بیست نکته کلیدی در عکاسی

فرقی نمی‌کند، به‌عنوان یک حرفه یا فقط به دلیل سرگرمی عکاسی می‌کنید، در هر صورت دانستن مفاهیمی مانند دیافراگم، سرعت شاتر، میزان حساسیت و فاصله کانونی تحولی را در عکس‌هایتان ایجاد می‌کند. در این مطلب به تعدادی از نکات کلیدی مرتبط با مفاهیم ذکرشده پرداخته شده که پیشنهاد می‌کنم بدون دانستن آن‌ها درپوش لنزتان را برندارید! 

۱. کاربرد دیافراگم را بدانید دیافراگم از مفاهیم پایه ای است که هر عکاسی باید به خوبی کاربرد آن را بداند. دیافراگم دریچه ای فیزیکی است که درون لنز قرار گرفته و میزان نور تابشی به حسگر (یا فیلم در دوربین های قدیمی) را کنترل می کند. واضح است، هرچه دیافراگم گشودهتر باشد، نور بیشتری از آن عبور خواهدکرد و بالعکس. میزان گشودگی دیافراگم با معیاری با عنوان f-stops تعیین می شود. برای مثال f2.8، f8، f16 و… که هرچه عدد f کمتر باشد، دهانه دیافراگم گشوده تر خواهدبود و بالعکس. (تصویر 1)

 ۲. مشخصات دیافراگم لنزتان را بدانید آگاهی از محدوده دیافراگم یک لنز به عکاس کمک زیادی می کند تا در شرایط مختلف دوربین را در عدد f مناسبی تنظیم کند. در اغلب لنزها این اطلاعات روی دهانه جلویی لنز حک شده اند. به عنوان مثال 1:1.4 به این معناست که، دیافراگم موردنظر قادر است حداکثر به میزان f1.4 گشوده شود. البته در برخی لنزها حداکثر گشودگی دیافراگم برای مثال به صورت 5.6-1:4 مشخص شده است. در این نوع لنزها حداکثر گشودگی دیافراگم بسته به فاصله کانونی متغیر است. بهعنوان مثال در لنز فوق، حداکثر گشودگی دیافراگم در حالت واید چهار و در حالت زوم 6/5 است. توجه داشته باشید، هنگام خرید، لنزی را انتخاب کنید که کمترین عدد f آن تا جای ممکن (بسته به بودجه تان) پایین باشد. 

۳. در نور کم همواره از کمترین عدد f استفاده نکنید درست است که بهره مندی از لنزی با کمترین عدد f پایین، برای مثال 8/2 یا 4/1، این امکان را به شما می دهد که در محیطی با نور کم بدون نیاز به سهپایه یا فلاش عکسهای واضحی بگیرید اما باید توجه داشته باشید، این روش در تمام شرایط به خوبی پاسخگو نیست. باید به این نکته اشاره کنم که هرچه عدد f پایینتر باشد، محدوده فوکوس دوربین یا عمق میدان کمتر است. به عبارت دیگر، استفاده از عدد f پایین حین عکاسی از یک منظره که قرار است تمام عناصر موجود در صحنه تا جای ممکن واضح ثبت شوند (در فوکوس باشند) انتخاب مناسبی نیست. در عوض می توانید از عدد f بیشتر به همراه سه پایه استفاده کنید.

۴. از عدد f کم برای عکاسی از چهره استفاده کنید اگر تجربه نگهداری از گربه ها را داشته باشید، بهطور حتم متوجه شده اید، زمانی که آنها روی چیزی تمرکز میکنند برای مثال حین شکار، عنبیه های چشمشان کوچک و مردمک چشمشان بزرگ میشود. بهطور مشابه در یک لنز با گشوده تر شدن دریچه دیافراگم تنها سوژه موردنظر واضح خواهدبود و پس زمینه و پیش زمینه محو می شود. به این ترتیب، برای عکاسی از چهره پیشنهاد میشود از عدد f کمتر استفاده شود تا تنها صورت سوژه فوکوس باشد. (تصویر 2)

۵. از عدد f زیاد برای عکاسی از منظره استفاده کنید در عکاسی از منظره، برخلاف عکاسی از چهره، همانطور که قبلاً گفته شد، بهتر است دوربین را روی عدد f زیاد مانند f16 یا f22 تنظیم کنید. به این ترتیب، عمق میدان زیاد بوده و اغلب عناصر موجود در صحنه در فوکوس هستند.

۶. در شرایط غیرقابل پیش بینی f8 را انتخاب کنید عکاسی از مدلهای ثابت و مناظر با توجه به دو نکته فوق و امکان پیشبینی سریع عدد f آسان است. در واقع، در این شرایط میتوان فرصت بیشتری را صرف ترکیببندی و انتخاب کادر مناسب کرد. اما اوضاع در شرایط غیرقابل پیش بینی و کار با سوژه های متحرک مانند عکاسی خیابانی، تولد، عروسی و… متفاوت است. در این مواقع پیشنهاد می شود، مانند عکاسان حرفه ای دوربین خود را در f8 تنظیم کنید. این انتخاب علاوه بر سرعت شاتر سریع، عمق میدان وسیعی را در اختیارتان قرار میدهد. در محیطهای با نور کمتر مانند داخل خانه میتوانید کمبود سرعت شاتر را با افزایش حساسیت سنسور (ISO) جبران کنید. البته توجه داشته باشید، افزایش حساسیت، نویز بیشتری را در عکسهایتان ایجاد میکند.

۷. معنای شکلک ø را بدانید علاوه بر فاصله کانونی و مشخصات دیافراگم، شکلک ø همراه با عددی در کنار آن اطلاعات دیگری است که روی دهانه لنزها یافت میشود و بیانگر قطر دهانه جلویی لنز است. آگاهی از این عدد مهمترین چیزی است که حین خرید فیلتر، هود یا درپوش لنز باید به آن توجه داشت. (تصویر 3)

۸. با فیلتر پولارایزینگ آسمانها را زیباتر ثبت کنید اگر قصد خرید فیلتری را دارید، بدون شک فیلتر پولارایزینگ را باید در فهرست خرید خود قرار دهید. این فیلتر که میتواند شروع خوبی برای عکاسی حرفه ای شما باشد، تأثیر قابل توجهی روی رنگ آبی آسمان میگذارد و ابرها را با جزئیات بهتری ثبت میکند. البته اگرچه امکان اعمال افکت مشابه در فتوشاپ نیز وجود دارد اما نتیجه به دست آمده به کمک فیلتر بسیار بهتر است. (تصویر 4)

۹. فیلتر پولارایزینگ را تنها محدود به آسمان نکنید فیلتر پولارایزینگ کاربرد دیگری هم دارد و از آن برای از بین بردن انعکاس از سطح آب راکد یا شیشه ماشین نیز استفاده می شود.

۱۰. لنزهایی را انتخاب کنید که در حالت زوم جهت فیلتر را تغییر نمیدهند در فیلترهای پولارایزینگ میزان افکت پولارایزینگ (روشنتر یا تیرهتر شدن آسمان یا میزان انعکاس) با چرخش فیلتر قابل تغییر است. بنابراین اگر دهانه لنز مورد استفاده در حالت زوم بچرخد، اثر فیلتر متصل به آن تغییر میکند و مجبور خواهیدبود آن را دوباره تنظیم کنید. برای حل این مشکل پیشنهاد میشود، فیلتر را پس از انتخاب فاصله کانونی و فوکوس کردن روی سوژه تنظیم کنید. روش سادهتر اما گرانتر، استفاده از لنزهایی است که دهانه آنها با زوم کردن تغییر نمی کند.

۱۱. وایت بالانس را فراموش نکنید هنگام استفاده از فیلترها همواره پیشنهاد می شود، وایت بالانس دوربین را به جای حالت خودکار (Auto) به صورت دستی تنظیم کنید. (تصویر 5)

۱۲. محافظت از لنز را فراموش نکنید استفاده از فیلتر Clear یا UV می تواند گزینه خوبی برای محافظت از عناصر شیشه ای یک لنز در برابر ضربه، خش و گردوغبار باشد. البته عدهای بر این باورند که حتی بهترین فیلترها هم تا حدی تأثیر منفی روی عکس گرفته شده میگذارند و بهتر است، استفاده از آنها را تنها برای مصارف خاص یا در شرایط آب و هوایی نامساعد محدود کرد. علاوه بر فیلترها، استفاده از هود گزینه دیگری است که می توان برای محافظت از لنز در نظر گرفت. (تصویر 6)

۱۳. از استفاده همزمان چندین فیلتر با هم پرهیز کنید فیلترها با توجه به تأثیری که روی عکس ها میگذارند، یکی از جذابترین تجهیزات عکاسی هستند. اما باید توجه داشته باشید، استفاده همزمان از چندین فیلتر برای اعمال افکتهای مختلف نتیجه خوبی به همراه ندارد، به این دلیل که هر فیلتر تا حدی میزان نور دریافتی توسط حسگر دوربین را کاهش میدهد. بنابراین تا حد امکان با کمترین تعداد فیلتر در یک زمان عکاسی کنید.

۱۴. لنزهای Prime شما را خلاق تر می کنند لنزهای Prime به لنزهایی گفته میشود که فاصله کانونی ثابتی دارند. برای مثال، لنزهای 50 یا 85 میلیمتر لنزهای Prime محبوبی هستند. عکاسی با این لنزها با توجه به اینکه عکاس دیگر درگیر تنظیم فاصله کانونی نیست و میتواند وقت بیشتری را صرف ترکیب بندی و انتخاب کادر کند، شکل خلاقانه تری به خود می گیرد. از سوی دیگر، کیفیت عکسبرداری لنزهای Prime نسبت به لنزهای معمولی بسیار بهتر است.

۱۵. محدوده فاصله کانونی لنزتان را بدانید در نکات قبلی تا حدی به مشخصات و معانی اعداد حکشده روی لنز پرداخته شد. اما هنوز به طور مستقیم درباره محدوده فاصله کانونی لنزها صحبت نشدهاست. به طور کلی، لنزها را میتوان به سه دسته واید، نرمال و زوم تقسیم کرد. لنزهای واید فواصل کانونی پایین مانند هشت، ده، شانزده میلیمتر و… را شامل میشوند. لنز نرمال به لنزی گفته میشود که محدوده فاصله کانونی تقریبا بیست تا هفتاد میلیمتر را شامل میشود. لنزهای زوم نیز آنهایی هستند که فاصله کانونی بیشتر از هفتاد میلیمتر را پوشش می دهند. با این توضیحات با نگاهی به اطلاعات موجود روی لنز خود و عدد یا اعدادی که در کنار mm قرار گرفته اند، میتوانید نوع لنز را تشخیص دهید. برای مثال، لنز 200-70 یک لنز زوم است. از سوی دیگر، در این لنز حداقل فاصله کانونی هفتاد و حداکثر دویست میلیمتر است. (تصویر 7)

۱۶. ابعاد حسگر دوربینتان را بدانید به طور کلی، دوربینهای حرفهای آنالوگ و دیجیتال با توجه به ابعاد حسگرشان به سه دسته ۳۵ میلیمتر، قطع متوسط (Medium Format) و قطع بزرگ (Large Format) تقسیم میشوند. اغلب دوربینهای نیمه حرفه ای به حسگری کوچکتر از حسگر دوربین های ۳۵ میلیمتر یا ابعاد ۳۶ در ۲۴ میلیمتر مجهز شده اند. اصلی ترین دلیل برای این مسئله نیز صرفه اقتصادی است زیرا اندازه حسگر نقش اصلی را در تعیین قیمت یک دوربین بازی میکند. اما ممکن است این سؤال در ذهن تان ایجاد شود که دانستن ابعاد حسگر یک دوربین چه فایده ای دارد. اولین نکته، رابطه مستقیم اندازه حسگر دوربین و کیفیت عکس گرفته شده است. بنابراین حین خرید دوربین باید به اندازه حسگر آن توجه کنید. متأسفانه عده زیادی از مردم مگاپیکسل بالاتر را دلیل اصلی کیفیت یک دوربین میدانند. نکته دوم، تغییر فاصله کانونی واقعی لنز هنگام استفاده با دوربینی که حسگر آن از حسگر یک دوربین ۳۵ میلیمتر کوچکتر است. در این حالت، نسبت حسگر دوربین ۳۵ میلیمتر به حسگر دوربین مورد استفاده که ضریب قطع (Crop factor) نامیده می شود و معمولاً عددی بین 1/5 تا 1/7 است، در فاصله کانونی لنز ضرب می شود (لنز زومتر می شود). برای مثال، لنز پنجاه میلیمتر در دوربینی با ضریب قطع 1/6 مانند لنز هشتاد میلیمتر در دوربین ۳۵ میلیمتر عمل میکند. (تصویر 8)

۱۷. با انتخاب حسگر کوچکتر در هزینهتان صرفه جویی کنید همانطور که به آن اشاره شد، اندازه حسگر نقش مهمی را در تعیین قیمت دوربینها و کیفیت عکسها بازی میکند. با وجود این، اگر به آن اندازه از کیفیت احتیاج ندارید یا حتی عملکرد زومتر لنزها بیشتر به کارتان میآید، پیشنهاد میکنم دوربینی با حسگر کوچکتر انتخاب کنید. در عوض میتوانید لنز باکیفیت تری خریداری کنید.

۱۸. حوالی طلوع و غروب خورشید بهترین نور را خواهید داشت نور مناسب و بازی با سایه ها بدون نیاز به صرف زمان زیادی در نرم افزارهای ویرایشگر میتوانند نتیجه خیره کنندهای را رقم بزنند. برای دستیابی به بهترین نور نیز باید سحرخیز باشید یا حوالی غروب خورشید عکاسی کنید که در دو حالت نور خورشید بهطور مایل می تابد. از سوی دیگر، برای مثال هنگام ظهر که خورشید در بالاترین ارتفاعش در آسمان قرار دارد و به طور عمودی می تابد، سایه های ایجادشده بسیار شدید هستند. عکاسی پرتره در این شرایط به دلیل سایه های شدید ایجادشده زیر چشم و جمعتر بودن چشم (عکس العمل طبیعی بدن برای دریافت کمتر نور شدید) پیشنهاد نمیشود. یکی از روشهای حل این مشکل انتقال سوژه به سایه است.

۱۹. قدر روزهای ابری را بدانید نگذارید هواشناسی شانس یک عکاسی خوب را از شما بگیرد! در یک روز ابری نور ملایمی می تابد که برای عکاسی از درختان و گلها مناسب است. در این حال، میزان نور قسمت های مختلف تعدیل شده و رنگها به خوبی خود را نشان میدهند.

۲۰. بهترین استفاده از نور طبیعی را با کمک یک برگه کاغذ سفید ببرید اگر توان خرید تجهیزات نورپردازی را ندارید، میتوانید همراه با نور طبیعی که از درون پنجره به محیط داخلی میتابد، برگه کاغذ سفید رنگی را در سمت دیگر سوژه قرار دهید تا نور دریافتی را به سمت تیره تر سوژه بازتاب کند.