23 ماه حبس در آمریکا در انتظار سجاد شهیدیان – آیا او قهرمان ملی است؟

 وزارت دادگستری ایالات متحده به تازگی اعلام کرده است که سجاد شهیدیان که موسس سایت پیمنت 24 است، به دلیل نقض تحریم‌های این کشور به 23 ماه حبس محکوم شده است.

سجاد شهیدیان، معروف به سهیل شهیدی چندی پیش به درخواست آمریکا در خاک انگلستان دستگیر شد و پس از مدت کوتاهی به آمریکا مسترد شد. او در دادگاه تمامی اتهامات خود را رد کرده است و ادعا کرده که بیگناه است. اما آیا او واقعاً بیگناهی است که هیچ جرمی مرتکب نشده و یا فعالیت‌های خود را جرم قلمداد نمی‌کند؟

سجاد شهیدیان مجرم است یا بی‌گناه؟

دادگاهی در مینه‌سوتا شهیدیان را به جرم دور زدن تحریم‌ها، گناهکار شناخته و به 23 ماه حبس محکوم کرده است. براساس کیفرخواست صادر شده، شهیدیان و Payment24 با استفاده از ظرفیت شرکت‌ها و آدرس‌ها غیرواقعی در کشور امارات و با جعل برخی از اسناد تحریم‌هایی که علیه ایران صادر شده بود را دور می‌زدند. آنها خود رافردی ساکن امارات جا زده و از این طریق از خدمات پرداخت آمریکایی مانند PayPal برای کاربران اقدام به خرید محصول یا جابجایی ارز می‌کردند. این در حالیست که براساس تحریم شهروندان ایرانی خرید محصولات آمریکایی، استفاده از سرویس‌های آمریکایی و حتی دلار برای شهروندان ایران ممنوع است.

شهیدیان در آمریکا به جرم کلاهبرداری رایانه‌ای، سرقت هویت، پولشویی و دور زدن قوانین تحریم آمریکا متهم شد و در نهایت دادگاه حکم حبس برای او صادر کرد.  اگر تصور می‌کنید که قوانین آمریکا در این قضیه سخت‌گیرانه و غیرمنصفانه است، بد نیست که بدانید که در کشور ما هم چنین اقداماتی جرم به حساب می‌آید. به عنوان مثال در مبحث جاسوسی رایانه‌ای در ماده 13 آمده است:

“هرکس به طور غیرمجاز از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن داده‌ها یا مختل کردن سامانه، وجه یا مـال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند علاوه بر رد مال به صاحب آن به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون تا یکصد میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.”

به بیان ساده گفته شده که اعمالی مانند آنچه که شهیدیان در پیمنت 24 به آن مشغول بود، عملی خلاف قانون است که می‌تواند حبس و جزای مالی داشته باشید. از طرف دیگر در بخش جعل رایانه‌ای قوانین ایران گفته شده که “تغییر یا ایجاد داده‌های قابل استناد یا ایجاد یا وارد کردن متقلبانه داده به آنها” جرم است و جاعل به حبس از 1 تا 5 سال یا جزای نقدی از بیست میلیون تا یکصد میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

این موارد دقیقا جرائمی است شهیدیان مرتکب شده و از طریق ابزارهای مختلف اقدام به فریب سیستم‌های پرداخت کرده و با استفاده از هویت افراد دیگر در جهت کمک به اشخاص دیگر استفاده کرده است. فعالیتی که نه تنها در خاک آمریکا که در ایران هم جرم است. بنابراین دور از انتظار نبود که توسط دادگاه آمریکایی متهم شود.

چرا سجاد شهیدیان قهرمان ملی نیست!

در روزهایی که تحریم‌های آمریکا علیه ایران، امکان فعالیت آزادانه از شهروندان ایرانی را گرفته است، انجام عادی‌ترین فعالیت‌ها مانند خرید از سایت‌های خارجی مانند آمازون، پرداخت هزینه آزمون‌هایی مانند تافل یا هزینه شهریه دانشگاه در خارج و … به صورت عادی برای ما امکانپذیر نیست و باید قبول کنیم که در چنین شرایطی ما به سایت‌هایی مانند پیمنت 24 نیاز داریم. شهیدیان نیز در این راه، هرچند خلاف قانون، کمک زیادی به شهروندان ایرانی برای دور زدن تحریم‌ها کرده است. اما بیایید کمی واقع‌بین باشیم؛ “هیچ گربه‌ای محض رضای خدا موش نمی‌گیرد”.

اصلی‌ترین انگیزه او برای انجام چنین عملیاتی جهت دور زدن تحریم، کسب درآمد و سود شخصی بوده است. در اثبات این ادعا می‌توانیم بگوییم که سود انجام عملیات توسط پیمنت 24 برای صاحبان آن بیش از هر سیستم دیگری بود. یکی از مشتریان قدیمی این سایت در این رابطه نوشته است:

“نرخ دلاری سایت ایشون از سایت‌های مشابه و همکارا بسیار بالاتر بود. دقیقا وقتی دلار 3300 بود ایشون 3800 3900 چارج میکرد، فقط به خاطر اعتبارشون و ثروت میلیاردی از طریق همین دور زدن تحریم‌ها کسب کردند.”

یک کاربر توئیتری

بنابراین اینکه هدف شهیدیان را از دور زدن تحریم‌ها، خدمت به مردم بدانیم، شاید دیدگاه سطحی باشد. با این حال، حتی اگر سود نجومی او از کل این ماجرا را هم بتوانیم قبول کنیم، نوع رفتار او با این مسأله را نمی‌توانیم. سراسر اینترنت پر است از مصاحبه‌های “سهیل شهیدی” و کسب درآمد میلیاردی‌اش از سایت پیمنت 24. اسنادی که علیه او در دادگاه هم مورد استفاده قرار گرفته است. جار زدن عملیاتی که در همه جای جهان جرم به حساب می‌آید از یک طرف و مسافرت و پا گذاشتن در خاک همان کشورهایی که قوانینشان زیر پا گذاشته شده از طرف دیگر، چیزی جز یک رفتار غیرحرفه‌ای و غیرمحتاطانه نیست.

تحریم‌ها برای این تصویب شده‌اند که انجام فعالیت‌های عادی مشکل‌تر از همیشه و یا حتی غیرممکن شود. دور زدن تحریم‌ها در جهت خدمت‌رسانی به مردم هرچند در داخل کشور ارزشمند و شایسته تقدیر است، اما در خارج از خاک ایران جرمی است که در صورت محرز شدن بی‌مجازات باقی نخواهد ماند. دستگیری شهیدیان که گفته آمریکایی‌ها مسئول تراکنش غیرقانونی 8 میلیارد دلار بوده، با بی‌احتیاطی خود او انجام شده است. وزارت امور خارجه آمریکا اما آن را دستاورد بزرگی می‌دانید و در صفحه فارسی خود گفته است:

“همانگونه که همیشه گفته‌ایم، هیچ اقدامی ارزش نقض تحریم‌های ایالات متحده را ندارد. سجاد شهیدیان، یک شهروند ایرانی، اخیراً به دلیل دور زدن تحریم‌های آمریکا توسط وزارت دادگستری تحت پیگرد قانونی قرار گرفت و اکنون به 23 ماه زندان محکوم شده است. شهیدیان در ایران، بواسطه تجارت غیرقانونی خود یک مدیر بلندپایه و میلیونر بود. او اکنون یک مجرم محکوم شده است که همه چیز را از دست داده است. این پیگرد قانونی، شهیدیان را پاسخگوی جرایم خود دانسته و پیام گسترده‌تری را به دیگران می‌فرستد که نقض قوانین تحریم‌هاعواقب جدی را در پی‌دارد.”

وزارت امور خارجه آمریکا

نظر شما در رابطه با پرونده سجاد شهیدیان چیست؟ آیا او را یک قهرمان ملی خدمت‌رسان به مردم می‌دانید یا از کاسبان تحریم که تنها به فکر منعفت و سود شخصی بود؟