بررسی مادربرد Asus TUF Z390 Pro Gaming

سال گذشته ایسوس خانواده جدیدی از مادربرد ها را به نام TUF Gaming وارد بازار کرد که دارای ویژگی های منحصر به فردی بودند. از جمله این ویژگی ها می توان به استفاده از قطعات مطمئن و با دوام، تم نظامی مخصوص و شخصی سازی شده، تمرکز بر بهبود عملکرد گیمینگ، مقرون به صرفه بودن، و ثبات و راندمان بالا در میدان نبرد، نام برد. با توجه به محبوبیت گسترده خانواده TUF Gaming در میان کاربران، ایسوس در پیمانی به نام TUF Alliance با دیگر تولید کنندگان لوازم جانبی و قطعات کامپیوتر، همه به صورت هماهنگ از تم مشترک TUF برای محصولات همرده استفاده می کند. این پیمان به کاربران کمک می کند تا بتوانند یک سیستم کاملا ماد شده و شخصی سازی شده مشترک را با سلیقه خود بسازند و لذت ببرند. ایسوس با عرضه چیپست Z390 اینتل، خانواده TUF Gaming را حسابی گسترش داده است و امروز در اتاق تست سخت افزار به سراغ Asus TUF Z390 Pro Gaming می رویم تا ضمن بررسی مشخصات آن، ارتقای این نسل را نسبت به گذشته مقایسه کنیم.

معرفی محصول:

شرکت Asus بیش از 16مادربرد مجهز به چیپ Z390 را وارد بازار کرده است تقریبا به غیر از اضافه شدن اتصال وایرلس گیگابیتی و بلوتوث نسخه پنج، مابقی مشخصه های مهم این مادربرد ها با مادربرد های Z370 یکی است، ولی ایسوس دو سه مورد ریز فنی هم به آنها اضافه کرده است که جلوتر در بخش نرم افزاری به آن موارد اشاره خواهیم کرد. ایسوس برای همه ی این مادربرد ها Header مخصوص نصب واترکولر All in One اختصاص داده است تا ضمن برق رسانی کافی و با ثبات به پمپ، امکان کنترل آن از طریق نرم افزار Fan Xpert 4 فراهم شود. تمام این مادربرد ها مجهز به دو درگاه M.2 برای نصب SSD های NVMe هستند.

طبق چارت فوق، مادربرد Asus TUF Z390 Pro Gaming از جمله مادربرد های پایین رده سایز ATX ایسوس است. این مادربرد در بازار امروز ایران قیمتی معادل 3.160.000 تومان دارد که بی تعارف این قیمت برای یک مادربرد رده پایین 170 دلاری، بسیار بالاست. یکی از خصوصیات برجسته مادربرد های خانواده TUF Gaming مقرون به صرفه بودن و قیمت پایین است که متاسفانه در مورد این مدل صدق نکرده است.

ایسوس پنج مدل Z390 را در خانواده TUF Gaming خود معرفی کرده است که در این میان مادربرد مورد بررسی ما، از جمله پرچمداران Z390 تاف به شمار می آید، اما لزوما بالاترین امکانات را در میان دیگر مدلها ندارد. اصولا برتری چیپ Z390 نسبت به چیپ Z370، اضافه شدن ارتباط شبکه بی سیم AC اینتل با پهنای باند 1.7 گیگابیتی و همچنین اضافه شدن ارتباط بلوتوث نسخه 5 است، اما مادربرد Asus TUF Z390 Pro Gaming فاقد چنین امکاناتی است.

نمای بیرونی، طراحی و بسته بندی:

جعبه مادربرد تم مشکی و زرد خانواده Tuf Gaming را دارد. در مورد اطلاعات پشت و روی جعبه می توان به پشتیبانی از SLI و Crossfire، استفاده از فن آوری صوتی DTS، و خروجی HDMI، اشاره کرد.

در پشت جعبه امکانات به صورت مفصل تری توضیح داده شده است، که از جمله مهمترین آنها استفاده از سیستم نورپردازی Aura Sync، و فن آوری جدید OptiMem II است.

 اقلام داخل جعبه، شامل دفترچه راهنما، DVD درایور ها، Q-Connector، پنل پشت مادربرد، پل SLI، دو عدد کابل SATA 6G، و استیکر های زیبای سری Tuf می شود.

این گواهی جالب توجه نیز همراه اقلام مادربرد ارائه می شود. شرکت بازرسی Integrated Service Technology، شرکتی است مستقل که در زمینه بازرسی فنی مدارها و اجزای الکترونیکی برد های صنعتی فعالیت دارد، و بر اساس تست ها و آزمایشهای خود، به قطعات الکترونیکی گواهی اعطا می کند. شرکت iST این مادربرد TUF Gaming را به درخواست ایسوس بر اساس استاندارد های سخت گیرانه صنعتی و نظامی آزمایش و تست کرده است و بر اساس نتایج بدست آمده این گواهی اطمینان Certificate of Reliability را به این محصول شرکت ایسوس اهدا کرده است.

زمانی که ایسوس خانواده TUF Gaming را جایگزین محصولات Sabertooth خود کرد، برخی از کاربران ابراز نگرانی کردند که مادربرد های TUF Gaming آنطور که باید و شاید به اندازه سابرتوث Tough یا جان سخت نیستند، و حالا ایسوس با ارائه این گواهی رسمی از شرکت بازرسی iST پاسخ محکمی به شبهات مطرح شده داده و توانایی مادربرد های TUF را به رخ کشیده است.

مادربرد Asus Tuf Z370 Pro Gaming در سایز استاندارد ATX ساخته شده است. تم غالب مدار چاپی آن مشکی براق است ته لحجه قهوه ای سوخته به همراه رگه های زرد و سفید رنگ. سینک های خنک کننده همه از جنس بسیار مرغوب و خنک ساخته شده اند و کار خود را به خوبی انجام می دهند. بر روی I/O Panel یک گارد زیبا قرار گرفته که به نمای کلی مادربرد کمک شایانی می کند. همچنین بر روی چیپست یک آرم TUF به چشم می خورد که مجهز به نورپردازی RGB است. از دیگر امکانات استاندارد مادربرد Z390 می توان به چهار اسلات رم DDR4 که در مجموع 64 گیگابایت رم تا فرکانس بالای 4400 مگاهرتز را پشتیبانی می کند اشاره کرد. همچنین سه اسلات PCIE Gen.3 X16 گرافیک که در بهینه ترین حالت می توان به صورت Two Way SLI/Crossfire همزمان در حالت (x8/x8) فعالیت کنند و دو سوکت M.2 که می توانند تا 32GB/s سرعت نقل و انتقال داده ها داشته باشند، نیز در این برد حضور دارند. سوکت M.2 پایین مجهز به سینک خنک کننده است که می تواند اس اس دی های M.2 را تا بالاترین سایز ممکن پشتیبانی کند. این سینک می تواند تا 20 سانتیگراد دمای SSD را در هنگام لود پایین آورد.

امکانات سخت افزاری:

مادربرد Asus TUF Z390 Pro Gaming مجهز به مدار VRM دیجیتالی 1+8 فازی است که توسط یک کانکتور 8 پین پاور تغذیه می شود. این مادربرد وارث خانواده ی Tuf است که از مهمترین ویژگی های آن استفاده از قطعات با دوام بالا برای استفاده 7/24 است. تجهیزاتی مانند Tuf Chokes، Tuf Capacitors، Tuf MOSFETS و فن آوری هایی نظیر Tuf Protection و Tuf Components به کاربر این اطمینان خاطر را می دهد که این مادربرد برای استفاده در بدترین شرایط آب و هوایی نیز آمادگی لازم را دارد.

این مادربرد مجهز به شش هدر فن PWM/DC، شامل دو اتصال فن برای CPU FAN و OPT FAN، سه عدد برای کنترل فن های متصل به کیس، و یک عدد مخصوص پمپ های واترکولر AIO می باشد. کلیه این هدر ها توسط نرم افزار Fan Xpert4 مدیریت و کنترل می شوند. در بالای سوکت 24 پین مادربرد کلید مخصوص Mem-OK II قرار دارد که این فن آوری جدید به سیستم شما کمک می کند در بهترین تایمینگ و بالاترین تنظیمات رم، سیستم خود را با موفقیت بوت کنید. در سمت راست، پایین سوکت 24 پین نیز، خروجی فرانت پنل USB 3.1 Gen.1 قرار دارد.

از بالا سمت چپ، در این بخش از مادربرد، شش پورت SATA III متصل به چیپست Z370 وجود دارد که 2 عدد از آنها به صورت خوابیده در سمت چپ و چهار عدد از آنها به صورت عمودی در پایین مادربرد قرار گرفته است. یک عدد درگاه USB 3.1 Gen.1 برای فرانت پنل جلوی کیس، یک جفت درگاه USB 2.0 و یک عدد پورت COM نیز قرار دارد. این مادربرد مجموع دو درگاه M.2 دارد که یکی از آنها مجهز به سینک خنک کننده است.

روی این مادربرد سه اسلات گرافیک قرار دارد که یکی از آن مجهز به فن آوری SafeSlot ایسوس است. این فن آوری از مادربرد و کارت گرافیک در درازمدت، بخصوص در صورت استفاده از کارتهای گرافیک سنگین، محافظت خواهد کرد. دو هدر سفید رنگ در این بخش دیده می شوند که خروجی RGB 5050 نورپردازی این مادربرد است. از پشتیبانی رشته های LED دیجیتالی یا Addressable در این برد نیست اما وجود دو درگاه RGB هیچ کم و کسری برای نورپردازی باقی نمی گذارد.

خوشبختانه نسبت به نسل Z370، ایسوس بخش صوتی Z390 را ارتقا داده و با کارت صدای Realtek S1200A روبه رو هستیم که خروجی آن قدرتمند تر و بسیار با کیفیت تر است. این بخش صوتی با تفکیک کانال های چپ و راست بر روی لایه های PCB به صورت مجزا نسبت به تاثیرات نویز در مدار های اطراف ایزوله است. برای این کارت صدا نیز از خازن های ژاپنی با کیفیت استفاده شده است. این کارت صدا مجهز به فن آوری صوتی 3D Surround شرکت معروف DTS به نامDTS Headphone:X می باشد.

در پنل پشت مادربرد، دو درگاه USB 3.1 Gen.2  نوع A، چهار درگاه USB 3.1 Gen.1، یک درگاه Lan گیگابیتی متصل به کارت شبکه  Intel I219V به چشم می خورد. همچنین خروجی های تصویری برای گرافیک مجتمع شامل HDMI و Display Port می شود. خروجی صدای Optical در کنار پنج خروجی و ورودی صوتی که می تواند در ست آپ های 7.1 کاناله صوتی مورد استفاده قرار گیرد نیز حضور دارند. و در آخر یک درگاه PS/2 نیز ایسوس برای این مادربرد تدارک دیده است.

نرم افزارهای جانبی:

در مورد نرم افزار های جانبی، شامل بخش جدید AI Optimization و نرم افزار پر حاشیه Asus Armoury Crate در مقاله بررسی مادربرد Asus Z390 ROG Strix E توضیح کامل داده شده که لطفا به بخش نرم افزار های جانبی در متن آن بررسی مراجعه شود.

معرفی سیستم تست :

کارت گرافیک  MSI GTX 1060 ARMOR 6G OC

این کارت گرافیک با فرکانس کاری 1759 مگاهرتز، 6 گیگابایت حافظه از نوع GDDR5، حداکثر فرکانس حافظه تا 8008 مگاهرتز، رابط حافظه 192 بیتی، توان مصرفی 120 وات، یک ورودی برق 8 پین و سیستم خنک کننده کارآمد، گزینه مناسبی برای گیمرها است. کارت گرافیک GTX 1060 انتخاب خوبی برای کاربرانی است که می خواهند در رزولوشن 1080 پیکسل بازی ها را روان اجرا کنند. این کارت می تواند در این رزولوشن حتی در حداکثر تنظیمات هر بازی، به خوبی جوابگوی نیاز شما باشد. این کارت گرافیک توسط شرکت MSI در اختیار ما قرار داده شده است.

 حافظه  G.SKILL TRIDENT Z 3600 CL 16 2X8G

این سری از حافظه های جی اسکیل برای دست یابی به فرکانس بالا بهینه شده است. کیت مورد استفاده 2 ماژول 8 گیگابایتی DDR4 است که با فعال کردن XMP از حداکثر فرکانس کاری 3600 مگاهرتز با زمان تاخیر CL16 بهره می برد. این ماژول ها از جی اسکیل تایوان به دست وب سایت سخت افزار مگ رسیده است.

 درایو ذخیره سازی PLEXTOR M8PE M.2 NVME 256G

اس اس دی مورد استفاده PLEXTOR M8PE 256G با سرعت بسیار بالا به پروتکل  NVME 1.2 مجهز است و از طریق رابط PCIe Gen.3 x4 به درگاه M.2 متصل می شود. استفاده از فناوری DRAM Cache Buffer، و موتور تصحیح خطای ECC از جمله امکانات آن به حساب می آید. این حافظه دارای سرعت نوشتن 900 مگابایت در ثانیه و سرعت خواندن 2000 مگابایت در ثانیه است. اس اس دی مورد نظر توسط شرکت پلکستور برای سیستم تست دفتر مجله سخت افزار ارسال شده است.

درایو ذخیره سازی SAMSUNG 860 EVO 250G

اس اس دی مورد استفاده برای تست درگاه SATA III، آخرین نسل از درایو های خانواده EVO سامسونگ است که به لطف کنترلر قدرتمند MJX، و حافظه های 3D TLC NAND، و کش DDR4، حداکثر سرعت خواندن 550MBps و حداکثر سرعت نوشتار 520MBps را در اختیار سیستم قرار می دهد. ناگفته نماند سرعت خواندن و نوشتن اتفاقی بر روی این درایو به ترتیب 98K IOPS و 90K IOPS می باشد.

 خنک کننده  GREEN GLACIER 360-EVO

این قویترین واتر کولر شرکت پردیس صنعت سیاره سبز (گرین) است که در حال حاضر از پر فروش ترین واتر کولر های بازار ایران به شمار می رود. از جمله ویژگی های این خنک کننده می توان به استفاده از رادیاتور 360 میلیمتری آلومینیومی، استفاده از سه فن 12 میلیمتری کم صدا مجهز به LED های قرمز با طول عمر 100 هزار ساعت، واتر پمپ بلبرینگ سرامیکی قدرتمند بی صدا با طول عمر 80 هزار ساعت، واتر بلاک کاملا مسی مجهز به نمایشگر نشان دهند دمای کولانت و دور پمپ اشاره کرد. این رادیاتور برای تست توسط دفتر گرین در اختیار ما قرار داده شده است که تشکر ویژه داریم.

خمیر سیلیکون گرین GREEN GT-4 PREMIUM

برای تست پردازنده از خمیر سیلیکن جدید گرین GT-4 Premium استفاده کردیم. این خمیر سیلیکن با ضریب انتقال حرارت  5.0W/m.K، قابلیت استفاده در پردازنده و کارت گرافیک را در دامنه دمایی منفی 40 تا 240 درجه سانتی گراد، داراست. شرکت گرین با  فرمولاسیون جدید و استفاده از مواد با کیفیت این خمیر سیلیکن را برای استفاده های حرفه ای تولید کرده، و آن را در اختیار آزمایشگاه تست مجله سخت افزار قرار داده است که سپاسگذاریم.

شایان ذکر است به جهت تست RGB و عکسبرداری همانطور که در تصویر مشخص است از حافظه های RGB برند GEIL استفاده کردیم. این حافظه های SUPERLUCE RGB با تایمینگ 2666 و تاخیر CL19، صرفا جهت عکس برداری مورد استفاده قرار گرفته اند و در هیچ کدام از تست ها حضور ندارند.

بررسی کارایی:

پردازنده نسل نهمی 9700k  دارای 8 هسته بدون امکان Hyper-Threading است بنابراین تعداد رشته های پردازی به همین تعداد 8 عدد محدود است. پردازنده9700K  به ازای هر هسته تنها 1.5 مگابایت کش سطح سوم دارد، و در مجموع این پردازنده دارای 12 مگابایت کش Level 3 می باشد. این پردازشگر از نظر خنک کنندگی بسیار بهینه تر از نسل پیش از خود است چرا که اینتل از لحیم به جای خمیر سیلیکن برای چسباندن Die به IHS استفاده کرده است. بنابراین قدرت اورکلاک آن  بالاست.

برای تست این مادربرد، یک بار کلیه تست ها را به صورت پیش فرض گرفته و ثبت کردیم و بار دوم کلیه تست ها را در حالت اورکلاک شده پردازنده گرفته و ثبت کردیم. برای اورکلاک تنها به افزایش ضریب پردازنده اکتفا کردیم و تمام هسته ها را نیز به صورت Sync یا همسان شده در یک فرکانس ثابت قرار دادیم. با مادربرد TUF Pro GAMING توانستیم پردازنده ی9700K  را تا فرکانس 5.2 گیگاهرتز اورکلاک کنیم که تقریبا 300 مگاهرتز بیش از توان اسمی آن به شمار می رود. در زمینه اورکلاک رمها نیز توانستیم آنها را از فرکانس 3600 مگاهرتز به 4000  مگاهرتز با تایمینگ 19 اورکلاک کنیم. حال به سراغ تست ها می رویم.

نتیجه گیری:

مادربرد Asus Z390 TUF Pro Gaming در مجموع هم انتظار ما از اورکلاک را برآورده کرد و هم نتایج خوبی در تست ها از خود به نمایش گذاشت. این مادربرد، یک محصول مطمئن و قدرتمند در رده کاربری خودش است. با توجه به مجهز بودن به استاندارد نظامی، Asus Z390 TUF Pro Gaming می تواند با دوام بالا، تا سالهای سال برای کاربر به صورت 24/7 کار کند. طراحی TUF Gaming روی مادربرد به زیبایی انجام شده و وجود فن آوری Asus Aura Sync می تواند آپشن های فراوانی برای نورپردازی به شما دهد. ما پارسال در بررسی مادربرد Asus Z370 Tuf Pro Gaming عنوان کردیم که جذابیت این مدل از مادربرد های ایسوس در رده Entry Level و کاربران با بودجه ی محدود است. در بررسی آن مادربرد، به فقدان خروجی RGB و امکانات نچندان کافی اشاره کردیم. ایسوس اما، همه ی آن مشکلات را در مدل  Z390 Tuf Pro Gaming برطرف کرده است، دو خروجی RGB به آن اضافه کرده، نمای مادربرد را مجددا طراحی کرده، یکی از درگاه های M.2 را به سینک خنک کننده مجهز کرده، مدار تغذیه را ارتقا داده و تعداد فاز های آن را افزایش داده، و همچنین کارت صدای به مراتب بهتری را در مادربرد استفاده کرده است. و با تمام این تغییرات مثبت نسبت به نسل پیشین، ایسوس هیچگونه افزایش قیمتی نداشته است و همچنان این مادربرد را در رنج 170 دلار عرضه کرده است. این محصول موفق در بازار می تواند یکی از پر فروش ترین ها در رده ی کاربری خود باشد.

با توجه به ثابت نگاه داشتن قیمت جهانی این مادربرد توسط ایسوس و عرضه امکانات بیشتر و ویژگی های بهتر، سایت سخت افزار به این مادربرد، نشان بالاترین ارزش خرید را اهدا می نمایید.

و اما در ادامه بازگردیم به کشور خودمان. قیمت حال حاضر این مادربرد 170 دلاری در ایران بقدری بالاست که تنه به تنه قیمت مادربرد 250 دلاری Asus Z370 Maximus Hero می زند و کاربر را بر سر دوراهی قرار می دهد که واقعا انتخاب اصلح بین این دو مادربرد کدام است؟! متاسفانه نابسامانی های اقتصادی در بازار ایران باعث شده این مادربرد با قیمت 3.162.000 تومان عرضه می شود که هم تراز مادربرد 3.270.000 تومانی Asus Z370 Maximus Hero قرار گیرد. اینکه هزینه ی یک مادربرد Entry Level مساوی یک مادربرد High End شود منطقی نیست. حدس من این است که در زمان سفارش واردات این مادربرد، قیمت ارز در پیک خود قرار داشته به همین علت هزینه ی تمام شده ی آن بسیار گرانتر از حد مورد انتظار بوده است. احتمالا به این دلیل قیمت این مادربرد در بازار ایران فوق العاده بالاست به طوری که به سختی می توان آن را پیشنهاد داد. امیدواریم با ثبات بیشتر ارزی، شاهد کاهش قیمت و منطقی شدن آن در بازار باشیم.