در اواخر حکمرانی معماری Ampere، انویدیا دو کارت گرافیک بسیار نزدیک به هم را روانه بازار کرد: RTX 3080 Ti و RTX 3090. این دو کارت آنقدر شبیه به هم هستند که بسیاری از کاربران را در دوراهی انتخاب قرار می‌دهند؛ نبردی بین “پرچمدار گیمینگ” و “تایتان”. آیا دو برابر شدن VRAM در 3090، تفاوت عملکردی چشمگیری ایجاد می‌کند؟ این مقاله به کالبدشکافی این دو غول می‌پردازد. اگر به دنبال ارتقا هستید، تستوبازی به عنوان مرجع تخصصی کارت گرافیک دست دوم با مهلت تست ۷ روزه، به شما کمک می‌کند تا هوشمندانه‌ترین انتخاب را داشته باشید.
تشریح معماری 3090 و 3080ti: شباهت‌های شگفت‌انگیز و یک تفاوت کلیدی
هر دو کارت گرافیک RTX 3080 Ti و RTX 3090 بر پایه چیپ قدرتمند GA102 و با معماری Ampere ساخته شده‌اند. شباهت‌های این دو کارت به طرز شگفت‌آوری زیاد است:
- هسته‌های پردازشی: RTX 3090 دارای ۱۰۴۹۶ هسته CUDA است، در حالی که RTX 3080 Ti با ۱۰۲۴۰ هسته، تنها ۲.۵ درصد هسته کمتری دارد. این تفاوت در تعداد هسته‌های RT و Tensor نیز بسیار ناچیز است.
- رابط حافظه: هر دو کارت از رابط حافظه گسترده ۳۸۴ بیتی بهره می‌برند که پهنای باند عظیمی را برایشان فراهم می‌کند.
- تنها تفاوت معنادار: تفاوت اصلی و تعیین‌کننده این دو کارت در میزان حافظه ویدئویی (VRAM) آن‌هاست. RTX 3080 Ti به ۱۲ گیگابایت حافظه GDDR6X مجهز شده، در حالی که RTX 3090 با ۲۴ گیگابایت حافظه GDDR6X، دقیقاً دو برابر VRAM در اختیار کاربر قرار می‌دهد.
عملکرد در گیمینگ: نبردی که میلی‌مترها تعیین‌کننده آن هستند
برای یک گیمر، سوال اصلی این است: آیا VRAM بیشتر به معنای فریم ریت بالاتر است؟ پاسخ کوتاه در اکثر موارد “خیر” است. در دنیای واقعی گیمینگ، به خصوص در رزولوشن‌های 1440p و 4K، عملکرد این دو کارت تقریباً یکسان است. RTX 3090 به طور میانگین تنها ۱ تا ۳ درصد سریع‌تر از RTX 3080 Ti عمل می‌کند. این تفاوت آنقدر ناچیز است که در عمل به هیچ وجه قابل تشخیص نیست. هر دو کارت قادرند جدیدترین بازی‌ها را در رزولوشن 4K با تنظیمات بالا و با نرخ فریم بالای ۶۰ اجرا کنند و تجربه‌ای بی‌نقص را ارائه دهند.
جدول مقایسه عملکرد در ۱۰ بازی روز (رزولوشن 4K، بالاترین تنظیمات)
برای نمایش این شباهت عملکردی، جدول زیر میانگین نرخ فریم این دو کارت را در ۱۰ بازی محبوب نمایش می‌دهد.
| بازی | NVIDIA GeForce RTX 3080 Ti (میانگین FPS) | NVIDIA GeForce RTX 3090 (میانگین FPS) |
| Cyberpunk 2077 (RT Ultra + DLSS Q) | 68 | 70 |
| Red Dead Redemption 2 | 88 | 90 |
| Starfield | 63 | 65 |
| Forza Horizon 5 | 122 | 125 |
| Alan Wake 2 (RT High + DLSS Q) | 55 | 58 |
| Call of Duty: Warzone | 120 | 124 |
| Baldur’s Gate 3 | 98 | 100 |
| Microsoft Flight Simulator | 73 | 75 |
| The Witcher 3 (Next-Gen, RT On) | 68 | 70 |
| Avatar: Frontiers of Pandora | 58 | 60 |
توجه: اعداد ارائه شده تقریبی هستند و ممکن است بسته به سیستم تست و درایورهای مختلف، کمی متفاوت باشند.
سوال ۲۴ گیگابایتی: VRAM عظیم 3090 به چه کار می‌آید؟
اگر در گیمینگ تفاوت چندانی وجود ندارد، پس چرا کسی باید به سراغ 3090 برود؟ پاسخ در دنیای تولید محتوای حرفه‌ای نهفته است. حافظه عظیم ۲۴ گیگابایتی RTX 3090، این کارت را به ابزاری بی‌بدیل برای متخصصان تبدیل کرده است:
- رندرینگ سه‌بعدی و جلوه‌های ویژه: کار با صحنه‌های بسیار پیچیده با بافت‌های 8K در نرم‌افزارهایی چون Blender، OctaneRender و V-Ray که به راحتی حافظه کارت‌های ۱۲ گیگابایتی را اشغال می‌کنند.
- ویرایش ویدئو 8K: تدوین روان و بدون وقفه تایم‌لاین‌های پیچیده با فایل‌های ویدئویی 8K RAW در DaVinci Resolve.
- هوش مصنوعی و علم داده: آموزش و اجرای مدل‌های بزرگ هوش مصنوعی که به حجم عظیمی از VRAM نیاز دارند. برای این دسته از کاربران، خرید کارت گرافیک 3090 نه یک انتخاب لوکس، بلکه یک ضرورت کاری است.
عملکرد در تولید محتوا: جایی که تایتان فاصله می‌گیرد
در حالی که در گیمینگ عملکرد نزدیک بود، در بنچمارک‌های تولید محتوا، RTX 3090 برتری خود را به نمایش می‌گذارد. هرچند این برتری به اندازه دو برابر شدن VRAM نیست، اما در پروژه‌های سنگین، تفاوت قابل توجهی در زمان رندر و پایداری سیستم ایجاد می‌کند.
جدول مقایسه عملکرد در نرم‌افزارهای ادیت ویدئو و رندرینگ
این جدول عملکرد دو کارت را در برنامه‌های خلاقانه مقایسه می‌کند.
| نرم‌افزار / بنچمارک | NVIDIA GeForce RTX 3080 Ti (امتیاز/زمان) | NVIDIA GeForce RTX 3090 (امتیاز/زمان) |
| Blender (Monster Scene Render) | ~۴۱۰۰ امتیاز | ~۴۳۰۰ امتیاز |
| V-Ray 5 (GPU RTX Benchmark) | ۲۱۵۰ امتیاز | ۲۲۵۰ امتیاز |
| PugetBench for DaVinci Resolve | ~۲۲۵۰ امتیاز | ~۲۳۰۰ امتیاز |
| PugetBench for Premiere Pro | ~۱۲۵۰ امتیاز | ~۱۲۸۰ امتیاز |
| OctaneBench 2020 | ۶۲۰ امتیاز | ۶۵۰ امتیاز |
امتیازات بالاتر و زمان‌های پایین‌تر (برای رندر) نشان‌دهنده عملکرد بهتر هستند.
مصرف برق، قیمت و ارزش خرید نهایی
هر دو کارت گرافیک تشنه قدرت هستند و توان طراحی حرارتی (TDP) یکسانی معادل ۳۵۰ وات دارند. این یعنی هر دو به یک منبع تغذیه قدرتمند (حداقل ۸۵۰ وات) و یک کیس با تهویه بسیار خوب نیاز دارند. از نظر قیمت، در زمان عرضه، RTX 3090 حدود ۳۰۰ دلار گران‌تر از RTX 3080 Ti بود. امروز در بازار دست دوم، این اختلاف قیمت کمتر شده است. با توجه به قیمت کارت گرافیک 3090، اگر یک گیمر خالص هستید، از لحاظ عملکرد و قیمت RTX 3080 Ti ارزش خرید بهتری دارد. اما اگر حتی نیم‌نگاهی به کارهای حرفه‌ای دارید، پرداخت هزینه اضافی برای 3090 کاملاً منطقی است.
جمع بندی نهایی: گیمر یا خالق محتوا؟
انتخاب بین این دو غول Ampere به یک سوال ساده خلاصه می‌شود: شما کیستید؟ اگر یک گیمر تمام‌عیار هستید که به دنبال بهترین عملکرد ممکن در بازی‌هاست، RTX 3080 Ti تقریباً تمام چیزی را که 3090 ارائه می‌دهد، با قیمتی کمتر در اختیار شما قرار می‌دهد. اما اگر یک تولیدکننده محتوا، هنرمند سه‌بعدی یا محقق هوش مصنوعی هستید، ۲۴ گیگابایت VRAM کارت RTX 3090 یک مزیت غیرقابل انکار است. برای یک خرید امن و هوشمندانه، به مرجع تخصصی تستوبازی مراجعه کنید و از مهلت تست ۷ روزه بهره‌مند شوید.
سوالات متداول
۱. آیا ۱۲ گیگابایت VRAM کارت 3080Ti برای آینده گیمینگ کافی است؟ بله، برای گیمینگ در رزولوشن 4K در حال حاضر و تا چند سال آینده، ۱۲ گیگابایت VRAM در اکثر بازی‌ها کاملاً کافی خواهد بود.
۲. آیا تفاوت عملکرد گیمینگ این دو کارت با چشم قابل تشخیص است؟ خیر، تفاوت ۱ تا ۳ درصدی در نرخ فریم به هیچ وجه با چشم انسان قابل تشخیص نیست و تجربه بازی کاملاً یکسان خواهد بود.
۳. آیا RTX 3090 قابلیت SLI (NVLink) دارد؟ بله، RTX 3090 از NVLink پشتیبانی می‌کند که به کاربران حرفه‌ای اجازه می‌دهد دو کارت را برای افزایش حافظه و عملکرد متصل کنند. 3080Ti این قابلیت را ندارد.
۴. به چه پاوری برای این کارت‌ها نیاز دارم؟ هر دو کارت به یک منبع تغذیه باکیفیت و معتبر با حداقل توان ۸۵۰ وات نیاز دارند تا عملکردی پایدار داشته باشند.
۵. در بازار دست دوم کدام یک ارزش خرید بیشتری دارد؟ برای گیمرها، 3080Ti. برای تولیدکنندگان محتوا و کاربران حرفه‌ای، 3090 به دلیل VRAM دو برابری، ارزش خرید بسیار بالاتری دارد.
سلب مسئولیت:
تیم مجله سخت افزار در تهیه محتوای رپورتاژ آگهی نقشی نداشته و مسئولیتی در قبال صحت آن ندارد.
دیدگاهتان را بنویسید