بررسی مادربرد Asus Z390 ROG Strix E Gaming به همراه پردازنده Intel Core i7 9700K

مادربرد های Z390 اینتل هم راهی بازار های جهانی شدند تا نسل نهم پردازنده های Core i اینتل را همراهی کنند. شرکت ایسوس به عنوان بزرگترین تولید کننده مادربرد در جهان، از چیپ Z390 در تمام سطوح کاربری استفاده کرده است و بیش از 16 مادربرد مجهز به این چیپست را وارد بازار کرده است. تقریبا یک ماه پیش مادربرد خوش ساخت ASUS Z390 ROG STRIX E GAMING به همراه پردازنده 9700K بدست ما رسید تا ضمن بررسی به ثبت نتایج بدست آمده با آن بپردازیم. امیدواریم از این بررسی لذت ببرید. با ما همراه باشید.

شرکت اینتل مدتها است در پشت دروازه های معماری مبتنی بر فن آوری 10 نانومتری گیر کرده و به نظر نمی رسد حداقل تا پایان سال 2019 میلادی بتواند خود را از باتلاق دریاچه قهوه نجات دهد. دریاچه قهوه یا Coffee Lake، اسم رمز هشتمین نسل از پردازنده های موفق شرکت اینتل بود که حالا با گذاشتن پسوند Refresh، اینتل جان تازه ای به آنها داده و تحت عنوان نهمین نسل از پردازنده های خود، به بازار عرضه کرده است.

خانواده تازه شده ی دریاچه قهوه، دو ویژگی مهم دارند که آنها را از دیگر برادران نسل هشتمی خود متمایز می کنند. اول اینکه، اینتل پس از هفت سال، دوباره از لحیم برای اتصال Die به IHS استفاده کرده است و دیگر خبری از خمیر سیلیکن بی کیفیت نیست که مجبور باشید برای اورکلاک کولر خیلی قوی بخرید و یا پردازنده را Delid کنید. به عبارت دیگر، پردازنده های ضریب باز نسل نهمی اینتل را می توانید با یک کولر متوسط هم اورکلاک کنید و لازم نیست هزینه زیادی برای کولر بدهید. دومین ویژگی مهم، ترکیب همزمان افزایش تعداد هسته ها، افزایش فرکانس هسته ها و افزایش قدرت IMC برای پشتیبانی از رمهای فرکانس بالاست که این سه با هم، به معنای افزایش قدرت پردازش است.

پرچمدار پردازنده های کافی لیک ریفرش اینتل Core i9 9900K است، که خصوصیات برجسته ای در میان دیگر پردازنده ها دارد. این برای اولین بار است که اینتل یک Core i9 به رده Mainstream اضافه می کند. برای اولین بار است که اینتل یک پردازنده 8 هسته ای و 16 رشته پردازشی را با این میزان فرکانس بالا و با ترکیب رمهای دو کاناله بوجود آورده است. آخرین باری که اینتل یک پردازنده 8 هسته ای با 16 رشته پردازشی معرفی کرده بود، Intel Core i7-7820X بود که تنها 11MB کش Level3 داشت، و مصرف آن به 140W می رسید و قیمتی برابر 700 دلار داشت، و حال این پردازنده 9900K، اولین پردازنده کم مصرف 95W با 16MB کش Level3 است و تنها 500 دلار قیمت دارد. در واقع، اینتل به تنهایی با ساختن 9900K همه ی مرز های فن آوری پردازشی را جابه جا کرد. پردازنده 9900K به تنهایی تا 20 درصد قوی تر از Ryzen 2700X است، و در برخی بنچ مارکها حتی تنه به تنه پردازنده های سنگین وزنی مانند Threadripper 2990X می زند. حیف در هنگام تست مادربرد هنوز این پردازنده در دسترس قرار نداشت که نتایج آن را با دیگر پردازنده ها مقایسه کنیم. اینتل در برنامه رونمایی از این پردازنده آن را بهترین پردازنده گیمینگ دنیا لقب داد. ما پا را از این هم فراتر گذاشته و آن بهترین پردازنده حال حاضر دنیا می دانیم، و دلیل این دیدگاه را انشاالله در زمان بررسی آن توضیح خواهیم داد.

اما برویم به سراغ پرچمدار شماره 2 اینتل، پردازنده Core i7 9700K، که یک پردازنده 8 هسته ای و 8 رشته پردازشی است می توان آن را اولین Core i7 اینتل به شمار آورد که از Hyper-Threading بی بهره است. اینتل به صورت کلاسیک همیشه Core i7 ها را با 4 هسته و 8 رشته پردازشی به بازار می داد تا 8700K که این تعداد به 6 هسته و 12 رشته پردازشی افزایش یافت. حال 9700K را با 8 هسته واقعی به بازار داده است. این پردازنده از 12MB کش Level3 برخوردار است و به مانند یاران رده بالای خود میزان مصرف 95W دارد. در حالت پیش فرض فرکانس پایه هسته اول تا 4.9 گیگاهرتز می تواند افزایش یابد. از نظر قیمتی نیز، این پردازنده هم قیمت 7700K و 8700K است.

یک پردازنده نسخه مهندسی 9700K از طرف دفتر محترم ایسوس به جهت تست این مادربرد در اختیار ما قرار داده شده است که از ایشان کمال تشکر را داریم.

چیپست Z390 با تاخیر یک ساله به بازار آمد. از تنوع و تعداد زیاد تولیدات Z390 شرکت های مادربرد سازی اینگونه بر می آید که آنها مدت ها است که آماده عرضه این چیپست هستند اما برای این کار منتظر چراغ سبز اینتل بودند. واقعیت این است که در رقابت با پردازنده های Ryzen، اینتل مجبور شد پردازنده های Coffee Lake را زود تر از برنامه هایش عرضه کند. برای استفاده از کافی لیک چون هنوز چیپ Z390 آماده عرضه نبود اینتل به الجبار یک چیپ نصفه و نیمه به نام Z370 را به بازار داد تا موقتا بتواند از کافی لیک پذیرایی کند. مهمترین خصوصیت Z390 برخورداری از اتصال شبکه بی سیم 802.11AC با پهنای باند 1.73 گیگابیتی است که اینتل این فن آوری را در زمستان 2017، تقریبا سه ماه پس از ارائه کافی لیک به بازار عرضه کرد. و حالا تقریبا پس از یک سال از ورود این فن آوری، مادربرد های Z390 مجهز به آن – هرچند با تاخیری یک ساله، اما بالاخره وارد بازار شدند. در تیزر ویدیویی که در وبسایت اینتل موجود است، ترکیب کارت وایرلس Wireless-AC 9560 را با پردازنده های نسل هشتم تبلیغ می کند، گویی که در ابتدا قرار بود همزمان با هم عرضه شوند. و حال ترکیب این کارت وایرلس را با نسل نهم پردازنده های اینتل بر روی چیپست Z390 داریم. ناگفته نماند بلوتوث نسخه پنجم نیز داخل این کارت وایرلس به صورت مجتمع وجود دارد که نسبت به نسل پیش از خود دارای برد و پهنای باند بهتری است. البته همیشه چیپ های وایرلس Qualcomm بهتر از Intel بوده، و چیپ های اینتل بهتر از Realtek، من به شخصه خوشحالتر می شدم اگر Z390 مجهز به چیپ وایرلس کوالکام می بود تا اینتل، ولی خوب به هر صورت اینتل است دیگر، از روز اول به دنبال انحصار مطلق در کلیه ارتباطات موجود بر روی مادربرد های خود بوده است و تمام تلاشش را نیز در این ارتباط می کند تا به آن برسد.

دیگر تفاوت عمده مادربرد های Z390 نسبت به نسل پیش از خود، استفاده از مدار VRM قوی تر برای اورکلاک بهتر و بیشتر پردازنده است، بخصوص پردازنده Core i9 9900K که در حالت دیفالت دارای TDP 95W و در اورکلاک واتیج مصرفی آن به بیش از 140W هم می رسد.

و تفاوت پایانی، یک جفت اتصال USB 3.1 Gen. 2 منشعب از چیپست را نیز شاهد هستیم، اتصالی که در مادربرد های Z370 از طریق یک کنترلر ثانویه امکانپذیر می شد. هنوز متاسفانه آنطور که باید تعداد قطعاتی که بتوانند از پهنای باند USB 3.1 Gen.2 استفاده کنند بسیار محدود است. در ایران خاطرم هست فقط یکسری اس اس دی اکسترنال ساندیسک اکستریم توانایی استفاده از چنین پهنای باندی داشتند که خودم در حسرت خریدن یکی از آنها ماندم و تمام شد. ولی به هر حال، داشتن اتصالات قوی تر و بهتر همیشه چیز خوبی است ولو قطعه ای برای استفاده از آن در بازار نباشد. با این مقدمه به سراغ موضوع مورد بررسی، یعنی مادربرد خوش  ساخت ASUS Z390 ROG STRIX E GAMING می رویم.

معرفی محصول:

شرکت Asus بیش از 16مادربرد مجهز به چیپ Z390 را وارد بازار می کند. تقریبا به غیر از اضافه شدن اتصال وایرلس گیگابیتی و بلوتوث پنج، مابقی مشخصه های مهم این مادربرد ها با مادربرد های Z370 یکی است، ولی ایسوس دو سه مورد ریز فنی هم به آنها اضافه کرده است که جلوتر در بخش نرم افزاری به آن موارد اشاره خواهیم کرد.

ایسوس برای همه ی این مادربرد ها Header مخصوص نصب واترکولر All in One اختصاص داده است تا ضمن برق رسانی کافی و با ثبات به پمپ، امکان کنترل آن از طریق نرم افزار Fan Xpert 4 فراهم شود. تمام این مادربرد ها مجهز به دو درگاه M.2 برای نصب SSD های NVMe هستند.

طبق چارت فوق، مادربرد ASUS Z390 ROG STRIX E GAMING پرچمدار خانواده Strix ایسوس است.

نمای بیرونی و بسته بندی:

جعبه به نسبت بزرگ مادربرد، مزین به تم قرمز و مشکی کلاسیک خانواده ROG است. در مورد اطلاعات روی جعبه می توان به پشتیبانی از SLI و Crossfire، پشتیبانی از فن آوری Aura Sync و 3D Printable Friendly بودن آن اشاره کرد. در پشت جعبه، به امکاناتی نظیر سینک خنک کننده مجزا برای هر درگاه M.2، اتصال نورپردازی دیجیتالی، و فن خنک کننده بخش VRM اشاره شده است.

اقلام داخل جعبه، شامل فن 4 سانتیمنری خنک کننده بخش VRM، هولدر فن، دفترچه راهنما، DVD درایور ها، پل دو کارته SLI، چهار عدد کابل SATA 6G، رایزر Q-Connector مخصوص اتصالات Header کیس، برچسب های تبلیغاتی ROG، یک کیسه کوچک حاوی بست های زیپ برای مدیریت کابل کشی، آویز درب اتاق، پنل پشت مادربرد، پد زیر لیوانی ROG، دو کابل افزاینده طول RGB و ARGB ، آنتن وایرلس و سنسور حسگر دما می شود. ایسوس جعبه ای پر از وسایل اضافه برای این مادربرد تدارک دیده است.

طراحی و امکانات سخت افزاری:

مادربرد در سایز استاندارد ATX ساخته شده است و تم غالب آن مشکی و فلزی است. شاید از نظر طراحی به مانند Z370 E زیبا نباشد اما طراحی کلی و امکاناتش به صورت کاربردی تر به کار گرفته شده اند. اول از همه دو سینک بزرگ خنک کننده برای درگاه های M.2 فوق العاده هستند و هر کدام در زیرشان پد های هادی دما قرار دارد تا اس اس دی ها عملکردی خنک داشته باشند. سینک پایینی بزرگتر است و می تواند برای اس اس دی های جدید الورود Intel Optane 905P که سایز 2210 دارند، مورد استفاده قرار گیرد. مجموع 7 هدر PWM/DC مخصوص کنترل فن در بالا و پایین مادربرد قرار دارد، شامل دو هدر برای فنهای CPU و CPU_OPT، یک هدر برای پمپ واترکولر های AIO، یک هدر مخصوص فن 4 سانتیمتری خنک کننده بخش VRM، یک هدر W_PUMP+ مخصوص پمپ های قدرت 3 آمپری واترکولر های مدار باز، و دو هدر برای کنترل فنهای متصل به کیس. مجهز بودن مادربرد به این موارد، در کنار امکان استفاده و اتصال به کارت اکستنشن فن ایسوس که پس از یک سال از عرضه جهانی اش هنوز اثری از آن در بازار ایران ندیده ایم، پتانسیل خنک کنندگی فوق العاده خوب و فراتر از نیاز عمومی را در اختیار هر کاربری قرار می دهد.

از نظر نورپردازی، گارد روی I/O پنل مادربرد مجهز به نورپردازی RGB است هر چند شدت نور آن ملو به نظر می رسد. در مورد اتصالات نورپردازی ایسوس به دو درگاه 4 پین RGB و یک درگاه 3 پین Addressable RGB بسنده کرده است که کافی به نظر می رسد.

از مهمترین ویژگی های این مادربرد که باید به آن اشاره کرد، تعبیه یک جایگاه فن کوچک 4 تا 5 سانتیمتری است تا بخش VRM پردازنده را خنک کند. پیش از این ایسوس از نسل Z270 به بعد از پایه های این فن در مدلهای مختلف استفاده کرده بود، اما این اولین بار است که به همراه پایه خود فن را نیز در جعبه مادربرد عرضه کرده است.

این فن 4 سانتیمتری بسیار بی صدا و با کیفیت است و توسط یک کانکتور 3 پین به یکی از هدر های مخصوص فن روی مادربرد نصب می شود. با وجود این فن، بخش مدار تغذیه پردازنده به خوبی خنک می شود و دیگر می توان بدون نگرانی از داغ شدن بیش از حد فازها به اورکلاک پرداخت.

جایگاه فن به دور از فضای دور سوکت پردازنده است و قطعا مشکلی برای واترکولر ها بوجود نمی آورد اما اگر از ایرکولرهای عظیم استفاده می کنید ممکن است تداخل داشته باشد.

انصافا این عکس چشم نواز را نگاه کنید، کیفیت و توجه به ریزه کاری ها در طراحی بسیار قابل توجه است. این یک مادربرد رده میانی است اما به واقع یک High End به تمام معناست.

در مورد رمها این مادربرد از فرکانس های بالای 4400 مگاهرتز نیز پشتیبانی می کند. بدیهی است در صورت نصب فقط دو ماژول، می توان فرکانس های بالاتر را هم با این مادربرد به راحتی اجرا کرد. ایسوس همزمان با معرفی مادربرد های Z390، مکانیزم MemOK II را نیز عرضه کرده است. این سیستم که قبلا پس از بوجود آمدن مشکل در اجرای رمها با زدن یک دکمه ی فشاری وارد عمل می شد و رمهای سیستم را در عملیاتی ترین حالت بوت می کرد، حالا یک کلید دائمی دارد و سیستم به صورت خودکار رمها را در بهینه ترین حالت ممکن بوت می کند. MemOK عالی بود، MemOK II از سیستم قبلی هم پیشترفته تر است.

سینک های خنک کننده همه از جنس خنک و فوق العاده سنگین ساخته شده اند تا بیشترین و بهترین عملکرد را در خنک سازی قطعات حساس روی مادربرد از خود نشان دهند. زیبایی مادربرد مرهون زیبایی این سینک های پولیش خورده خنک کننده است. تنها موردی که در طراحی خیلی دلچسب نبود آن دو سانتیمتر پارچه ی است که نقش ROG دارد و به سینک چیپست مثل برچسب شلوار جین چسبیده است و به شخصه خیلی از چسبیدن پارچه به سینک مادربردم استقبال نمی کنم چون ممکنه بعد ها کثیف شود.

با برداشتن سینک ها، نمای کلی مدار تغذیه نمایان می شود. مادربرد Z390 E Gaming مجهز به مدار 10 فاز دیجیتالی VRM است که توسط یک کانکتور 8 پین پاور تغذیه می شود. در کنار کانکتور 8 پین یک هدر مخصوص Over-Volt وجود دارد در صورتی که بخواهید از این مادربرد در اورکلاک های سنگین استفاده کنید کاربردی است. طراحی تامین نیروی پردازنده بدین صورت است که هشت فاز وظیفه تامین و رگلاتوری نیروی مورد نیاز پردازنده، دو فاز وظیفه تامین و رگلاتوری گرافیک مجتمع پردازنده و دو فاز برای تامین نیرو و رگلاتوری رمها در نظر گرفته شده است.

ایسوس با استفاده از کدک صوتی SupremeFX S1220A codec  صدایی قدرتمند با نرخ عالی نسبت سیگنال به نویز 113dB را به کاربر ارائه می کند. آمپلیفایر های دوگانه برای خروجی های جلو و عقب کیس در کنار خازن های نیچیکون ژاپنی و استفاده از لایه های مجزا برای کانال های صدای چپ و راست از دیگر ویژگی های بخش صوتی مادربرد به شمار می رود.

روی این مادربرد سه اسلات گرافیک قرار دارد که دو عدد از آنها مجهز به فن آوری SafeSlot ایسوس است. این فن آوری با استحکام بخشی به پایه اسلات گرافیک، دوام و عمر آن را افزایش می دهد و در عین حال، از مادربرد و کارت گرافیک در درازمدت، بخصوص در صورت استفاده از کارت گرافیک های سنگین، محافظت خواهد کرد.

پنل پشتی مادربرد شامل خروجی های شبکه وایرلس و بلوتوث، Lan گیگابیتی اینتل، صوتی 7.1 کاناله، خروجی Optical صوتی، دو جفت USB 3.1 Gen.2 شامل سه پورت Type A و یک پورت Type C، دو درگاه USB 3.1 Gen.1، خروجی HDMI و DP، یک درگاه مخصوص PS2 برای موس و یا کیبرد، و دو پورت USB 2.0 می شود. فراموش نشود این مادربرد برخلاف مدل Z370 خود، به پنل ثابت پشتی نیز مجهز است.

نرم افزارهای جانبی:

ایسوس نرم افزار کنترل و مدیریت کلاسیک معروف خود ASUS AI Suite 3 را برای این مادربرد به صورت بهینه تر از گذشته مورد استفاده قرار داده است. این نرم افزار علاوه بر بخش های قبلی از جمله 5-Way Optimization tuning، TPU،  EPU، DIGI+ Power Control،  Fan Xpert 4و  Turbo App، مجهز به بخش جدیدی به نام AI Optimization است.

بخش AI Optimization که به معنای بهینه سازی با هوش مصنوعی است، قابلیت امکان بررسی هوشمند رفتار پردازنده ی شما نسبت به ولتاژ ورودی را می دهد و همچنین همزمان به بررسی میزان قدرت خنک کنندگی کولر شما می پردازد. نتیجه ی این بررسی، تخمینی از کیفیت سیلیکن Sil Quality پردازنده و امتیاز دهی به قدرت خنک کنندگی کولر شما Cooler Pts است. سپس این نرم افزار چارتی از اطلاعات سودمند برای نحوه ی اورکلاک پردازنده ی شما در اختیار شما قرار می دهد. به لطف این چارت، می توان به صورت اختصاصی نقشه ی راهی برای اورکلاک پردازنده در اختیار داشت.

برای مثال، با پردازنده 9700K و کولر  Green 360 Evoکه ما در اختیار داریم، طبق جدول نسبت فرکانس به ولتاژ (سمت چپ)، برای رسیدن به فرکانس 5 گیگاهرتز، می بایستی ولتاژ 1.32 را برای V Core تنظیم کنیم. و یا برای رسیدن به فرکانس 5.4 گیگاهرتز، نیاز به ولتاژی نزدیک به 1.48 برای V Core داریم.

پیش از این برای بدست آوردن نسبت ولتاژ به فرکانس نیاز به صرف وقت و آزمون و خطای بسیار در اورکلاک بود، اما حالا با در اختیار داشتن این اعداد دقت و کیفیت اورکلاک بالا تر می رود.

در چارت میانی، نسبت امتیاز کولر به احتمال رسیدن به فرکانس های بالا نشان داده شده است که چارتی محافظه کارانه به نظر می رسد. طبق این چارت امتیاز کولر ما 152 است و مناسب برای فرکانس 5 گیگاهرتز. و این البته که دقیق نیست زیرا به راحتی توانستیم با این کولر به فرکانس 5.3 گیگاهرتز هم دست پیدا کنیم آنهم با دمای مناسب 85 درجه برای تمام هسته ها.

در جدول سمت راست، نسبت ولتاژ مورد نیاز پردازنده با امتیاز کولر نشان داده شده است که نسبتی عکس هم دارند، بدین مفهوم که هرچه امتیاز کولر بیشتر باشد، پردازنده به ولتاژ کمتری برای رسیدن به فرکانس های بالا نیازمند است.

با زدن دکمه ی AI Optimization، مادربرد طبق نتایج بدست آمده، امکان رسیدن به فرکانس های بالاتر را برای سیستم شما بررسی و تغییرات لازم را در آن می دهد. چیزی شبیه هم اورکلاک اتوماتیک، اما با دقت بیشتر. اگرچه خیلی اورکلاک اتوماتیک توصیه نمی شود، اما از این بخش حتما برای تخمین ولتاژ و میزان حداکثر فرکانس امکان پذیر با سیستم خود را می توانید بدست آورید و خودتان نسبت به انجام تغییرات لازم در بایوس اقدام کنید.

در مجموع وجود بخش AI Optimization برای اورکلاک، بخصوص دوستانی که تجربه کافی ندارند، بسیار کاربردی است و این بخش از جمله پر کاربرد ترین بخش ها برای اورکلاک خواهد بود. لازم به ذکر است، بهینه سازی با هوش مصنوعی از داخل بایوس مادربرد هم در دسترس قرار دارد و از طریق بایوس هم می توان از این بخش کاربردی استفاده کرد.

نرم افزار دیگری که به همراه این مادربرد عرضه می شود Asus Armoury Crate است. این نرم افزار مدیریت نصب و به روز رسانی درایور ها و نرم افزار های مرتبط با مادربرد را بر عهده می گیرد و پس از نصب ویندوز 10، به صورت خودکار به عنوان یک App توسط سیستم به کاربر عرضه می شود.

مطلبی که جالب توجه است اینکه این نرم افزار بدون اتصال به اینترنت به کاربر عرضه می شود و هنگام نصب و دانلود هم هیچ ارتباطی با اینترنت ندارد. بنابراین setup این نرم افزار در حافظه ای بر روی خود مادربرد قرار دارد. به صورت دیفالت، در بایوس تنظیمی وجود دارد که با هر بار لود شدن سیستم عامل، وجود این نرم افزار را چک می کند و در صورتی که کاربر آن را نصب نکند اخطار نصب را طبق تصویر بالا می دهد.

اینکه نرم افزاری مدیریت به روز رسانی درایور ها و بخش های نرم افزاری سیستم را بر عهده داشته باشد، بسیار مطلوب و خوب است. اما وجود آن بر روی یک حافظه ی پنهان بر روی مادربرد، کمی از لحاظ امنیتی نگران کننده می شود چراکه احتمال بروز حمله به آن بخش و یا ویروسی شدن آن وجود دارد. از طرف دیگر، اصرار به نصب یک نرم افزار خاص بر روی ویندوز، بدون دخالت کاربر، معمولا بلایی است که مایکروسافت بر سر کاربران می آورد و این کار را برای خودش حلال و برای بقیه حرام می داند. از این نظر، ممکن است مایکروسافت به ایسوس فشار آورد تا اصرار به نصب این نرم افزار در ویندوز 10 را از حالت دیفالت بردارد که منطقی هم به نظر می رسد. وانگهی، از نظر روانشناسی، اصولا کاربری که مادربرد تهیه می کند، یعنی دلش میخواهد قطعات را از صفر تا صد خودش انتخاب کند و خودش سیستم را بسازد و خودش تصمیم به نصب هر نرم افزاری که دوست داشته باشد بگیرد. کاربری که به جای لپتاپ، سختی ساخت یک کامپیوتر دسکتاپ رابه جان می خرد، خوشش نمی آید شخص دیگری برایش تعیین تکلیف کند مثلا فلان نرم افزار را نصب کن، حتی اگر به نفعش باشد. بنابراین به احتمال زیاد اصرار به نصب این نرم افزار به صورت پیشفرض در آینده برداشته خواهد شد و کاربران به دلخواه امکان نصب آن را خواهند داشت.

درکل وجود این نرم افزار بسیار خوب و کاربردی است و حتما پیشنهاد می کنیم آن را نصب کنید، وجود این نرم افزار برای هر کاربری لازم است، و تنها انتقاد ما به شیوه عرضه آن به کاربر است. در مورد دوستانی که مادربرد های نسل های پیشین را دارند باید عرض کنم متاسفانه این نرم افزار تا به این لحظه انتشار عمومی نیافته، و صرفا برای مادربرد های Z390 ایسوس به صورت انحصاری آن هم با خریداری مادربرد مربوطه قابل نصب و استفاده خواهد بود.

معرفی سیستم تست :

کارت گرافیک  MSI GTX 1060 ARMOR 6G OC

این کارت گرافیک با فرکانس کاری 1759 مگاهرتز، 6 گیگابایت حافظه از نوع GDDR5، حداکثر فرکانس حافظه تا 8008 مگاهرتز، رابط حافظه 192 بیتی، توان مصرفی 120 وات، یک ورودی برق 8 پین و سیستم خنک کننده کارآمد، گزینه مناسبی برای گیمرها است. کارت گرافیک GTX 1060 انتخاب خوبی برای کاربرانی است که می خواهند در رزولوشن 1080 پیکسل بازی ها را روان اجرا کنند. این کارت می تواند در این رزولوشن حتی در حداکثر تنظیمات هر بازی، به خوبی جوابگوی نیاز شما باشد. این کارت گرافیک توسط شرکت MSI در اختیار ما قرار داده شده است.

حافظه  G.SKILL TRIDENT Z 3600 CL 16 2X8G

این سری از حافظه های جی اسکیل برای دست یابی به فرکانس بالا بهینه شده است. کیت مورد استفاده 2 ماژول 8 گیگابایتی DDR4 است که با فعال کردن XMP از حداکثر فرکانس کاری 3600 مگاهرتز با زمان تاخیر CL16 بهره می برد. این ماژول ها از جی اسکیل تایوان به دست وب سایت سخت افزار مگ رسیده است.

درایو ذخیره سازی PLEXTOR M8PE M.2 NVME 256G

اس اس دی مورد استفاده PLEXTOR M8PE 256G با سرعت بسیار بالا به پروتکل  NVME 1.2 مجهز است و از طریق رابط PCIe Gen.3 x4 به درگاه M.2 متصل می شود. استفاده از فناوری DRAM Cache Buffer، و موتور تصحیح خطای ECC از جمله امکانات آن به حساب می آید. این حافظه دارای سرعت نوشتن 900 مگابایت در ثانیه و سرعت خواندن 2000 مگابایت در ثانیه است. اس اس دی مورد نظر توسط شرکت پلکستور برای سیستم تست دفتر مجله سخت افزار ارسال شده است.

درایو ذخیره سازی SAMSUNG 860 EVO 250G

اس اس دی مورد استفاده برای تست درگاه SATA III، آخرین نسل از درایو های خانواده EVO سامسونگ است که به لطف کنترلر قدرتمند MJX، و حافظه های 3D TLC NAND، و کش DDR4، حداکثر سرعت خواندن 550 MBps و حداکثر سرعت نوشتار 520 MBps را در اختیار سیستم قرار می دهد. ناگفته نماند سرعت خواندن و نوشتن اتفاقی بر روی این درایو به ترتیب 98K IOPS و 90K IOPS می باشد.

خنک کننده  GREEN GLACIER 360-EVO

این قویترین واتر کولر شرکت پردیس صنعت سیاره سبز (گرین) است که در حال حاضر از پر فروش ترین واتر کولر های بازار ایران به شمار می رود. از جمله ویژگی های این خنک کننده می توان به استفاده از رادیاتور 360 میلیمتری آلومینیومی، استفاده از سه فن 12 میلیمتری کم صدا مجهز به LED های قرمز با طول عمر 100 هزار ساعت، واتر پمپ بلبرینگ سرامیکی قدرتمند بی صدا با طول عمر 80 هزار ساعت، واتر بلاک کاملا مسی مجهز به نمایشگر نشان دهند دمای کولانت و دور پمپ اشاره کرد. این رادیاتور برای تست توسط دفتر گرین در اختیار ما قرار داده شده است که تشکر ویژه داریم.

 خمیر سیلیکون گرین GREEN GT-4 PREMIUM

برای تست پردازنده از خمیر سیلیکن جدید گرین GT-4 Premium استفاده کردیم. این خمیر سیلیکن با ضریب انتقال حرارت  5.0W/m.K، قابلیت استفاده در پردازنده و کارت گرافیک را در دامنه دمایی منفی 40 تا 240 درجه سانتی گراد، داراست. شرکت گرین با  فرمولاسیون جدید و استفاده از مواد با کیفیت این خمیر سیلیکن را برای استفاده های حرفه ای تولید کرده، و آن را در اختیار آزمایشگاه تست مجله سخت افزار قرار داده است که سپاسگذاریم.

شایان ذکر است به جهت تست RGB و عکسبرداری همانطور که در تصویر مشخص است از حافظه های RGB برند GEIL استفاده کردیم. این حافظه های SUPERLUCE RGB با تایمینگ 2666 و تاخیر CL19، صرفا جهت عکس برداری مورد استفاده قرار گرفته اند و در هیچ کدام از تست ها حضور ندارند.

بررسی کارایی:

پردازنده نسل نهمی 9700K دارای 8 هسته بدون امکان Hyper-Threading است بنابراین تعداد رشته های پردازی به همین تعداد 8 عدد محدود است. اما اگر خاطرتان باشد 8700K پرچمدار نسل هشتم اینتل مجهز به 6 هسته و 12 رشته پردازشی بود چون امکان Hyper-Threading داشت. بر روی کاغذ پردازنده ی 8700K به علت دارا بودن 4 رشته پردازشی بیشتر قدرت بهتری در پردازش های موازی دارد.

از طرف دیگر، 8700K به ازای هر هسته 2 مگابایت کش سطح سوم داشت، که در مجموع 12 مگابایت کش Level 3 در اختیار پردازنده قرار می داد. اما پردازنده 9700K به ازای هر هسته تنها 1.5 مگابایت کش سطح سوم دارد، ولی به دلیل دارابودن 2 هسته بیشتر نسبت به 8700K، در مجموع این پردازنده هم دارای 12 مگابایت کش Level 3 می باشد. بنابراین از نظر کش سطح سوم این دو برابر هستند.

بنابراین انتظار می رود در حالت پیشفرض، نتایج تست های 9700K کمتر از 8700K باشد که تقریبا همینطور است. اما پتانسیل بالای اورکلاک پذیری 9700K، قدرتی بسیار فراتر از انتظار به آن می دهد. بنابراین برتری 9700K نسبت به 8700K صرفا در اورکلاک امکان پذیر است. پیشتر نیز اشاره شد، پردازنده ی 9700K از نظر خنک کنندگی بسیار بهینه تر از نسل پیش از خود است چرا که اینتل از لحیم به جای خمیر سیلیکن برای چسباندن Die به IHS استفاده کرده است. بنابراین قدرت اورکلاک 9700K بالاست.

در حالت دیفالت، در زمان بی کاری دمای پردازنده حدود 27 تا 30 درجه و تحت لود، دمای پردازنده حداکثر به 76 درجه سانتیگراد می رسد. در حالت اورکلاک شده، همانطور که در تصویر فوق مشخص است، در زمان بی کاری دمای پردازنده بین 35 تا 37 درجه و تحت لود کامل دمای داغترین هسته ی آن حداکثر به 85 درجه سانتیگراد می رسید که بسیار مناسب و مطلوب است.

برای تست این مادربرد، یک بار کلیه تست ها را به صورت پیش فرض گرفته و ثبت کردم و بار دوم کلیه تست ها را در حالت اورکلاک شده پردازنده گرفته و ثبت کردیم. برای اورکلاک تنها به افزایش ضریب پردازنده اکتفا کردیم و تمام هسته ها را نیز به صورت Sync یا همسان شده در یک فرکانس ثابت قرار دادیم. پردازنده ی 9700K را بدین ترتیب توانستیم تا فرکانس 5.2 گیگاهرتز اورکلاک کنیم که تقریبا 300 مگاهرتز بیش از توان اسمی آن به شمار می رود.

در زمینه اورکلاک رمها نیز توانستیم رمهای خود را از فرکانس 3600 مگاهرتز به 4000 مگاهرتز با تایمینگ 19 اورکلاک کنیم. ناگفته نماند انتظار ما از اورکلاک رمها دستیابی به فرکانسی بالاتر بود اما فرکانس 4000 مگاهرتز به اندازه ی کافی خوب است و زیاد خرده نمی گیریم.

نتیجه گیری:

ابتدا در مورد پردازنده 9700K یک نتیجه گیری اجمالی داشته باشیم. در تست 3D Mark Time Spy، امتیاز پردازنده 7700K برابر 5815 و امتیاز پردازنده 9700K در حالت اورکلاک شده برابر 9564 است. این حد از فاصله و پیشرفت پردازنده آنهم تنها ظرف دو سال، خارق العاده است. دو سال پیش مطلبی نوشتم تحت عنوان چرا باید سیستم های قدیمی تر را به کابی لیک ارتقا داد؟ دلایلی که در آن مطلب برای ارتقا سیستم های قدیمی تر آوردم، تقریبا امروز همه برای ارتقا از کابی لیک به کافی لیک ریفرش صدق می کند. باید اذعان داشت با وجود 9700K دیگر 7700K یک پردازنده مرده و خارج از رده به حساب می آید. پس دوستانی که 7700K و یا سیستم های قدیمی تر دارند، وقت ارتقا فرا رسیده و باید برای به روز رسانی پردازنده و مادربرد سیستم خود اقدام کنند.

پارسال وقتی 8700K به بازار آمد، در بررسی ها به گیمر ها می گفتیم تفاوت چندانی بین 7700K و 8700K نیست، اما حالا به تمام گیمر هایی که 7700K دارند، توصیه به ارتقا به 9700K می کنیم چرا که تفاوت معنا داری بین 9700K و 7700K در بحث گیمینگ است. هر دوی این پردازنده ها 8 رشته پردازشی دارند، اما 8 رشته پردازشی 7700K کجا و 8 هسته ی قدرتمند 9700K کجا.

در بحث ارتقا از 8700K به 9700K، بر روی کاغذ، قدرت پردازشی 8700K به علت برخورداری از 12 رشته پردازشی در تست های Multi-Thread ممکن است بیشتر باشد، اما 9700K به علت برخورداری از پتانسیل اورکلاک بالا می تواند ضعف تعداد رشته پردازشی خودش را در فرکانس های بالا در برابر 8700K جبران کند. به همین دلیل برای دوستانی که بحث رندرینگ دارند، به دلیل نزدیک بودن نتایج تست های رندرینگ، توصیه نمی کنیم، اما برای گیمر ها، به دلیل قدرت برتر 9700K در هنگام اورکلاک، همچنان پیشنهاد به ارتقا به 9700K می دهیم.

وقتی 9700K این همه شگفتی می آفریند، قطعا 9900K از آن هم بهتر عمل خواهد کرد. واقعا باید به اینتل برای تولید این پردازنده ها تبریک گفت.

برویم به سراغ مادربرد Asus Z390 Strix E Gaming، که فوق العاده خوش درخشید. این مادربرد بسیار بهینه و کاربردی است و نسبت به Z370 پیشرفت های محسوسی داشته است. ما تقریبا شش مادربرد Z390 را تست کرده ایم و کم کم آنها را منتشر خواهیم کرد، و چون قرعه اولین بررسی به این مادربرد افتاد، آن را در ابتدا منتشر می کنیم و نتایج تست های دیگر مادربرد ها فعلا در جدولها نیست. اما در بررسی های بعدی خواهید دید، نتایجی که با این مادربرد در هر دو فرکانس پایه و اورکلاک بدست آمده، در بیش از 90 درصد تست ها بالاتر از دیگر مدلها در جدول ها قرار گرفته است. بنابراین بدون اتلاف وقت، نشان Performance را به آن اهدا می کنیم. این مادربرد 245 دلاری، در خارج از ایران قیمت بسیار مناسبی دارد و ارزش خرید بالایی را به خود اختصاص می دهد. به غیر از بحث کارایی، با توجه به امکانات نرم افزاری حداکثری که ایسوس برای این مادربرد در نظر گرفته است، بخصوص نرم افزار های ROG مخصوص گیمینگ، Z390 Strix E را به یک مادربرد همه چیز تمام تبدیل کرده است. بنابراین نشان منتخب گیمر ها را نیز به آن اهدا می کنیم.