در عصر فناوری و اتوماسیون، کاربرد نرم افزارها در امور روزانه بیشتر و بیشتر می‌شود. اگر چه سخت افزار در تکنولوژی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد، اما بدون وجود نرم افزار، سخت افزار معنا پیدا نمی‌کند. نرم افزارها صاحب دنیایی پیچیده‌تر از آنچه که تصور می‌کنیم هستند و درست مانند سخت افزارها، دائما رو به تکامل هستند. در این مقاله قصد دارید به توضیح موضوعی بپردازیم که نسبتا کمتر به آن توجه شده اما آگاهی از آن می‌تواند مفید واقع شود. نرم افزارها به دو دسته کلی تقسیم بندی می‌شوند: نرم افزار متن باز و متن بسته یا Open Source و Closed Source. اما چه تفاوتی بین این دو وجود دارد؟ کدامیک بهتر هستند؟ با ما همراه باشید تا پاسخ این دو سوال را بررسی کنیم.
پیش از آنکه به سراغ مزایا و معایب هر یک از انواع اصلی نرم افزارها برویم، لازم است با معنا و مفهوم نرم افزار متن باز و متن بسته آشنا شویم:
نرم افزار متن بسته (Closed Source)
نرم افزارهای متن بسته یا Closed Source نرم افزارهایی هستند که منبع رمز را محفوظ و رمزگذاری شده حفظ می‌کنند. در مورد این نوع نرم افزارها یا سیستم عامل‌ها، کاربر ضمن عدم دسترسی به منبع رمز، نمی‌تواند بدون آنکه پیامدی داشته باشد، بخشی از آن را تغییر دهد، قسمتی از کدها را کپی یا حذف کند. در واقع با انجام هر یک از این عوامل، کاربر می‌تواند موجب ابطال ضمانت نرم افزار شود و یا حتی مورد پیگرد قانونی قرار بگیرد. سیستم عامل ویندوز، نرم افزار آفیس و سیستم عامل مک از جمله موارد نرم افزاری متن بسته هستند.
نرم افزار متن باز (Open Source)
به طور خلاصه اگر بخواهیم بگوئیم، نرم افزارهای متن باز دقیقا در نقطه مقابل متن بسته‌ها قرار دارند. کاربر در این نوع نرم افزارها بدون اینکه عواقبی را به دنبال داشته باشد، می‌تواند بخشی از کدها را حذف کند، ویرایش کند یا برای کاربردی دیگر آن را کپی کند. برنامه نویس‌ها می‌توانند با خیال راحت از کدهای نرم افزارهای متن بسته در برنامه‌های خود استفاده کنند و منع حقوقی هم برای این کار وجود ندارد. به عنوان چند نمونه از نرم افزارهای متن باز می‌توانیم به سیستم عامل اندروید، مرورگرهای اینترنتی فایرفاکس و کروم و LibreOffice اشاره کنیم.
نرم افزار متن باز و متن بسته – کدامیک عملکرد بهتری دارد؟
پاسخ این سوال نسبی است. انتخاب بهترین نوع نرم افزار به نیازها، شغل و کاربرد شما از نرم افزار بستگی دارد. برای اینکه متوجه شوید کدام نوع از نرم افزارها برای شما مناسب‌تر هستند، بهتر است تفاوت‌های اصلی آنها را با یکدیگر بررسی کنید. در این صورت می‌توانید بهتر نرم افزار مورد نیاز خود را تشخیص دهید.
نحوه توسعه نرم افزارهای Open Source و Closed Source
در نرم افزارهای متن بسته یا Closed Source، همه چیز دست توسعه دهنده برنامه است. از نحوه توسعه نرم افزار گرفته تا رفع ایرادات آن، همه مستقیما به خود توسعه دهنده مربوط است و حتی اینکه توسعه یک نرم افزار ادامه پیدا کند یا خیر، طبق تصمیم خود برنامه نویس تعیین می‌شود.
در مقابل توسعه یک نرم افزار متن باز، با یک همکاری گسترده صورت می‌گیرد. در نتیجه توسعه این نرم افزارها تا زمانی که جامعه توسعه دهندگان آن فعال باشند، ادامه پیدا می‌کند. بنابراین در مورد برتری با نرم افزارهای متن باز است. پایان پشتیبانی از نرم افزارهای متن بسته می‌تواند در هر لحظه‌ای اتفاق بیافتد و شما با نرم افزار متن بسته خود رها شوید. در صورتی که جامعه توسعه دهندگان نرم افزارهای متن باز هر چند هم کم فعالیت باشند، باز هم می‌توانید انتظار بروزرسانی‌های جدید را داشته باشید یا تا مدت قابل توجهی، آپدیت‌های تعمیری یا ویژگی‌های جدید برای شما منتشر شود.
پشتیبانی
معمولا نرم افزارهای متن بسته دارای قسمت اختصاصی پرسش و پاسخ‌های متدوال هستند. همچنین راهنماهایی در آن برای استفاده از نرم افزار وجود دارد و گزینه ارتباط با پشتیبانی در دسترس کاربر است. در صورتی که مشکلی نرم افزار داشته باشید، می‌توانید سوال خود را ثبت کنید و یک تیکت دریافت کیند و پاسخ سوال را از طریق همان تیکت پیگیری کنید. پاسخ‌ها در اکثر موارد طی یک روز کاری ارائه می‌شوند. تمام این مسائل به صورت سندی و دسته بندی شده در اختیار کاربر هستند.
اما در مورد نرم افزارهای متن باز، معمولا گزینه‌های زیادی برای دریافت پشتیبانی یا بخش پرسشگان وجود ندارد و ممکن است حتی هیچ گزینه‌ای برای ارتباط با شخصی جهت دریافت پاسخ در اختیار نداشته باشید. اما در برخی نرم افزارها، کاربر به فروم‌ها برای دریافت راهنمایی ارجاع داده می‌شوند. بدین ترتیب پشتیبانی در نرم افزارهای متن بسته به مراتب بهتر از متن بازها هستند. اکثر نرم افزارهای متن بسته دارای متخصصینی هستند که به صورت 24 ساعت شبانه روز آماده راهنمایی کاربران هستند. موضوعی که باعث افزایش قابل توجه هزینه می‌شود.
آزادی عمل و انعطاف پذیری
این فاکتور در نرم افزارهای متن بسته باز هم طبق نظر شخص توسعه دهنده تعیین می‌شود. معمولا آزادی عمل در این نوع نرم افزارها صرفا به آنچه که برنامه ریزی شده محدود می‌باشد. هر گونه اعمال تغییر در این زمینه توسط شخص دیگری می‌تواند منجر به ابطال گارانتی و یا مشکلاتی بزرگ‌تر شود. اما در مورد نرم افزارهای متن بسته موضوع کاملا متفاوت است. انعطاف پذیری در این دسته از نرم افزارها بسیار بالاست و حتی کاربر می‌تواند طبق نیازهای خود، ویژگی‌هایی را به نرم افزار اضافه کند. .
هزینه
مهم‌ترین عاملی که تفاوت میان یک نرم افزار متن باز و متن بسته را رقم می‌زند، احتمالا همین فاکتور هزینه است. به طور کلی نرم افزار متن باز به داشتن نوعی هزینه برای نرم افزار تمایل دارد. قیمت گذاری یک نرم افزار متن بسته شامل حق استفاده از نرم افزار است که می‌تواند به صورت هزینه اولیه یا اشتراک مدت‌دار، یا هر دو مورد شود. در سمت دیگر، متن باز هیچ هزینه‌ای در ارتباط با عملکرد اصلی نرم افزار ندارد. با این حال در این بخش نرم افزارهای Open Source و Closed Source یکسانی قرار دارند. در Closed Source هزینه برای استفاده از تمامی امکانات پرداخت می‌کنید اما در Open Source ضمن دسترسی رایگان به عملکرد اصلی نرم افزار، باید برای استفاده از ویژگی‌های بیشتر متحمل هزینه شوید.
جمع بندی
با خواندن مقاله فوق حالا ضمن آشنایی با دسته بندی اصلی نرم افزارها، می‌توانید نسبت به کاربرد خود، نرم افزار مورد نیاز را انتخاب کنید. اگر خواهان آزادی عمل بالا و هزینه کم هستید، متن بازها برای شروع عالی هستند. اگر برای کسب و کار خود نیاز به نرم افزاری با پشتیبانی قوی هستید، متن بسته‌ها انتخاب منطقی‌تری هستند. با این حال شاید نتوان برای همه کاربردهای خود، صرفا یک انتخاب در نظر بگیرید. انتخاب شما چیست؟ Open Source یا Closed Source؟
توسط 
توسط 
توسط 
دیدگاهتان را بنویسید