اختصاصی: بررسی مادربرد ASRock Z170 OC Formula (پادشاه Z170 ها)

در هر صنعتی محصولات خاصی وجود دارد که نظر تمام کارشناسان و کاربران را به سمت خود می کشاند. ممکن است این خاص بودن به خاطر ویژگی های منفی آن محصول باشد که در این صورت طولی نخواهد کشید که محصول مورد نظر از میدان خارج می شود. اما در برخی موارد ویژگی های مثبت یک محصول آنقدر جذاب است که تا مدت ها در ذهن می ماند و آن را تبدیل به پادشاهی در میان هم رده های خود می کند. به طور مثال در صنعت خودرو سازی دو خودروی مرسدس بنز E-Class و بوگاتی ویرون را می توان پر رنگترین محصولات دانست که اولی به خاطر زبان طراحی بی نقص که گاه به الگویی برای تقلید دیگر خودروسازان بوده و دومی به خاطر مهندسی پیچیده و عملکرد های استثنایی که از خود نشان داده. و اما در صنعت سخت افزار که دارای زیر مجموعه های بسیاری هم هست، وجود یک مادربرد خوب می تواند نظر تمام افراد از کارشناس تا کاربر را به خود جلب کند. مدتی قبل شرکت ازراک مادربردی را معرفی کرد که می توان آن را ویرون Z170 ها دانست. مادربردی که اگر تنها به فرکانس حافظه آن نگاه کنید متوجه این موضوع می شوید. این شما و این هم ASRock Z170 OC Formula.

معرفی

ازراک، شرکتی است که در سال 2002 برای رقابت با شرکت های مطرح در این زمینه با پشتیبانی ایسوس بنا شد. این شرکت با توجه به عمر کمی که دارد، توانست به سرعت در سال 2010 و 2011 جایگاه سومین برند پر فروش مادربرد را از آن خود کند. در مسابقات بسیاری در زمینه اورکلاک شاهد هنر نمایی محصولات این شرکت بوده ایم. امروزه این شرکت دارای محصولاتی همچون مادربرد در رده های GAMING، OVERCLOCK و EXTREME مبتنی بر پردازنده های اینتل و AMD، کامپیوتر های کوچک، کامپیوتر های آماده گیمینگ، سرور و ایستگاه کاری است.

نمای بیرونی

ازراک برای OC Formula جعبه ای مشکی رنگ را در نظر گفته است که بروی آن نشان OC (اورکلاک) و تصویر سازی هایی همانند سینک خنک کننده مادربرد قرار گرفته است. در این بخش همچنین می توان نام محصول، نشان ازراک، پشتیبانی از تکنولوژی DTS، HDMI، مولتی گرافیک انویدیا و AMD، پردازنده های 1151 و دو برچسب که یکی نشان مادربرد برتر از نگاه سایت Tom`s HARDWARE است و دیگری گارانتی الماس ایران است دیده می شود (تصویر 1).

در پشت جعبه می توان نام مادربرد، نمایی کامل از مادربرد، تصویری که نشان از بهینه شدن مادربرد برای اورکلاک دارد و بسیاری از ویژگی هایی که نشان از ساختار و قدرت بخشیدن به این محصول خاص را دارد دیده می شود. البته در ادامه به تمام این موارد می پردازیم (تصویر 2).

طراحی و ساختار

جعبه را باز می کنیم، اقلام موجود در جعبه بروی پنلی مقوایی قرار گرفته اند. این اقلام شامل دو دفترچه راهنما، دو پیچ برای اسلات M.2، تعداد چهار کابل ساتا، سپر I/O، پل SLI، براکت شبکه های بیسیم، برچسب OC Formula و سی دی درایور مادربرد هستند (تصویر 3).

ازراک برای محصول خود ترکیب رنگ مشکی و زرد را در نظر گرفته است. این ترکیب رنگ برای محصولی که در رده اورکلاک ها محسوب می شود کاملاً منطقی و درست است. ترکیب رنگ و نمایی که ازراک با حجم های سه بعدی و پنل های زیبا به وجود آورده است، ظاهر این محصول را بسیار جذاب کرده است. بروی مادربرد نوشته های ASRock، OC Formula و Z170 با رنگ طلایی بروی هیت سینک ها و پنل I/O هماهنگی بالایی را از نظر بصری برای این مادربرد به وجود آورده اند (تصویر 4).

در بخش پردازنده با محصولی روبرو هستیم که ممکن است بسیاری را از ساختار طراحی شده متعجب کند. سوکت 1151 این مادربرد قابلیت پشتیبانی از پردازنده های Intel Core i7/i5/i3/Pentium/Celeron را داراست. البته اگر به مسائل کامپیوتری زیاد آشنا نیستید بهتر است با سر زدن به وب سایت شرکت و یا دانلود دفترچه راهنمای آن، از پردازنده های قابل نصب بروی این محصول اطلاع پیدا کرده، بعد اقدام به خرید نمایید. ازراک تمام تلاش خود را کرده است تا نام مادربرد را بیهوده جلوه ندهد. یدک کشیدن نام اورکلاک تنها برای معروف شدن کافی نیست بلکه باید ساختاری مهندسی شده در پس این کار باشد تا کاربر بتواند با خیال راحت به بالا بردن فرکانس ها بپردازد. برای قدرت بخشیدن به پردازنده ازراک از یک سوکت برق 8 پین و یک سوکت 4 پین استفاده کرده است تا کاربر بتواند به راحتی برق مورد نیاز پردازنده را در حالت اورکلاک تامین نماید (تصویر 5).

البته تنها تامین قدرت مهم نیست بلکه در این بخش مدار قدرت پردازنده نقش حیاتی را برای این مهم بازی می کند. ازراک در این قسمت سنگ تمام گذاشته است و از یک مدار قدرت 18 فاز برای این محصول استفاده کرده است تا قدرت خود را به رخ رقیبان بکشاند!. طراحی این مدار قدرت با استفاده از چوک ها، ماسفت ها و خازن های باکیفیت صورت گرفته است. استفاده از چوک های 60 آمپری سبب بهبود در عملکرد به میزان سه برابر نسبت به نسل قدیم این قطعات شده است. ماسفت ها با طراحی نوآورانه خود باعث شده اند تا حرارت کمتر و پایداری بهتری را از آنها شاهد باشیم. خازن های پلاتینی 12K Nichicon با عملکردی بی نظیر کاربر را برای دستیابی به پاسخگویی سریعتر واورکلاک آسانتر یاری می رساند. از ویژگی های این خازن ها می توان به ولتاژ کمتر، زمان پاسخگویی بهتر، طول عمر 20 درصد بیشتر نسبت به دیگر خازن ها و تحمل حرارت تا 105 درجه سانتی گراد اشاره کرد. پردازش BCLK در این محصول به شکل بهینه ای باعث شده است تا طیف وسیعتری از فرکانس ها را برای اورکلاک دقیق تر داشته باشید. در کل می توان طراحی این مدار قدرت را برای دستیابی به فرکانس های بالاتر و حرارت تولید شده کمتر از ویژگی های بارز این مادربرد دانست که برای گیمر ها و اورکلاکر ها بسیار ارزشمند و جذاب است. از دیگر ویژگی های این بخش می توان به پشتیبانی از Turbo Boost 2.0،  BCLK Full-range برای اورکلاک بی نظیر و Hyper BCLK Engine  اشاره کرد (تصویر 6).

در بخش حافظه شاهد 4 اسلات DIMM هستیم که با رنگ مشکی و زرد خودنمایی می کنند. در این قسمت کاربر می تواند تا حداکثر 64 گیگابایت حافظه از نوع DDR4 را برای این مادربرد در نظر بگیرد. ازراک برای ضریب خطای کمتر از پین های طلایی استفاده کرده است. مدار قدرت در این بخش هم با استفاده از همان چوک های آلیاژ برای مقاومت بیشتر در برابر مغناطیسه و حرارت، در نتیجه تولید برق با ثبات بیشتر و قابل اعتماد تر برای ماژول حافظه تشکیل شده است. تمام این موارد باعث شده است تا این محصول با پشتیبانی از فرکانس حافظه شگف انگیز 4500 مگاهرتز و حتی بالاتر از آن به میزان 4900 مگاهرتز ، لقب پادشاهی را به خود اختصاص دهد (به یاد داشته باشید که برای رکورد زدن در بخش حافظه تنها باید از یک ماژول استفاده کنید). البته همانطور که در تمام بررسی ها عنوان می کنیم، در اینجا هم یادآور می شویم که تمام فرکانس های بالاتر از 2133 مگاهرتز تنها با فعال کردن پروفایل XMP اعمال می شوند. در این محصول از ازراک، پشتیبانی از پروفایل XMP 2.0 از دیگر ویژگی هایی است که می توان از آن بیشترین بهره را برد (تصویر 7).

 در بخش اسلات های PCIe شاهد 4 اسلات PCI Express x16 هستیم اما تنها یکی از این اسلات ها از نوع x16 است. وجود 4 اسلات PCI Express x16 در ظاهر مانند آن است که کاربر می تواند تا 4 کارت گرافیک را به صورت مولتی گرافیک استفاده کند اما فاصله آنها طوری است که تنها می توان از دو کارت انویدیا جدید بروی مادربرد استفاده کرد. هرچند ازراک عنوان کرده است که  برای کاربرانی که از چینش مولتی گرافیک در کارت ها استفاده می کنند، پشتیبانی از SLI کارت های انویدیا با چینش 2Way و CrossFireX کارت های رادئون با چینش 4/3/2 Way قابل استفاده است. در این بین یک اسلات PCI Express 3.0 x1 ، یک اسلات PCI Express 2.0 x1 و یک اسلات Mini-PCI Express برای اتصال قطعاتی مانند کارت صدا و 3 اسلات M.2 برای سرعت بخشیدن به تبادل اطلاعات دیده می شود. البته این نکته را هم یاد آور شویم که با قرار دادن کارت گرافیک به دو اسلات M.2 دسترسی دارید و در چینش مولتی گرافیک به یک اسلات. در این اسلات ها می توان از سالید هایی با طول 42/60/80/110 میلی متری استفاده کنید(تصویر 8).

در میان اسلات های PCIe دو مورد کاملاً جلب توجه می کند. اولین مورد امضاء NICK SHIH استاد بزرگ اورکلاک بروی این محصول است. این اورکلاکر با همکاری شرکت ازراک و ایده پردازی های حرفه ای توانسته است بارها رکورد های شگفت انگیزی را جابجا کند. همچنین در بایوس این مادربرد پروفایلی به نام این شخص است تا تنها با انتخاب آن به فرکانس های خیره کننده در پردازنده دست یابید البته یادتان نرود که برای خنک کردن پردازنده باید از نیتروژن مایع استفاده کرد تا به این فرکانس دست پیدا کنید. و مورد بعدی نمایشگر زرد رنگی است که در بالای آن نوشته OC Formula نقش بسته است و در زیر آن اعداد از 1 تا 8 شماره گذاری شده اند. PCB این مادربرد از 8 لایه ساخته شده است و بروی هر لایه آن عددی قرار گرفته است. اگر دقت کنید می بینید که عدد یک واضح تر از دیگر اعداد است و با بالا رفتن اعداد از وضوح آنها کاسته می شود که کار بسیار زیبایی از سوی ازراک بوده است (تصویر 9).

ازراک در OC Formula دکمه های فیزیکی را در نظر گرفته است تا کاربر بی آنکه به محیط بایوس رود، بتواند تغییرات فرکانسی یا سویچ ها را در محیط ویندوز و به وسیله این دکمه ها انجام دهد. در این بخش شاهد پنل سویچ PCIe، سویچ LN2 Mode، سویچ Slow Mode، سویچ پروفایل XMP حافظه، کلید Direct برای وارد کردن UEFI، نمایشگر کدها دیباگر، سویچ بین بایوس ها (استفاده از دو بایوس 128 مگابایتی)، کلید وارد شدن به تنظیمات، کلید کم کردن فرکانس یا تغییرات در تنظیمات، کلید بالا بردن فرکانس یا تغییرات در تنظیمات، کلید ریستارت و کلید روشن/خاموش مادربرد هستیم. در پس این دکمه ها و دیباگر، نور قرمزی میدرخشد که می توان آن را برای همیشه روشن گذاشت یا در تنظیمات بایوس تنها به مدت محدودی آنها را روشن گذاشت. دیباگر مجموعه در کنار نمایش کد ها برای اطلاع رسانی از وضعیت دستگاه، می تواند حرارت پردازنده و بسیاری از اطلاعات دیگر را به کاربر بدهد (تصویر 10).

در سمت دیگر مادربرد مجموع 4 پورت ساتا 6 گیگابیت در ثانیه و 3 عدد SATA Express با سرعت 10 گیگابیت در ثانیه که در مجموع می توان به طور همزمان از 10 پورت ساتا در این محصول استفاده کرد. متاسفانه این مادربرد از پورت U.2 محروم است و باید این کیت را جدا تهیه کرد (تصویر 11).

پنل I/O مادربرد دارای پورت PS/2 برای ماوس و کیبورد های قدیمی، دو پورت USB 2.0، دکمه Clear CMOS برای جلوگیری از بروز خطا، یک عدد DisplayPort 1.2 با نهایت رزولوشن 2304×4096 پیکسل ، پورت HDMI، پورت USB 3.1 Type-A، پورت USB 3.1 Type-C، تعداد 4 پورت USB 3.0، پورت LAN، تعداد 5 جک 3.5 میلی متری صدا و پورت اپتیکال صدا یا SPDIF می باشد (تصویر 12).

ازراک برای کارت صدای خود نام Purity Sound 3 را انتخاب کرده است. در این کارت صدا شاهد یک مدار خوب همراه با Realtek ALC1150 و کدک های صوتی با کیفیت بالا هستیم. استفاده از خازن های طلایی Nichicon که این روزها در اکثر مادربردهای بروز دیده می شود، برای فیلتر کردن صدا و جدا کردن ناخالصی ها به همراه آکوستیک کردن آن و از بین بردن تداخل در حجم بالا به کار گرفته شده است که می تواند با ایجاد جلوه های صوتی، گزینه مناسبی برای گیمرها و عاشقان موسیقی باشد. صدای تولید شده از این کارت صدا کاملا مناسب است و با وجود 7.1 کانال بودن و ایجاد حداکثر میزان 115 دسیبل دیگر احتیاجی به صرف پول اضافه برای خرید کارت صدای جدا نیست. از ویژگی های این کارت صدا می توان به پشتیبانی از DTS و حمایت از هدفون ها به میزان 600 اهم اشاره کرد (تصویر 13)

در کنار اسلات DIMM یک پورت USB 3.0 قرار گرفته است که دسترسی کاربر را برای اتصال لوازم جانبی آسان کرده است. همچنین دو کانکتور 4 پین برای خنک کننده پردازنده و 4 کانکتور دیگر برای اتصال فن های داخل کیس در نظر گرفته شده است (تصویر 14).

هیت سینک های فلزی که بروی PCH یا مرکز مدیریت مادربرد قرار گرفته است، در برخی مادربرد ها با لوله های انتقال حرارت با هیت سینک های قرار گرفته بروی VRM یا مدار فاز قدرت که تشکیل شده از چوک ها و ماسفت ها است در ارتباط هستند اما در این مادربرد لوله انتقال حرارتی در این بین دیده نمیشود ولی سینک ها کار خود را برای دفع حرارت به خوبی انجام می دهند. با برداشتن این هیت سینک ها، مرکز مدیریت مادربرد یا چیپ ست آن نمایان می شود. این چیپ ست مدیریت پورت های ورودی خروجی همچون USB، SATA، M.2، کارت صدا، شبکه بیسیم، اسلات ها مانند PCI Express x1، بایوس و تغییرات صورت گرفته برای اورکلاک را در دستور کار خود دارد (تصویر 15).

 نرم افزارهای جانبی

ازراک همراه این مادربرد نرم افزار های جانبی را در نظر نگرفته است. اما می توانید با استفاده از ASrock APP SHOP نرم افزارهای بسیاری را برای این محصول دانلود کنید. از مهمترین این نرم افزارها می توان به Formula Drive، ASRock Rapid OC، ASRock Restart to UEFI،  ASRock Timing Configurator، ASRock XFast RAM و FastBoot اشاره کرد. نرم افزارهای یاد شده توان این را دارند تا برای افزایش کارایی سیستم، مانیتورینگ و تغییر فرکانس ها، کاربر را به راحت ترین و کامل ترین شکل ممکن یاری کنند (تصویر 16).

بایوس

محیط بایوس OC Formula بسیار کاربردی و جذاب است. کاربر می تواند در این محیط به راحتی تغییرات دلخواه خود را اعمال کند. در این بخش شاهد دو محیط ساده و پیشرفته هستیم. محیط ساده آن برای کاربرانی مناسب است که تنها می خواهند با یک کلیک تغییرات را صورت دهند و محیط پیشرفته آن برای کاربران حرفه ای است که می خواهند تک تک تعییرات ریز را به سلیقه خود اعمال کنند. پیشنهاد می کنیم اگر نسبت به سخت افزار و این محیط شناخت کافی ندارید بهتر است اصلاً سمت گزینه پیشرفته نروید زیرا می توان تنها در یک اقدام یک قطعه را کاملاً نابود کرد (تصویر 17).

نرم افزارهای تست

3D MARK : این نرم افزار را می توان محبوب ترین نرم افزار تست قطعات سخت افزاری عنوان کرد. یکی از مسائلی که نرم افزار مورد نظر را برای تست ها در اولویت قرار می دهد، تاثیر تمام قطعات در نتیجه نهایی است. به طوری که تمام قطعات استفاده شده می توانند در صورت تقویت عملکرد یا نقص در عملکرد نتیجه نهایی این نرم افزار را تغییر دهند هر چند که پردازنده و کارت گرافیک بیشترین نقش را در امتیاز ها بازی می کنند. این نرم افزار دارای تست های متفاوتی است که هر یک می توانند قطعات را به چالش دعوت کنند. اما مجموعه سخت افزار برای انجام این تست ها از 3 گزینه Ice Storm (کمترین میزان استرس به قطعات)، Cloud Gate (استرس وارد شده در حد متوسط) و Fire Strike (بیشترین میزان استرس وارد شده به قطعات) استفاده می کند.

CINEBENCH R15 : نرم افزاری برای تست پردازنده و کارت گرافیک. این نرم افزار پس از تست قطعه مورد نظر امتیازی را بر اساس فریم ثبت شده در ثانیه عنوان می کند. پس از درج امتیاز می توان نتایج به دست آمده از دیگر محصولات را در جدولی مشاهده کرد. در حالت حرفه ای، این نرم افزار می توان پردازنده را به صورت تک هسته ای یا با تمام هسته های موجود بررسی کند. برای امتیاز دهی در بخش کارت گرافیک با پخش ویدیو سه بعدی عملیات امتیاز دهی انجام می شود و می توان از نتیجه به دست آمده به راحتی اطلاع یافت.

AS SSD Benchmark : نرم افزاری برای تست SSD و منبع ذخیره سازی که می توان با آن از سرعت خواندن و نوشتن قطعه و همچنین زمان تاخیر و امتیاز آن مطلع شد. همچنین می توان اطلاعات مختصری از نوع قطعه مورد نظر به دست آورد.

ATTO Disk Benchmark : نرم افزاری برای تست منابع ذخیره سازی با دقت بالا. این نرم افزار بعد از انتخاب منبع ذخیره سازی، قطعه را با حجم های مختلف تست می کند و سرعت خواندن و نوشتن آن را نشان می دهد.

PCMARK : نرم افزاری دیگر از شرکت Futuremark که در سبد خود نرم افزار محبوب 3DMARK را دارد. این نرم افزار با سنجش قدرت سیستم در زمینه مدیا و وب گردی سعی دارد تا امتیازی را در این زمینه به قطعات سخت افزاری استفاده شده بدهد. تست هایی مانند ویدیو چت، سرعت موتور جستجوگر، نرم افزارهای نوشتاری، بازی ها، ادیت کردن عکس ها و ویدیو از جمله این تست ها است. تست ها در این نرم افزار با دو روش انجام می شود که شامل HOME ACCELERATED و CREATIVE ACCELERATED هستند.

سیستم تست :

پردازنده Intel Core i7 6700k : یکی از بهترین گزینه ها برای انجام تست ها و بازی ها این پردازنده است. از ویژگی های این پردازنده می توان به معماری ساخت 14 نانومتری، 4 هسته و 8 رشته موازی، فرکانس کاری 4 گیگاهرتز و مقدار 8 مگابایت برای کش اشاره کرد. عملکرد بی نظیر این پردازنده آدرنالین خون کاربر را به بالاترین حد خود می رساند.

حافظه G.SKILL Ripjaws V : این سری از حافظه های جی اسکیل برای چیپ ست Z170 بهینه شده است. از ویژگی های حافظه استفاده شده می توان به 2 ماژول 4 گیگابایتی از نوع DDR4، فرکانس پایه 2133 مگاهرتز و نهایت فرکانس 2666 مگاهرتز، پشتیبانی از پروفایل XMP 2.0 و زمان تاخیر 15  اشاره کرد.

کارت گرافیک Gigabyte GTX 950 Xtreme Gaming : مدتی است که از این کارت گرافیک استفاده می کنیم و بر این اعتقادیم که نسبت به مبلغ پرداختی عملکرد خوبی را از آن شاهد هستیم. استفاده از رابط 128 بیتی، فرکانس کاری بین 1203 مگاهرتز تا 1431 مگاهرتز، 2 گیگابایت حافظه از نوع GDDR5، فرکانس حافظه 7000 مگاهرتز، معماری ساخت 28 نانومتری، حداکثر رزولوشن 21060×4096 پیکسل و پشتیبانی از DirectX 12 را می توان از ویژگی های این کارت عنوان کرد.

منبع تغذیه GREEN GP1350B-OC : محصولی با استاندارد 80PLUS SILVER و عملکردی مناسب. منبع تغذیه مورد نظر از زیر مجمو عه های کمپانی نام آشنای CWT است. از ویژگی های این منبع تغذیه می توان به 2 مدار مجزا 750 وات، مصرف بهینه انرژی در حالت آماده به کار، استفاده از خازن های جامد ژاپنی در مدار DC-DC، استفاده از خازن های الکترولیت ژاپنی Nippon Chemi Con با تحمل حرارت 105 درجه سانتی گراد، استفاده از قطعات صنعتی برای افزایش طول عمر، فن خنک کننده با عملکرد بهینه و نویز کم و بسیاری از موارد دیگر که می تواند برای کاربران سخت گیر انتخاب خوبی را به همراه داشته باشد.

منبع ذخیره سازی ADATA XPG SX900 : مدل مورد استفاده با ظرفیت 128 گیگابایت است که برای استفاده 119 گیگابایت را در اختیار کاربر قرار می دهد. این حافظه سالید دارای سرعت نوشتن 520 مگابایت در ثانیه و سرعت خواندن 550 مگابایت در ثانیه است.

خنک کننده GREEN GLACIER 240 : واتر کولری با ساختار و قیمت مناسب. از جمله ویژگی های این خنک کننده می توان به استفاده از رادیاتور 240 میلی متری، استفاده از دو فن 12 میلی متری، واتر پمپ قدرتمند با 7000 دور در دقیقه و 100 هزار ساعت عمر مفید، واتر بلاک کاملا مسی و فن هایی با نویز کم و طول عمر بالا اشاره کرد.

رقبا

 ASUS ROG MAXIMUS VIII EXTREME : + کیفیت ساخت عالی، عملکرد خوب، کارت صدای عالی، اورکلاک آسان، ظاهر زیبا

– فرکانس حافظه کمتر از رقیب

MSI Z170A GAMING M9 ACK : + کیفیت ساخت بالا، استفاده از قطعات با کیفیت، عملکرد خوب، کارت صدای خوب

– فرکانس های کمتر از مادربرد ازراک

10امتیاز10راندمان