انتخاب مادربرد، اولین و کلیدی‌ترین تصمیم برای ساخت یک سیستم دسکتاپ است. به همین دلیل باید قبل از انتخاب، اطلاعات جامع و کاملی از مادربرد مورد نظر به دست آورد. اگر قصد دارید یک سیستم دسکتاپ با آخرین نسل از پردازنده‌های اینتل و حافظه‌های رم DDR5 داشته باشید، مادربرد Z790 EAGLE AX گیگابایت میتواند یکی از گزینه‌های مناسب برای شما باشد. بنابراین با ما همراه باشید تا ویژگی‌ها و قابلیت‌های این مادربرد را به شما معرفی کنیم.
مادربرد B650 EAGLE AX گیگابایت – مجموعه‌ای کامل از امکانات
ابتدا یک نگاه کلی به ویژگی‌ها و قابلیت‌های اصلی مادربرد Z790 EAGLE AX گیگابایت می‌اندازیم، اما در ادامه هر یک از آنها را برای شما شرح خواهیم داد:
- پشتیبانی از پردازنده‌های Intel Core نسل 12، 13 و 14
- عملکردی عالی با راه‌حل دیجیتال VRM فاز دوقلو 12+1+ DDR5
- حافظه DDR5 دو کاناله 4*DIMM با پشتیبانی از ماژول حافظه XMP 3.0
- پشتیبانی از حافظه‌های ذخیره‌سازی نسل بعدی با کانکتورهای 3*PCIe 4.0 x4 M.2
- طراحی حرارتی پیشرفته و محافظ حرارتی M.2: برای اطمینان از پایداری برق VRM و عملکرد SSD M.2
- EZ-Latch: اسلات PCIe 5.0×16 با طراحی جداکردن سریع
- دسترسی به شبکه‌های سریع: 2.5GbE LAN و Wi-Fi 6E 802.11ax
- روش‌های متنوع برای اتصال، همچون DP، HDMI، درگاه USB-C عقب 10 گیگابیت بر ثانیه
- سیستم فن هوشمند 6، دارای چندین سنسور دما، هدرهای فن هیبریدی با FAN STOP
- Q-Flash Plus: بایوس را بدون نصب CPU، حافظه و کارت گرافیک به روز کنید
تراشه Z790 و سوکت LGA1700 مهم‌ترین مشخصات مادربرد Z790 EAGLE AX
خوب، می‌رسیم به اولین نکته‌ای که در هنگام انتخاب یک مادربرد باید به آن دقت کنیم، یعنی تراشه استفاده شده بر روی مادربرد. این نکته از آن جهت مهم است که تعیین کننده نوع پلتفرم مادربرد است. همانگونه که از نام مادربرد Z790 EAGLE AX مشخص است، تراشه Intel Z790 Express به این برد روح می‌بخشد، که یعنی یک پلتفرم مناسب برای پردازنده‌های تیم آبی است. اما دقیقا کدام پردازنده‌ها؟
از آن جهت که این مادربرد از سوکت LGA1700 استفاده می‌کند، پس میتواند از گروه گسترده‌ای از پردازنده‌های اینتل میزبانی کند. بنا بر اعلام گیگابایت، مادربرد Z790 EAGLE AX قابلیت پشتیبانی از پردازنده‌های مرکزی Intel Core در نسل‌های 12، 13 و 14 را دارد، که همگی آنها برای اسمبل کردن یک سیستم قدرتمند و به روز مناسب هستند. اما اگر به دنبال CPUهای مقرون به صرفه‌تر باشید، باز هم گزینه‌های بیشتری در اختیار دارید و می‌توانید از پردازنده‌های سری Pentium Gold و Celeron نیز استفاده کنید.
ابعاد مادربرد در انتخاب کیس بسیار مهم است، مادربرد Z790 EAGLE AX گیگابایت از نوع ATX Form Factor و با ابعاد 30.5cm x 24.4cm است، که یعنی یک با یک مادربرد بزرگ طرف هستیم. هرچند که این ابعاد باعث می‌شود سازنده بتواند به راحتی انبوهی از اتصالات و درگاه‌های متنوع را بر روی آن قرار دهد، اما کاربر نیز باید توجه کند که با انتخاب این مادربرد مجبور به تهیه کیس‌هایی با اندازه‌های بزرگ‌تر است، تا بتواند آن را به راحتی نسب و راه‌اندازی کند.
امکان پشتیبانی از ماژول‌های متنوع رم DDR5 با پردازنده‌های رده بالای اینتل
این روزها دیگر حافظه‌های رم DDR5 توانسته‌اند جای خود را در بین کاربران باز کنند و بخش زیادی از لپ‌تاپ‌ها و دسکتاپ‌ها با این رم‌ها عرضه می‌شوند. مادربرد Z790 EAGLE AX نیز قابلیت پشتیبانی از حافظه‌های رم DDR5 با بازه‌ای گسترده از ماژول‌ها را دارد. البته اگر بخواهیم به طور دقیق‌تر به آن نگاه کنیم، نوع ماژول‌های قابل استفاده در این مادربرد، بسته به مدل CPU مورد استفاده متفاوت خواهد بود، که در پایین نوع پردازنده و حافظه رم سازگار با آن را نشان خواهیم داد:
اگر از پردازنده‌های نسل چهاردهم و سیزدهم Intel Core i9/i7 استفاده کنید، ماژول‌های زیر برای شما در دسترس خواهد بود:
- DDR5 7600(O.C.) /7400(O.C.) /7200(O.C.) /7000(O.C.) /6800(O.C.) /6600(O.C.) / 6400(O.C.) / 6200(O.C.) / 6000(O.C.) / 5800(O.C.) / 5600 / 5400 / 5200/ 4800/4400 MT/s
اما اگر از پردازنده‌های نسل سیزدهم Intel Core i5/i3، نسل دوازدهم Intel Core و همچنین سری پردازنده‌های Pentium Gold و Celeron Processors استفاده کنید، گزینه‌های بسیار کمتری را خواهید داشت:
- DDR5 4800/4400 MT/s
از آن جهت که این مادربرد با فرم فاکتور ATX طراحی و ساخته شده است، اسلات‌های حافظه بیشتری نیز در دسترس است که شامل 4 اسلات DDR5 DIMM با پشتیبانی تا 192 گیگابایت حافظه است، که معادل 48 گیگابایت ظرفیت برای هریک از اسلات‌ها می‌شود. گیگابایت در این مادربرد نیز از معماری حافظه دو کاناله استفاده کرده است. در ادامه نیز جزئیات مربوط به نوع حافظه‌های قابل پشتیبانی را خواهیم دید:
- پشتیبانی از ماژول‌های حافظه ECC Un-buffered DIMM 1Rx8/2Rx8 (در حالت غیر ECC کار می‌کند)
- پشتیبانی از ماژول‌های حافظه DIMM 1Rx8/2Rx8/1Rx16 بدون بافر بدون ECC
- پشتیبانی از ماژول‌های حافظه Extreme Memory Profile (XMP)
باز هم باید تاکید می‌کنیم که پیکربندی CPU و حافظه ممکن است بر انواع حافظه پشتیبانی‌شده، سرعت داده و تعداد ماژول‌های DRAM تأثیر بگذارد.
از دیگر نکات مثبت وجود یک گرافیک داخلی یا Onboard در این مادربرد گیگابایت است. این گرافیک داخلی که قدرت خود را از تراشه Intel HD Graphics می‌گیرد، میتواند یک خروجی HDMI با حداکثر وضوح 4096×2160@60 Hz و یک خروجی DisplayPort با حداکثر وضوح 4096×2304@60 Hz را در اختیار کابران قرار دهد. البته درگاه اول از نسخه HDMI 2.1 و HDCP 2.3 و پورت‌های سازگار با HDMI 2.1 TMDS پشتیبانی می‌کند و پورت دوم از نسخه نسخه DisplayPort 1.2 و HDCP 2.3 پشتیبانی می‌کند. با این حال، گیگابایت در اینجا نیز تاکید کرده، مشخصات گرافیک با توجه به CPU مورد استفاده میتواند متفاوت باشد.
در بخش صدا گیگابایت از تراشه Realtek Audio CODEC استفاده کرده است که میتواند در 2، 4، 5.1 و 7.1 کانال خروجی بدهد. تغییر عملکرد جک صدا، به صورت نرم‌افزاری انجام می‌شود و برای رسیدن به پیکربندی صدای 7.1 کانال، به نرم افزار صوتی برای تنظیمات صدا نیاز است. هرچند که در پنل پشتی این مادربرد خبری از خروجی S/PDIF نیست، اما قابلیت پشتیبانی از آن را دارد و یک عدد هدر خروجی S/PDIF بر روی خود برد موجود است. ضمن اینکه با وجود خازن‌های صوتی پیشرفته، شاهد کیفیت بالا همراه با ارائه صدایی با وضوح بالا برای ارائه واقعی‌ترین جلوه‌های صوتی هستیم.
در بخش شبکه، مادربرد Z790 EAGLE AX هر دو راه حل کابلی و بی‌سیم را در خود دارد. برای ارتباط با LAN، تراشه Realtek 2.5GbE LAN با سرعت (2.5 گیگابیت در ثانیه / 1 گیگابیت در ثانیه / 100 مگابیت در ثانیه) را داریم و در کنار آن نیز برای راه‌حل بی‌سیم دو ماژول شبکه Intel Wi-Fi 6E AX211 و Realtek Wi-Fi 6E RTL8852CE وجود دارد. ماژول اینتل میتواند پشتیبانی از باندهای فرکانس حامل 2.4/5/6 گیگاهرتز، ارتباط بلوتوث 5.3 و همچنین پشتیبانی از استاندارد بی سیم 11ax 160MHz را مهیا کند. در کنار آن، ماژول Realtek نیز به صورت جداگانه پشتیبانی از باندهای فرکانس حامل 2.4/5/6 گیگاهرتز، بلوتوث 5.3 و پشتیبانی از استاندارد بی سیم 11ax 160MHz را ممکن می‌کند. البته باید این نکته را یادآور شد که نرخ داده واقعی ممکن است بسته به محیط و تجهیزات متفاوت باشد.
اما می‌رسیم به اسلات‌های توسعه، که شامل 5 عدد اسلات PCI با ویژگی‌ها و توانایی‌های متفاوت می‌شویم، که در ادامه آنها را می‌بینیم:
اسلات مرتبط با پردازنده مرکزی:
- 1 عدد اسلات PCI Express x16، پشتیبانی از PCIe 5.0 و اجرا در (PCIEX16) x16
*اسلات PCIEX16 فقط میتواند از کارت گرافیک یا NVMe SSD پشتیبانی کند. اگر قرار است فقط یک کارت گرافیک نصب شود، حتما آن را در اسلات PCIEX16 نصب کنید.
اسلات مرتبط با چیپست:
- 1 عدد اسلات PCI Express x16، پشتیبانی از PCIe 4.0 و اجرا در x4 (PCIEX4)
- 1 اسلات PCI Express x16، پشتیبانی از PCIe 3.0 و در حال اجرا در x1 (PCIEX1_4)
- 2 اسلات PCI Express x1، پشتیبانی از PCIe 3.0 و در حال اجرا در x1 (PCIEX1_2، PCIEX1_3)
بخش دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، ظرفیت این مادربرد برای اتصال حافظه‌های ذخیره‌سازی است. در مجموع 3 کانکتور M.2 و 4 عدد کانکتور SATA 6Gb/s بر روی مادربرد تعبیه شده است. وجود این تعداد کانکتور متنوع، دست کاربر را برای اضافه کردن فضا جهت ذخیره اطلاعات بیشتر کاملا باز می‌گذارد. این کانکتورها شامل موارد زیر است، که به دو بخش تقسیم می‌شوند:
CPU:
- 1 کانکتور M.2 (سوکت 3، کلید M و نوع 22110/2280 PCIe 4.0 x4/x2 با پشتیبانی SSD) (M2A_CPU)
چیپست:
- 1 کانکتور M.2 (سوکت 3، کلید M، نوع 2280 PCIe 4.0 x4/x2 SSD) (M2P_SB)
- 1 کانکتور M.2 (سوکت 3، کلید M، نوع 2280 SATA و پشتیبانی از PCIe 4.0 x4/x2 SSD) (M2M_SB)
- 4 عدد کانکتور SATA 6Gb/s
پشتیبانی از RAID 0، RAID 1، RAID 5 و RAID 10 برای دستگاه‌های ذخیره‌سازی NVMe SSD
RAID 0، RAID 1، RAID 5 و RAID 10 که از دستگاه‌های ذخیره‌سازی SATA پشتیبانی می‌کنند
Z790 EAGLE AX نیز مانند هر مادربرد دسکتاپ دیگری تعداد قابل توجهی از انواع درگاه USB را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. به صورتی که در این مورد می‌توان تا 15 درگاه USB را در دسترس داشت. از USB نسل 2 تا USB Type-C با پشتیبانی از USB 3.2 نسل 2 که لیست آنها را می‌توانید در پایین مشاهده کنید:
- 1 پورت USB Type-C در پنل پشتی، با پشتیبانی از USB 3.2 Gen 2
- 1 پورت USB Type-C با پشتیبانی از USB 3.2 Gen 1، از طریق هدر USB داخلی در دسترس است
- 1 پورت USB 3.2 Gen 2 Type-A (قرمز) در پنل پشتی
- 6 پورت USB 3.2 Gen 1 (4 پورت در پنل پشتی، 2 پورت در دسترس از طریق هدر USB داخلی)
- 2 پورت USB 2.0/1.1 در پنل پشتی
- چیپست + هاب USB 2.0: 4 پورت USB 2.0/1.1، در دسترس از طریق هدرهای USB داخلی
پنل پشتی هر مادربردی، جایگاه اصلی تمام اتصالات و درگاه‌های مورد نیاز کاربران است، در ادامه لیست پورت‌ها و اتصالات موجود در این قسمت را داریم:
- 1 عدد PS/2 درگاه صفحه کلید/ماوس
- 1 عدد پورت USB Type-C، با پشتیبانی از USB 3.2 Gen 2
- 1 عدد پورت USB 3.2 Gen 2 Type-A (قرمز)
- 4 عدد پورت USB 3.2 Gen 1
- 2 عدد پورت USB 2.0/1.1
- 2 عدد کانکتور آنتن SMA (1T1R)
- 1 عدد عدد پورت HDMI
- 1 عدد DisplayPort
- 1 عدد پورت RJ-45
- 3 عدد جک صدا
اما هنگامی که شروع به اسمبل کردن کیس می‌کنیم، باید به طور کامل به اتصالات ورودی/خروجی داخلی موجود بر روی مادربرد آگاه باشیم. این کانکتورها نقشی اساسی را در زمان بستن سیستم ایفا می‌کنند. در پایین فهرستی بلند بالا از این کانکتورهای ورودی ورودی/خروجی را مشاهده می‌کنید:
- 1 عدد کانکتور برق اصلی 24 پین ATX
- 2 عدد کانکتور 8 پین 12ولت ATX
- 1 عدد هدر فن CPU
- 1 عدد فن CPU یا هدر پمپ خنک کننده آب
- 3 عدد هدر فن سیستم
- 1 عدد فن سیستم یا هدر پمپ خنک کننده آب
- 2 عدد هدر نوار LED آدرس پذیر
- 3 عدد M.2 سوکت 3 کانکتور
- 4 عدد کانکتور SATA 6Gb/s
- 1 عدد هدر پانل جلویی
- 1 عدد هدر صوتی پانل جلویی
- 1 عدد هدر خروجی S/PDIF
- 1 عدد هدر USB Type-C®، با پشتیبانی از USB 3.2 Gen 1
- 1 عدد هدر USB 3.2 Gen 1
- 2 عدد هدر USB 2.0/1.1
- 2 عدد کانکتور کارت افزودنی Thunderbolt
- 1 عدد سرصفحه ماژول TPM (فقط برای ماژول GC-TPM2.0 SPI / GC-TPM2.0 SPI 2.0/GC-TPM2.0 SPI V2)
- 1 عدد دکمه تنظیم مجدد
- 1 عدد دکمه Q-Flash Plus
- 1 عدد جامپر تنظیم مجدد
- 1 عدد جامپر CMOS
مادربرد Z790 EAGLE AX، قابلیت نظارت و کنترل بر فاکتورهای مهمی مانند دما، ولتاژ، سرعت فن‌ها و حتی خرابی آنها را در خود دارد، که شامل موارد زیر می‌شود:
- تشخیص ولتاژ
- تشخیص دما
- تشخیص سرعت فن
- تشخیص سرعت جریان خنک کننده آب
- هشدار خرابی فن
- کنترل سرعت فن
*پشتیبانی از عملکرد کنترل سرعت فن (پمپ) به فن (پمپ) شما بستگی دارد.
مادربرد Z790 EAGLE AX گیگابایت، قابلیت پشتیبانی از مرکز کنترل گیگابایت (GCC)، Q-Flash، Q-Flash Plus و پشتیبان گیری هوشمند را دارد. البته برنامه‌های موجود در GCC و عملکردهای پشتیبانی شده هر برنامه نیز ممکن است بسته به مشخصات مادربرد متفاوت باشد. دو نرم افزار Norton Internet Security (نسخه ویژه OEM) و نرم افزار مدیریت پهنای باند LAN به صورت پیش‌فرض همراه مادربرد عرضه می‌شوند.
مطالب مرتبط:
توسط 
توسط 
توسط 
فقراز چهره مادربورد میباره فکر کنم کارکنان سایپا و ایرانخودرو به تایوان نفوذکردن