چراغی که خاموش شد، مریم میرزاخانی نابغه ایرانی درگذشت

متاسفانه امروز خبر درگذشت مریم میرزاخانی، ریاضی دان ایرانی-آمریکایی و استاد دانشگاه استنفورد جامعه ایران و حتی جهانی را در شوک فرو برد.

مریم میرزاخانی متولد سال 1356 در تهران بود. او در هنگام تحصیل در دبیرستان فرزانگان دو بار موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی در کشور شد. در سال 1994 در المپیاد جهانی ریاضی در هنگ کنگ با کسب 41 امتیاز از 42 مدال طلای جهانی را گرفت. یک سال بعد در کانادا با کسب امتیاز کامل 42 یک بار دیگر رتبه اول جهانی را بدست آورد. او اولین دختری بود که در تیم المپیاد ریاضی ایران حضور پیدا کرد و موفق به کسب مدال طلا شد. او همچین اولین کسی بود که موفق شد در آزمون نمره کامل را کسب کند.

میرزاخانی تحصیلات خود را تا مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه صنعتی شریف در رشته ریاضی ادامه داد. پس از آن در سال 2004 مدرک دکترای خود را از دانشگاه هاروارد اخذ کرد. در سال 2005 او به همراه 9 محقق دیگر به عنوان 10 استعداد درخشان جوان در آمریکا مورد تقدیر قرار گرفتند. این جایزه به محققانی تعلق میگیرد که در حوزه های ابتکاری و به دور از چشم عموم مشغول به فعالیت اند. در سال 2009 به دلیل دستاوردهایش در ریاضی برنده جایزه بلومنتال شد و دلیل آن خلاقیت استثنائی در مبحث مرتبط به تز دکترای او بود. در سال 2010 نیز او موفق شد یکی از فرضیات ریاضی (شار زلزله) که مدت ها بی جواب مانده بود را به اثبات برساند. فعالیت او در زمینه کشف ریاضی و دنیای درون آن ادامه داشت، تا آنجا که در سال 2014 موفق به کسب مدال فیلدز، بالاترین نشان علمی رشته ریاضیات شد. او نخستین زن و نخستین ایرانی بود که موفق به کسب این نشان ارزشمند شده است.

این شاید اولین بار و مسلماً آخرین باری بود که در جنگ برابر حریف خود تسلیم شد. در سال 1376 زمانی که اتوبوس حامل دانشجویان نخبه ریاضی از اهواز به سمت تهران در حرکت بود، به دره سقوط کرد. در طی این حادثه شش نخبه ریاضی و برندگان مدال طلای المپیاد جهانی درگذشتند و مریم از دانشجویان بازمانده این حادثه بود. امروز اما تنها چند روز از خبر بستری شدن او در بیمارستان نگذشته بود، که با خبر فوت او در شوک فرو رفتیم. او به دلیل ابتلا به سرطان در بیمارستان بستری بود. میرزاخانی در حدود 4 سال بود که به سرطان سینه مبتلا بود و در روزهای پایانی این بیماری به مغز استخوان وی سرایت کرده بود. مریم میرزاخانی یک دختر، یک همسر و یک مادر موفق بود. همسر او یان وندراک دانشیار ریاضی دانشگاه استنفورد و اهل جمهوری چک است. حاصل ازدواج آنها دختری به نام آناهیتا می باشد.

با آرزوی آرامش ابدی برای مریم میرزاخانی و تسلی خاطر برای پدر، مادر، همسر، فرزند و دیگر عزیزان این بانوی نابغه، این فقدان بزرگ را به جامعه ایرانی تسلیت عرض میکنیم.