به نظر میرسد که پایان همکاری پرچالش با مایکروسافت، راه را برای OpenAI باز کرد تا استراتژی فول استک خود را عملی کند و وارد رقابتی جدی با گوگل شود.
OpenAI در آستانه عبور از یک مانع بزرگ قرار دارد؛ مانعی که برطرفشدن آن میتواند این استارتاپ را آزاد کرده تا استراتژی جاهطلبانه و پرهزینه «فول استک» خود را دنبال کند؛ استراتژی که یا میتواند این پیشگام هوش مصنوعی را به لیگ بزرگ غولهای فناوری پرتاب کند یا او را به گرداب مالی خطرناکی بکشاند.
OpenAI اواخر پنجشنبه اعلام کرد که یک یادداشت تفاهم برای پایاندادن به دعوای قراردادی با مایکروسافت امضا کرده است. این توافق باعث ایجاد ساختار شرکتی جدیدی میشود که به OpenAI اجازه میدهد سهام سنتی منتشر کند و جمعآوری سرمایه عظیمی را که برای تحقق رویاهایش نیاز دارد آسانتر سازد.

سارا فریار، مدیر مالی OpenAI، این هفته در کنفرانس فناوری گلدمن ساکس پس از توضیح درباره بازسازی پیچیده شرکت گفت: فارغ از موضوعات خستهکننده حاکمیت شرکتی، بیایید کمی درباره کسبوکار صحبت کنیم. از نظر جهتگیری، OpenAI را بهعنوان یک شرکت کاملاً فول استک تصور کنید.
فریار توضیح داد که منظور از فول استک، شرکتی فناوری است که مالکیت و مدیریت همه بخشهای فعالیت خود را در اختیار داشته باشد. در واقع، این استارتاپ هماکنون روی ساخت راهکارهای اختصاصی برای تقریباً همه اجزای حیاتی موفقیت در هوش مصنوعی کار میکند؛ از طراحی تراشههای اختصاصی گرفته تا ساخت مراکز داده و در نهایت توسعه مجموعهای از نرمافزارهای مجهز به هوش مصنوعی فراتر از ChatGPT.
او افزود: شرکت در آینده بهطور کامل یک شرکت فول استک خواهد شد؛ با فرصتهای فراوان برای ایجاد مزیتهای رقابتی و مدلهای کسبوکار بسیار جذاب.
سارا فریار، مدیر مالی OpenAI، در کنفرانس Reuters NEXT در نیویورک، ایالات متحده، در تاریخ 10 دسامبر 2024 (20 آذر 1403) سخنرانی کرد.
او به صراحت نگفت، اما هدف احتمالی گوگل است. غول جستجو طی 25 سال گذشته آجر به آجر زیرساخت لازم برای پیروزی در رقابت هوش مصنوعی را ساخته است: از منابع انرژی و تراشههای اختصاصی گرفته تا مراکز داده عظیم، مدلهای پیشرفته هوش مصنوعی، نیروی انسانی متخصص، پلتفرمهای توسعهدهندگان، توزیع گسترده و میلیاردها نقطه تماس با مشتریان و سازمانها.
OpenAI هنوز فاصله زیادی با سلطه گوگل دارد، اما این استارتاپ چندین جای پای استراتژیک دارد که میتواند از آنها هم در لایههای بالا و هم پایین پشته فناوری گسترش یابد.
انرژی
در پایینترین لایه پشته فناوری هوش مصنوعی، انرژی قرار دارد. پردازندههای گرافیکی، سرورهای هوش مصنوعی و مراکز داده مقادیر بیسابقهای از برق مصرف میکنند. OpenAI هنوز پاسخی روشن برای این چالش ندارد؛ با این حال، سم آلتمن مدیرعامل شرکت شخصاً از چند استارتاپ انرژی حمایت کرده است، از جمله Helion که تلاش میکند با استفاده از همجوشی هستهای برق تولید کند.
تراشههاپس از آن نوبت به تراشههای هوش مصنوعی میرسد که برای آموزش و اجرای مدلها حیاتی هستند. OpenAI در اواخر 2023 ریچارد هو را برای رهبری این بخش استخدام کرد. او نزدیک به یک دهه در گوگل فعالیت داشت و در توسعه TPUهای این غول فناوری نقش داشت؛ تراشههایی که مدلهای هوش مصنوعی گوگل، از جمله جمینای را قدرت میبخشند.
مراکز داده
این تراشههای هوش مصنوعی در سرورهایی قرار میگیرند که درون مراکز داده عظیم چیده شدهاند. اوپناِیآی در حال حاضر از همه ارائهدهندگان بزرگ رایانش ابری استفاده میکند و توان محاسباتی موردنیاز برای آموزش و اجرای مدلها و چتبات خود را اجاره میکند. با این حال، فریار روز سهشنبه اعلام کرد که OpenAI در آینده مراکز داده اختصاصی خود را خواهد ساخت.
اریک شریدان، تحلیلگر اینترنت گلدمن ساکس، این هفته گفت: به ندرت دیدهام شرکتهای فناوری بزرگ بدون مالکیت و اداره زیرساختهای خود مقیاس بگیرند. این کار به آنها کمک میکند در طول زمان کنترل بیشتری بر سرنوشت خود داشته باشند.
مدلها و توسعهدهندگان
در لایه مدل، OpenAI هماکنون جایگاه محکمی دارد؛ با محصول پیشرفته GPT-5 که جزو بهترینهاست. این شرکت اخیراً یک مدل متنباز قدرتمند نیز عرضه کرده است.
علاوه بر آن، OpenAI APIهایی در اختیار توسعهدهندگان گذاشته است تا بتوانند از این مدلها استفاده کنند. تاکنون حدود 4 میلیون توسعهدهنده روی این پلتفرم اوپناِیآی ساختوساز کردهاند.
توزیع و ابزارهابدون توزیع گسترده، هیچکس از محصولات هوش مصنوعی استفاده نخواهد کرد. OpenAI در حال کار روی روشهای جدیدی است تا ChatGPT و دیگر سرویسهایش را به دست مصرفکنندگان برساند. این استارتاپ چند ماه پیش استارتاپ ابزار هوش مصنوعی جانی آیو را با قیمتی بیش از 6 میلیارد دلار خرید و مدیران آن اشاره کردهاند که شکلهای جدیدی از سختافزار میتواند باعث شود چتبات OpenAI همهجا همراه افراد باشد. همچنین مرورگر وبی را معرفی کرد که ابزار قدرتمند دیگری برای توزیع محسوب میشود.
نرمافزار و اپلیکیشنها
این استارتاپ در تلاش است تا نه فقط به مصرفکنندگان بلکه به مشتریان سازمانی هم دسترسی پیدا کند. هماکنون حدود 5 میلیون صندلی پولی از محصولات تجاری ChatGPT در اختیار دارد. روز سهشنبه، فریار اشاره کرد که OpenAI ممکن است روزی به رقابت با شرکتهای نرمافزاری تثبیتشده بپردازد یا دستکم فناوری هوش مصنوعی این استارتاپ میتواند چنین اختلالی ایجاد کند.
این مسیر OpenAI را وارد قلمرو اپلیکیشنها میکند؛ نرمافزارهایی که در بالای پشته فناوری قرار میگیرند و با کاربران نهایی ارتباط مستقیم برقرار میکنند. ChatGPT حدود 700 میلیون کاربر فعال هفتگی دارد، اما این استارتاپ به فراتر از آن چشم دوخته است.
در ماه می، OpenAI فیدجی سیمو، مدیرعامل سابق Instacart و مدیر اجرایی متا را بهعنوان مدیرعامل بخش اپلیکیشنها استخدام کرد. او مستقیماً به آلتمن گزارش میدهد. در همین ماه، این استارتاپ ویجایه راجی را بهعنوان مدیر ارشد فناوری اپلیکیشنها به خدمت گرفت و استارتاپ او به نام Statsig را با قیمتی بیش از 1 میلیارد دلار خریداری کرد.
چند روز بعد، سیمو پلتفرم مشاغل OpenAI را معرفی کرد؛ سرویسی جدید که کارفرمایان حوزه فناوری را با نامزدهای واجد شرایط پیوند میدهد. این سرویس بهطرز چشمگیری شبیه لینکدین بهنظر میرسید؛ شبکه حرفهایای که مالک آن شریک OpenAI، یعنی مایکروسافت است.
شریدان از گلدمن ساکس گفت هدف نهایی احتمالاً شبیه مجموعه اپلیکیشنهای گوگل خواهد بود؛ مجموعهای که فقط شامل جستجو نیست، بلکه مپ، یوتیوب، جیمیل، کلندر، کروم، ترنسلیت، Earth، درایو، میت، فوتوز، Sheets، Docs و اسلایدز را هم دربرمیگیرد.
برای ساخت کل این پشته هوش مصنوعی و تحقق رویاهای خود، OpenAI به کوهی از سرمایه، استعداد و البته شانس نیاز دارد.مرتبسازی ساختار پیچیده شرکتی میتواند به جذب سرمایه کمک کند. در واقع، بدون توافق با مایکروسافت، OpenAI ممکن بود حداقل 10 میلیارد دلار از تأمین مالی سافتبانک را از دست بدهد. اما حالا این تزریق نقدینگی محتملتر بهنظر میرسد.
دیدگاهتان را بنویسید