عملیاتی منحصربه‌فرد و حیاتی در آب های خلیج لوبک، واقع در سواحل شمالی آلمان توسط ربات ها در حال انجام است. تیم‌های تخصصی پاکسازی با دقت کف دریا را جست‌وجو می‌کنند؛ نه برای یافتن ماهی یا گنج، بلکه برای کشف چیزی بسیار خطرناک‌تر: مین‌های دریایی، اژدرها، گلوله‌های توپخانه و بمب‌های هوایی باقی‌مانده از جنگ جهانی دوم.
در ماه‌های سپتامبر و اکتبر سال 2024، تیم‌های محیط‌زیستی، خودروهای زیرآبی پیشرفته‌ای را مجهز به دوربین، چراغ‌های قوی و حسگرها برای شکار مواد منفجره غرق‌شده از تقریباً هشت دهه پیش به کار گرفتند. کارشناسان هر مورد را با دقت از یک سکوی شناور بالای محل انباشت مهمات زیر آب های سواحل شمالی آلمان بررسی کرده و سپس با استفاده از آهنرباهای الکترومغناطیسی ربات ها یا بازوهای هیدرولیکی، مهمات را درون محفظه‌های مهروموم‌شده به‌صورت ایمن بسته‌بندی کردند.
این عملیات بخشی از پروژه‌ای پیشگامانه برای مقابله با بقایای سمی جنگ است که در دریای بالتیک و دریای شمال پراکنده شده‌اند. کارشناسان برآورد می‌کنند که تقریباً 1.6 میلیون تن سلاح در آب های آلمان رها شده که عمده آن سلاح‌های متعارف است که همگی باید توسط ربات ها پاکسازی شوند. با این حال، هزاران تن از سلاح‌های شیمیایی نیز در کف دریا قرار دارند.
استفی لمکه، وزیر محیط‌زیست آلمان، در بازدید از خلیج لوبک در اکتبر 2024 به خبرنگاران گفت: ما درباره چند بمب خنثی‌نشده صحبت نمی‌کنیم، بلکه درباره میلیون‌ها مهمات جنگ جهانی دوم صحبت می‌کنیم که توسط متفقین به‌منظور جلوگیری از تجدید تسلیحات، به‌سادگی در دریا رها شدند.
رهاسازی این مهمات، عملیاتی عجولانه بود که تحت دستورات متفقین در پایان جنگ جهانی دوم انجام شد. دولت‌ها به ماهیگیران محلی پول پرداخت کردند تا محموله‌های سلاح را در مکان‌های تعیین‌شده در دریا بریزند، اما بسیاری از آن‌ها برای تسریع روند، مهمات را هر کجا که می‌خواستند پراکنده کردند. این رهاسازی عمدتاً بین سال‌های 1945 تا 1949 انجام شد.
مقامات برای دهه‌ها تأثیرات زیست‌محیطی این انبارهای زیرآبی تسلیحات را نادیده گرفتند. دانشمندان و مسئولان تصور می‌کردند که مواد شیمیایی سمی در پوسته‌های زنگ‌زده خود باقی می‌مانند یا در صورت آزادشدن به سرعت پراکنده می‌شوند. اما تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که خطرات زیست‌محیطی این مواد بسیار بیشتر از آن چیزی است که قبلاً تصور می‌شد.
ادموند مازر، سم‌شناس مرکز پزشکی دانشگاه شلسویگ-هولشتاین در کیل، شواهدی از وجود تی‌ان‌تی در صدف‌ها و ماهی‌های نزدیک محل انباشت مواد منفجره یافته است. تحقیقات او همچنین نشان می‌دهد که ماهی‌هایی که نزدیک کشتی‌های غرق‌شده جنگی زندگی می‌کنند، نرخ بالاتری از تومورهای کبدی و آسیب به اندام‌ها را نشان می‌دهند.
Jacek Bełdowski، یکی از متخصصان برجسته انبارهای زیرآبی مهمات در آکادمی علوم لهستان، اشاره می‌کند که مهمات متعارف سرطان‌زا هستند، در حالی که مهمات شیمیایی باعث جهش ژنتیکی شده و عملکرد آنزیم‌ها را مختل می‌کنند و به‌شدت بر ارگانیسم‌های دریایی تأثیر می‌گذارند.
میزان آلودگی بسیار نگران‌کننده است!
آرون بِک، شیمی‌دان دریایی مرکز تحقیقات اقیانوس‌شناسی Helmholtz در کیل، گزارش داده که در 98 درصد نمونه‌های آب جمع‌آوری‌شده در طول یک تحقیق در سال 2018 در سواحل آلمان، مواد منفجره یافت شده است. اگرچه سطح کنونی مواد شیمیایی در آب نسبتاً پایین است، بک هشدار می‌دهد که این وضعیت در صورت بی‌توجهی به سرعت وخیم‌تر خواهد شد.
پروژه‌ای که با بودجه 100 میلیون یورویی (معادل 105 میلیون دلار آمریکا) توسط دولت آلمان تأمین شده است، هدفش توسعه سیستمی کارآمد و قابل گسترش برای پاکسازی کف دریا از مهمات است. شرکت‌هایی مانند SeaTerra و Eggers Kampfmittelbergung در خط مقدم این تلاش قرار دارند، فناوری‌های جدید را آزمایش می‌کنند و داده‌های حیاتی جمع‌آوری می‌کنند.
دیتر گولدین، باستان‌شناسی که به کارشناس پاکسازی مهمات تبدیل شده است، هدایت عملیات SeaTerra را بر عهده دارد. همراه با شرکت Eggers ، SeaTerra حدود 16 تن مهمات را در طول دو ماه عملیات در سال 2024 بازیابی کرد.
مرحله بعدی این پروژه شامل ساخت یک تأسیسات شناور برای دفع مهمات است که بتواند مواد منفجره قدیمی را در نزدیکی محل انباشت بسوزاند. این نوآوری نیاز به حمل و نقل پرخطر و پرهزینه مهمات به تأسیسات ساحلی را از بین می‌برد.
هدف نهایی توسعه سیستمی کاملاً خودکار با استفاده از خودروهای کنترل از راه دور زیرآبی است که کف دریا را نقشه‌برداری، اسکن و تصویر مغناطیسی می‌کنند. سپس الگوریتم‌های یادگیری ماشینی به کارشناسان در شناسایی و دسته‌بندی مهمات کمک می‌کنند، در حالی که بازوهای رباتیک آن‌ها را به‌طور ایمن بازیابی و برای دفع ذخیره می‌کنند.
دیدگاهتان را بنویسید