تلویزیون، شبکههای اجتماعی و فستفود؛ والدین همیشه در تلاش بودهاند تا برای فرزندانشان محدودیتهایی تعیین کنند. اکنون باید مورد دیگری را نیز به این فهرست افزود: چتباتهای هوش مصنوعی. شرکت متا روز جمعه اعلام کرد که از سال 2026 میلادی، والدین میتوانند نوجوانان خود را از تعامل با چت بات های هوش مصنوعی در اینستاگرام منع کنند. این کنترلها به والدین اجازه میدهد تا یا بهطور کامل دسترسی فرزندانشان به چتباتها را مسدود کنند یا فقط تعامل با شخصیتهای هوش مصنوعی خاصی را محدود نمایند.
متا، مالک اینستاگرام، فیسبوک و واتساپ، این قابلیتهای کنترلی را چند ماه پس از انتشار گزارشی در آگوست 2025 معرفی کرد. آن گزارش نشان داده بود که دستورالعملها متا به چت بات های هوش مصنوعی اجازه میدهد با کودکان و نوجوانان « مکالماتی عاشقانه یا دارای محتوای جنسی» داشته باشند. علاوه بر این، گزارشی که در اوایل اکتبر 2025 منتشر شد، نشان داد که سه نفر از هر پنج کودک بین 13 تا 15 سال، در اینستاگرام با محتوای ناامن یا پیامهای ناخواسته روبهرو میشوند.
این شرکت در پستی وبلاگی نوشت که ابزارهای تازه کنترل والدین در راستای نگرانیهای آنان دربارهی «افرادی که فرزندانشان با آنها در تعاملاند، نوع محتوایی که مشاهده میکنند و اینکه آیا زمان خود را بهدرستی در فضای آنلاین میگذرانند یا خیر» طراحی شده است.
آدام موسری، مدیر اینستاگرام، و الکساندر وانگ، مدیر ارشد بخش هوش مصنوعی متا، در همان پست اعلام کردند: امیدواریم بهروزرسانیهای امروز، تا حدی آرامش خاطر را برای والدین فراهم کند تا مطمئن شوند نوجوانانشان با نظارت و چارچوبهای ایمنی مناسب، بتوانند بیشترین بهره را از مزایای هوش مصنوعی ببرند.
نحوه کنترل تعامل نوجوانان با چت بات های هوش مصنوعی
نوجوانان میتوانند از طریق بخش پیامهای مستقیم (Direct Message) در اینستاگرام با چت بات های هوش مصنوعی تعامل داشته باشند. این چتها ممکن است با هوش مصنوعی سازندگان محتوا، شخصیتهای اختصاصی یا چتبات عمومی متا انجام شود.
متا توضیح داد که ابزارهای جدید به والدین این امکان را میدهند تا دسترسی فرزندان خود به چتهای خصوصی با چتباتها را کاملاً قطع کنند یا اگر نمیخواهند دسترسی بهطور کامل مسدود شود، فقط شخصیتهای خاصی را محدود نمایند.
علاوه بر این، والدین میتوانند «به درکی از موضوعاتی که نوجوانانشان با چتباتها درباره آن صحبت میکنند» دست یابند، هرچند متا توضیح دقیقی درباره نحوه دسترسی والدین به این اطلاعات ارائه نکرد.
با این حال، نوجوانان همچنان قادر خواهند بود از دستیار عمومی هوش مصنوعی متا استفاده کنند؛ سیستمی که بهصورت پیشفرض دارای محافظتهای متناسب با سن کاربران است تا امنیت آنان حفظ شود. ناگفته نماند که ماه گذشته، OpenAI نیز مجموعهای از سیاستهای جدید کاربری را معرفی کرد که شامل تغییرات قابلتوجه در نحوه تعامل ChatGPT با کاربران زیر 18 سال میشود.
دیدگاه منتقدان: کنترلها ناکافی است
جیمز استایر، بنیانگذار و مدیرعامل سازمان غیردولتی «Common Sense Media» که در زمینه آموزش و امنیت دیجیتال فعالیت دارد، کنترلهای جدید متا را «امتیازی واکنشی و ناکافی» دانست.
او اظهار داشت: امتناع متا از برخورد فوری و جدی با مسئله امنیت فرزندان ما واقعاً ناامیدکننده است، هرچند متأسفانه جای تعجب ندارد. این شرکت برای مدت طولانی، در پی افزایش تعامل کاربران بوده و امنیت کودکان را نادیده گرفته است؛ حتی با وجود هشدارهای والدین، کارشناسان و کارکنان خودش.
استایر تأکید کرد که هیچ کاربر زیر 18 سالی نباید از چتباتهای هوش مصنوعی متا استفاده کند «تا زمانی که مشکلات بنیادی امنیتی آنها برطرف نشده باشد.
پاسخ متا به انتقادات
سخنگوی متا در پاسخ تأکید کرد که این شرکت همچنان در حال ارتقای استانداردهای ایمنی مرتبط با هوش مصنوعی است و افزود: کنترلهای جدید صرفاً برای گریز از نظارت یا انتقاد عمومی طراحی نشدهاند.
او گفت: با تکامل فناوری و هوش مصنوعی، ما نیز در حال رشد و تغییر هستیم. والدین بارها به ما گفتهاند که میخواهند در تجربههای آنلاین نوجوانان خود نقش فعالتری داشته باشند. ما درک میکنیم که والدین در مسیر هدایت فرزندانشان در فضای مجازی، با چالشهای زیادی مواجهاند. هدف ما فراهم کردن ابزارها و منابعی است که این مسیر را برایشان آسانتر کند.
او در ادامه افزود: ما پیشتر از کارشناسان حوزههای مختلف بازخوردهایی در سطح بالا جمعآوری کردهایم که جهتگیری اولیه ما را شکل دادهاند و همچنان به همکاری با متخصصان و والدین ادامه خواهیم داد تا رویکردی دقیق، آگاه به حریم خصوصی و مسئولانه در پیش بگیریم.
هشدار درباره خطرات فناوریهای نو
دونا رایس هیوز، رئیس و مدیرعامل سازمان غیردولتی «Enough Is Enough» که بر ایمنی کودکان در فضای اینترنت تمرکز دارد، توضیح داد که والدین عملاً قادر نیستند با سرعت تحولات هوش مصنوعی و فناوریهای نو همراه شوند. او اظهار داشت: این فناوری هرگز نباید بدون رعایت اصول ایمنی از ابتدا برای کودکان عرضه میشد.
هیوز خواستار تصویب قانون ایمنی آنلاین کودکان (Kids Online Safety Act) در مجلس نمایندگان آمریکا شد و از شرکتهای بزرگ فناوری خواست تا «بهصورت پیشدستانه، خطرات ناشی از عرضه هر فناوری جدید را، بهویژه زمانی که قرار است توسط کودکان استفاده شود، شناسایی و مهار کنند.
اقدامات حفاظتی بیشتر درباره چتباتهای هوش مصنوعی
متا در ادامه بیانیه روز جمعه خود، جزئیات بیشتری از اقدامات ایمنی تازه برای چتباتها و نوجوانان ارائه کرد:
- چتباتهای هوش مصنوعی طوری طراحی شدهاند که وارد گفتوگوهایی با محتوای نامناسب سنی درباره آسیب به خود، خودکشی یا اختلالات خوردن نشوند.
- این چتباتها فقط بر موضوعاتی متناسب با سن مانند آموزش، ورزش و سرگرمیها متمرکز خواهند بود.
- والدین میتوانند ببینند آیا فرزندانشان با چتباتهای هوش مصنوعی در حال گفتگو هستند یا خیر.
همچنین اینستاگرام در هفته دوم اکتبر 2025 اعلام کرد که بر اساس دستورالعملهای جدید برای حسابهای نوجوانان، فقط محتوایی به آنها نمایش داده میشود که «مشابه فیلمهای دارای ردهبندی PG-13» باشد.
توسط 
توسط 
دیدگاهتان را بنویسید