سیاسی، عوض شده و تریدر وارد ضرر شود. خصوصا در معاملات طولانی مدت که امکان رصد دائمی معامله وجود ندارد، تعیین حد سود و حد ضرر، به مدیریت صحیح حساب معاملاتی کمک خواهد کرد. همچنین در بعضی موارد نیز مشاهده شده که تریدر معامله‌ای که در سود بوده را به امید کسب سود بیشتر باز گذاشته، اما پس از مدتی روند تغییر کرده و همین امر باعث ضرر تریدر شده است. جلوگیری از طمع کردن و یا در حقیقت، کنترل احساسات یکی از بخش‌های اساسی استراتژی معاملاتی است.

کارگزاری مناسب

کارگزاری‌های فارکس نهادهای مالی معتبری هستند که در سطح جهانی فعالیت می‌کنند. انتخاب کارگزاری یکی از اولین قدم‌ها برای اطمینان از فعالیت سالم در بازار فارکس بوده، چرا که امکان کلاهبرداری بروکرها نیز وجود دارد. از آنجاییکه امکان پیگیری عملکرد کارگزاری از ایران (شکایت) وجود ندارد، توصیه می‌کنیم که حتما پیش از افتتاح حساب معاملاتی، از اعتبار بروکر خود مطمئن شوید. برای مثال، یکی از بروکرهای معتبر در بازار ایران که سال‌هاست همراه تریدرهای ایرانی بوده، کارگزاری آی‌تی‌بی است. داشتن پشتیبانی فارسی زبان، یکی از مزایای ITB است.