مقدمه

شرکت معظم Samsung بهترین و بزرگترین تولید کننده حافظه SSD در دنیا، سال گذشته جدیدترین مدل از اس اس دی‌های مبتنی بر پهنای باند PCIe Gen.4 x4 خود را عرضه کرد. امروز اس اس دی SAMSUNG 990 PRO 1TB سامسونگ را در حالی بررسی می‌کنیم که این حافظه احتمالا آخرین مدلی است که شرکت سامسونگ در کلاس کاربری PCIe Gen.4 x4 تولید خواهد کرد و پس از آن باید منتظر حافظه‌های PCIe Gen.5 سامسونگ باشیم.

سامسونگ در کلاس کاربری حافظه‌های مبتنی بر پهنای باند PCIe Gen.4 x4، تا مدتها فقط یک مدل برای عرضه در سبد محصولات خود داشت و آن هم اس اس دی 980Pro بود که بدون شک یکی از بهترین و پر فروش ترین حافظه‌های تاریخ سامسونگ به شمار خواهد آمد. اما با توجه به رقابت شدیدی که بین تولید کنندگان و برند‌های مطرح در این زمینه بوجود آمد، بسیاری از رقبا توانستند SSDهایی قوی تر و بهتر از 980Pro را تولید کنند.

از این رو تولید 990Pro را شاید بتوان، پاسخ سامسونگ به رقبا دانست تا همچنان نشان دهد، پادشاه تولید کنندگان اس اس دی در دنیاست. اینکه معرفی این حافظه تقریبا همزمان با معرفی استاندارد جدید PCIe Gen.5 x4 برای پلتفرم‌های جدید است، برای سامسونگ جای نگرانی ندارد. چرا که بازار SSD حداقل تا سال 2030 فوق العاده پر رونق خواهد بود.

بر اساس پیش بینی‌ها، بازار SSD تا سال 2030 به بیش از 86 میلیارد دلار خواهد رسید و از این نظر، نه تنها سامسونگ، بلکه هر شرکتی که در وادی تولید SSD گام بردارد، می‌تواند سهمی‌ از این بازار عظیم را از آن خود کند.

بر اساس پیشبینی‌ها، بازار آسیا، شامل کشور عزیزمان ایران، پر رونق ترین بازار برای حافظه‌های SSD در آینده خواهد بود. این موضوع بدان معنا است که برند‌های مطرح تولید کننده حافظه‌های SSD، نه تنها در تولید SSD منطبق بر جدید ترین فن آوری‌ها مانند PCIe Gen.5 x4 سود آور خواهند بود، بلکه حتی در تولید SSD‌های قدیمی SATA، و مبتنی بر PCIe Gen.3 x4 نیز، بازار خوبی خواهند داشت.

بر اساس آمارها، کشورهای آمریکای شمالی هم اکنون بزرگترین بازار SSD در جهان را تشکیل می‌دهند، و بر اساس پیش بینی‌ها، بزرگترین بازار روبه رشد SSD در آینده، کشور‌های مستقر در حوزه آسیا-اقیانوسیه خواهند بود. تا سال 2028، بزرگترین 5 شرکت مطرح تولید کننده SSD مجهز به کارخانه تولید حافظه ناند فلش نیز، شرکت‌های سامسونگ الکترونیکس، وسترن دیجیتال، اینتل، کینگ استون و مایکرون خواهند بود.

بنابراین سامسونگ کوچکترین نگرانی اقتصادی از بابت دیر عرضه کردن پادشاه SSD‌های PCIe Gen.4 خود ندارد، و مطمئن است، علی رغم وجود استاندارد جدید PCIe Gen.5، در بازار از اس اس دی 990Pro نیز به مانند 980Pro استقبال خوبی خواهد شد.

باید اذعان داشت، پادشاه سامسونگ، اس اس دی 990Pro، کاملا بی رقیب نیست، و عرصه با وجود حافظه‌هایی مانند WD Black SN850X وسترن دیجیتال، و SK Hynix Platinum P41 اِس کِی‌هاینیکس بسیار تنگ شده است. در برخی از سناریوهای ذخیره سازی، این سه حافظه می‌توانند بهتر و یا ضعیفتر از یکدیگر ظاهر شوند. آنچه که مسلم است، پهنای باند PCIe Gen.4 x4 کاملا اشباع شده، و به سطحی رسیده ایم که دیگر، هر یک از این حافظه‌های گران قیمت و پر قدرت را تهیه کنید، می‌توان مطمئن بود که سقف پرفورمنس از آن شما است.

همراه ما باشید در این بررسی جذاب.

مشخصات فنی

اس اس دی 990PRO 1TB سامسونگ، در حال حاضر در دو ظرفیت 1 و 2 ترابایتی عرضه شده، و در سال جاری با ظرفیت 4 ترابایت نیز در دسترس خواهد بود. شرکت سامسونگ همچنین دو مدل بدون سینک و با سینک از این اس اس دی را تولید خواهد کرد. قریب به اتفاق مادربرد‌های Gen.4 همگی بر روی درگاه M.2 خود مجهز به سینک خنک کننده هستند، بنابراین می‌توان انتظار داشت نسخه بدون سینک خنک کننده سامسونک فروش بهتر و بیشتری داشته باشد.

اس اس دی 990PRO 1TB سامسونگ از کنترلر پیشرفته 8 نانومتری پاسکال که مبتنی بر پردازنده ARM است استفاده می‌کند. این کنترلر نسبت به کنترلر Elpis که در مدل 980Pro مورد استفاده قرار گرفته بود، از توانمندی بسیار بالاتری برخوردار است.

در عین حال مصرف این کنترلر نسبت به نسخه مورد استفاده در 980Pro بسیار کمتر است که باعث صرفه جویی در انرژی و افزایش دوام باطری در لپتاپ‌ها می‌شود.

در مورد نوع فلش به کار رفته، طبق اطلاعات موجود، شرکت سامسونگ از آخرین مدل از حافظه‌های 176 لایه ای TLC تولید خود استفاده کرده است. این هفتمین نسل از حافظه‌های V سامسونگ است (در مدل 980Pro نسل ششم V-NAND سامسونگ مورد استفاده قرار گرفته بود).

شرکت سامسونگ همچنین این حافظه‌ها را مجهز به کش DRAM از نوع DDR4 کرده است. نسخه مورد بررسی ما یک ترابایتی است و یک گیگابایت حافظه کش DRAM دارد.

اس اس دی 990PRO 1TB سامسونگ همچنین از استاندارد‌ کدگذاری مدرن AES-256، TCG/Opal V2.0 و Encrypted Drive (IEEE1667)  پشتیبانی می‌کند.

جعبه اس اس دی به رنگ مشکی است و بر روی آن به مدل دستگاه اشاره شده است. مدل مورد بررسی ما یک ترابایتی است که سرعت خواندن و نوشتن ترتیبی آن 7450MB/s و 6900MB/s، و همچنین سرعت خواندن و نوشتن اتفاقی آن به ترتیب به 1200K IOPS و 1550K IOPS می‌رسد. برای درک این سرعت‌ها، لازم به توضیح است که سرعت خواندن و نوشتن ترتیبی یا Sequential بیشتر کاربری‌های حرفه ای شامل رندرینگ، کامپایل فایل‌ها، تبدیل‌های ویدیویی و جابه جایی فایلها را شامل می‌شود. اما در استفاده‌ی روزمره درصد بسیار کمی ‌‌‌‌از خواندن و نوشتن‌های ترتیبی اتفاق می‌افتد.

 سرعت خواندن و نوشتن‌های اتفاقی یا Random که اغلب آن را با آی-آپس IOPS نشان می‌دهند مهمترین فاکتور سرعت SSD  برای گیمر‌ها و کاربران عادی کامپیوتر به شمار می‌رود. این مولفه به تعداد عملیات نقل و انتقال اطلاعات ظرف یک ثانیه گفته می‌شود و بیشترین درصد عملیاتی که کاربران عادی روی سیستم انجام می‌دهند نیز شامل همین خواندن و نوشتن‌های اتفاقی می‌شود. هرچه یک SSD میزان IOPS بالاتری داشته باشد در تجربه ی دنیای واقعی کاربر سرعت بیشتری را تجربه می‌کند. خوشبختانه با توجه به سرعت بسیار بالای خواندن و نوشتن اتفاقی، این حافظه بهترین گزینه‌ برای گیمر‌های عزیز به شمار می‌رود.

در پشت اس اس دی، به اطلاعاتی نظیر شماره سریال و مشخصات دیگر اشاره شده است.

در حاشیه جعبه، شماره سریال و به کشور محل ساخت اس اس دی اشاره شده. شرکت سامسونگ در چین، ویتنام و کره جنوبی کارخانه تولید اس اس دی دارد، که عموما کشور ذکر شده در این بخش، یکی از این سه کشور است.

در داخل جعبه غیر از دفترچه راهنما و خود حافظه SSD چیز دیگری یافت نمی‌شود. که البته با توجه به اینکه این یک حافظه پرچمدار است، نهایت خساست سامسونگ را می‌رساند. حداقل یک استیکر سامسونگ می‌توانست، محتویات جعبه را جذابتر کند.

در مدل 1 ترابایتی، هیچ کامپوننتی در پشت اس اس دی قرار ندارد و همه ی اجزای اس اس دی بر روی آن نصب شده اند.

نرم افزار Samsung Magicion

شرکت سامسونگ اولین شرکتی بود که برای SSD یک نرم افزار اخصاصی تدارک دید. بسیاری از تنظیمات ویندوز برای اس اس دی‌ها بهینه نبودند، اما سامسونگ با ساخت یک پکیج نرم افزاری کامل، کاربران را از ابتدای انتقال سیستم عامل خود از‌هارد دیسک به SSD همراهی می‌کند. نرم افزار Samsung Magicion که از بخش‌های متنوعی تشکیل شده است را می‌توانید از وبسایت رسمی ‌سامسونگ دانلود و استفاده بفرمایید. در صفحه اول داشبورد این نرم افزار، سلامتی و شرایط دمایی حافظه به نمایش گذاشته می‌شود.

در بخش Drive Details می‌توانید به شماره سریال حافظه SSD، اصل بودنش (Genuine)، نسخه فیرمور نصب شده، و شرکتی که درایور NVMe را استفاده می‌کنید دسترسی داشته باشید. در بخش Performance Benchmark می‌توانید سرعت حافظه را تست کنید.

در بخش Diagnostic Scan در صورت بروز خرابی حافظه، آن را می‌توانید از این بخش عیب یابی کنید.

اما مهمترین بخش این نرم افزار Performance Optimization است که با اهرمی‌می‌توان حالات Custom، Power Saving، Standard، و Full Performance را انتخاب کرد. توصیه می‌کنیم شما همیشه حالت Full Performance را انتخاب کنید. البته برای آنکه عدالت در تست حافظه‌ها برقرار باشد ما برای تست این اس اس دی آن را بر روی حالت Standard قرار می‌دهیم.

در بخش Data Migration می‌توانید ویندوز را از روی‌هارد و یا اس اس دی دیگری که قرار داشت به SSD جدید سامسونگ منتقل کنید.

و در انتها، بخش آپدیت قرار دارد، که به لطف آن می‌توانید فیرمور اس اس دی خود را همیشه به روز نگاه دارید.

بررسی کارایی

اس اس دی 990PRO 1TB سامسونگ مبتنی بر PCIe Gen.4 x4 است، اما شما می‌توانید آن را بر روی سیستم‌های PCIe Gen.3 X4 هم استفاده کنید. قاعدتا سرعت این اس اس دی بر روی دستگاه‌های PCIe Gen. 3 نصف سرعت اسمی ‌آن خواهد بود. پهنای باند PCIe Gen.4 X4 برابر 7877 مگابایت در ثانیه است که البته نهایت سرعتی که می‌توان در عمل به آن دست یافت حدود 7450MB/s است. تازه این سرعت فقط بر روی پلتفرم‌های AMD دستیافتنی است و روی پلتفرم اینتل، تنها می‌توان به سقف 7200MB/s نزدیک شد.

به دلیل آنکه سیستم تست ما اینتل است، نهایت سرعت در دسترس درگاه حدود 7200MB/s خواهد بود.

حافظه اس اس دی 990PRO 1TB سامسونگ مجهز به 3 سنسور دماست، که سنسور اصلی، اولین سنسور و سنسور سوم احتمالا Hot Spot یا داغترین بخش از SSD است. معیار ما برای سنجش دما سنسور اول است که همانطور که در تصویر مشاهده می‌کنید در حالت عادی دمای این حافظه، حدود 53، و تحت لود به 61 درجه می‌رسد.

دمای Hot Spot به 73 درجه رسیده که البته، زیاد است، بخصوص با توجه به اینکه ما از سینک خنک کننده برای این حافظه استفاده می‌کنیم. به هر حال، تحت هیچ شرایطی در هیچ کدام از تست‌ها اثری از Throttle در اس اس دی مشاهده نشده است اما توصیه میکنیم، حتما از مادربرد مجهز به سینک خنک کننده برای این اس اس دی استفاده کنید تا سرعت حداکثری آن در طول مدت استفاده کاملا حفظ شود.

نرم افزار Anvil یکی از بنچ مارکهای محبوب اس اس دی است. این تست یکی از بهترین ابزار‌ها برای سنجش سرعت و توانایی SSD است که می‌تواند انواع سناریو‌های کاربری را بر روی اس اس دی بررسی کند و سرعت درایو را اندازه گیری کند. در این نرم افزار از حاصل جمع امتیاز خوانش و نوشتار، نتیجه Total Score بدست می‌آید.

در این بنچمارک، اس اس دی 990PRO 1TB سامسونگ توانست در جایگاه دوم جدول Anvil قرار گیرد. واقعا باید به گیگابایت دستمریزاد گفت که حافظه 7000S آن در برابر 990PRO در این تست بهتر ظاهر شده است. البته، تست‌های مختلفی باید گرفت که Anvil فقط یکی از آنهاست.

در نرم افزار محبوب Crystal Disk Mark سرعت در سطوح مختلف حافظه بررسی می شود. ما از این نرم افزار صرفا خط اول را که مربوط به سنجش سرعت خواندن و نوشتن ترتیبی است استفاده خواهیم کرد.

در بخش خوانش و نوشتار ترتیبی، اس اس دی 990PRO 1TB سامسونگ توانست صدر جدول را از آن خود کند.

تست اس اس دی 990PRO 1TB سامسونگ در نرم افزار ATTO Disk Benchmark بسیار عالی بود. حفظ سرعت مطلوب در طول استفاده تحت شرایط سنگین بخوبی انجام گرفت و نتیجه فوق بدست آمد.

به سراغ بنچ مارک داخل نرم افزار Samsung Magician می‌رویم تا سرعت خوانش و نوشتار اتفاقی را ثبت کنیم.

اس اس دی 990PRO 1TB سامسونگ با درخشش فوق العاده در این بنچ مارک، با فاصله زیاد صدر جدول را از آن خود کرد. این سرعت در عملکرد گیمینگ، اداری، و عملکرد روزانه سیستم نقش مهمی‌‌‌ایفا می‌کند.

از آنجایی که SSD‌ها در عملکرد گیمینگ، در بخش لود مراحل بازی نقش ایفا می‌کنند، برای درایو‌های PCIe Gen.4 ما تست سرعت لود مراحل بازی در Final Fantasy را انجام دادیم. اس اس دی 990PRO 1TB سامسونگ در اینجا هم عملکرد و سرعت عالی از خود نشان داد و در صدر جدول تست Gaming ما قرار گرفت.

نتیجه گیری

سامسونگ با تولید 990Pro بار دیگر اثبات کرد که میتواند در بخش تولید SSD‌ها همچنان حرف اول را بزند. حدود 20 درصد سهم بازار SSD‌ها در دنیا در دستان سامسونگ است که بیشتر از هر برند دیگری است. همچنین سهم سامسونگ در بخش صنعت نزدیک پنجاه درصد بازار SSD دنیا می‌رسد.

بنابراین برای شرکتی که سهم عمده بازار را در اختیار دارد، ساخت چنین حافظه پر سرعت و پر قدرتی دور از انتظار نبود. البته ناگفته نماند اس اس دی 990Pro در ابتدای عرضه دچار مشکلات فیرمور بود که می‌بایستی در صورت تهیه، پیش از استفاده و نصب ویندوز، و حتی پیش از پارتیشن بندی حتما می‌بایستی فیرمور آن را آپدیت کرد تا دچار مشکل نشود.

در هر سطح از کاربری قرار داشته باشید، بدون شک خریدن اس اس دی 990PRO 1TB سامسونگ می‌تواند بهترین و پر سرعت ترین گزینه برای شما باشد. نظر به اینکه سرعت بسیار خوب این حافظه در خواندن و  نوشتن اتفاقی در عملکرد گیمینگ، و روزانه سیستم تاثیر زیادی دارد، سیستم شما از سرعت بسیار خوبی برخوردار خواهد شد.

پکیج نرم افزاری کامل، طول عمر 600 ترابایتی برای هر 1 ترابایت ظرفیت، و پشتیبانی از رمزنگاری و حالات RAID، از دیگر خصوصیات این حافظه به شمار می رود. مانند تمام اس اس دی‌های M.2، حتما توصیه می‌کنیم که از مادربردی استفاده کنید که مجهز به سینک خنک کننده باشد. همچنین دوستانی که پلی استیشن 5 دارند، باتوجه به سازگاری کامل این اس اس دی با کنسول، می‌توانند با آسودگی خیال این حافظه را برای دستگاه خود تهیه کنند.

از نظر قیمتی این اس اس دی 169 دلاری در بازار ایران به قیمت حدودی 5 میلیون تومان با ضمانت رسمی 2 ساله الماس رایان ایرانیان عرضه می‌گردد. از نظر قیمتی این مدل یک ترابایتی تنها 1 میلیون تومان با مدل 980Pro فاصله دارد، که با توجه به قدرت بالای آن در خواندن و نوشتن اتفاقی و مصرف کمتر آن، انتخاب اصلح تری نسبت به 980Pro به شمار می‌رود.

البته برای دوستانی که از قبل 980Pro دارند، ابداً توصیه به ارتقا به 990Pro نمی‌کنیم چون تفاوت محسوسی را در سرعت تجربه نخواهند کرد، اما اگر تصمیم به خرید یک اس اس دی جدید PCIe Gen.4 x4 دارید، سلطان حافظه اس اس دی 990PRO 1TB سامسونگ را به عنوان گزینه اول در نظر داشته باشید.

با توجه به قیمت رقابتی در برابر دیگر اس اس دی‌های موجود در بازار، سرعت بالا، کیفیت عالی، و عملکرد بی نظیر در تست‌ها، سه نشان بهترین کارایی، منتخب گیمر‌ها، و منتخب سردبیر سایت سخت افزار مگ را به اس اس دی 990PRO 1TB سامسونگ اهدا می‌کنیم.